آیا فیبروم رحم باعث نازایی میشود؟ علت، علائم و روشهای درمان
برای بارداری موفق نیاز به داشتن رحم و ضمائم سالم دارید. هرگونه مشکل در این بخش‌ها میتواند شانس شما را برای بارداری کاهش دهد. یکی از مشکلات شایع رحمی فیبروم رحم است که در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم آیا فیبروم باعث نازایی میشود یا خیر پس با ما همراه باشید.
در اپلیکیشن گهواره ابزارهای اقدام به بارداری و مراقبت بارداری زیر نظر متخصصین، همراه با پیام مشاور و تبادل نظر با سایرین در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. اپلیکیشن را از اینجا نصب کنید.
فیبروم رحمی چیست و چرا ایجاد میشود؟
قبل از پاسخ به این سوال که آیا فیبروم باعث نازایی میشود لازم است ببینیم اصلا فیبروم چیست. منظور از فیبروم رشد و تکثیر غیرعادی سلولهای رحم هستند. در واقع فیبروم نوعی تکثیر سلولی خوش خیم است که به سرطان تبدیل نمی‌شوند. فیبرومها اغلب در طول سالهایی که معمولاً به عنوان سن بارداری و زایمان زن در نظر گرفته می‌شوند ظاهر می‌شوند. اما علت اصلی فیبروم رحم چیست؟ اگرچه پیدایش فیبروم رحم یک بیماری بسیار شایع است اما مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد آنها میشود. با این حال مطالعات نشان می‌دهد که ژنتیک و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض داروهای استروژن دار ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد. سه نوع عمده از فیبروم رحم وجود دارد. فیبروم‌های داخلی که در دیواره عضلانی رحم رشد می‌کنند، فیبروم‌های زیر مخاطی که داخل حفره رحم برآمده می‌شوند و فیبروم‌های ساب سروزال که به سمت خارج رحم پیش می‌روند. نوع اول از بقیه شایع تر است.
گروه‌های زیر بیشتر در معرض ابتلا به فیبروم هستند:
- زنان در سن باروری
- زنان چاق
- زنان با سابقه خانوادگی فیبروم رحم.
- افراد مبتلا به فشار خون بالا.
- افرادی که تاکنون باردار نشده اند
- افراد دارای کمبود ویتامین D.
- افرادی که غذاهای آماده مصرف می‌کنند و سبک زندگی ناسالم دارند
عکس فیبروم رحم در سونوگرافی را در زیر مشاهده می‌کنید:
عوارض فیبروم رحم برای زنان
فیبرومها میتوانند عوارضی داشته باشند. از خونریزی‌های گهگاه گرفته تا خونریزی‌های مداوم در طول چند هفته، از دوره‌های تک درد تا درد شدید، از سوزش ادرار و یبوست تا اسپاسم مزمن مثانه و روده.
در 30 درصد از بیماران، فیبروم رحم باعث منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی میشود و بیش از نیمی از بیماران علائمی مانند خونریزی شدید قاعدگی و درد لگن را تجربه می‌کنند. به طور کلی فیبروم رحم میتواند به دیواره رحم فشار آورده و باعث خونریزی بیشتر از حد معمول شود. همچنین رحم ممکن است به دلیل وجود فیبروم به درستی منقبض نشود، به این معنی که خونریزی را نمیتواند متوقف شود. فیبرومها ممکن است رشد رگ‌های خونی را تحریک کنند که به سنگین تر یا نامنظم شدن دوره‌های قاعدگی و لکه بینی بین دوره‌ها منجر میشود.
بعلاوه ممکن است فیبرومها منجر به بی نظمی چرخه قاعدگی شوند، به طوری که برخی از زنان ممکن است یک ماه را رد کنند و سپس در ماه بعد خونریزی شدیدی داشته باشند. وجود فیبروم به ندرت باعث می‌شوند چرخه قاعدگی شما به طور کامل متوقف شود.
آیا فیبروم رحمی باعث نازایی میشود؟
ارتباط فیبروم و نازایی چگونه است؟ آیا فیبروم رحم باعث نازایی میشود؟ بله. در واقع فیبرومها میتوانند به چند طریق در فرایند فرزندآوری ایجاد مشکل کنند. بعضی منجر به نازایی می‌شوند و بعصی در روند بارداری سالم اختلال ایجاد می‌کنند. در 2 تا 3 درصد از زنان به دلیل وجود فیبروم نازایی رخ می‌دهد. بسته به محل آنها در رحم، فیبرومها میتوانند یک علت سقط مکرر و همچنین ناباروری نیز نقش دارند.
البته تعداد کسانی که با وجود فیبروم باردار شدند زیاد است و بیشترشان هم حاملگی ایمن و سالم دارند. با این حال، اندازه، محل و تعداد فیبرومها میتواند بر نتایج بارداری تأثیر بگذارد. برخی از بیماران مبتلا به فیبروم ممکن است زایمان زودرس داشته باشند یا نیاز به سزارین پیدا کنند. چه اندازه فیبروم میتواند باعث ناباروری شود؟ فیبروم بزرگتر از شش سانتی متر ممکن است مشکل ایجاد کند.
انواع فیبروم و ارتباط آن با نازایی
فیبرومها بر اساس محل تشکیل آنها تقسیم‌بندی می‌شوند:
ـ فیبروم ساب سروز یا ساب سروزال (Subserous or subserosal fibroids) که در دیوارۀ خارجی لایۀ عضلانی رحم رشد میکند و بر بارداری تأثیری ندارد و منجر به نازایی نمی‌شود، ولی چون فضای بیشتری برای رشد دارد، ممکن است اندازۀ آن به 20 سانتی‌متر هم برسد.
ـ فیبروم اینترامورال (Intramural fibroids) که داخل دیوارۀ عضلانی رحم رشد میکند و به آندومتر (پوشش داخل رحم) آسیب می‌زند. بنابراین این فیبرومها احتمال بارداری را کم می‌کنند. این فیبرومها هنوز درمان قطعی و مشخصی ندارند و ممکن است پزشک در مواردی برداشتن بخشی از بافت رحمی (Myomectomy) را، با عمل جراحی، پیشنهاد کند.
ـ فیبروم زیرمخاطی یا ساب میوکوزال (Submucosal fibroids) که در دیوارۀ داخلی و دهانۀ رحم رشد میکند. این نوع فیبروم هم به آندومتر آسیب می‌زند و به همین سبب در بسیاری اوقات مانع بارداری یا حفظ جنین میشود و معمولاً با برداشتن آن مشکل رفع میشود.
ـ فیبروم ساقه‌دار (Pedunculated fibroids) که با یک ساقه به رحم چسبیده است و ممکن است بیرون و درون رحم رشد کند. اینکه چه‌قدر سبب نازایی شود، به مکان رشد و اندازه‌اش بستگی دارد.
کدام نوع فیبروم باعث ناباروری میشود؟
فیبروم‌های زیر مخاطی بیش از بقیه مشکل ساز هستند. این فیبرومها درست در زیر پوشش حفره رحم ایجاد می‌شوند. فیبروم‌های زیر مخاطی بزرگ ممکن است اندازه حفره رحم را افزایش داده و لوله‌های فالوپ را مسدود کنند که میتواند باعث ایجاد عوارضی در باروری شود.
آیا فیبروم ساب سروزال باعث ناباروری میشود؟
در بالا گفتیم که هنوز اینکه علت میوم ساب سروزال چیست مشخص نشده است. اما چیزی که مشخص است این است که فیبروم ساب سروزال بر نتایج باروری تأثیری ندارد و حذف آنها هیچ تغییری در نتیجه ایجاد نمی‌کند. فرقی ندارد میوم ساب سروزال در دیواره قدامی رحم در بارداری باشد یا خلفی در روند بارداری به ندرت اختلال ایجاد میکند. به جز در مواردی که بیش از حد بزرگ شده باشد که در آن زمان با عوارضی مانند درد شکمی یا فشار به مثانه همراه است.
تاثیر فیبروم بر تخمک و اسپرم
در بالا پاسخ دادیم که آیا فیبروم باعث نازایی میشود یا خیر. اما در مورد تاثیر آن بر تخمک و اسپرم نیز باید توضیح دهیم.
آیا فیبرومها میتوانند راه اسپرم را مسدود کنند؟ بله. فیبرومها میتوانند به طرق مختلفی بر باروری شما تأثیر بگذارند. رایج ترین آنها عبارتند از: تغییرات در شکل دهانه رحم، که میتواند مانع از ورود اسپرم به رحم شود. تغییر در شکل رحم، محدود کردن تحرک اسپرم و کاهش فضای رشد جنین از مشکلات فیبروم برای بارداری است.
آیا فیبروم بر کیفیت تخمک تأثیر می‌گذارد؟ فیبرومها میتوانند روی چسبیدن اسپرم و تخمک تأثیر بگذارند، و همچنین میتوانند در فرایند لانه گزینی و ادامه بارداری تأثیر بگذارند، و میتوانند شرایط رشد و موقعیت جنین را تغییر دهند.
آیا فیبروم میتواند مانع از تخمک گذاری شما شود؟ فیبرومها با تخمک گذاری تداخلی ندارند، اما میتوانند مانع از انجام مراقبت رحمی برای حمایت از بارداری شوند.
ivf با وجود فیبروم
آیا می‌توان IVF را با فیبروم انجام داد؟ بله اما وجود فیبروم از هر نوع ممکن است بعدها نیاز به جراحی اضافی یا درمان بعدی پیدا کند. از این رو، زنان مبتلا به فیبروم باید قبل از شروع چرخه IVF به این وضعیت رسیدگی کنند. بله، IVF با فیبروم ممکن است، اما میزان موفقیت کاهش می‌یابد.
تشخیص فیبروم رحم چگونه است؟
بهترین راه تشخیص، که هم مقرون به صرفه است و هم غیر تهاجمی و بدون درد، سونوگرافی واژینال است. از این طریق، اندازه و محل دقیق فیبروم معلوم میشود. با سونوگرافی واژینال، میشود فیبروم‌های زیرمخاطی و اینترامورال را هم تشخیص داد. اگر فیبروم خیلی بزرگ باشد یا تعداد فیبرومها زیاد باشد، ممکن است پزشک، برای ارزیابی دقیق‌تر، از عکس‌برداری MRI و سونوگرافی لگن هم کمک بگیرد.
در مواردی که اوضاع کمی پیچیده‌تر باشد، ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق‌تر به هیستروسکوپی (فرستادن میکروسکوپی نازک به داخل رحم) یا لاپراسکوپی (ایجاد بُرشی کوچک در شکم و فرستادن تلسکوپی کوچک در شکم) اقدام کند.
درمان فیبروم برای بارداری
آیا قبل از بارداری باید فیبروم را حذف کنم؟ صرف نظر از اینکه زنان و همسرانشان چگونه تلاش می‌کنند باردار شوند، برداشتن فیبروم به دلیل علائمی مانند درد و خونریزی بیش از حد، مهم است، و همچنین به این دلیل که شواهد نشان داده است که فیبرومها خود میتوانند در بارداری اختلال ایجاد کنند. بنابراین لازم است روند درمانی قبل از اقدام برای باروری آغاز شود. بسته به سایز و محل فیبرومها روشهای درمانی آن متفاوت است. اولین گام درمانی تغییر سبک زندگی و دارودرمانی است.داروهای آناستروزول و لتروزول به کاهش اندازه فیبروم، نازک شدن آندومتر و توقف خونریزی کمک می‌کنند.
درمان‌های کم تهاجمی برای فیبروم یا میوم رحم عبارتند از:
- آمبولیزاسیون شریان رحمی
- میومکتومی
- هیستروکتومی
- اندومتریال ابلیشن
* در مورد مشکلات و روشهای کنترل فیبروم در بارداری در این مقاله بیشتر بخوانید.
چه مدت بعد از برداشتن فیبروم می‌توانید باردار شوید؟
بهبودی پس از میومکتومی ممکن است زمان ببرد. به طور کلی توصیه میشود قبل از اقدام برای باردار شدن حداقل 3-6 ماه پس از عمل صبر کنید. این کار اجازه می‌دهد تا بدن بیمار پس از جراحی بهبود یابد و خطر عوارض دوران بارداری را کاهش می‌دهد.
ایا برداشتن فیبروم باعث نازایی میشود؟
آیا جراحی فیبروم باعث نازایی میشود؟ در بالا گفتیم آیا فیبروم باعث نازایی میشود یا خیر اما لازم است بدانید جراحی آن نیز میتواند نازایی ایجاد کند. بسته به نوع فیبروم جراحی آن میتواند تهاجمی باشد و منجر به نازایی شود. مثلا هیسترکتومی همیشه منجر به ناباروری میشود، زیرا رحم را از بین می‌برد. با این حال، سایر درمان‌ها، مانند آمبولیزاسیون فیبروم رحمی (UFE)، کمتر بر باروری تأثیر می‌گذارند. اگر می‌خواهید پس از درمان فیبروم باردار شوید، برنامه‌های خود را با پزشک در میان بگذارید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.