تحرک اسپرم چقدر باید باشد؟ و راه های افزایش آن

جدا از مصرف انواع قرص و معجون برای تقویت تخمدان، تحرک و تقویت اسپرم نیز برای باروری مهم است. تحرک اسپرم به توانایی حرکت موثر اسپرم گفته می شود. اگر می‌پرسید که تحرک اسپرم چه قدر باید باشد یا حرکت اسپرم مرد چه قدر باید باشد تا بارداری اتفاق بیفتد، بهتر است این مقاله را تا انتها بخوانید. از آن‌جایی که اسپرم برای رسیدن به تخمک و بارور کردن آن باید از مجرای تناسلی زن عبور کند، تحرک اسپرم معیار مهمی در باروری به حساب  می‌آید و اگر به هر دلیل خوب و باکیفیت نباشد، احتمال بارداری کاهش پیدا می‌کند یا حتی کاملا منتفی می‌شود. به طور کلی شکل اسپرم، حرکت اسپرم و تعداد اسپرم‌ نرمال در وقوع بارداری موثرند. هر یک از این فاکتورها به طور جداگانه می‌توانند کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهند و بارداری را به تعویق بیندازند. در این مقاله اختصاصا به موضوع حرکت اسپرم‌ها و اهمیت تحرک نرمال اسپرم‌ها می‌پردازیم.

انواع حرکت اسپرم‌ها

• تحرک پیشرونده (Progressive motility Grade A)

 به حرکت اسپرم‌هایی گفته می‌شود که در یک خط مستقیم یا دایره‌های بزرگ شنا می‌کنند.

• تحرک غیرپیشرونده (Non-progressive motility Grade B)

به حرکت اسپرم‌هایی گفته می‌شود که به صورت مستقیم شنا نمی‌کنند یا در دایره‌های کوچک حرکت می‌کنند.

حرکت اسپرم چه قدر باید باشد؟

این سوال معمولا به دو صورت حرکت نرمال اسپرم چه قدر باید باشد یا حرکت اسپرم در آزمایش چه قدر باید باشد نیز پرسیده می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که به طور کلی در یک نمونه انزال نرمال حداقل 40 درصد اسپرم‌ها باید دارای حرکت یا به عبارتی متحرک باشند؛ با احتساب حرکت‌های غیر پیش رونده، وجود حداقل 32 درصد اسپرم دارای حرکت پیش رونده لازم است. تشخیص کم تحرکی اسپرم معمولا بر اساس درصد اسپرم‌های متحرک انجام می‌شود، اما تحقیقات نشان داده‌اند که تعداد اسپرم‌های متحرک معیار بهتری برای تصمیم‌گیری است. وجود بیش از 20 میلیون اسپرم متحرک، طبیعی و کمتر از 5 میلیون ضعیف به حساب می‌آید. كمتر از يك ميليون اسپرم متحرك نشان دهنده تحرک بسیار ضعيف است.

احتمال بارداری با اسپرم کم تحرک چه قدر است؟

واقعیت این است که مشکلات مرتبط با کیفیت اسپرم می‌توانند احتمال باردار شدن زنان را کمتر کنند. ناباروری مردان که اغلب در اثر تحرک پایین اسپرم‌ها به وجود می‌آید، علتی رایج در ناکام ماندن تلاش زوج ها برای بارداری است. تحرک اسپرم‌ها بر باروی بسیار موثر است، زیرا کاهش این تحرک احتمال باردار شدن را کاهش می‌دهد. احتمال باردار شدن با اسپرم کم تحرک غیر ممکن نیست، اما وقوع باردای به صورت طبیعی در این شرایط معمولا سخت اتفاق می‌افتد یا حتی اتفاق نمی‌افتد. اما به کمک روش‌های ‌کمک‌باروری نظیر درمان ناباروری با ای وی اف یا iui و یا هر روش دیگری که پزشک تشخیص دهد، بارداری اتفاق می‌افتد.

بهترین دارو برای حرکت اسپرم چیست؟

اگر اثبات شود که اختلال موجود در اسپرم‌ها مربوط به حرکت‌ آنهاست و مرد با مشکل خاص دیگری برای پدر شدن و باردار کردن خانم مواجه نیست، می‌توان به کمک داروها و مکمل‌های خاصی که در بالا بردن کیفیت تحرک اسپرم‌ها تخصص دارند، وضعیت حرکت اسپرم‌ها را بهبود داد و شانس بارداری را بالا برد. گاهی از آمپول برای حرکت اسپرم و بهبود وضعیت اسپرم‌ها استفاده می‌شود. این آمپول همان آمپول هورمونی hcg است که می‌تواند در قدرت باروری مرد تاثیر مثبت بگذارد. به جز آمپول استفاده از داروهای تقویتی و مکمل‌ها نیز بی‌تاثیر نیستند؛ بیشتر مکمل‌های موجود برای تقویت اسپرم، موجب افزایش تعداد اسپرم‌ها و بهبود کیفیت آنها می‌شوند. به این معنی که همزمان تعداد، حرکت و شکل اسپرم‌ها را بهبود می‌دهند.

از جمله قویترین دارو برای حرکت اسپرم و به طور کلی تقویت اسپرم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساشه فرتومن او پی دی فارما
• قرص اسپریژن نانو حیات دارو
• ساشه آندروفرتی کیو فارما
• کپسول رویال ژلی اس تی پی فارما
• کپسول کانت بوست فِرهیوِن هلث ( متخصص در افزایش تعداد اسپرم در مردان)
• کپسول پرفورمکس هرباویوا
• کپسول ول من کانسپشن ویتابیوتیکس ( متخصص در افزایش تحرک و تعداد اسپرم)
• کپسول موتیلیتی مکس ای ام اس (متخصص در افزایش تحرک و تعداد اسپرم)
• کپسول موتیلیتی بوست فیرهیون هلث
• قرص فرتیل اید آقایان فِرهیوِن هلث
• ساشه پروکسید پلاس سیگما تاو
• ساشه فرتی ویتال سان لایف
• کپسول پروفرتیل لنوس فارما

نکته مهم: توجه داشته باشید، اگرچه استفاده از مکمل‌ها معمولا بدون عوارض جانبی هستند، اما حتما مهم است که هر مکمل را با چه هدفی و به چه مدتی مصرف کنید. بنابراین حتما تحت نظر پزشک از هر یک از این مکمل‌ها استفاده کنید و به صورت خودسرانه اقدام به مصرف نکنید.

بررسی درجات مختلف حرکت اسپرم‌ها

اسپرم برای عبور از درون موکوس گردن رحم و سیستم تولید مثل زن نیاز به حرکت رو به جلو و مستقیم دارد. معمولا در آزمایش اسپرم کیفیت حرکت اسپرم را در 4 کلاس A تا D دسته بندی می کنند. حرکت اسپرم کلاس A رو به جلو است، این در حالی است که اسپرم کلاس B حرکت دارد، اما رو به جلو نیست، حرکت اسپرم کلاس C به دور خود است و اسپرم کلاس D بدون حرکت است.

به طور کلی اسپرم‌های درون آزمايش اسپرموگرام باید یکی از دو شرط زیر را داشته باشند:

• کلاس A  باید بیشتر از 25 درصد باشد.
• مجموع کلاس A  و B باید بیشتر از 50 درصد باشد.

راه‌های افزایش سرعت حرکت اسپرم

برای افزایش حرکت اسپرم‌ها استفاده از مکمل‌هایی که پیش‌تر به آنها اشاره کردیم، موثر است. اگر به دنبال معجون افزایش تحرک اسپرم هستید، باید بدانید که از نظر طب سنتی، خوردن گرمیجات می‌تواند در تقویت اسپرم‌ها بسیار موثر باشد. استفاده از خرما، عسل، موز، هل، دارچین، شیر، زعفران، گردو، بادام زمینی و درختی و بادام هندی، فندق، زیره سیاه، سیاه دانه، کنجد و حتی انجیر برای بهبود وضعیت اسپرم‌ها موثر هستند. البته اینکه هر یک از این مواد را چگونه ترکیب کنید و چه طور مصرف کنید، مبحثی جداگانه است که حتما در فرصتی مناسب به آن خواهیم پرداخت.

کلام آخر

همواره مهم است که بدانید میزان تحرک اسپرم چقدر باید باشد تا حاملگی رخ بدهد؛ زیرا تحرک و حرکت اسپرم نقش مهمی در باروری ایفا می‌کند؛ اسپرم‌ها برای رسیدن به تخمک و بارور کردن آن باید با سرعت قابل توجهی از دهانه رحم عبور کرده و به لوله‌های رحمی برسد. هر چه قدر اسپرم سالم‌تر باشد، شانس بارداری به صورت طبیعی بیشتر است. البته به شرط فراهم بودن سایر شرایط بارداری.

توصیه می‌شود پیش از اقدام به بارداری، در کنار تمام آزمایشاتی که لازم است یک خانم انجام دهد، آقا نیز آزمایش اسپرم انجام دهد. تفسیر آزمایش اسپرم و بررسی تعداد اسپرم نرمال در هر انزال کلید مهمی است که تشخیص بدهیم آیا یک آقا با مشکل باروری روبه رو هست یا خیر. شناسایی اسپرم ضعیف از ابتدای اقدام به بارداری، مسیر باردار شدن را سرعت می‌‌بخشد و هموار می‌کند. مایع منی که از طریق بیضه‌ها تولید و خارج می‌شود باید کیفیت مناسبی داشته باشد تا بتواند تخمک را بارور کند. در غیر این صورت امکان باروری ندارد. بنابراین این مهم را جدی بگیرید و حتما پیش از اقدام به بارداری، آزمایش اسپرموگرام را انجام دهید.