از کجا بفهمیم اسپرم به تخمک رسیده؟ +مدت زنده ماندن اسپرم

از زمانی که اسپرم وارد بدن زن می‌شود، بین ۳ تا ۵ روز می‌تواند زنده بماند. با این حال، هرچه از عمر اسپرم می‌گذرد، توانایی‌اش برای بارور کردن کاهش پیدا می‌کند. تنها یک اسپرم برای ترکیب با تخمک ، ایجاد لقاح و بارداری موفق کافی است. در این مقاله، قصد داریم در مورد مدت زمان زنده ماندن اسپرم و فاکتورهای مؤثر در لقاح موفق بیشتر توضیح دهیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی پیش از بارداری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و می‌توانید با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید همچنین ابزارهای دیگر و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

پادکست خلاصه مقاله از کجا بفهمیم اسپرم به تخمک رسیده:

اسپرم چه قدر زنده می‌ماند؟

پاسخ به این سؤال، به چند عامل بستگی دارد اما مهم‌ترین آن‌ها، محل قرارگیری اسپرم است. در یک سطح خشک مانند لباس یا ملحفه، اسپرم سریعاً از بین می‌رود. در آب، مانند حمام یا وان آب گرم، عمر طولانی‌تری خواهد داشت زیرا در مکان‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند اما احتمال این‌که اسپرم، در یک وان آب، راه خود را در داخل بدن زن پیدا کند و باعث باردار شدن او شود، بسیار کم است. زمانی که اسپرم وارد بدن زنان می‌شود،‌ می‌تواند تا 5 روز زنده بماند.

با اپلیکیشن گهواره، سیکل پریودت رو دنبال کن تا شانس بارداریت رو بالا ببری.

نصب اپلیکیشن گهواره

از کجا بفهمیم اسپرم به تخمک رسیده است؟

رسیدن اسپرم به تخمک به معنای وقوع و آغاز مراحل لقاح موفق است؛ لقاح موفق نیز به معنای بارداری مثبت و حاملگی است. بنابراین تنها زمانی مشخص می‌شود که اسپرمی به تخمک رسیده  و آن را ملاقات کرده که جواب آزمایش بارداری، مثبت اعلام شود. در واقع زمانی که اسپرم، به درون تخمک راه پیدا می‌کند، زن احساس خاصی نخواهد داشت یا این اتفاق با نشانه خاصی همراه نخواهد بود، زیرا علائم بارداری زمانی ظاهر می‌شوند که هورمون‌ hcg به اندازه کافی در خون ترشح شده و تمام بدن را تحت‌تأثیر خود قرار داده باشد.

به عبارت دیگر، اصطلاح رسیدن اسپرم به تخمک، دقیقاً معادل بارداری است زیرا برای وقوع بارداری، اسپرم باید به تخمک برسد و به داخل آن نفوذ کند. پس این سؤال که از کجا بفهمیم اسپرم به تخمک رسیده، دقیقاً مثل این است که بپرسیم از کجا بفهمیم باردار شده‌ایم!

باید تا قطع شدن پریود صبر کنید؛ آزمایش خون بدهید و مقدار hcg موجود در خون خود را اندازه بگیرید. سطح hCG طبیعی در زنانی که باردار نیستند کمتر از 10.0 mIU/mL است. بنابراین اگر سطح hCG بیشتر از 10 باشد، به معنی بارداری مثبت است. بسته به این‌که چند روز قاعدگی شما عقب افتاده است، میزان سطح hCG متغیر خواهد بود. هرچه بیشتر عقب انداخته باشید، سطح hCG بیشتر خواهد بود.

برخی از نشانه‌های رسیدن اسپرم به تخمک در جدول زیر آمده است:

برای باردار شدن به چند اسپرم نیاز است؟

تعداد اسپرم نرمال برای بارداری چقدر است؟ برای بارور کردن تخمک زن، فقط یک اسپرم کافی است. البته به‌خاطر داشته باشید، در ازای هر یک اسپرمی که به تخمک می‌رسد، میلیون‌ها اسپرم وجود دارند که هرگز تخمک را ملاقات نمی‌کنند! به طور متوسط، مردان با هر بار انزال، نزدیک به 100 میلیون اسپرم آزاد می‌کنند. برای این‌که لقاح اتفاق بیفتد، مایع منی باید از واژن به لوله‌های فالوپ برود؛ سفری سخت که تعداد کمی از اسپرم‌ها در آن زنده می‌مانند. کارشناسان بر این باوراند که این فرآیند، ممکن است راه طبیعت باشد که به سالم‌ترین اسپرم، اجازه بارور کردن تخمک را می‌دهد تا بیشترین شانس برای داشتن یک نوزاد سالم فراهم شود.

عوارض ماندن اسپرم در بدن

باقی ماندن اسپرم در بدن زن یا ماندن اسپرم در بیضه، معمولاً بدون عارضه است. اسپرم تخلیه شده در بدن زن اگر منجر به بارداری نشود، در یک فرایند طبیعی دفع شده و از بین می‌رود و مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین ماندن اسپرم در بیضه نیز اغلب تأثیری بر سلامت یا میل جنسی ندارد. البته ممکن است باعث ایجاد درد، در آلت تناسلی مردان شود.

برخلاف تصور، تخلیه اسپرم الزاماً نیازمند رسیدن به ارگاسم یا اوج لذت جنسی نیست. به همین دلیل، عوارض جانبی عدم تخلیه اسپرم‌ها، کاملاً به علت آن وابسته است. بنابراین می‌توان این‌گونه گفت که هیچ‌گونه خطر یا عارضه‌ای در ارتباط با عدم تخلیه عمدی اسپرم یا منی وجود ندارد.

باید بدانید اسپرم و منی دو مورد جدا و متفاوت از هم هستند اما اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اسپرم به سلول‌های جنسی مردانه گفته می‌شود؛ در حالی که منی مایع سفید و غلیظی است که در هنگام انزال، از نوک آلت تناسلی خارج می‌شود. بدن، اسپرم‌های تخلیه نشده را تجزیه و جذب می‌کند.

چه چیزهایی اسپرم را در رحم از بین می‌برد؟

 اکثر موارد، ترشحات واژن، عامل اصلی از بین رفتن اسپرم هستند. گاهی وجود زخم و ترشحات عفونی در رحم و آلت تناسلی زنانه، منجر به از بین رفتن اسپرم‌ها می‌شود. تست PCT که سه تا شش ساعت بعد از نزدیکی انجام می‌شود، نشان می‌دهد که شرایط ترشحات دهانه رحم، برای اسپرم زیان‌بار است یا خیر.

اگر در هنگام نزدیکی به قصد بارداری، از ترکیباتی نظیر ژل لوبریکانت، سرکه و جوش شیرین استفاده می‌کنید، باید بدانید که این ترکیبات می‌توانند به سلامت اسپرم آسیب برسانند.

عمر اسپرم y در محیط رحم چقدر است؟

به طور کلی مدت زنده ماندن اسپرم نر و ماده متفاوت است. اسپرم‌ها به دو دسته X و Y تقسیم می‌شوند.  اسپرم‌های X جنسیت دختر و اسپرم‌های y جنسیت پسر را تعیین می‌کنند. اسپرم X سر بیضی شکل دارد، درشت‌تر و سنگین‌تر است و حرکت کمتری نسبت به اسپرم Y دارد و طول عمر آن نیز بیشتر است. اسپرم Y کوچکتر و سریع‌تر است؛ همچنین سرعت بیشتر و دم بلندتری دارد. سر آن نیز گرد است اما طول عمر  کوتاه‌تری دارد و ضعیف‌تر است.

بنابراین مدت زمان زنده ماندن اسپرم نر یا Y در رحم، کمتر از اسپرم‌های X است. دقیقاً نمی‌توان گفت که اسپرم X یا Y چند روز یا چند ساعت زنده هستند؛ فقط می‌توان گفت که x ها نسبت به y ها دیرتر می‌میرند.

البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که اگرچه اسپرم‌های Y کم جان‌تر و دارای عمر کوتاه‌تری هستند، ولی تعداد این اسپرم‌ها بسیار بیشتر از اسپرم‌های X است و این جبران‌کننده نقطه ضعف آن‌هاست.

آیا اسپرم مانده قدرت باروری دارد؟

اگر منظور از اسپرم مانده، اسپرمی است که در درون رحم و بدن زن تخلیه شده است، باید بگوییم که بله، تا 5 روز قدرت باروری دارد. اما اسپرمی (مایع منی) که روی سطوح مختلف تخلیه شده و خشک شده باشد، قدرت باروری ندارد.

به عبارت دیگر در یک سطح خشک، مانند لباس یا ملحفه، اسپرم در زمان خشک شدن مایع، از بین می‌رود. اگر آن سطح خشک به واژن زن برخورد کند، احتمال بارداری بسیار کم است و حتی می‌توان گفت احتمال بارداری وجود ندارد. پس مدت زنده ماندن اسپرم روی لباس،‌ بسیار کوتاه است.

حتی تخلیه اسپرم یا مایع منی در آب هم نمی‌تواند منجر به بارداری شود، زیرا دمای آب یا مواد شیمیایی باعث از بین رفتن اسپرم در چند ثانیه می‌شود. به طور کلی بعد از تخلیه اسپرم در بدن یک زن، تا 5 روز احتمال زنده ماندن اسپرم وجود دارد.

تکنیک‌‌های موثر برای زنده ماندن اسپرم

• عدم استفاده از انواع دخانیات و استروئیدهای آنابولیک
• عدم تماس با سموم مانند آفت کش‌ها و فلزات سنگین
• عدم استفاده از الکل
• کنترل وزن
• انتخاب یک رژیم غذایی سالم
• خنک نگه داشتن کیسه بیضه
• خودداری از حمام خیلی گرم و نپوشیدن لباس زیر تنگ

تجزیه و تحلیل مایع منی یا آزمایش semen

به‌طور کلی، آزمایش اسپرم، کیفیت اسپرم‌ها را از لحاظ تعداد، سرعت و شکل بررسی می‌کند. این آزمایش به راحتی نشان می‌دهد که قدرت باروری یک آقا چه‌قدر قوی یا ضعیف است. به طور متوسط، مردان با هر بار انزال، 2 تا 6 میلی‌لیتر مایع منی ترشح می‌کنند. کمتر از این مقدار، ممکن است حاوی اسپرم کافی برای باردار شدن زن نباشد. از سوی دیگر، بیش از آن می‌تواند غلظت اسپرم را تحت تأثیر قرار دهد.

منی باید در ابتدا غلیظ باشد و 10 تا 15 دقیقه پس از انزال رقیق شود. مایع منی که غلیظ می‌ماند، ممکن است حرکت اسپرم را دشوار کند. منظور از غلظت اسپرم یا تراکم اسپرم، تعداد اسپرم در هر میلی‌لیتر مایع منی است. بیش از پانزده میلیون اسپرم، در هر میلی‌لیتر طبیعی است.

یک ساعت پس از انزال، حداقل 32 درصد از اسپرم‌ها باید در یک خط مستقیم به جلو حرکت کنند. مورفولوژی اسپرم نیز تجزیه و تحلیل اندازه، شکل و ظاهر اسپرم است.

آیا مردان در سنین بالا تولید اسپرم را متوقف می‌کنند؟

خیر؛ مردان می‌توانند در تمام طول زندگی به باروری ادامه دهند؛ البته مقدار اسپرمی که تولید می‌کنند با افزایش سن کاهش می‌یابد اما صفر نمی‌شود.

چقدر طول می‌کشد تا اسپرم بازسازی شود؟

اگرچه اسپرم به صورت روزانه تولید و ساخته می‌شود اما چرخه کامل بازسازی اسپرم (اسپرماتوژنز) حدود 64 روز طول می‌کشد.

اسپرماتوژنز، چرخه کامل تولید و بلوغ اسپرم است که به‌طور مداوم اسپرم‌هایی را تولید می‌کند که می‌توانند از طریق شنا کردن در واژن، به یک تخمک بارور نشده در تخمدان‌های یک زن برسند و آن را بارور کنند.

در طی اسپرم‌زایی، بیضه‌ها به صورت روزانه چندین میلیون اسپرم تولید می‌کنند (حدود 1500 اسپرم در هر ثانیه). در پایان یک چرخه کامل تولید اسپرم، تا 8 میلیارد اسپرم بازسازی می‌شود. یک مرد می‌تواند بین 20 تا 300 میلیون سلول اسپرم را در یک میلی‌لیتر مایع منی آزاد کند.

چرخه بازسازی اسپرم شامل مراحل زیر است:

• تقسیم سلول‌های اسپرم دیپلوئید به اسپرماتیدهای هاپلوئید که می‌توانند داده‌های ژنتیکی را حمل کنند.
• بلوغ اسپرم در بیضه‌ها، به ویژه در لوله‌های اسپرم‌ساز؛ هورمون‌ها به اسپرماتیدها در این فرآیند کمک می‌کنند تا زمانی که به اسپرم تبدیل شوند. سپس اسپرم تا زمانی که تقریبا بالغ شود در بیضه‌ها باقی می‌ماند. یک اسپرم بالغ دارای یک سر حاوی مواد ژنتیکی و یک دم برای حرکت در بدن زن است.
• حرکت اسپرم به داخل اپیدیدیم، لوله‌ای که به بیضه‌ها متصل است و اسپرم را ذخیره می‌کند. اپیدیدیم اسپرم را تا زمان انزال حفظ می‌کند. در این مرحله است که اسپرم توانایی حرکت پیدا می‌کند.

حرکت اسپرم چه نقشی در بارداری دارد؟

هنگامی که انزال در حین مقاربت اتفاق می‌افتد، اسپرم از واژن و از طریق دهانه رحم، به داخل آن حرکت می‌کند. در آن‌جا انقباضات رحم، به کشیدن اسپرم به سمت لوله‌های فالوپ کمک می‌کند.

اولین اسپرم ممکن است در عرض چند دقیقه وارد لوله‌های فالوپ شود. هرچه مقاربت به زمان تخمک‌گذاری نزدیک‌تر باشد، سفر برای اسپرم آسان‌تر می‌شود.

برای این‌که بارداری اتفاق بیفتد، مخاط دهانه رحم باید مرطوب باشد. مخاطی که غلظت آن مانند سفیده تخم مرغ باشد، بهترین نوع مخاط است. اگر مخاط دهانه رحم غلیظ یا خشک باشد، سفر اسپرم بسیار دشوار است.

اصطلاح «حرکت اسپرم» به توانایی اسپرم در شنا کردن در رحم و لوله‌های فالوپ اشاره دارد. حرکت اسپرم به اندازه تعداد اسپرم در زمان بارداری، دارای اهمیت است. چندین عامل بر حرکت اسپرم مردان تأثیر می‌گذارد، از جمله:

• استرس
• گرمای بیش از حد
• داروهای خاص
• رژیم غذایی ضعیف

کلام آخر

اکنون که دقیق‌تر می‌دانید اسپرم چيست و چه نقشی در باروری دارد، بهتر می‌توانید فعالیت جنسی خود را با هدف باروری تقویت کنید. لقاح و تشکیل جنین سالم، به یک اسپرم و یک تخمک سالم نیاز دارد. به‌طور کلی مدت زمان زنده ماندن اسپرم روی لباس، روی سطوح، خارج از بدن، روی دست‌، بیرون از بدن یا در هوای آزاد بسیار کم است. اسپرم خشک یا مایع منی خشک شده قدرت باروری ندارد؛ اما اسپرمی که شسته شده است (در آزمایشگاه)، بهتر می‌تواند تخمک را بارور کند.