عوارض قرص آلپرازولام چیست؟ موارد مصرف و تداخلات alprazolam

امروزه به دلیل شرایط زندگی ماشینی و فشارهای آن، بسیاری از افراد نیاز به مصرف قرص‌های آرام‌بخش و ضد اضطراب دارند. یکی از معروف‌ترین قرص‌ها در این دسته، قرص alprazolam یا آلپرازولام است. با این که این قرص یکی از موثرترین قرص‌ها در گروه خود است، باید در مورد عوارض مصرف آن هوشیار بود. در این مقاله گهواره قصد داریم در مورد عوارض قرص آلپرازولام و نکاتی که باید در مورد خواص و مصرف این دارو بدانید، بیشتر توضیح دهیم.

موارد مصرف قرص آلپرازولام چیست؟

قبل از توضیح در مورد عوارض داروی آلپرازولام (آلپروزولام)، باید بدانید این دارو برای چه افرادی تجویز می‌شود. آلپرازولام با نام تجاری زانکس فروخته می‌شود و یکی از معروف‌ترین قرص‌های ضد اضطراب، آرام بخش و بهبود خواب است که برای حملات پانیک یا دیگر اضطراب‌ها تجویز می‌شود. (در مورد علائم پانیک در این مقاله بیشتر بخوانید) آلپرازولام در دسته‌ای از داروها به نام بنزودیازپین‌ها قرار دارد که با کاهش هیجان غیرطبیعی در مغز به آرامش فرد کمک می‌کند. این دارو فعالیت GABA (یک پیام رسان شیمیایی در مغز که به عنوان یک عامل آرام بخش طبیعی اعصاب عمل می‌کند) را افزایش داده و در القای خواب نقش دارد.

عوارض قرص آلپرازولام برای بزرگسالان چیست؟

در اولین گام بعد از مصرف داروي آلپرازولام، در صورت مشاهده‌ی علائم آلرژیک فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:

• کهیر
• دشواری در تنفس 
• تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو

این علائم به طور ویژه ممکن است در دفعه‌ی اول مصرف این قرص رخ دهد که نشان می‌دهد شما به این قرص آرامش اعصاب آلرژی دارید و نباید آن را مصرف کنید.  

یکی دیگر از عوارض جدی داروی alprazolam، تاثیراتی است که این دارو بر تنفس افراد می‌گذارد. این قرص می‌تواند تنفس شما را کند یا حتی متوقف کند. این عارضه به طور ویژه برای افرادی که سو مصرف الکل و مواد مخدر دارند صدق می‌کند. اگر بعد از مصرف این دارو دچار مکث‌های طولانی در تنفس شدید، لب‌های شما آبی و کبود شد یا سخت از خواب بیدار می‌شدید به احتمال زیاد اثرات مصرف این دارو ست که سریعاً باید مورد بررسی قرار گرفته و قرص جایگزین تجویز شود. مشکلات تنفسی یکی از اصلی‌ترین عوارض این دارو به ویژه عوارض داروی alprazolam 1 میلی گرمی هستند. 

سایر عوارض این دارو عبارتند از:

• احساس سبکی در سر که شبیه به احساس از حال رفتن یا بیهوش شدن دارد
• تشنج
• توهم و انجام رفتار‌های ریسک پذیر
• افزایش سطح انرژی و کاهش نیاز به خواب
• افکار پریشان، آشفته یا پرحرف شدن
• دوبینی
• اختلال در هماهنگی
• کاهش فشار خون 
• مشکل در صحبت کردن 
• کاهش میل جنسی
• احساس غم و اندوه
• کاهش اشتها
• یرقان (زردی پوست یا چشم)

احساس خواب‌آلودگی یا سرگیجه بعد از مصرف این قرص بیشتر ممکن است در افراد مسن رخ داده و حتی طولانی شود. لذا به این افراد توصیه می‌شود بعد از مصرف قرص آلپرازولام مراقب افتادن یا زمین خوردن باشند و انجام فعالیت‌های سرپایی را محدود کنند.

این قرص اعصاب در دو دوز قرص alprazolam 1mg و 5/0 میلی گرمی در بازار موجود است. بدیهی ست که قدر اثربخشی دوز 1 میلی گرمی بیشتر است. از این رو در صورت مصرف زیاد قرص alprazolam، عوارض قرص آلپرازولام ۱ به مراتب می‌تواند از عوارض قرص آلپرازولام 5/0 بیشتر باشد. قرص آلپرازولام ۰/۵ برای چیست؟ چه دوز یک و چه نیم میلی گرمی این قرص هر دو به صورت کوتاه مدت در درمان اضطراب استفاده می‌شوند. 

گروه‌های خطر برای مصرف قرص آلپرازولام

جدا از عوارض داروی alprazolam که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، افراد و گروه‌های زیر نباید از این دارو استفاده کنند یا در صورت لزوم پزشک می‌تواند تحت شرایط خاص برای آنها قرص را تجویز کند.

• زنان باردار و شیرده
• افراد بالای 65 سال و کودکان زیر 18 سال
• افرادی که به داروهای گروه بنزودیازپین‌ها حساسیت دارند
• افرادی که از داروهای درمان صرع استفاده می‌کنند ( در مورد نشانه های صرع در کودکان در این مقاله بیشتر بخوانید)
• افرادی که مبتلا به بیماری‌های تنفسی و ضعف عضلات هستند
• افرادی که سوء سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل دارند.

تاثیر آلپرازولام بر مغز چیست؟

وقتی در مورد عوارض داروی alprazolam صحبت می‌شود، بسیاری از متخصصین نگران تاثیرات این دارو و داروهای مشابه این دسته بر فعالیت مغزی هستند. اما آیا ممکن است آلپرازولام بر تفکر تأثیر بگذارد؟

بله. زاناکس و سایر بنزودیازپین نیز بر سرعت پردازش ذهنی، توجه، حافظه و فعالیت بدنی تأثیر می‌گذارند. به ویژه، بنزودیازپین‌ها می‌توانند باعث از دست دادن حافظه (فراموشی) رویدادهایی شوند که در زمانی که دارو در سیستم شما وجود دارد رخ می‌دهد. برای این قرص از اصطلاحی به نام مه مغزی استفاده می‌شود. منظور از مه مغزی، فراموشی یا ناتوانی در تمرکز صحیح است که در زمان مصرف این قرص رخ می‌دهد. 

عوارض قرص الپرازولام در زنان چیست؟

زاناکس می‌تواند تاثیرات منفی برای سیستم دستگاه تناسلی زنانه داشته باشد. به طور کلی این دارو نه تنها منجر به کاهش میل جنسی و اختلال در رسیدن به ارگاسم می‌شود، بلکه منجر به آمنوره یا قطع سیکل قاعدگی نیز می‌شود. 

به خصوص در صورت سوء استفاده یا استفاده نادرست، آلپرازولام می‌تواند آسیب دائمی به دستگاه تناسلی فرد وارد کند و باردار شدن را تقریبا غیرممکن می‌کند. بنزودیازپین‌هایی که معمولاً استفاده می‌شوند مانند آلپرازولام می‌توانند به روش‌های مختلفی بر باروری تأثیر بگذارند بنابراین افرادی که قصد باروری دارند باید در این مورد با پزشک خود مشورت کنند.

آیا مقدار مصرف آلپرازولام بر عوارض جانبی دارو تاثیر دارد؟

گاهی اوقات در صورت کاهش دوز یک دارو شاید بتوان عوارض مصرف آن را کنترل کرد. با این حال، این بستگی به داروی خاص دارد. در برخی داروها، کاهش بیش از حد دوز می‌تواند منجر به باقی ماندن مشکل و کاهش اثربخشی شود.

اگر عوارض داروی alprazolam یا هر داروی دیگری را تجربه می‌کنید بهتر است با پزشک مشورت کنید که آیا دوز باید کاهش یابد یا خیر. اگر عوارض جانبی بسیار شدیدی دارید، بهتر است دارو را به طور کامل قطع کنید و با پزشک خود مشورت کنید تا ببیند آیا باید دوز را تغییر دهید یا باید داروی دیگری را جایگزین کنید. در هر صورت، دوز را به تنهایی تغییر ندهید.

چه کسانی در برابر آلپرازولام تاثیرپذیرتر هستند؟

چه کسانی عوارض قرص آلپرازولام را بیشتر تجربه می‌کنند؟ به طور کلی پاسخ به این سوال کمی دشوار است زیرا بدن پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. همانطور که مدت زمان تاثیر قرص خواب آلپرازولام در افراد متفاوت است، تجربه‌ی آنها از عوارض جانبی نیز متفاوت است. هر فرد به یک داروی خاص به شکل ویژه‌ای پاسخ می‌دهد. ممکن است شما هیچ یک از این عوارض را تجربه نکنید. ممکن است بسیاری از آنها را تجربه کنید و برخی عوارض در شما بسیار شدید و خطرناک باشد. این به وضعیت بدن شما و سابقه‌ی پزشکی‌تان بستگی دارد. اما به طور کلی گروه‌های حساس مانند افراد مسن بیشتر در معرض تجربه‌ی این عوارض هستند.

عوارض ترك آلپرازولام چیست؟

هم مصرف یک دارو و هم ترک آن با عوارضی همراه است. به همین ترتیب جدا از عوارض داروی alprazolam که بعد از مصرف یا اوردوز پیش می‌آید، باید بدانید که ترک این دارو نیز عوارضی دارد. به طور کلی این دارو برای درمان کوتاه مدت استفاده می‌شود. استفاده‌ی بلند مدت می‌تواند عوارضی مانند وابستگی و اعتیاد به قرص داشته باشد.

ترک یا قطع این دارو نیز مانند شروع مصرف باید زیر نظر پزشک انجام شود تا عوارض به حداقل کاهش پیدا کند یا اصلاً رخ ندهد. پس از قطع مصرف آلپرازولام ممکن است بعضی یا همه‌ی این علائم را تجربه کنید: حرکات غیرعادی ماهیچه‌ای، تحرک یا پرحرفی بیشتر، تغییرات ناگهانی و شدید در خلق و خو یا رفتار، گیجی، توهم، تشنج، افکار یا اعمال خودکشی و...

برخی از علائم ترک این دارو ممکن است تا 12 ماه یا بیشتر پس از قطع ناگهانی این دارو همچنان ادامه داشته باشند. از این رو مهم است که دارو به تدریج و به صورت برنامه‌ریزی شده ترک شود. اگر اضطراب مداوم، افسردگی، مشکلات حافظه یا تفکر، مشکل در خواب، زنگ زدن در گوش، احساس سوزش یا خارش یا احساس خزیدن در زیر پوست خود دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.