تست کبد چرب در خانه + بهترین راه های تشخیص کبد چرب در منزل

اگرچه تکیه کردن به نتیجه حاصل از تست کبد چرب در خانه خیلی قابل اعتماد نیست، اما به هر حال بعضی افراد ترجیح می‌دهند پیش از مراجعه به پزشک و آزمایشگاه، روش تست کبد چرب در منزل را امتحان کنند. داشتن کبد چرب یکی از سخت‌ترین اختلالاتی است که می‌توان برای بدن تصور کرد. کبد سالم نقش حیاتی و اساسی در بدن دارد و در صورتی که به هر دلیل با اختلال یا بیماری روبه‌رو باشد، می‌تواند مشکلات فراوانی را ایجاد کند. با این مقاله از گهواره همراه باشید.

کبد چرب چیست؟

کبد (Liver) یک اندام بزرگ در بدن است که در ناحیه فوقانی حفره شکمی، زیر دیافراگم قرار گرفته است. بیشتر ترکیبات جذب شده توسط روده از کبد عبور می‌کنند، از همین جهت این عضو به عنوان مرکز کنترل بدن عمل می‌کند و فرآیند‌های متابولیکی مختلفی را در خود ادغام کرده و همچنین دریافت و ارسال مولکول‌های سوختی (مانند کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها) مورد استفاده در متابولیسم انرژی را در بدن تنظیم می‌کند.

کبد عضو مهمی در بدن است که در تمام فعالیت‌ها به اندام‌ها و اعضای دیگر کمک می‌کند. فعالیت‌های متابولیکی کبد برای تامین سوخت مغز، ماهیچه‌ها و سایر اندام‌های محیطی که اغلب نیاز به انرژی‌های زیادی دارند، ضروری است. کبد برای تامین انرژی فعالیت‌های خود، از اسید‌های کتو ناشی از تجزیه اسید‌های آمینه بهره می‌برد. بنابراین سلول‌های کبدی ذخیره‌سازی گلوکز را انجام می‌دهند و آن را در جهت تامین نیازهای سایر اندام‌ها به خون آزاد می‌کنند. کبد همچنین در  متابولیسم چربی‌ها مانند سنتز کلسترول نقش دارد.

آزمایش کبد چرب در خانه چگونه انجام می‌شود؟

تشخیص کبد چرب بدون مراجعه به پزشک و به کمک برخی از تکنیک‌ها در منزل نیز امکانپذیر است. اگرچه تشخیص نهایی و قطعی حتما بعد از مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم صورت می‌گیرد، اما در هر صورت روش‌ها و تکنیک‌های زیر برای تشخیص کبد چرب در خانه کاربرد دارند. ( در مورد اطلاع از بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت به مقاله مربوطه مراجعه کنید.)

• تست کبد چرب با آبغوره

استفاده از آبغوره نه تنها برای تشخیص کبد چرب موثر است، بلکه به تشخیص قند خون بالا، چربی خون بالا و پرفشاری خون نیز کمک می‌کند؛ برای انجام این تست یک استکان آبغوره طبیعی بخورید و 50 ثانیه صبر کنید؛

اگر دهانتان آب افتاد، قند خون شما بالاست.

اگر دهانتان خشک شد، مشکل کبدی دارید.

اگر دهانتان کفناک یا چسبناک شد، چربی خون دارید.

و اگر سردرد گرفتید، اختلال فشار دارید.

• تشخیص کبد چرب از روی زبان

به طور کلی باید بدانید که زبان برای تشخیص سلامت کبد نمی‌تواند زیاد دقیق باشد، بلکه از آن به عنوان ابزاری در کنار سایر روش‌های تشخیصی برای ارائه تصویر کامل از سلامت فرد استفاده می‌شود.

رنگ زبان سالم همیشه یکنواخت صورتی است. این ارگان همیشه مرطوب، بدون پلاک، بدون لکه‌، بدون شیار و بدون زخم است که نشان می‌دهد سیستم معده و دستگاه گوارش سالم است و عملکرد خوبی در روند هضم غذا دارند.

بد نیست بدانید که نوک زبان نشان دهنده سلامت قلب و ریه ها است. وسط زبان، وضعیت طحال و معده را نشان می‌دهد. پشت زبان نشان دهنده وضعیت کلیه‌ها و مثانه است. کناره‌های سمت چپ زبان نشان دهنده وضعیت کبد و کناره‌های راست زبان نشان دهنده وضعیت کیسه صفرا است.

وقتی کبد دچار اختلال عملکرد می‌شود، نشانه‌های مختلفی روی زبان ظاهر می‌شود. کناره های زبان در طب چینی با سیستم کبد مرتبط هستند. عدم تعادل در عملکرد سیستم کبدی و نامتعادل بودن وضعیت کبد می‌تواند با نشانه‌های زیر همراه باشد:

شیارهای کناری زبان که نسبتا شایع هستند و معمولا به حفظ رطوبت در بدن مربوط می‌شوند. این می‌تواند مربوط به کندی، خستگی، التهاب کبد، دیابت یا کبد چرب باشد.

رنگ تیره در طرفین زبان (لکه های آبی ، سبز یا بنفش در کناره های زبان) نشان دهنده رکود قابل توجهی در سیستم کبدی است. اگرچه این وضعیت می‌تواند به استرس شدید هم مرتبط باشد ، اما ممکن است نشان دهنده موارد جدی‌تری مانند سرطان کبد یا سیروز باشد.

رنگ قرمز روشن و متورم در طرفین زبان آتش کبد را نشان می‌دهد. آتش کبد می‌تواند با فشار خون بالا یا التهاب کبد ارتباط داشته باشد، البته ممکن است در هنگام بروز هپاتیت نیز رخ دهد.

جمع شدن طرفین زبان  یا طرفین پیچ خورده زبان نشان دهنده احتقان انرژی در کبد است. تشخیص این نوع بسیار مشکل است، زیرا می‌تواند این حالت به دلیل افسردگی، اضطراب، ناامیدی یا مشکلات قاعدگی نیز رخ دهد. برای کسانی که نگرانی‌های کبدی دارند، احتقان انرژی کبدی پیش زمینه ای مکرر برای آسیب کبدی است.

زبان زرد و چرب و ضخیم می‌تواند نشان دهنده یک مشکل گوارشی باشد یا با نفخ و خستگی مرتبط باشد. کبد با تولید صفرا به هضم چربی کمک می کند. بنابراین، مشکل کبد یا کیسه صفرا می‌تواند مانع تولید صفرا شود و باعث تجمع رطوبت شود. این نوع پوشش زبان را می‌توان در افراد با انسداد صفراوی یا کبد چرب مشاهده کرد.

لازم است توجه داشته باشید تمام آنچه در مورد وضعیت زبان و ارتباط آن با بیماری کبد یا سایر بیماری‌ها گفته شد،  فقط یک ارزیابی برای سلامت بدن است و هرگز نمی‌تواند یک نتیجه گیری قطعی برای تشخیص یک بیماری یا کبد چرب باشد.

انواع بیماری‌های کبدی

• فاسیولیازیس

این بیماری به دلیل وجود کرم انگلی به نام فلوک کبدی (گندیدگی کبدی) بروز می‌کند و می‌تواند ماه‌ها و سال‌ها مخفی بماند.

• سیروز

سیروز کبدی به تدریج رخ می‌دهد. سموم، الکل و هپاتیت می‌توانند باعث بروز این عارضه شوند.

• هپاتیت

هپاتیت، التهاب کبد است. مصرف بیش از حد الکل، سموم، داروها و برخی شرایط پزشکی می‌توانند منجر به بروز هپاتیت شوند. با این حال، این بیماری در بیشتر مواقع توسط نوعی ویروس ایجاد می‌شود. در مورد مدت زمان جواب آزمایش هپاتیت در این مقاله بیشتر بخوانید.

• کبد چرب

این بیماری به دو شکل زیر بروز می‌کند:

بیماری کبد چرب غیر الکلی (Nonalcoholic Fatty Liver Disease) یا (NAFLD)

بیماری کبد چرب الکی (Alcoholic Fatty Liver Disease) یا استئاتوهپاتیت الکی

• سندرم گیلبرت

این بیماری یک اختلال ژنتیکی است. در این بیماری بیلی روبین کاملا تجزیه نمی‌شود. زردی خفیف از علائم کبد چرب است.

• سرطان کبد

انواع مختلفی از سرطان برای این عضو وجود دارد که از شایع‌ترین آنها می‌توان به کارسینوم سلول‌های کبدی اشاره کرد. سرطان کلانژیوکارسینوم داخل کبدی و هپاتوبلاستوم، کمتر شایع هستند.

بهترین روش تشخیص بیماری‌های کبدی

 واقعیت این است که تشخیص کبد چرب از روی رگ دست، تشخیص کبد چرب از روی دست یا حتی تشخیص بیماری‌های کبدی از روی زبان و ... خیلی قابل اطمینان نیستند. آنچه به صراحت و به طور قطع می‌تواند وضعیت عملکرد کبد را مشخص کند، آزمایش است. تست‌های عملکرد کبد که به آن شیمی کبد نیز گفته می‌شود، با اندازه‌گیری سطح پروتئین‌ها‌، آنزیم‌های کبدی و بیلیروبین در خون، به تعیین سلامت کبد کمک می‌کند. بنابراین توصیه می‌کنیم که ذهن خود را درگیر مسائلی نظیر عکس زبان کبد چرب، تست سلامت کبد در منزل یا حتی علائم کبد چرب در زنان نکنید و فقط به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید که وضعیت کبد شما را بررسی کند. بد نیست بدانید که تست های عملکرد کبد اغلب در شرایط زیر توصیه می‌شود:

• برای بررسی آسیب‌های ناشی از عفونت‌های کبدی، مانند هپاتیت B و هپاتیت C
• برای نظارت بر عوارض جانبی برخی از داروها که بر کبد تأثیر می‌گذارند.
• اگر قبلا به بیماری کبد مبتلا شده‌اید‌، برای کنترل بیماری و میزان کارایی یک درمان خاص.
• اگر علائم اختلال کبدی را دارید.
• اگر بیماری‌های خاصی مانند تری گلیسیرید بالا، دیابت، فشار خون یا کم خونی دارید.
• اگر زیاد الکل می‌نوشید.
• اگر به بیماری کیسه صفرا مبتلا هستید.

برای کبد چرب چی بخوریم؟

بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب شامل مواد زیر است:

• زردچوبه

به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌های بسیار و خواص ضدالتهابی که ماده کورکومین موجود در زردچوبه دارد، این ادویه به درمان کبد چرب و هر نوع التهاب دیگری کمک می‌کند.

• سیر ناشتا

سیر حاوی میزان زیادی گوگرد است که کمک می‌کند آنزیم‌های کبدی فعال شده و در نتیجه خوردن آن به صورت ناشتا برای پاکسازی کبد بسیار مفید است.

• سبزیجات چلیپا

انواع کلم همچون کلم پیچ، کلم بروکلی، کلم بروکسل و گل کلم به دلیل دارا بودن گلوتاتیون برای پاکسازی کبد و تقویت سیستم ایمنی بدن موثر هستند.

• روغن زیتون

زیتون یکی از چربی‌های اشباع نشده سالم است که مصرف آن بر خلاف سایر چربی‌‌های نباتی یا روغن مایع، فشار زیادی به کبد وارد نمی‌کند و به همین دلیل یکی از موارد لیست غذایی کبد چرب است. 

• توت خشک

توت خشک می‌تواند آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن برای پاکسازی کبد را تامین کند. البته برای درمان کبد چرب می‌توانید از انگور و کشمش هم استفاده کنید.

• آب‌میوه مرکبات

ویتامین C و آنتی اکسیدان‌های موجود در مرکبات برای کبد چرب بسیار مفید هستند.

• قهوه

قهوه یکی از مهمترین نوشیدنی‌ها برای کبد چرب است که سرشار از آنتی‌اکسیدان و کافئین است و به درمان کبد چرب کمک کرده و حتی از سیروز کبدی و سرطان کبد نیز پیشگیری می‌کند.

• چای سبز

چای سبز می‌تواند سبب بهبود وضعیت بیماران کبد چرب شود که بیشتر به دلیل وجود ترکیبی به نام کاتچین است. همچنین وجود آنتی‌اکسیدان‌ها در چای سبز و چای سیاه به پاکسازی کبد کمک بسیاری می‌کند و می‌تواند یک صبحانه رژیمی برای بیماران مبتلا به کبد چرب باشد.

• شیر بادام یا شیر گاو کم چرب

مصرف کافی کلسیم و ویتامین D  می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های کبدی کمک کند.

• غذاهای غنی از ویتامین E

از جمله فلفل دلمه‌ای قرمز، اسفناج ، بادام زمینی و مغزها و ... که سرشار از ویتامین E هستند، برای افراد مبتلا به کبد چرب توصیه می‌شود.

• آب

کمبود آب بدن، اثرات منفی روی کبد دارد؛ لذا تامین آب کافی بدن در کنترل و درمان بیماری‌های کبدی بسیار موثر است.

• دانه‌های کتان و چیا

این دانه‌ها منابع گیاهی اسیدهای امگا 3 هستند. این اسیدها برای کبد چرب غیرالکلی و الکلی توصیه می‌شود، زیرا باعث کاهش محتوای چربی در کبد می شود.

• سویا

محصولات سویا مانند شیر سویا یا توفو می‌توانند در بهبود کبد چرب موثر باشند.

کلام آخر

اگرچه انجام تست کبد چرب در خانه راحت و سریع است، اما واقعیت این است که نتایج حاصل از آن قابل اعتماد نیست و حتما لازم است آزمایشات لازم کبدی برای تشخیص قطعی و انتخاب بهترین روش درمان بیماری انجام شود. لذا حتما مراجعه به پزشک را در اولویت کارهای خود قرار دهید و هرگز مشکلات کبدی خود را دست کم نگیرید؛ زیرا بیماری‌های کبدی به شدت در سلامت کل بدن تاثیر دارند.