پریدن پلک چشم به چه علت است؟+درمان تیک عصبی چشم

حتما شما هم گاهی تجربه پریدن پلک چشم را داشته‌اید و  در مورد علت آن فکر کرده‌اید. پریدن پلک چشم یا انقباضات جزئی پلک چشم معمولا یک حرکت غیر عادی در حد چند ثانیه یک بار است که ممکن است یک تا دو دقیقه طول بکشد.

پرش پلک چیست؟

پرش پلک یا تیک عصبی چشم (eye twitching)، یک اسپاسم و گرفتگی غیر قابل کنترل در ماهیچه‌‌های پلک چشم است که در اصطلاح پزشکی به آن مایوکیمیا (myokymia) هم گفته می‌شود. غالبا این عارضه فقط چند دقیقه طول می‌کشد، اما ممکن است تا روزها یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد. دلایل مختلفی ممکن است باعث پرش پلک چشم شوند. گاهی ممکن است یک وضعیت روانی مثل عصبانیت زیاد باعث این اتفاق شود یا گاهی تحمل درد فیزیکی زیاد باعث چنین واکنشی در عضلات پلک شود.

علت پریدن پلک چشم چیست؟

علت پریدن پلک چشم چپ یا علت پریدن پلک چشم راست مربوط به انقباض یک طرفه و غیرقابل کنترل عضلات پلک است. این عارضه خطرناک نیست، مگر اینکه با علائم دیگری هم همراه باشد. 

همچنین گفته می‌شود علت پریدن پلک چشم در بعضی از مواقع نشانه مشکلات تغذیه‌ای است. در واقع کمبود برخی از مواد معدنی مانند منیزیم می‌تواند موجب اسپاسم پلک چشم یا همان نبض زدن پلک چشم شود.

یکی دیگر از علت‌های پریدن پلک چشم خشکی چشم است. این عارضه برای آن دسته از افرادی که از داروهای خاص یا از لنزهای تماسی چشمی استفاده می‌کنند یا در افراد بزرگسالی که بالای 50 سال هستند و افرادی که از کافئین و داروهای ضد افسردگی با آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌کنند، پدید می‌آید. علت پریدن پلک چشم چپ می‌تواند ناشی از استرس، به هم ریختگی اعصاب، ضعف بدن، سردرد های شدید، خستگی، مصرف بیش از حد کافئین، خشکی چشم و یا مشکلات تغذیه‌ای و حساسیت‌ها باشد.

* حتما بخوانید: علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان

علت پریدن چشم از نظر اسلام

گاهی گفته می‌شود پریدن پلک چشم چپ از نظر اسلام به معنای خوشحالی انسان و پریدن پلک چشم راست از نظر اسلام به معنای جگر خونی است.

اما باید بدانید که از نظر دین و شریعت این مفاهیم جنبه خرافه دارد و هرگز صحیح نیست. اصلا پرش و حركت چشمان قضا و قدر را تغیير نمی‌دهد و خوشحالی و جگر خونی در پرش چشم انسان از نظر شريعت هیچ جایگاهی ندارد و تنها يک برداشت نادرست و مخالف شريعت است. بنابراین سوالاتی نظیر پریدن چشم راست به چه معناست؟ صحیح نیست و فقط باید علت این عارضه را در مشکلاتی جسمانی احتمالی پیدا کرد.

درمان پریدن پلک چشم

درمان پریدن پلک چشم راست، درمان خانگی پرش پلک چشم چپ و به طور کلی درمان پریدن پلک چشم وابسته به شناسایی و علت‌یابی این مشکل و عارضه است.

گاهی پرکاری، عوارض جانبی دارو‌ها منجر به ایجاد این اسپاسم عضلانی چشم می‌شوند. همچنین در بعضی از مواقع پریدن پلک اختلال جدی در اعصاب و مغز است. به همین جهت می‌توان گفت که اختلالات عصبی و مغزی باعث بروز اسپاسم عضلانی پلک چشم می‌شوند.

البته بیشتر مواقع پرش پلک چشم بی نیاز از درمان است و طی چند روز یا چند هفته از بین می‌رود. در غیر این صورت باید با از بین بردن یا کاهش دلایل بالقوه به بهبود شرایط کمک کرد. شایع‌ترین دلایل پرش پلک چشم شامل استرس، خستگی و مصرف کافئین می‌شوند.

• برای تسکین پرش پلک چشم می‌توانید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
• کافئین کمتری مصرف کنید.
• به میزان کافی بخوابید.
• سطح چشم را با اشک‌های مصنوعی یا قطره‌های چشم روان سازی کنید.
• زمانی که اسپاسمی آغاز می‌شود روی چشم‌های خود کمپرس گرم قرار دهید.
• گاهی اوقات، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) برای درمان بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم استفاده می‌شود. بوتاکس ممکن است اسپاسم‌های شدید را برای چند ماه تسکین دهد. با این وجود با از بین رفتن اثر آن ممکن است به تزریق‌های بیشتر نیاز باشد.
• عمل جراحی برای برداشتن برخی ماهیچه‌ها و اعصاب در پلک چشم نیز می‌تواند برای درمان موارد شدید بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم استفاده شود.

درمان پرش پلک در طب سنتی

•  از موز استفاده کنید. موز پتاسیم بالایی دارد و می تواند از پرش پلک جلوگیری کند.
• سیب زمینی نیز می تواند ماهیچه‌های چشم را آرام کند. به مدت 15 دقیقه در روز سیب زمینی را پوست بگیرید و به صورت ورقه ای بر روی چشم خود قرار دهید.
• خیار یکی دیگر از روش‌های بهبود پرش پلک در طب سنتی است. پیشنهاد می کنیم به صورت روزانه چند تکه خیار بر روی چشم‌تان قرار دهید تا به دمای اتاق برسد. حتی می‌توانید در کنار این کار خیار هم مصرف کنید.

بلفارواسپاسم چیست؟

شایع‌ترین علت پرش پلک مزمن بلفارو اسپاسم (Blepharospasm) خوش‌خیم است. این بیماری در ابتدا ممکن است مثل پریدن پلک ساده ظاهر می‌شود، اما به تدریج بدتر خواهد شد. در برخی موارد این اسپاسم‌ها، آنقدر شدید می‌شوند که باعث بسته شدن کامل چشم برای چند ساعت می‌شوند. اسپاسم تمامی عضلات صورت، درگیری هر دو چشم، پلک زدن مداوم و تحریک چشم‌ها با نور علائم بلفارواسپاسم هستند.

همی فاسیال چیست؟

اسپاسم نیمه صورت یا همی فاسیال (Hemi Facial) یکی دیگر از بیماری‌های مربوط به پرش چشم است. این بیماری یک اختلال عصبی نادر است و بر اثر تحریک عصب ظاهر می‌شود. این مشکل در ابتدا با اسپاسم عضلات صورت شروع می‌شود و در نهایت و در صورت درمان نشدن، عضلات دهان، فک، گونه و گردن را نیز در بر می‌گیرد.

سایر اختلالات مرتبط با پریدن پلک

• اختلالات حرکتی دیگری که ویژگی‌هایی مشابه با بلفارواسپاسم خوش‌خیم و اسپاسم نیمه صورت دارند، عبارتند از:
• فلج بِل: در اثر التهاب یا آسیب به عصب‌های صورت‌، این اختلال باعث فلج شدن موقت یک سمت صورت می‌شود. گفته می‌شود این بیماری در اثر یک عفونت ویروسی اتفاق می‌افتد.
• سندرم مِیگ (Meige Syndrome): نوعی اختلال عصبی نادر است که سبب ایجاد اسپاسم‌های ‌هم‌زمان در گونه‌ها، دهان، زبان و گردن می‌شود.
• دیسکینزی تاخیری: نوعی اختلال حرکتی است که با پیچ‌ خوردگی غیر ارادی زبان، دهان یا لب‌ها و همچنین افزایش تعداد پلک زدن مشخص می‌شود. در اکثر موارد، این اختلال در اثر عوارض جانبی مصرف طولانی مدت داروهای ضد سایکوز بروز پیدا می‌کند.
• افراد مبتلا به بیماری‌های تحلیل برنده‌ سیستم عصبی مانند بیماری ام‌ اس یا بیماری پارکینسون، ممکن است اسپاسم پلک چشم را نیز تجربه کنند. با این حال، فرد در صورت ابتلا به این نوع بیماری‌ها، علائم متعدد دیگری از جمله مشکلات شناختی، لرزش اندام‌ها و دشواری در تحرک را نیز تجربه خواهد کرد.
• سندرم تورت (Tourette) یا اختلال تیک نیز ممکن است شامل یک الگوی مکرر پریدن پلک باشد که البته معمولا با حداقل یک تیک حرکتی یا صوتی دیگر همراه می‌شود.

* همچنین بخوانید: علت پرش پا در خواب و درمان آن

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

• اگر پرش پلک چشم ماندگار و مزمن است؛
• اگر تغییر ناگهانی در ظاهر و حرکات نیمی از صورت – از جمله پلک‌ها دیده می‌‌شود؛
•  و اگر پلک‌ها چفت شده‌اند تا حدی که امکان باز کردن چشم‌ها وجود نداشته باشد؛

حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

به یاد داشته باشید که با افزایش سن، روبه رو شدن با مشکلاتی نظیر افتادگی پلک یا لرزش پلك طبیعی است. امروزه راه‌حل‌های درمانی زیادی برای کنترل عارضه  پریدن پلک چشم وجود دارد که بسیار کمک‌کننده هستند.