درمان سردرد عصبی چیست؟ | دارو برای سردر تنشی و اضطرابی

برای کسانی که سابقه ابتلا به سردردهای عصبی دارند، اطلاع از نحوه درمان سردرد عصبی اهمیت زیادی دارد. سردرد عصبی یا سردرد تنشی همانطور که از نامش پیداست به دنبال یک فشار عصبی یا تنش شدید ایجاد می‌شود. ممکن است شدت آن خفیف، متوسط یا حتی شدید باشد. در هر صورت موضوعی اذیت‌کننده است و نیاز به درمان و کنترل دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله علت سردرد یک طرفه سر یا علت سرگیجه های مداوم مراجعه کنید.

سردرد عصبی چیست؟

سردرد عصبی یا سردرد تنشی نوعی احساس درد پراکنده خفیف تا شدید در سر است. این نوع سردرد معمولا با احساس پیچیده شدن یک نوار محکم به دور سر همراه است. شیوع سردرد عصبی بسیار زیاد است؛ زیرا ممکن است در نتیجه هر شکلی از استرس، اضطراب، تنش و فشار عصبی ایجاد شود. گاهی ماندگاری طولانی دارد و گاهی نیز زود مرتفع می‌شود.

احساسی که در سردرد عصبی به فرد تحمیل می‌شود، نوعی فشار شدید و زیاد در کل سر است؛ به شکلی که فرد احساس می‌کند یک باند کشی دورتادور سرش بسته‌ شده است.

انواع سردردهای عصبی کدام است؟

به طور کلی سردردهای عصبی یا تنشی چهار نوع دارند:

• سردرد تنشی اپیزودیک مکرر

این نوع سردرد عصبی حداقل ۱ بار و حداکثر ۱۵ بار در ماه به مدت دست‌کم ۳ ماه بروز می‌کند. حداقل دوره سردرد ۱۲ روز و حداکثر ۱۸۰ روز در سال است. هر حمله سردرد ۳۰ دقیقه تا ۷ روز طول می‌کشد.

• سردرد تنشی اپیزودیک غیرمکرر

حداقل ۱۰ حمله سردرد ظرف کمتر از یک روز در هر ماه، یعنی ۱۲ روز در سال، در این نوع از سردرد عصبی ظاهر می‌شود. این سردردها مکرر نیستند، لذا زندگی بیمار را مختل نمی‌کنند و به درمان ضروری نیاز ندارند.

• سردرد تنشی مزمن

در این نوع از سردرد تنشی، بیمار در یک بازه زمانی سه ماهه حداقل ۱۵ روز در ماه، یعنی ۴۵ روز، از سردرد رنج می‌برد. سردرد هر بار چند ساعت طول می‌کشد و حالت مستمر دارد.

• سردرد تنشی محتمل

سردرد تنشی محتمل را می‌توان به عنوان اپیزودیک مکرر محتمل، اپیزودیک غیرمکرر محتمل یا مزمن محتمل نیز طبقه‌بندی کرد. این نوع سردرد اکثرا و نه همیشه، علائم سردرد عصبی را دارد و با توجه به نداشتن پیش‌درآمد، ارتباطی به میگرن یا دیگر اختلال‌های عصبی ندارد. سردرد عصبی مزمن محتمل ممکن است پی‌آمد استفاده بیش از حد دارو باشد.

علل سردردهای عصبی چیست؟

• فشار عصبی
• الکل
• مشکلات دندانی (مثل دندان قروچه)
• فشار چشم
• خشکی چشم
• خستگی
• استعمال دخانیات
• سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
• حملات میگرنی
• عفونت سینوسی
• کافئین
• حالت نامناسب بدن
• فشارهای احساسی
• نوشیدن ناکافی آب
• کم خوابی
• کم غذایی

نشانه های سردرد عصبی چیست؟

• سردرد خفیف
• فشار اطراف پیشانی
• حساسیت اطراف پیشانی و جمجمه به لمس

درمان سردرد عصبی با بهترین روش‌ها

درمان سردرد عصبی در خانه، انتخاب و تهیه بهترین دارو برای درمان سردرد عصبی، قرص برای درمان سردرد عصبی یا حتی انتخاب داروی گیاهی برای سردرد عصبی همگی باید تحت نظارت پزشک باشد؛

به یاد داشته باشید که استفاده مکرر از داروهای مسکن بدون نسخه باعث بروز نوع دیگری از سردرد به نام سردرد ناشی از مصرف زیاد دارو می‌شود.

بد نیست بدانید که نوشیدن آب، استراحت و خواب کافی به شدت می‌تواند در رفع و کنترل سردرد عصبی موثر باشد. چنانچه این تکنیک‌ها بی فایده باشند، استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین اقدام دیگری است که می‌توانید برای رهایی از سردرد عصبی انجام دهید. البته فراموش نکنید که این داروها فقط باید گاهی اوقات استفاده شوند؛ زیرا استفاده بیش از حد از داروهای مسکن بدون نسخه ممکن است منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو  یا بازگشت سردرد شود.

داروهای مسکن بدون نسخه گاهی اوقات برای درمان سردردهای تنشی مکرر کافی نیستند. در چنین مواردی، نیاز به مراجعه به پزشک دارید.

از جمله داروهای مناسب سردرد عصبی حاد عبارتند از:

• داروهای تسکین‌دهنده درد
• داروهای ترکیبی
• داروهای پیشگیری کننده

داروهای تسکین‌دهنده درد:

• آسپرین
• ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و داروهای دیگر)
• ناپروکسن (Aleve)

داروهای تجویزی:

• ناپروکسن
• ایندومتاسین (ایندوسین)
• کتورولاک (کتورولاک ترومتامین)

داروهای ترکیبی:

معمولا آسپرین یا استامینوفن یا هر دو همراه با قهوه یا داروی مسکن به صورت یک دارو استفاده می‌شوند. گاهی اثر داروهای ترکیبی بیشتر از داروهایی است که یک نوع تسکین‌دهنده دارند. بسیاری از داروهای ترکیبی به صورت بدون نسخه موجود هستند.

برای افرادی که هم میگرن و هم سردرد تنشی اپیزودیک دارند، تریپتان می‌تواند به راحتی درد ناشی از هر دو نوع سردرد را کاهش دهد. معمولا نارکوتیک‌ها یا اوپیات‌ها (داروهای مخدر) به دلیل عوارض جانبی و ماهیت معتاد کننده‌ای که دارند، کمتر تجویز می‌شوند.

داروهای پیشگیری کننده:

داروهای پیشگیری کننده برای کاهش تعداد و شدت سردردها تجویز می‌شوند؛ خصوصا اگر بیمار سردردهای مکرر و مزمنی داشته باشد که به‌وسیله داروهای ضد درد یا دیگر روش‌های درمان بهبود پیدا نکند.

داروهای پیشگیری‌کننده عبارت‌اند از:

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای: آمی‌تریپتیلین/ پروتریپتیلین/ ونلافاکسین (افکسور XR)/ میرتازاپین (رمرون)
• داروهای ضد انعقاد و شل کننده عضلات: اگر مسکن‌ها موثر نباشند، ممکن است شل‌کننده عضلانی تجویز شود. این داروها به توقف انقباضات عضلانی کمک می‌کنند./ توپیرامات (توپاماکس)

درمان سردرد عصبی با نوروفیدبک

سردرد عصبی از جمله بیماری‌هایی است که با روش نوروفیدبک قابل درمان است. این روش درمان به شکل قابل‌توجه‌ای تعداد و دوره‌های سردرد عصبی را کاهش می‌دهد و هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان قابل اجرا است.

در روش نوروفیدبک امواج الکتریکی مغز بیمار ثبت می‌شود و سپس از طریق بازخورد دادن به او، نوعی خودتنظیمی به فرد آموزش داده می‌شود. این بازخوردها با استفاده از صوت، تصویر یا ویدئو به بیمار ارائه خواهد شد و مغز پس از بررسی آنها اصلاحات لازم را اعمال می‌کند.

درمان سردرد تنشی با نوروفیدبک بدون عارضه است و در یک بازه زمانی کوتاه نتایج خود را نشان می‌دهد.

دیگر روش‌های درمان سردرد

سایر روش‌های درمان سردرد که پس از معاینه و با توجه به نوع و شدت سردرد می‌توان استفاده کرد، شامل موارد زیر است:

• درمان سردرد با دستگاه RTMS

از دستگاه rtms معمولا زمانی استفاده می‌شود که سایر روش‌های درمانی به هر دلیل موثر نباشند. تحریک مغناطیسی مغز یک روش درمان غیر دارویی و غیر تهاجمی، بدون درد با اثربخشی سریع جهت تحریک مغز است که می‌توان برای بهبود علائم و درمان طیف وسیعی از بیماری‌های مغز و اعصاب مورد استفاده قرار بگیرد.

• تزریق بوتاکس

تزریق بوتاکس می‌تواند در کنترل و درمان سردرد از جمله سردرد میگرنی موثر باشد.

درمان‌های خانگی سردردهای عصبی و تنشی

• استراحت
• استفاده از کیسه یخ
• دوش گرم و طولانی
• نوشیدن آب
• به اندازه و خوب خوابیدن
• گرسنه نبودن و به اندازه کافی غذا خوردن
• مدیریت سطح استرس
• اعمال گرما یا سرما (کیسه آب گرم یا کمپرس یخ)
• پوسچر مناسب (درست نشستن، درست ایستادن، درست خوابیدن)
• مدیریت سطح استرس

برای سردرد عصبی چه قرصی بخوریم؟

خوردن قرص برای درمان سردرد عصبی ناشی از فشار عصبی یا گرسنگی و عوامل اینچنینی معمولا بی نیاز به تجویز پزشک است. مثلا ایبوپروفن، نوافن، ژلوفن و مسکن‌هایی از این دست که غالبا بدون نسخه پزشک هم قابل تهیه هستند، در مرحله اول برای درمان سردرد عصبی و تنشی مناسبند. اگر قرار باشد داروهای قوی‌تری به بیمار داده شود، حتما لازم است با تجویز پزشک باشد.

داروی گیاهی برای سردرد عصبی

کمک گرفتن از طب سنتی برای درمان سردرد نیز بی فایده نیست. اگرچه نتایج حاصل از طب سنتی و داروهای گیاهی معمولا در طولانی مدت خود را نشان می‌دهند، اما در هر صورت استفاده از آنها یا آگاهی از این روش‌ها و به کاربردن آنها در کنار روش‌های مدرن خالی از فایده نیست.

• دمنوش‌های گیاهی

از جمله دمنوش‌های التیام‌بخش سردرد عبارتند از: دمنوش بابونه، دمنوش گل‌ساعتی

• استفاده موضعی از گیاهان دارویی

قرار دادن جعفری خرد شده روی شقیقه و پیشانی، مالش تکه‌های زنجبیل تازه روی پیشانی و شقیقه و قراردادن خمیر دارچین روی نواحی دردناک می‌تواند در کاهش سردرد از جمله سردردهای تنشی و عصبی موثر باشد.

• استفاده از روغن‌های گیاهی

روغن اکالیپتوس، روغن لاوندر، روغن بابونه و روغن رزماری می‌توانند در درمان سردرد موثر باشند. بهتر است با استفاده از این روغن‌ها به روش صحیح موضع مورد نظر (شقیقه، پیشانی، و...) را ماساژ دهید.

تکنیک‌هایی برای کنترل ابتلا به سردردهای تنشی و عصبی

• انتخاب یک سبک زندگی سالم
• پیاده روی، ورزش و استراحت کافی
• ماساژ گردن و شانه
• کیسه آب گرم یا حمام آب گرم
• نوشیدن کافئین کمتر و آب بیشتر
• داشتن یک رژیم غذایی معقول
• به موقع غذا خوردن
• کاهش تعداد بالش‌هایی که روی آنها می‌خوابید (قرار گرفتن گردن در حالت درست و بدون استرس)
• خواب باکیفیت و خوابیدن در فضای آرام
• عدم مطالعه طولانی مدت در نور کم

کلام آخر

درمان سردرد عصبی اگر مزمن و کهنه نشده باشد، معمولا سخت نیست و به ساده‌ترین تکنیک‌ها و روش‌های اولیه درمانی پاسخ می‌دهد. همین که سعی کنید سبک زندگی سالمی داشته باشید و به هر شکل از تنش و اضطراب به دور باشید، به شدت در ابتلا و درمان سردردهای تنشی و عصبی موثر هستند.

تقریبا همه ما سردرد را تجربه کرده‌ایم، احساس ناخوشایند ناشی از ابتلا به سردرد به شدت می‌تواند روی رفتار و کنش‌های ما در زندگی اجتماعی تاثیر بگذارد. تاثیری که بیشتر مواقع خارج از کنترل است و تنها با کنترل و درمان سردرد بهبود پیدا می‌کند. بنابراین اگر به هر دلیل به هر نوعی از سردرد مبتلا می‌شوید، در اسرع وقت برای درمان و بهبودی خود اقدام کنید تا عواقب ناشی از ابتلا به سردرد دامنگیر شما نشود. به یاد داشته باشید که تحمل سردرد به نیت عدم استفاده از داروهای مسکن هرگز تصمیم درستی نیست. شما می‌توانید در کنار استفاده از مناسب‌ترین داروها، از روش‌های خانگی کنترل و درمان سردرد عصبی هم استفاده کنید تا در کمترین زمان ممکن به مطلوب‌ترین نتیجه برسید.