روان شناسی ازدواج چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

آذر ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
روانشناسی ازدواج

آیا تا به حال به درمان برای ازدواج خود فکر کرده‌اید؟  اگر در حال خواندن این مقاله هستید، به احتمال زیاد به این دلیل است که به دنبال پاسخ این سوال قدیمی هستید که آیا می‌توانیم ازدواج موفق و حساب شده‌ای داشته باشم یا آیا می‌توانم ازدواج فعلی‌ام را نجات داده و در مسیر درستی قرار دهم؟ یک مزیت کلیدی ازدواج این است که می‌تواند بر سلامت و طول عمر شما تأثیر مثبت بگذارد. برای آنکه شرایط به این صورت باشد به تحلیل جنبه‌های مختلف آن نیاز دارید. این کار باید توسط متخصص روانشناسی ازدواج انجام شود. اگر شما نیز به دنبال داشتن ازدواجی موفق و پایدار هستید باید با مفهوم روانشناسی ازدواج بیشتر آشنا شوید پس در ادامه‌ی این مقاله همراه ما باشید.

تعریف روانشناسی ازدواج 

تعریف ازدواج معمولاً از منظر حقوقی است. در بسیاری از فرهنگ‌ها، آن را رابطه‌ای بین مرد و زن تعریف می‌کنند. ازدواج در هر موقعیت و در سطوح مختلف تحصیلی اتفاق می‌افتد. چرا انسان ها این ترتیب را دنبال می‌کنند؟ چرا ازدواج مهم است؟ محققان از رشته‌های مختلف در حال بررسی این موضوع هستند. روانشناسی ازدواج بر وضعیت زوجین تمرکز دارد. محققان این رشته بر روی سوالات زیر تمرکز دارند. مثلاً:

چه چیزی دو نفر را به هم نزدیک می‌کند؟

چه چیزی آنها را کنار هم نگه می‌دارد؟

چه چیزی آنها را از هم جدا می‌کند؟

کنار هم بودنِ آنها چگونه بر رفاه، سلامت و شادی‌شان تأثیر می‌گذارد؟

طلاق چگونه بر همان متغیرها تأثیر می‌گذارد؟

بچه دار شدن چه تاثیری بر پیوند زناشویی دارد؟

طلاق چه تاثیری بر فرزندان دارد؟

اقدامات دولت چگونه می‌تواند بر سلامت ازدواج تأثیر بگذارد؟

استرس چگونه بر رابطه تأثیر می‌گذارد؟

فقدان صمیمیت چگونه بر رابطه تأثیر می‌گذارد؟ به طور ویژه تاثیر آن بر رابطه جنسی چیست؟

چه عواملی احتمال طلاق را افزایش می‌دهد؟

چگونه تربیت فرد بر روابط عاشقانه آنها تأثیر می‌گذارد؟

با پاسخ به این سوالات، درمانگران بهتر می‌توانند قبل، در حین و بعد از بحران به زوج‌ها کمک کنند.

انواع ازدواج براساس روانشناسی ازدواج

روانشناسان ازدواج را بر اساس نحوه‌ی تعامل زوجین در ازدواج توصیف می‌کنند. این بر اساس نظریه‌ی غالبی که توسط روانشناس(ها) یا درمانگر استفاده می‌شود، متفاوت است. به عنوان مثال، موسسه‌ی گاتمن پنج نوع ازدواج را توصیف می‌کند. سه مورد اول انواع شاد هستند با این حال هر کدام مزایا و معایبی دارند:

اجتناب از تعارض - این زوج ها دارای مناطق توافق مشترک هستند که در آن به یکدیگر وابسته هستند. آنها زمان زیادی را برای متقاعد کردن یا مذاکره با یکدیگر صرف نمی‌کنند. آنها مرزهای مشخصی دارند و در غیر این صورت مستقل با منافع جداگانه هستند.

زوج‌های فراری - این رابطه عاطفی است. آنها تمایل به متقاعدسازی و بحث دارند اما به یکدیگر احترام می‌گذارند. وقتی این نوع زوج ها با هم بحث می‌کنند، از طنز استفاده می‌کنند.

زوج‌های معتبر کننده - این زوج ترکیب بین دو مورد قبلی است. آنها بیش از دیگران درگیر در نظر گرفتن چشم‌انداز بوده و همدل هستند. آنها دعواهای خود را انتخاب کرده و پس از آن به سازش تمایل دارند. این زوج‌ها از نظر عاطفی چندان خود را ابراز نمی‌کنند.

زوج‌های متخاصم – این نوع رابطه دارای سطوح بالایی از حالت تدافعی و انتقادی است. چشم انداز کم و زیاد و تحقیر زیادی در آن وجود دارد.

زوج‌های متخاصم جدا شده - این زوج هر کدام خودرای و خودمحور هستند. این یک وضعیت دائمی و بن بستی است. آنها با همدیگر بداخلاق‌اند و از نظر احساسی دوری می‌کنند. این زوج در نهایت طلاق می‌گیرند.

مزایای مراجعه به روانشناسی ازدواج

به طور کلی چهار فایده برای مراجعه به مشاوره ازدواج وجود دارد:

می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را در مورد رابطه خود روشن کنید

روابط برای همه چالش‌برانگیز است. یکی از جنبه‌هایی که افراد را گیج می‌کند این است که بفهمیم چه احساسی نسبت به شریک زندگی خود داریم. برخی از زوج‌ها می‌دانند که می‌خواهند با هم بمانند و روی مسائل کار کنند، اما برخی دیگر در مورد اینکه آیا می‌خواهند در رابطه باقی بمانند یا خیر سردرگم می‌شوند. داشتن یک زمان و مکان مشخص در هر هفته برای شما و همسرتان برای بیان افکار و احساساتتان می‌تواند به ترسیم مسیری که می‌خواهید بروید کمک کند. در مشاوره ازدواج، درمانگر شما می‌تواند به عنوان یک راهنما در این فرآیند عمل کند و جنبه‌هایی از رابطه‌تان را که ممکن است نمی‌بینید را روشن کند و چشم‌اندازی عینی از بیرون ارائه دهد.

می‌تواند به حل موانع رابطه قبل از اینکه به بن بست تبدیل شود کمک کند

مشاجره می‌تواند تجربه‌ای باشد که رابطه شما با همسرتان را تقویت یا تضعیف می‌کند. اغلب افراد برای مشاوره زوج‌ها مراجعه می‌کنند، زیرا آنها در تلاش برای پرداختن به موضوعاتی هستند که با بلوغ روابطشان پیش آمده است. برای برخی، این ممکن است مربوط به تنظیم خانواده باشد، در حالی که برای برخی دیگر ممکن است در مورد سبک ارتباطی باشد. داشتن یک انجمن برای رسیدگی به این موضوعات در یک محیط محرمانه می‌تواند با برجسته کردن و درک هر دو دیدگاه و کشف اینکه آیا ارزش های شما همسو هستند یا خیر، به رشد رابطه شما سرعت می‌بخشد.

شاید شما در مورد تصمیم‌گیری‌های مهم مانند محل خرید خانه با هم مخالف نباشید، اما در مورد چیزهای کوچکی مانند شستن ظرف‌ها یا رسیدگی به کارهای خانه اینطور نباشد. اگر دائماً بر سر نگرانی‌های جزئی دعوا می‌کنید، ممکن است این دعواها در واقع در مورد مسائل عمیق تری باشد که به آنها پرداخته نشده است. با مشارکت مداوم در مشاوره زوجین، می‌توانید این موانع بالقوه را قبل از اینکه به بن بست در رابطه تبدیل شوند، برطرف کنید.

می‌تواند صمیمیت و ارتباط را عمیق‌تر کند

شاید شما به سراغ درمان می‌روید نه به این دلیل که زیاد بحث می‌کنید، بلکه به این دلیل که اصلاً بحث نمی‌کنید. شاید شما به سختی در مورد چیزی غیر از آنچه برای شام می‌خورید یا اینکه چه کسی به بچه‌ها رسیدگی می‌کند صحبت می‌کنید. چند ماه است که رابطه جنسی نداشته‌اید، و تا دیر وقت ماندن در دفتر جذاب‌تر از رفتن به خانه برای گذراندن وقت با همسرتان است. حرارت بینتان خاموش شده است و شما مطمئن نیستید که می‌توانید آن را پس بگیرید. شاید فکر می‌کنید که قرار است روابط طولانی‌مدت اینگونه باشد. روابط در ابتدا هیجان‌انگیز‌اند زیرا هر دو طرف تلاش می‌کنند. با گذشت زمان، آرامش و برنامه‌های روتین در شب‌ها و قرار ملاقات‌ها به سفارش غذای بیرون بر و تماشای تلویزیون تبدیل می‌شود. همین اقدام برای زوج درمانی می‌تواند شور و اشتیاق را دوباره تقویت کند.

می‌تواند به ارتقای خودآگاهی و رشد شخصی کمک کند

درمانگر هر هفته می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد شخصیت منحصر به فرد خود و انگیزه‌هایتان در زندگی بیاموزید. اگرچه تمرکز درمان روی رابطه‌ی شما خواهد بود، نحوه‌ی ارتباطتان با شریک زندگیتان ممکن است با نحوه ارتباطتان با افراد دیگر مانند دوستان و همکاران تاثیر بگذارد. این تنها رابطه‌ی اصلی شما نیست که می‌تواند از مزایای مشاوره زوجین بهره‌مند شود. سایر زمینه‌های زندگی نیز می‌توانند متحول شوند.

نکات مهم در انتخاب بهترین روانشناس ازدواج

برای آنکه بتوانید بیشترین تاثیر را از روانشناس ازدواج خود بگیرید، باید یک مشاور درست و مجرب را انتخاب کنید. بعضی از مهمترین نکاتی که باید در زمان انتخاب روانشناس مناسب مدنظر داشته باشید به شرح زیر می‌باشند:

شهرت و سفارش دیگر مراجعه کنندگان

توصیه‌های دوستان و سایر افرادی که به آنها اعتماد دارید می‌تواند نقطه شروع خوبی برای یافتن یک درمانگر مناسب باشد. اگر متوجه تغییر معنادار در رابطه شخص دیگری شده‌اید، احتمال اینکه درمانگر او کاری را درست انجام دهد بسیار زیاد است. اگر نمی‌توانید به توصیه‌های دوستان تکیه کنید، بررسی‌های آنلاین را بخوانید و سوابق رشته را با هیئت‌های صدور مجوز بررسی کنید. درمانگری با شهرت فوق‌العاده – به‌ویژه فردی که چندین سال در این کار بوده است – احتمالاً کسی است که سابقه‌ی طولانی در کمک به زوج‌ها برای عبور از مشکلات دارد.

ارزش‌های مشترک

مشاوران ازدواج هر کدام رویکرد خاص خود را در رابطه با ازدواج دارند. برخی از اصول دینی استفاده می‌کنند، در حالی که برخی دیگر تحت تأثیر فمینیسم و اومانیسم هستند. شما نیازی به توافق با درمانگر خود در مورد همه چیز ندارید، اما به درمانی نیاز دارید که به ارزش‌های اصلی‌تان معتقد باشد. اگر شما و همسرتان برای ایجاد یک رابطه مساوات طلبانه که در آن وظایف مشترک خود را به اشتراک می‌گذارید، مبارزه می‌کنید، به درمانی نیاز دارید که این هدف را مهم تشخیص دهد و به زوج‌های مشابه کمک کند. اگر عمیقاً مذهبی هستید، به کسی نیاز دارید که نقش مهم ایمان در ازدواج را درک کند. اگر درمان را شروع کردید و مشاور توصیه‌ای کرد که مغایر با ارزش‌های اصلی‌تان بود، شخص دیگری را پیدا کنید.‌

استراتژی در حل مسائل زناشویی

یک درمانگر یک دوست پول بگیر نیست. و در حالی که مشاوران ازدواج می‌توانند به عنوان داور و میانجی عمل کنند، این نباید تنها نقش آنها باشد. درمانگر باید یک استراتژی خاص برای کمک به شما در حل مسائل زناشویی داشته باشد. از درمانگر خود بپرسید که چگونه می‌خواهد درمان را ادامه دهد و آیا روش درمانی خاصی وجود دارد که او استفاده می‌کند. بعد از اینکه تحت درمان هستید، اگر احساس نمی‌کنید که درمانگر کنترل جلسه را به دست گرفته و هدایت می‌کند، ممکن است نشان دهد که او فرد مناسبی نیست. در درمان، بسیاری از افراد بدون نیاز به تغییر در شیوه‌ی زندگی به دنبال نتایج هستند.

سایر نکاتی که باید مدنظر داشته باشید عبارتند از :

  • اعتماد دو طرف به روانشناس
  • فاصله‌ از محل زندگی
  • هزینه‌ی جلسات

و...