عوارض چسبندگی جفت در بارداری

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
عوارض چسبندگی جفت در بارداری

چسبندگی غیرطبیعی جفت جایگزینی نابه جای جفت در رحم است که عوارض چسبندگی جفت در بارداری هم مادر و هم جنین را درگیر می‌کند. جفت در رحم شما رشد می‌کند و از طریق بند ناف اکسیژن و مواد غذایی را برای جنین تامین میکند و مواد زائد را خارج می‌کند. به طور معمول جفت درقسمت فوقانی یا خلفی رحم رشد می‌کند و تا زمان زایمان آنجا می‌ماند، در آخرین مرحله زایمان جفت جنین از دیواره رحم جدا می‌شود و انقباضات شما به هل دادن جفت به سمت واژن و خروج آن کمک می‌کند.

 

مهم‌ترین عوارض چسبندگی جفت در بارداری

گاهی جفت خود را به عمق بیش از حد به دیواره رحم می چسباند و باعث ایجاد عوارض چسبندگی جفت در بارداری می‌شود، درهر صورت وقتی جفت جنین از رحم خارج نمی‌شود می‌تواند مادر را در معرض خطرات جدی و حتی مرگ در اثر خونریزی شدید قراردهد. از مهم‌ترین عارضه‌های چسبندگی جفت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1. زایمان زودرس

یکی از عوارض چسبندگی جفت در بارداری، زایمان زودرس است، برای حفظ سلامتی مادر و بقای جنین گاهی اوقات مادر باید زایمان زودرس انجام دهد. اکثر زنان دارای عارضه چسبندگی جفت مجبور می‌شوند هفته‌ها قبل از موعد مقرر خود زایمان کنند، حتی اگر خونریزی وجود نداشته باشد. اما اگر مادر خونریزی شدید داشته باشد، زایمان زودرس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به طور معمول، این اتفاق در هفته 34 بارداری (6 هفته قبل از موعد مقرر مادر) و حداکثر هفته 36-37 بارداری رخ می‌دهد، اما ممکن است این زمان در زنان بسته به شرایط‌‌شان متفاوت باشد. یکی از عوامل اصلی مرگ و‌میر نوزادان زایمان زودرس است. نوزادان نارس هم در اوایل زندگی و هم در مراحل بعدی زندگی خود، مستعد ابتلا به انواع عوارض طبی جدی هستند. عارضه اصلی و تاثیرگذار در نوزادان نارس، سندرم دیسترس تنفسی است. این سندرم از عدم بلوغ ریه و ناتوانی آن در برقراری اکسیژناسیون ناشی می‌شود.

2. جراحی سزارین

درصورت شک به چسبندگی غیر طبیعی جفت در سونوگرافی زایمان سزارین مطرح می‌شود. سزارین یکی از عوارض چسبندگی جفت محسوب می‌شود، چون گاهی اوقات مادر انتخابی به‌جز سزارین ندارد. زمان سزارین طوری تعیین می‌شود که بین خطرهای نارسی نوزاد و عوارض نامطلوب و جدی مادری حاصل از سزارین اورژانسی، تعادل برقرارشود. قبل از شروع زایمان، باید خطر هیسترکتومی برای جلوگیری از خونریزی بسیار شدید برآورد شود.

مواردی که سزارین ضرروت می‌یابد:

  • اگر چسبندگی جفت همراه با جفت سرراهی (پلاسنتا پرویا) باشد
  • سابقه سزارین قبلی
  • اگر جفت به محل زخم سزارین قبلی بچسبد

سزارین

بیهوشی مورد نیاز برای زایمان کاملاً به شرایط فردی شما بستگی دارد. برای زنانی که به یک عمل جراحی طولانی و پیچیده مثل سزارین و به دنبال آن هیسترکتومی نیاز دارند یا خونریزی دارند، بیهوشی عمومی ممکن است برای ایمنی و راحتی لازم باشد. با این حال، اغلب از بیهوشی اپیدورال در ابتدای عمل استفاده می‌شود تا مادر موقع تولد نوزاد بیدار باشد.

3. هیسترکتومی (خارج کردن رحم)

هیسترکتومی درمانی موثر و اقدامی نجات‌بخش، برای به حداقل رساندن خونریزی غیرقابل کنترل رحمی است اما همیشه لازم نیست. هیسترکتومی بیشتر از همه در جریان زایمان سزارین یا پس از آن انجام می‌شود، اما ممکن است پس از زایمان واژینال نیز ضرورت پیدا کند. عوارض عمده هیسترکتومی شامل افزایش میزان خونریزی و افزایش احتمال آسیب دستگاه ادراری هستند. میزان خونریزی معمولا چشمگیر است، چون هیسترکتومی برای برطرف شدن خونریزی بسیار شدید صورت می‌گیرد و خود عمل هیسترکتومی نیز با خونریزی قابل توجهی همراه است.

هنگام سزارین تیم جراحی شما از طریق برش اولیه در شکم و برش دوم در رحم، نوزاد شما را خارج می‌کنند. بعد از خروج نوزاد، به جفت دست نمی‌زنند و رحم را همانطور که جفت هنوز به آن چسبیده است خارج می‌کنند تا از خونریزی شدید جلوگیری شود. درصورت تایید جفت پرکرتا و اینکرتا، تقریبا همیشه انجام هیسترکتومی ضرروت می‌یابد. بعد از هیسترکتومی، سیکل قاعدگی ندارید و دیگر نمی‌توانید باردار شوید. اگر میخواهید قدرت باروری شما حفظ شود با پزشک خود در این مورد مشورت کنید. این تصمیمات پیچیده است و نیاز به بحث و گفتگو گسترده با یک متخصص زنان و زایمان با تجربه دارد.

4. مرگ مادر

مرگ مادر یکی دیگر از عوارض چسبندگی جفت است. به گفته ACOG (کنگره زنان و مامایی آمریکا) تا 7 درصد از زنان مبتلا به چسبندگی جفت می‌میرند و حتی در شرایطی که زنان و پزشکان آن‌ها اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند، مرگ می‌تواند رخ‌دهد. 

5. خونریزی

یکی از مهم‌ترین اجزای درمان خونریزی زایمانی تشخیص شدت آن است. برآورد چشمی مقدار خون از دست رفته به‌ویژه در مواردی که خونریزی شدید است دقت بسیار اندکی دارد و مقدارواقعی خون از دست رفته اغلب ۲ تا ۳ برابرمیزان برآوردشده بالینی است. براساس گزارش ACOG، یک زن دارای عارضه چسبندگی جفت می‌تواند به طور متوسط 3 تا 5 لیتر خون را در طی زایمان از دست دهد. (به طور متوسط بزرگسالان حدود 4/4 تا 5/5 لیتر خون در بدن دارند)

6. نیاز به انتقال خون

تا 90 درصد از زنان دارای چسبندگی جفت در هنگام زایمان نیاز به انتقال خون دارند. جفت پرکرتا، نادرترین و شدیدترین شکل چسبندگی جفت است. در این حالت پرزهای جفتی به تمام ضخامت دیواره رحم نفوذ کرده و تا نزدیکی اندام‌های اطراف لگن ادامه دارند. اگرچه بروز کلی جفت پرکرتا بسیار کم است، اما به نظر می رسد با توجه به افزایش آمارسزارین در چند سال گذشته، این اختلال نادر در حال افزایش است. در ۷۵ درصد موراد جفت پرکرتا با جفت سرراهی همراه است.

7. چسبندگی مثانه به دنبال چسبندگی جفت

پلاسنتا پرکرتا می‌تواند مثانه و سیستم ادراری را درگیر کند. اگر خونریزی در حین زایمان رخ‌دهد، باید جراحی فوری رحم در نظر گرفته‌شود و بسته به شدت خونریزی و عمق حمله جفت به مثانه، برداشتن و یا بازسازی مثانه ممکن است لازم باشد. اکثر موارد جفت پرکرتا که مثانه را درگیر می کند فقط در زمان زایمان تشخیص داده می‌شود. وجود خون در ادرار بسیار نادر است فقط در حدود ۲۵ درصد چنین مواردی رخ می‌دهد.

8. باقی ماندن تکه‌ای از جفت در رحم

جفت باقی‌مانده به این معنی است که پس از زایمان جفت از رحم خارج نمی‌شود، به‌طورمعمول یک ساعت بعد از تولد نوزاد جفت هم باید خارج شود. درچسبندگی جفت نه تنها جفت خارج نمی‌شود بلکه پرزهای جفتی عمیق تر درون دیواره رحم رشد کرده‌اند. بسیاری از مادران بدون چسبندگی جفت ممکنه است جفت باقی مانده را تجربه کنند و دراین حالت برای رهایی از عوارض چسبندگی جفت در بارداری، نیاز به خروج دستی جفت است.