عوارض اهدای تخمک و خطرات آن چیست؟

در برخی از موارد زوج‌ها بعد از تلاش‌های بسیار برای بارداری، سرانجام به دنبال روش‌های مختلفی برای روی می‌آورند. هر زوج بسته به شرایط و دلیل ناباروری که دارند ممکن است از روش‌های تخمک، اسپرم و جنین اهدایی استفاده کنند. علل ناباروری می‌تواند زنانه یا مردانه باشد. در برخی از موارد ممکن است زنان به دلیل یائسگی زودرس، سن بالا و اختلالات دیگر با وجود رحم سالمی که دارند، نتوانند باردار شوند و نیاز به تخمک اهدایی باشد. اما باید بدانید که این روش مانند سایر روش‌های دیگر عوارضی خواهد داشت. تا انتهای این مطلب از گهواره با ما همراه تا به عوارض این روش درمان ناباروری پی ببریم.

اهدای تخمک

قبل از اینکه از عوارض اهدای تخمک مطلع شویم، باید روند چگونگی اهدای تخمک را بدانیم. در اهدای تخمک، خانمی که امکان باروری دارد، تخمک خود را به خانمی که توانایی باروری ندارد، اهدا می‌کند. انجام این روش در بیشتر مواقع به نفع خانم‌هایی است که دچار نارسایی تخمدان هستند و یا برای جلوگیری از ناهنجاری‌های مادرزادی در سنین بالا از این روش استفاده می‌کنند.

در روند اهدای تخمک، در ابتدای این فرآیند هردو طرف شروع به دارو درمانی می‌کنند. فرد اهداکننده برای تحریک تخمک گذاری دارو دریافت می‌کند تا تخمک‌هایش کیفیت لازم برای اهدا را داشته باشد و فرد گیرنده دارو دریافت می‌کند تا رحمش پذیرای جنین را داشته باشد. در طول این روند پزشک با استفاده از آزمایش خون و سونوگرافی، واکنش‌ها را بررسی و دنبال می‌کند. پس از بررسی فولیکول‌های بالغ تخمک، تاریخ و زمان انتقال تخمک مشخص می‌شود. گرفتن تخمک یا عمل تخمک کشی یا پانکچر عمل ساده‌ای است، که در آن شخص اهدا کننده طی یک عمل 15 دقیقه‌ای بیهوش شده و از طریق سوزن هدایت شده توسط سونوگرافی از طریق مهبل، فولیکول‌های هر دو تخمدان جذب می‌شود. انجام این عمل بدون درد است. پس از آن تخمک‌ها وارد محیط آزمایشگاه شده و با اسپرم زوج گیرنده ترکیب می‌شود و جنین حاصل از لقاح به رحم فرد گیرنده منتقل می‌شود.

عکس و فیلم اهدای تخمک

عوارض اهدای تخمک

اهدای تخمک هم مانند هر عمل جراحی و درمانی دیگر عوارضی را برای اهداکننده ممکن است داشته باشد. برخی از افراد ممکن است برای بهبود عوارض این عمل به چندین روز استراحت نیاز داشته باشند. اما معمولا خطرات اهدای تخمک نسبتا کم است و عوارض آن طی چند روز از بین می‌رود و فرد می‌تواند به فعالیت عادی خود برگردد. برخی از بانوان ممکن است پس از عمل مقداری خونریزی را به دلیل وارد شدن سوزن به بدن آنها تجربه کنند که پس از گذشت چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شود. از دیگر عوارض جدی که ممکن است برای فرد رخ دهد عبارتند از: 

• مشکلات تزریق هورمون

هورمون‌هایی که به فرد اهداکننده جهت رشد و آزادسازی فولیکول‌ها تزریق می‌شود، ممکن است عوارضی را برای فرد به همراه داشته باشد. اما در بیشتر مواقع این داروها مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کنند و تنها محل تزریق دچار کبودی و قرمزی می‌شود و یا علائمی مانند درد سینه‌ها، کج خلقی، احتباس مایعات در بدن، حالت تهوع و اضطراب احساس می‌شود.

• سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها

تزریق داروهای هورمونی به فرد اهداکننده ممکن است باعث تحریک بیش از حد تخمدان‌ها شده و علائمی مانند آسیب به کلیه‌ها، تجمع مایعات در بدن، کم آبی و غیره به وجود آید.

• کیست تخمدان

یکی دیگر از عوارض تزریق هورمون در فرد اهداکننده، ایجاد کیست‌های تخمدانی است. این کیست‌ها می‌تواند به دلیل تزریق هورمون و برهم خوردن تعادل هورمونی بوجود بیایند که می‌توان با دارو و یا جراحی آنها را درمان کرد.

• نامنظم شدن سیکل قاعدگی

به دنبال تزریق هورمون‌های لازم برای بالغ شدن هم زمان چندین تخمک، ممکن است سیکل قاعدگی برهم بخورد. این مورد یکی از شایع‌ترین عوارض اهدا کردن تخمک است.

• گرگرفتگی

گرگرفتگی، عرق کردن، اضطراب، ضربان قلب بالا و احساس گرما یکی از عوارض اهدای تخمک است.

• سرطان دستگاه تناسلی

مطالعات نشان می‌دهد که در برخی از موارد اهدای تخمک و گرفتن زیاد داروهای هورمونی خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها را در فرد بالا می‌برد. این سرطان‌ها شامل سرطان گردن رحم، سرطان تخمدان، سرطان واژن و رحم باشند. بنابراین توصیه می‌شود با توجه به عوارضی که این عمل در پیش دارد، هر فرد بیش از 5 بار آن را انجام ندهد.

تخمک اهدایی از نظر ژنتیک

اهدای تخمک برای افرادی استفاده می‌شود که شامل نارسایی زودرس تخمدان، کم شدن ذخیره تخمدانی، بالا بودن سن افراد، جلوگیری از انتقال بیماری‌های ژنتیکی به جنین و پایین بودن کیفیت جنین در IVFهای قبلی، می‌شود. در عمل اهدای تخمک زنانی به زنان دیگر که قادر به لقاح جنین نیستند، بصورت محرمانه، کمک می‌کنند. همانطور که گفته شد در این نوع درمان ناباروری، از تخمک فرد دیگری برای ایجاد لقاح استفاده می‌شود. در عمل اهدای تخمک برای ایجاد لقاح و تشکیل جنین، تخمک از فردی به جز فرد گیرنده و اسپرم از زوج فرد گیرنده است. بنابراین جنین تشکیل شده از نظر ژنتیکی تنها از DNA پدر برخوردار است. 

در این صورت بسیاری از والدین که تحت فرآیند تخمک اهدایی قرار می‌گیرند، ممکن است با بسیاری از ترس‌های روبه‌رو شوند. این ترس‌ها و سوالات فشارهایی را برای والدین به همراه دارد که شاید آنها را از تصمیمی که گرفته‌اند پشیمان کند. برخی از این سوالاتی که ممکن است برای افراد ایجاد شود را با جواب‌هایی ساده پاسخ داده‌ایم تا از نگرانی‌های شما کم شود. 

• اگر نتوانم با فرزندم از نظر ژنتیکی ارتباط برقرار کنم چه کنم؟ 

برخی از والدین ممکن است درمورد انتخاب روش اهدای تخمک پشیمان شوند و علت آن نگرانی آنها بابت عدم برقراری رابطه ژنتیکی با کودک باشد. اما باید بدانید که برقراری رابطه عاطفی میان مادر و فرزند چیزی فراتر از DNA است. مشخصا شخصی که نوزاد را به دنیا می‌آورد، مادر بیولوژیکی او است، زیرا بارداری، تولد و شیردهی همگی بیولوژیکی هستند. پس از اهدای تخمک، فرد گیرنده با گذشت زمان و طی شدن روند بارداری، عشق عمیقی میان خود و کودکش احساس می‌کند. همچنین این کودک از نظر ژنتیکی نیمی از آن متعلق به پدر است و خصوصیات او را به همراه دارد. بنابراین اهداکنندگان تخمک خود را مادر هیچ کودکی نمی‌دانند.

• اگر فرزندم شبیه به من نشود چه کنم؟

در جواب این سوال باید بدانید که حتی بسیاری از کودکان که به روش طبیعی متولد می‌شوند، ممکن است شبیه به پدر و مادر خود نباشند. با این حال اگر نگران ظاهر کودک خود هستید، می‌توانید شخصی را به عنوان اهداکننده پیدا کنید که از ویژگی‌های ظاهری مشابه شما باشد.

بچه های تخمک اهدایی

جنین تشکیل شده از تخمک هدایی از اسپرم فرزند گیرنده و تخمک فرد اهداکننده است که به داخل رحم فرد گیرنده منتقل می‌شود. طبق آمارها شانس دوقلو باردار شدن در این روش، تقریبا 40 درصد است به همین دلیل پزشک از یک تا سه سلول تخم در هر سیکل درمان ناباروری با IVF به رحم فرد گیرنده منتقل می‌کند. ( همچنین در مورد تاثیر قرص لتروزول و دوقلوزایی نیز در این مقاله بیشتر بخوانید.)

فروش و قیمت تخمک اهدایی در سال 1401

یکی از مشکلاتی که بین فرد گیرنده و اهداکننده رخ می‌دهد، افزایش قیمت است. داروهایی که فرد اهداکننده تخمک باید استفاده کند و همچنین آزمایش‌هایی که هر چند وقت یکبار باید انجام دهد ممکن است هر دفعه قیمت‌های متفاوتی داشته باشد. همچنین ممکن است مبالغی که از سوی اهداکننده درخواست می‌شود، متفاوت باشدو بنابراین نمی‌توان یک مبلغ ثابت را برای این عمل در نظر گرفت.