تغذیه قبل از انتقال جنین فریز شده چگونه باید باشد؟

برای همه کسانی که در پروژه درمانی ivf هستند، تغذیه قبل از انتقال جنین فریز شده موضوعی است که بسیار به آن فکر می‌کنند؛ زیرا در هر صورت تغذیه در سلامت بدن و عکس‌العمل بدن نسبت دریافتی‌ها از جهان پیرامون تاثیر بسیار زیادی دارد. اساسا رژیم غذایی مناسب در زمان اقدام به بارداری بسیار مهم است. در مسیر انجام درمان‌های ناباروری، زوجین همواره تلاش می‌کنند تا بهترین کارها را برای رسیدن به نتیجه مثبت و رویایی خود انجام دهند. تغذیه درست و مقوی یکی از همه کارهایی است که می‌تواند در مسیر پدر و مادر شدن تاثیر داشته باشد؛ اما همواره به یاد داشته باشید که با انجام هر درمان خاصی و با خوردن هر ویتامینی، تا خواست خداوند نباشد، برگی از درخت نمی‌افتد و بارداری رخ نمی‌دهد. لذا بیش و پیش از هر چیزی امید داشته باشید و از خداوند بخواهید که شما را به آرزوی پدر و مادر شدن برساند.  

از FET چه می‌دانید؟

انتقال جنین منجمد (FET)  یا TRANSFER EMBRYO Frozen بخشی از فرایند IVF است. این زمانی است که جنینی که قبلا ایجاد شده و "روی یخ گذاشته شده" ذوب شده و در رحم قرار می‌گیرد‌، با این امید که بچسبد یا لانه‌گزینی کند و منجر به یک بارداری موفق شود!

IVF یا لقاح آزمایشگاهی یک فرایند کمک باروری است که در آن تخمک‌ها و اسپرم‌ها به طور جداگانه جمع‌آوری می‌شوند و سپس جنین‌ها در آزمایشگاه (با معرفی تخمک‌ها و اسپرم‌ها به یکدیگر برای امکان لقاح مصنوعی) ایجاد می‌شوند. یعنی مراحل لقاح در آزمایشگاه طی می شود و جنین آماده به رحم منتقل می شود.

بعد از ایجاد جنین دو گزینه وجود دارد.

اولین گزینه انتقال تازه نامیده می شود؛ جایی که جنین چند روز پس از جمع‌آوری اولیه تخمک (معمولا 3 یا 5 روز پس از لقاح) در رحم قرار می‌گیرد و لانه گزينی جنين رخ می‌دهد. 

دومین گزینه انتقال جنین منجمد FET است. به این معنی که جنین‌ها در ابتدا منجمد می‌شوند و سپس در تاریخ مشخصی در آینده جنین انتخاب می‌شود، ذوب می‌شود و در رحم قرار می‌گیرد.

همواره پرسیده می‌شود که هنگام آماده شدن برای FET چه چیزی بخوریم؟ پاسخ این پرسش مهم است، زیرا وقتی از FET حرف می‌زنیم دیگر منظورمان سلامت تخمک یا سلامت اسپرم نیست، در واقع در مورد جنین صحبت می‌کنیم که وجود دارد و باید برای زنده ماندن و رشد جنین تلاش کنیم.

هنگام آماده شدن برای FET، اولویت کاشت است. طی فرایند کاشت، جنین خود را به دیواره رحم (اندومتر) می‌چسباند و شروع به سوراخ شدن می کند؛ اکسیژن و مواد مغذی از مادر دریافت می کند تا بتواند رشد کند و بارداری بالینی آغاز شود.

بنابراین تمرکز آماده سازی FET روی این موضوع است که مخاط رحم (پوشش اندومتر) آماده دریافت جنین شود؛ یعنی مواد مغذی داشته باشد و پذیرای جنین ورودی باشد. چنانچه مراحل IVF را پشت سر گذاشته‌اید، احتمالا همه نکات را درباره ضخامت اندومتر خود می‌دانید؛ زیرا معمولا در سونوگرافی‌های معمولی ضخامت اندومتر اندازه گیری می‌شود. برای پذیرش جنین یک اندومتر ضخیم و یک اندومتر گیرنده نیاز است؛ ایجاد چنین اندومتری به پروژسترون نیاز دارد.

مواد غذایی برای تولید پروژسترون لازم

پوشش اندومتر در پاسخ به تولید پروژسترون، به عنوان یکی از هورمون‌های جنسی زن‌، آماده دریافت جنین می‌شود. پروژسترون در نیمه دوم چرخه قاعدگی (پس از تخمک گذاری) غالب است و به بدن می‌گوید که رحم را برای بارداری احتمالی آماده کند. پروژسترون غالب باعث تغییر در پوشش رحم می‌شود و زمینه کاشت موفق را فراهم می‌کند.

در ادامه به برخی از مواد مغذی که می‌توانند از تولید پروژسترون حمایت کند، اشاره می‌کنیم؛

ویتامین C: در مطالعه ای بر روی 150 زن مبتلا به نقص فاز لوتئال (وضعیتی که معمولا با پروژسترون پایین مشخص می‌شود) انجام شد، مشخص شده که مکمل ویتامین C سطح پروژسترون را افزایش می‌دهد.

ویتامین C به طور گسترده در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات موجود است. پرتقال، نارنگی،کیوی، توت‌فرنگی، پاپایا، فلفل دلمه‌ای، گوجه فرنگی، سیب‌زمینی شیرین، کلم بروکلی و کلم بروکسل از جمله مواد غذایی هستند که ویتامین c دارند. 

ویتامین B6: این ویتامین در ساخت هورمون‌های استروئیدی از جمله پروژسترون نقش دارد. منابع خوب ویتامین B6 عبارتند از گوشت و مرغ، برخی ماهی‌ها (مانند ماهی تن و ماهی آزاد)‌، شیر، بادام‌زمینی، لوبیای سویا ، نخود، جو دوسر و موز.

روی: روی برای رشد و بلوغ فولیکول‌های تخمدان مهم است که منجر به تخمکگذاری می‌شود. برای اینکه بدن پروژسترون تولید کند، باید تخمکگذاری اتفاق بیفتد. پس از تخمکگذاری، کیسه فولیکول باقی مانده (چیزی که تخمک از آن خارج می شود) به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می‌شود؛ این ساختار مسئول ترشح اولیه پروژسترون است. بنابراین برای حمایت از پروژسترون، باید از تخمکگذاری حمایت کرد. برخی از مطالعات حیوانی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد روی در پذیرش اندومتر (میزان پذیرش رحم در برابر جنین) نقش دارد.

روی در گوشت، مرغ، صدف، میگو، تخم مرغ، بادام، بادام هندی، تخمه کدو، دانه‌های کنف و حبوبات مانند نخود و لوبیا وجود دارد.

بهترین مواد غذایی برای ایجاد پوشش ضخیم اندومتر

در ادامه با چند ماده مغذی و غذاهای دیگری که برای ضخامت اندومتر مناسب هستند، آشنا خواهید شد؛

ویتامین E: در مطالعه ای روی 103 زن تحت درمان‌های کمک‌باروری نشان داده شد که مکمل ویتامین E ضخامت اندومتر را افزایش می‌دهد. همچنین ویتامین E می‌تواند جریان خون را در جسم زرد بهبود ببخشد و پروژسترون را افزایش دهد.

از جمله منابع ویتامین E عبارتند از آجیل و دانه‌ها ، آووکادو ، اسفناج و کره بادام زمینی.

L-ARGININE: این یک اسید آمینه است که جزءِ پروتئین‌ها است. یک مطالعه بسیار کوچک در مورد مکمل ال-آرژنین در زنان با اندومتر نازک، نشان داد که این اسید آمینه در بهبود ضخامت اندومتر تاثیر زیادی دارد. همچون ویتامین E ، ال-آرژنین می‌تواند به جریان خون در سطح جسم زرد و پروژسترون کمک کند.

ال-آرژنین در اکثر غذاهای غنی از پروتئین از جمله گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، غلات کامل، حبوبات و لبنیات یافت می‌شود.

غلات کامل: مطالعات نشان داده است که مصرف غلات کامل با افزایش ضخامت و پذیرش اندومتر برای حفظ جنین ارتباط معناداری دارد. بنابراین مصرف غذاهای سبوس‌دار سرشار از فیبر و مواد مغذی از جمله منیزیم، آهن، ید، روی، ویتامین‌های گروه B و ویتامین E را فراموش نکنید. جو دوسر، برنج قهوه‌ای، نان سبوس دار، ماکارونی کامل، جو ، فریکه ، گندم سیاه و کینوا از حمله مواد غذایی هستند که می‌توانید از آنها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

در کنار این مواد میتوانید از انواع معجون خانگی برای تقویت تخمدان استفاده کنید.

غذاهای کنترل کننده استرس در مسیر IVF

اگر می پرسید که آیا استرس مانع بارداری می شود؟ باید بگوییم که بله حتما؛ در طول فرآیند FET کنترل خلق و خو و سطح استرس اهمیت زیادی دارد؛ زیرا کاهش استرس به ضخیم شدن اندومتر و تولید پروژسترون کمک می‌کند و در نتیجه سنتز هورمون‌های تولید مثل ارتقا پیدا می‌کند.

اسیدهای چرب OMEGA3: به ویژه اسیدهای چرب امگا 3 با زنجیره بلند EPA و DHA ،مزایای گسترده‌ای برای سلامت روان دارند. مصرف بیشتر EPA/DHA ممکن است برای اختلالات خلقی از جمله اضطراب و افسردگی مفید باشد؛ علاوه بر این، اسیدهای چرب ضد التهاب هستند و می‌توانند به فرایند کاشت جنین نیز کمک کند. همچنین DHA برای رشد مغز و چشم نوزاد ضروری است.

بهترین منابع EPA/DHA ماهی‌های چرب از جمله ماهی آزاد، ساردین، قزل آلا، ماهی خال مخالی و ماهی تن است. مصرف 2 تا 3 وعده غذایی ماهی در هفته کافی است. 

کربوهیدرات‌های پیچیده: کربوهیدرات‌های پیچیده حاوی فیبر بالا قند خون را ثابت نگه می‌دارد و حالت‌های گرسنگی و هوس‌ها را کنترل می کند. اگر قصد دارید از غلات کامل برای حمایت از اندومتر استفاده کنید ، این کربوهیدرات‌های پیچیده عالی هستند.جو دو سر، برنج قهوه‌ای، کینوا، جو، نان سبوس‌دار، سیب زمینی شیرین و حبوبات منابع خوبی از کربوهیدرات‌های پیچیده هستند. 

علاوه بر این غذاها، لطفا مکمل‌های معمول قبل از بارداری را فراموش نکنید. حتما مطمئن شوید که اسید فولیک را به اندازه کافی دریافت می‌کنید؛ زیرا اسید فولیک در اولین مراحل بارداری برای کاهش خطر نقص لوله عصبی بسیار مهم است.

همچنین برای استفاده از مکمل‌هایی که به طور خاص شامل برخی از مواد مغذی یادشده است ، حتما ابتدا این موضوع را با پزشک باروری خود در میان بگذارید و همچنین با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا مطمئن شوید که مکمل انتخابی شما کاملا بی خطر است و تاثیر سوء و منفی نخواهد داشت. 

بهترین ترکیبات غذایی قبل از انتقال جنین فریز شده

اگر در مورد خوردن خاکشیر بعد از انتقال جنین، خوردن جگر قبل از انتقال جنین، خوردن مربای به بعد از انتقال جنین، خوردن آناناس بعد از انتقال جنین و موارد اینچنینی توصیه‌هایی می‌شنوید، باید بدانید که مصرف همه این مواد به دلیل داشتن ویتامین‌ها و مواد مغذی است که در این مطلب به همه آنها اشاره کردیم. هدف از خوردن یکسری مواد غذایی خاص در مسیر درمان‌های ناباروری، تقویت رحم قبل از انتقال جنین فریز شده است؛ البته فقط به این موضوع فکر نکنید که شب قبل از انتقال جنین چه باید کرد یا چه چیزی باید خورد؟ به طور کلی در فرایند درمان‌های ناباروری همواره سعی کنید که رژیم غذایی سالمی داشته باشید و هرگز فراموش نکنید که غذای ما داروی ماست و داروی ما غذای ماست. 

کلام آخر

در مسیر انجام IVF و درمان‌های کمک باروری، به جز اینکه به موضوع تغذیه قبل از انتقال جنین فریز شده توجه می‌کنید، حتما در زمان انجام عمل تخمک کشی یا پانکچر مراقبت‌های ویژه از خود به عمل آورید و هوای سلامتی خود را از هر جهت داشته باشید. پیشنهاد ما این است که خیلی به دنبال مشاهده فیلم انتقال جنین در ای وی اف نباشید تا دچار استرس و نگرانی نشوید. از هر راهی که موثر است، خودتان را آرام کنید و با توکل به خدا به نتیجه مثبت امیدوار باشید.