علت شب ادراری در زنان، علائم و درمان آن

یافتن علت شب ادراری در زنان موضوع بسیار مهمی است. شب ادراری به معنای خیس کردن بستر است. بسیاری از افراد در شب رختخواب را خیس می کنند، اگرچه افراد کمی در مورد آن صحبت می‌کنند. در واقع، از هر 100 نفر یک نفر ممکن است در طول زندگی بزرگسالی مبتلا شود. اکثر مردم فکر می کنند که هیچ کس دیگری این مشکل را ندارد. بسیاری از مردم هرگز به دنبال کمک نمی روند، زیرا بسیار خجالت زده هستند. اما واقعیت این است که این مشکل برای هر کسی به دنبال پاره‌ای از اختلالات و مشکلات ممکن است رخ دهد. مهم این است که علت آن شناسایی شود و در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شود. تا انتها با گهواره همراه باشید تا علت و درمان این مشکل را موشکافی کنیم.

بی اختیاری ادرار در خواب در زنان چه دلایلی دارد؟

یافتن علت شب ادراری در زنان جوان و به طور کلی زنان با هر سن و سالی مهمترین کاری است که برای رفع مشکل خیس کردن بستر در شب می‌توان انجام داد. 

علل زیادی برای شب ادراری وجود دارد که البته برخی از آنها نامشخص هستند. معمولا افراد هنگام خواب ادرار کمتری تولید می‌کنند. با این حال، برخی از افراد در طول شب مقادیر بیشتری ادرار تولید می‌کنند.

تحقیقات نشان داده است که شب ادراری می‌تواند به دلیل یک پیوند ژنتیکی رخ دهد. اگرچه این دلیل برای همه صادق نیست، اما برخی از شواهد نشان داده است که شب ادراری ارثی است. 

علت دیگری که برای شب ادراری اولیه مطرح می شود، کوچک بودن بیش از حد مثانه است. این بدان معنا نیست که اندازه واقعی مثانه در بیماران شب ادراری کوچکتر است، بلکه به این معنی است که ظرفیت عملکردی مثانه (FBC) حجم کمتری دارد. FBC مقدار ادراری است که مثانه قبل از ارسال سیگنالی به مغز برای نشان دادن نیاز به تخلیه نگه می‌دارد. فعالیت بیش از حد عضله دترسور (مثانه) نشان می‌دهد که عضله در مرحله پر شدن هرگز به طور کامل شل نمی‌شود و بنابراین ظرفیت مثانه آنقدر زیاد نیست.

برخی از افراد دارای مثانه «بیش از حد فعال» یا «ناپایدار» (OAB) هستند که باعث ایجاد مشکلاتی در شب و همچنین در طول روز می‌شود. چندین مطالعه بروز بالایی از ناپایداری دترسور (OAB) با شب ادراری شبانه را نشان داده‌اند. بیش فعالی دترسور در 70 تا 80 درصد از بیماران شب ادراری اولیه دیده شده است.

البته مقدار و نوع نوشیدنی که می خورید  هم مهم است. همه ما برای سالم ماندن به مایعات نیاز داریم، اما برخی از نوشیدنی‌ها می‌توانند مثانه را تحریک کنند یا باعث شوند بدن سریع‌تر از حد معمول ادرار تولید کند. الکل و نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مانند چای، قهوه، شکلات داغ و کولا) می‌توانند از این طریق بر شما تاثیر بگذارند.

برخی از داروها هم می‌توانند نحوه عملکرد سیستم ادراری را تغییر دهند و باعث شوند که فرد کنترل کمتری نسبت به حالت عادی داشته باشد. این داروها شامل داروهای رایجی هستند که برای مشکلات قلبی و فشار خون یا برای بیماری‌های روانی و اضطراب استفاده می‌شوند.

عفونت در ادرار (عفونت دستگاه ادراری، "UTI") گاهی اوقات می‌تواند باعث خیس شدن بستر و شب ادراری شود. استرس یا اضطراب نیز می‌تواند باعث ایجاد این مشکل شود، که ممکن است پس از از بین رفتن استرس طولانی شود.

شروع شب ادارری در بزرگسالی و ادامه دار بودن این حالت می‌تواند نشان دهنده یک مشکل اساسی جدی باشد. 

دلایل اختصاصی شب ادراری در زنان

مسائل هورمونی

بدن برخی از افراد به اندازه کافی ADH تولید نمی‌کند یا کلیه‌هایشان به خوبی به ترشح این هورمون پاسخ نمی‌دهند؛ در نتیجه فرد دچار شب ادراری می‌شود. 

انجام یک آزمایش ساده می‌تواند میزان ADH در خون را اندازه گیری کند. اگر سطح این هورمون پایین باشد، پزشک ممکن است داروهای مختلفی تجویز کند.

ناتوانی مثانه

ناتوانی مثانه در نگه داشتن ادرار در نتیجه کوچک بودن مثانه است. کوچک بودن مثانه به این معناست که در مثانه فضای کافی برای نگه داشتن ادرار وجود ندارد. مکرر و مدام دستشویی رفتن در این شرایط کمک می‌کند تا مثانه آموزش ببیند و بدن با نگه داشتن ادرار برای مدت زمان طولانی تر، از تخلیه منظم جلوگیری کند.

*استفاده از ورزش کگل برای بی اختیاری ادرار

سرطان

تومورهای سرطان مثانه و پروستات می‌توانند مجاری ادراری را مسدود کنند. این موضوع ممکن است به ناتوانی در نگه داشتن ادرار، به ویژه در شب منجر شود.برای تشخیص سرطان ممکن است نیاز به معاینه فیزیکی و همچنین برخی از آزمایشات تصویربرداری باشد. درمان سرطان می‌تواند به کوچک شدن یا از بین بردن تومور کمک کند و در نتیجه مشکل شب ادراری را رفع کند. در این مقاله در مورد بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات بیشتر بخوانید.

دیابت یا قند خون کنترل نشده

دیابت یا قند خون کنترل نشده می‌تواند میزان ادرار را تغییر دهد. هنگامی که قند خون زیاد است، کلیه‌ها بیش از حد عادی ادرار تولید می‌کند و همین موضوع می‌تواند منجر به خیس شدن رختخواب و مشکل شب ادراری شود. 

آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب

آپنه خواب نوعی اختلال جدی در خواب است که در آن تنفس مکررا متوقف شده و دوباره برمی‌گردد و فرد دچار تنگی نفس در خواب می‌شود. ۷ درصد از افراد مبتلا به این اختلال، دچار شب ادراری هم می‌شوند.

دلایل اختصاصی‌تر شب ادراری در زنان 

• ژنتیک
• افتادگی رحم و مثانه
• عفونت دستگاه ادرار
• استرس
• انسداد مجرای پیشاب (لوله‌ای که ادرار را از مثانه خارج می‌کند.)
• برخی از اختلالات عصبی کنترل (مانند اسکلروز، تشنج و بیماری پارکینسون)

معمولا و در بیشتر موارد علت شب ادراری در سن ۳۰ سالگی نیز چیزی جز این موارد نیست.

انواع شب ادراری در بانوان در سنین مختلف

شب ادراری اولیه مداوم، وضعیتی است که در دوران کودکی شروع می‌شود، جایی که خشکی شبانه بیش از شش ماه به دست نیامده است. حدود 2 تا 3 درصد از بزرگسالان بالای 18 سال به این نوع شب ادراری شبانه مبتلا هستند. شب ادراری ثانویه در بزرگسالی شروع می‌شود. به این شکل که خشکی شبانه در مقطعی از زندگی به دست آمده است و سال‌هاست که بستر در شب خشک است، اما در یک دوره‌ای خیس شدن در شب  یا شب ادراری به طور ناگهانی در سنین بالاتر شروع می‌شود و رخ می‌دهد. 

*درمان خانگی بی اختیاری ادرار در کودکان +معرفی روشهای کارآمد

درمان شب ادراری در زنان چگونه است؟

برای درمان شب ادراری در زنان اولین و مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که علت را درست تشخیص دهید. توصیه می‌کنیم به سراغ درمان فوری شب ادراری یا داروی گیاهی برای شب ادراری بزرگسالان نروید. البته نمی‌توان منکر شد که برخی از داروهای گیاهی می‌توانند روی بهبود این مشکل تاثیر داشته باشند، اما حتما باید بدانید که کدام داروی گیاهی می‌تواند بیشترین تاثیر را بگذارد. 

اگر این مشکل مربوط به ضعف و شل شدن ماهیچه‌های کف لگن یا مثانه باشد، معمولا برای درمان از دستگاه آر اف استفاده می‌شود. دستگاه RF به کمک امواج الکترومعناطیسی با جلوگیری از انقباضات غیر ضروری، باعث بهبود این مشکل خواهد شد.

چنانچه علت شب ادرای در زنان مربوط به عفونت و خشکی واژن باشد، با کمک لیزر می‌توان مشکل را برطرف کرد. 

داشتن یک لایف استایل سالم و تغییر برخی از عادت‌ها در طول روز و یا حتی شب هم در بهبود شب ادراری تاثیر دارد. درمان شب ادراری معمولا به سه دسته اصلی درمان سبک زندگی، مصرف دارو و عمل جراحی تقسیم می‎شود.

از همین جهت بهتر است برای پیشگیری از شب ادراری، صبح زود و تا قبل از عصر، مایعات بیشتری مصرف کنید. سعی کنید قبل از رفتن به رختخواب چیزی ننوشید.

حتما در ساعت خاصی از شب برای ادرار کردن بیدار شوید. برای این کار از زنگ گوشی استفاده کنید. 

مثانه خود را آموزش دهید و در طول شبانه‌روز ساعت مشخصی برای دستشویی رفتن داشته باشید و پس از یک مدت، کم کم زمان رفتن به دستشویی را افزایش دهید. 

مصرف برخی از تحریک کننده‌های مثانه را کاهش دهید؛ مثلا کافئین، الکل، شیرین کننده‌های مصنوعی و نوشیدنی‌های قندی را کمتر مصرف کنید.

در صورت نیاز دارو مصرف کنید. برای این منظور حتما به پزشک مراجعه کنید تا با توجه به شرایط اختصاصی شما داروی مناسبی برای‌تان تجویز کند. معمولا چهار نوع اصلی از داروها (اسم قرص شب ادراری بزرگسالان) برای درمان شب ادراری تجویز می‌شوند:

• آنتی بیوتیک (برای درمان عفونت‌های دستگاه ادراری)
• داروهای آنتی کولینرژیک مانند هیوسین، دیسیکلومین، بنزتروپین (برای درمان مثانه پیش فعال)
• دسموپرسین استات (برای تنظیم هورمون ADH)

در نهایت چنانچه با تغییر سبک زندگی و مصرف دارو نتوانستید این مشکل را برطرف کنید، احتمالا باید جراحی کنید. 

تحریک عصب ساکرال یک روش جراحی برای بهبود شب ادراری است. این روش به درمان مثانه بیش‌ فعال کمک خواهد کرد. در این جراحی، پزشک برای جلوگیری از انقباضات غیر ضروری، یک دستگاه کوچک در بدن قرار می‌د‌هد. این دستگاه سیگنال‌هایی را به عضلات مثانه می‌فرستند و به کنترل ادرار کمک می‌کنند.

دترسور میکتومی روش دیگر جراحی برای رفع مشکل شب ادراری است. در این جراحی، بخشی از مثانه یا همه ماهیچه‌هایی که اطراف مثانه قرار دارند، برداشته می‌شود. این کار به کاهش ناپایداری مثانه و افزایش ظرفیت آن کمک می‌کند.

برای جلوگیری از شب ادراری چه بخوریم؟

بد نیست بدانید که غذاهایی که سرشار از فولات ، فیبر ، ویتامین B12 و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند به کنترل یا کاهش شب ادراری کمک کنند. از جمله مواد غذای توصیه شده برای این منظور از قرار زیر هستند:

• سبزیجات، حبوبات
• ماهی تازه و غذاهای دریایی
• میوه‌های خشک شده

فولات و ویتامین B12 به سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کند تا شب‌ها اتصالات مورد نیاز برای کنترل مثانه را برقرار کند.

 اسیدهای چرب امگا ۳ هم به مثانه در یادگیری سیگنال دادن به مغز برای بیدار شدن در شب کمک می کند.

فیبر نیز با بهبود مسئله یبوست باعث می‌شود که مدفوع به دیواره مثانه فشار نیاورد یا فشار کمتری وارد کند و در نتیجه ادرار به صورت ناخواسته نشت پیدا نکند. 

توصیه می‌کنیم بعد از 6 عصر ماست، شیر، انواع پنیر، آب و میوه تازه مصرف نکنید یا کمتر و محدودتر مصرف کنید. 

کلام آخر

یافتن علت شب ادراری در زنان گاهی بسیار ساده است که خودِ فرد هم می‌تواند این کار را انجام دهد و گاهی حتما نیاز به مراجعه به پزشک دارد تا تمام احتمالات پزشکی موثر در این رابطه بررسی شود و پس از علت‌یابی، درمان صحیح صورت بگیرد. 

در ابتدای امر بهترین و موثر‌ترین کاری که می‌توانید برای بهبود شب ادراری انجام دهید این است که سبک زندگی خود را اصلاح کنید و یک لایف استایل سالم برای خود داشته باشید.