چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن چیست؟
چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن (Asherman syndrome) نوعی بیماری نادر و اکتسابی است که منجر به تشکیل بافت زخم در حفره رحم می‌شود. بسته به اندازه این زخم، مشکلات زنانه ظاهر خواهند شد. معمولا بافت اسکار یا چسبندگی در رحم به علت نوعی تروما ایجاد می‌شود. در موارد شدید، تمام دیواره‌های جلو و پشت رحم می‌توانند به هم بچسبند. در موارد خفیف‌تر، چسبندگی‌ها در نواحی کمتر و کوچک‌تر رحم ظاهر می‌شود. چسبندگی‌ها می‌توانند ضخیم یا نازک باشند و ممکن است به ندرت در کنار هم قرار گرفته یا در هم ادغام شوند. بد نیست اشاره کنیم که سوال " سندروم رحم چیست؟" بیشتر مربوط به تخمدان پلی کیستیک است.
چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟
چنانچه در بیماری چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن دیواره‌های جلویی و پشتی رحم به یکدیگر متصل شوند، می‌تواند منجر به قطع قاعدگی و حتی ناباروری شود. گاهی چسبندگی فقط در قسمت کوچکی از رحم ظاهر می‌شود. میزان چسبندگی تعیین می‌کند که آیا این مشکل کم، متوسط یا شدید است. چسبندگی می تواند نازک یا ضخیم و یا به صورت لکه یا چند وجهی باشد.
علائم سندرم آشرمن چیست؟
واقعیت این است که چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن با توجه به جایی که ایجاد شده است و شدت و حدت بیماری می‌تواند بدون علامت باشد؛ اما گفته می‌شود که معمولا این بیماری با علائم زیر همراه است:
- آمنوره یا پریودهای خیلی سبک یا پریود نشدن؛ این علامت وقتی ظاهر می‌شود که بافت زخم جایگزین اندومتر شده باشد. گاهی هم بافت زخم، دهانه رحم را مسدود می‌کند و مانع خروج خونریزی پریود می‌شود.
- درد و گرفتگی در ناحیه لگن
- درد شدید پریود
- ناباروری
- سقط جنین مکرر
نحوه تشخیص چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن
شاید پزشک بتواند از روی علامت و نشانه‌هایی که بیمار از آنها شکایت می‌کند، چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن را حدس بزند؛ اما به طور قطع نمی‌تواند با انجام معاینه فیزیکی و استناد به علائم، وجود این بیماری را تایید کند. لذا حتما لازم است که بررسی‌های بیشتری انجام شود. بررسی دهانه رحم و انجام آزمایشات هورمونی در مسیر تشخیص ضروری است. نهایتا تشخیص چسبندگی رحم با سونوگرافی واژینال، عکس رنگی رحم یا هیستروسکوپی ممکن است. بد نیست بدانید که بهترین روش برای تشخیص چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن، انجام هیستروسکوپی است. در این روش پزشک با استفاده از یک تلسکوپ و دوربین رحم را مورد بررسی قرار می‌دهد تا کل رحم را مشاهده کند.
*در مورد راه های جلوگیری از چسبندگی جفت در این مقاله بیشتر بخوانید.
علل ایجاد چسبندگی رحم
اساسا هیچ دلیل خاصی برای ایجاد چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن وجود ندارد؛ اما هر نوع دستکاری رحم یا عفونتی که به دیواره‌های رحم آسیب بزند، می‌تواند پتانسیل ایجاد زخم، چسبندگی رحم و سندرم آشرمن را بالا ببرد. چسبندگی رحم، اغلب در بانوانی که مبتلا به عفونت لگنی شدید شده‌اند، سابقه کورتاژ (D & C) یا جراحی‌های متعدد (سزارین، برداشتن میوم یا فیبروم رحمی) دارند، بیشتر دیده می‌شود. چسبندگی داخل رحمی می‌تواند پس از ایجاد عفونت با سل ریوی نیز ایجاد شود. تجربه هر یک از موارد زیر می‌تواند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن را افزایش دهد:
- سقط جنین (از دست رفته یا ناقص)
- جفتی که پس از زایمان باقی مانده است
- خونریزی زیاد پس از زایمان
- سقط جنین عمدی
- بیوپسی آندومتر
- برداشتن فیبروم رحم
- درمان خونریزی بیش از حد رحم
- برداشتن میوم رحم
- کورتاژ تشخیصی یا کورتاژ برای سقط جنین
- عفونت رحم یا لگن
- جراحی رحم
- آندومتریوز
نحوه درمان چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن
استفاده از هیستروسکوپ و لاپاراسکوپی دو شیوه شناخته شده برای درمان چسبندگی رحم هستند. گاهی ممکن است به تشخیص پزشک متخصص نیاز به بهره گیری از بیش از یک روش برای درمان چسبندگی رحم باشد.
آیا چسبندگی رحم و بارداری با هم منافات دارند؟
بارداری با وجود چسبندگی رحم عوارض مختلفی را ایجاد می‌کند. احتمال سقط جنین، مشکلات رشد جنین و یا سایر عوارض جدی حاملگی در بانوانی که مبتلا به چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن هستند، بالاتر می‌رود. نوع و شدت چسبندگی، با نتایج باروری مرتبط است. بیمارانی که دچار چسبندگی خفیف تا متوسط رحم هستند، ۷۰ تا ۸۰ درصد احتمال بارداری موفقیت‌آمیز را دارند و معمولا اختلال قاعدگی آنها نیز کاهش می‌یابد. اگر چسبندگی داخل رحمی شدید باشد یا آسیب بزرگی به آستر آندومتر وارد شده باشد، میزان موفقیت کامل در بارداری فقط ۲۰ تا ۴۰ درصد بعد از درمان است. نهایتا می‌توان این‌طور گفت که چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن می‌تواند در عدم توانایی برای بارداری، سقط مکرر جنین، ایجاد محدودیت رشد برای جنین درون رحم و افزایش اختلالات لانه گزینی جفت در حاملگی بعدی نقش موثری داشته باشد.
چسبندگی رحم و سقط جنین چه ارتباطی با هم دارند؟
اساسا یکی از مشکلات که چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن در بارداری می‌تواند ایجاد کند، وقوع سقط‌های مکرر است. بد نیست بدانید که به طور کلی ناهنجاری‌های رحمی و دهانه رحم یکی از عوامل اصلی سقط جنین هستند و حدود 10 درصد از موارد سقط جنین را شامل می‌شوند. اختلالاتی مانند لیومیوم، سندرم آشرمن و لیومیوم‌های بزرگ و متعدد زمانی منجر به سقط جنین می‌شوند که در محل لانه‌گزینی جفت یا نزدیک به آن قرار داشته باشند. عمده‌ترین علت سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری، نقایص ساختاری رحم یا دهانه رحم (سرویکس) است، خصوصا وجود نقایصی مانند سرویکس نارسا.
سندرم آشرمن و طب سنتی
در مورد درمان چسبندگی لوله‌های رحمی در طب سنتی باید بگوییم که هیچ منبع علمی، اثربخشی این روش‌ها را تایید نمی‌کند؛ البته گفته شده است که این روش‌ها برای بهبود چسبندگی خفیف رحم می‌تواند موثر باشد. در ادامه به تعدادی تکنیک‌هایی طب سنتی برای درمان چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن اشاره می‌کنیم؛ اما توصیه می‌کنیم بدون مشورت پزشک از این تکنیک‌ها استفاده نکنید.
- روزی دو بار دود عنبرنسا به رحم به مدت 7 تا 14 روز
- خوردن آب انار شیرین صبح‌ها یا آب انگور شیرین عصرها تا ۲۱ روز
- خوردن عرق خار مریم روزی یک استکان تا ۲۱ روز
- نشستن در جوشانده آب صاف شده سبزی شنبلیله
- خوردن دمنوش گیاه بابونه شیرازی روزی دو لیوان با عسل تا ۲۱ روز
- تغییر تغذیه از سردمزاج به گرم مزاج
- خوردن دمنوش چای کوهی روزی یک لیوان با عسل
- ضماد روغن حیوانی گاوی یا روغن شوید یا روغن کنجد روی خط مثانه
- پیاده‌روی در سنگلاخ‌ها
- تزریق 20 سی سی عسل در واژن با اپلیکاتور تا ۷ روز
کلام آخر
برای تشخیص و درمان چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن به پزشک متخصص و معتمد مراجعه کنید و توصیه‌های پزشکی را جدی بگیرید. از آنجا که این عارضه می‌تواند در قاعدگی و بارداری تاثیرگذار باشد، لذا نسبت به درمان آن حساس باشید و آن را سبک ندانید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.