کودکان لجباز می‌توانند چالش‌برانگیز باشند، اما با صبر و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان این رفتارها را مدیریت کرد و حتی به سمت رفتارهای مثبت هدایت نمود. لجبازی در کودکان معمولاً نشانه‌ای از تلاش برای استقلال، جلب توجه، یا ابراز نارضایتی است.

در اینجا چند راهکار عملی برای تربیت کودکان لجباز آورده شده است:

۱. علت لجبازی را درک کنید:

سن کودک: در سنین نوپایی (حدود ۲-۳ سالگی) و اوایل کودکی، لجبازی بخشی طبیعی از رشد برای اثبات استقلال است. نیازهای برآورده نشده: آیا کودک گرسنه، خسته، یا احساس بی‌توجهی می‌کند؟ گاهی لجبازی راهی برای بیان این نیازهاست. تلاش برای کنترل: کودک ممکن است احساس کند کنترل کمی بر زندگی خود دارد و لجبازی تنها راه او برای اعمال قدرت است. جلب توجه: حتی توجه منفی (مثل سرزنش) هم برای برخی کودکان بهتر از بی‌توجهی کامل است.

۲. انتخاب‌های محدود و معنادار ارائه دهید:

به جای گفتن “الان باید لباس بپوشی”، بگویید: “دوست داری کدام لباس را بپوشی؟ این پیراهن آبی یا این تی‌شرت راه راه؟” این کار به کودک احساس کنترل می‌دهد، در حالی که شما همچنان در چارچوب مورد نظرتان تصمیم‌گیری می‌کنید.

۳. از زبان بدن و لحن صدای مناسب استفاده کنید:

آرامش: سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. فریاد زدن یا عصبانیت، لجبازی کودک را تشدید می‌کند. تماس چشمی: وقتی با کودک صحبت می‌کنید، هم‌سطح او شوید و ارتباط چشمی برقرار کنید. لحن قاطع اما مهربان: لحنی که هم اقتدار شما را نشان دهد و هم صمیمیت را حفظ کند.

👏🏻👏🏻👏🏻

ممنون مفید بود من چندروزه نشانه های لجاجتو پرخاشگری رو میبینم تو پسرم متاسفانه خودمم عصبی شدم چند بار

اوووو من اگه حوصله داشتم اینهمه رو بخونم🙁
الان پورفوسور بودم

از قانون “اگر… آنگاه…” استفاده کنید:

“اگر مرتب اتاقت را جمع کنی، آنگاه می‌توانیم برویم پارک.” این به کودک نشان می‌دهد که اعمالش نتیجه‌ای دارد.

۹. به کودک در ابراز احساساتش کمک کنید:

گاهی لجبازی نتیجه ناامیدی یا خشم فروخورده است. به او کمک کنید تا احساساتش را با کلمات بیان کند. “می‌دانم الان عصبانی هستی چون نمی‌خواهی به حمام بروی. حق داری احساس کنی.”

۱۰. از شوخ‌طبعی و بازی استفاده کنید:

گاهی اوقات، تبدیل یک موقعیت جدی به بازی می‌تواند راهگشا باشد. مثلاً مسابقه بگذارید که چه کسی سریع‌تر لباس می‌پوشد.

۱۱. زمان استراحت (Time-Out) را به درستی به کار ببرید:

اگر لجبازی به شدت بالا گرفت و کودک یا شما عصبانی شدید، یک “زمان استراحت” کوتاه (مثلاً ۱ دقیقه به ازای هر سال سن کودک) می‌تواند به آرام شدن فضا کمک کند. اما نباید به عنوان تنبیه تحقیرآمیز استفاده شود.

۱۲. با همسر یا شریک زندگی خود هماهنگ باشید:

داشتن یک رویکرد واحد و هماهنگ در مورد قوانین و نحوه برخورد با لجبازی، بسیار مهم است.

نکته مهم: لجبازی بخشی از رشد است و هدف ما این نیست که آن را کاملاً از بین ببریم، بلکه می‌خواهیم به کودک کمک کنیم تا راه‌های سالم‌تری برای ابراز وجود، استقلال و مدیریت احساساتش بیاموزد.

از درگیری‌های غیرضروری پرهیز کنید:

گاهی اوقات، بهترین راهکار این است که از درگیر شدن با لجبازی کودک صرف‌نظر کنید، مخصوصاً اگر موضوع خیلی حیاتی نیست.

اگر کودک بر سر چیزی بی‌اهمیت لجبازی می‌کند، گاهی نادیده گرفتن موقت یا تغییر موضوع می‌تواند مؤثر باشد.

۵. از قدرت “نه” گفتن به شیوه‌ای مثبت استفاده کنید:

به جای اینکه مدام به خواسته‌های کودک “نه” بگویید، سعی کنید راه‌هایی برای “آری” گفتن پیدا کنید.

مثلاً اگر می‌خواهد تا دیروقت بازی کند، بگویید: “می‌توانی نیم ساعت دیگر بازی کنی، اما بعد باید برای خواب آماده شوی.”

۶. عواقب طبیعی و منطقی را اعمال کنید:

اگر کودک اسباب‌بازی خود را پرت می‌کند، اجازه ندهید دوباره با آن بازی کند (عاقبت طبیعی).

اگر حاضر نیست غذایش را بخورد، به او اجازه ندهید بعداً هله‌هوله بخورد (عاقبت منطقی).

مهم است که عواقب از قبل مشخص باشند و به صورت ثابت اعمال شوند.

۷. از تشویق و تقویت مثبت استفاده کنید:

وقتی کودک همکاری می‌کند یا رفتار خوبی نشان می‌دهد، او را تشویق کنید. “آفرین که اینقدر زود لباس پوشیدی!” یا “خیلی خوبه که با خواهرت اسباب‌بازی‌هات رو تقسیم کردی.”

این تشویق‌ها انگیزه او را برای تکرار رفتارهای مثبت افزایش می‌دهد.