نشانه های صرع در کودکان یا (اپی لپسی) چیست؟

اسفند ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
نشانه های صرع در کودکان

بیماری صرع در کودکان یکی از سخت‌ترین بیماری‌ها می‌باشد. این بیماری از انواع تشنج در کودکان است و نیاز به درمان جدی دارد و باید خیلی زود تشخیص داده شود. بیماری صرع هر سن و نژاد و پیشینه‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ادامه هر آنچه که باید در مورد این بیماری بدانید را توضیح می‌دهیم.

بیماری صرع در کودکان چیست؟

بیماری صرع یک اختلال سیستم عصبی مرکزی به نام اختلال نورولوژیک است. مغز از میلیون‌ها سلول عصبی تشکیل شده است که برای کنترل عملکرد بدن، حواس و افکار از سیگنال‌های الکتریکی استفاده می‌کنند. در این بیماری فعالیت‌های سلول عصبی در مغز باعث اختلال می‌شوند و پیام‌های اشتباه می‌فرستند که منجر به تشنج می‌شود. در اصل هرچه که باعث قطع ارتباط طبیعی بین سلول‌های مغز شود، باعث تشنج می‌شود. باید بدانید که حملات صرع همیشه بصورت تشنج نمی‌باشد. شرایطی مانند غش کردن، سنکوب ناشی از افت فشار خون و تشنج ناشی از تب بالا می‌تواند شبیه به حملات صرع تعبیر شوند و منجر به تشنج در فرد شود.

*از کجا بفهمیم نوزاد تشنج کرده است + دلایل

علت بیماری صرع در کودکان

در برخی موارد، بیماری صرع در کودکان علت ژنیکی دارد اما در بسیاری افراد دیگر، علت آن ناشناخته است. گاهی علت این بیماری ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای یا آسیب و اختلال رشد مغزی است اما معمولا بصورت ناگهانی رخ می‌دهد. اما بطور کلی علل بروز بیماری صرع در کودکان می‌تواند به شرح زیر باشد:

  • اختلالات رشدی مثل نوروفیبروماتوز، سندرم داون
  • اختلالات متابولیسمی
  • اختلالات ژنتیکی
  • نارسایی رگ‌های خونی
  • عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز که وظیفه انتقال پیام‌های عصبی را دارند 
  • بیماری‌های مغزی پیش‌رونده
  • ناهنجاری‌های مغزی در دوران بارداری
  • حدود 3 الی 10 درصد از کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است دچار این بیماری شوند.
  • تب، عفونت ها و تومورهای مغزی نیز می‌توانند باعث صرع بشوند
  • ضربه به مغز به علت حادثه قبل، بعد یا در طول تولد یا بعد از دوران کودکی

علائم تشنج در کودکان

باید بدانید که بطور معمول علائم بیماری صرع در کودکان با علائم آن در بزرگسالان و سالمندان مشابه است. علائم این بیماری به نقطه شروع آن و قسمتی از بدن که دچار حمله شده است بستگی دارد. به همین دلیل این علائم می‌توانند فیزیکی یا روانی باشند.

علائم حرکتی

  • تکان‌های تند و شدید یا پرش‌های بدن
  •  ضعف یا بی‌حسی عضلات
  •  سفت شدن عضلات
  •  فشرده شدن عضلات
  •  حرکات تکراری مانند دست زدن یا مالیدن دست‌ها، جویدن، دویدن یا خوردن لب‌ها که نشانه‌ای از تشنج‌های کانونی می‌باشد.
  •  ناتوانی در بلع، کف ریختن از دهان
  •  مشکل در حرف زدن
  •  از دست دادن ناگهانی کنترل ادرار یا مدفوع، خصوصاً در حین تشنج
  •  گاز گرفتن زبان

علائم غیر حرکتی یا غایب

  •  تغییراتی در حواس، عواطف یا ادراکات که معمولاً قبل از حمله‌ی تشنجی رخ می‌دهد.
  •  خیره شدن (حالات بهت‌زدگی) که ممکن است با خیالات واهی اشتباه گرفته شوند.
  •  تغییراتی در عملکردهایی مانند اعمال معده و روده، امواج گرمایی یا سرمایی، ضربان قلب سریع و مورمور شدن پوست
  •  عرق کردن
  •  گشاد شدن مردمک
  •  تغییر رنگ پوست، زرد یا سرخ شدن پوست

انواع تشنج در کودکان

باید بدانید که تشنج بسته به اینکه کدام قسمت مغز مختل شده و چه مقدار درگیر است، انواع مختلفی دارد. در کل دو نوع تشنج مربوط به صرع وجود دارد: تشنج کانونی (جزئی) و تشنج عمومی

  • تشنج کانونی (جزئی)

در این نوع تشنج عملکرد الکتریکی غیرطبیعی مغز در یک ناحیه یا بیشتر و در یک طرف مغز رخ می‌دهد. قبل از شروع تشنج نشانه‌هایی مانند: آشناپنداری (دژاوو)، غم، ترس، سرخوشی، تغییرات بینایی، ناهنجاری‌های شنیداری و بویایی در کودک دیده می‌شود. 

  • تشنج عمومی

این نوع تشنج در دو نیم‌کره مغز اتفاق می‌افتد و در طی آن کودک هوشیاری خود را از دست داده و در پایان تشنج بسیار احساس خستگی می‌کند.

تشنج‌های غایب یا کوچک

این تشنج اغلب در کودکان اتفاق می‌افتد و باعث تغییر مختصری در هوشیاری می‌شود. این نوع تشنج بیشتر از 30 ثانیه طول نمی‌کشد و معمولا پنهانی بوده و والدین تا مدت‌ها متوجه آن نمی‌شوند. در طول تشنج دهان کاملا باز است و چشم‌ها به سرعت باز و بسته می‌شود. از نشانه‌های آن می‌توان خیره شدن، چشمک زدن، ثابت ماندن و یا حتی لبخند باشد.

  • تشنج آتونیک

در طی این تشنج کودک کنترل عضلاتش را از دست داده و به حالت غش در می‌آید.

  • تشنج تونیک-کلونیک یا صرع بزرگ

این تشنج شامل 5 مرحله مجزا است. ابتدا بدن کودک منقبض، کشیده و دچار لرزش می‌شود. در ادامه، ماهیچه‌های منقبض شده در حالت استراحت و بعد از تشنج قرار می‌گیرند. پس از تشنج کودک دچار خستگی، خواب‌آلودگی و سردرد می‌شود و در بینایی و گفتار او مشکل بوجود می‌آید. البته باید بدانید که تمامی این علائم در همه کودکان یکسان نیست.

  • تشنج میوکلونیک

این تشنج با انقباض و حرکت ناگهانی برخی از ماهیچه‌ها همراه است. معمولا پر تکرار است و ممکن است چندبار در روز یا چند روز پشت سر هم اتفاق بیفتد.

درمان تشنج در کودکان

اول از همه باید بدانید، در صورتی که هر کدام از علائم صرع را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، حتما باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که کودک شما به این بیماری مبتلا باشد باید هر چه سریع‌تر به یک متخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنید تا پزشک با بررسی شرایط کودک شما بهترین روش درمان را به شما معرفی کند.

رژیم کتوژنیک

برای درمان بیماری صرع در کودکان که داروهای ضد تشنج استفاده می‌کنند، رژیم غذایی کتوژنیک می‌تواند در کنار دارودرمانی به بهبود و کاهش حملات صرع به آنها کمک کند.

داروهای صرع در کودکان

بیشتر داروهای بیماری صرع برای کاهش تعداد دفعات تشنج و در صورت امکان برای جلوگیری از آن استفاده می‌شود. این داروها به عنوان داروهای AEDs شناخته می‌شوند که پزشک متخصص بسته به شرایط کودک بهترین دارو را انتخاب می‌کند. البته باید بدانید که این داروها عوارضی همچون مشکلات روده و شکم و خستگی را به همراه دارد. در صورت مشاهده عوارض جانبی هرگز بدون مشورت با پزشک دارو را قطع نکنید. زیرا با قطع دارو سبب آغاز حملات تشنج می‌شوید.

صرع کودکان در خواب

باید بدانید بین خواب و صرع یک رابطه ذاتی وجود دارد. در واقع در زمان خواب فعالیت‌های الکتریکی مغز بیشتر شده و زمینه را برای وقوع تشنج در خواب فراهم می‌کند. این نوع تشنج باعث پریدن از خواب شده و خستگی و کسالت را در روز بعد به همراه دارد. به همین دلیل بیشتر افرادی که این مشکل را دارند دچار بی‌خوابی هستند و همین باعث تشدید تشنج‌ها می‌شود.

علائم تشنج کودکان در خواب

  • ممکن است صداهای نامتعارف و بلندی ایجاد کند مخصوصا لحظاتی قبل تشنج
  • بدن سفت و خشک شود
  • خیس کردن رختخواب
  • سخت بیدار شدن بعد از تشنج
  • فرد گیج و مبهوت شود
  • بدون دلیل بیدار شود
  • حرکات تند و غیرارادی داشته باشد

آیا بیماری صرع با افزایش سن بهبود می‌یابد؟

ماهیت صرع و تشنج‌های آن ممکن است به مرور زمان تغییر کند. گاهی با بالا رفتن سن کودک و رسیدن به اواسط دوره نوجوانی تعداد و شدت تشنج‌ها کمتر می‌شود و ممکن است اگر در طول زمان دارودرمانی با گذشت دو سال هیچ حمله‌ای رخ ندهد، پزشک دارو ها را قطع کند.