حیاتی ترین مراقبت‌های بعد از عمل آی وی اف (IVF)

شهریور ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
مراقبت بعد از آی وی اف

امروزه روش‌های متفاوتی برای درمان ناباروری زوجین وجود دارد، اما رایج‌ترین آنها درمان ناباروری با IVF است که از روش لقاح آزمایشگاهی به شما کمک می‌کند تا بتوانید پدر و مادر شوید. اگر شما هم قصد دارید از این روش برای درمان ناباروری خود استفاده کنید، بهتر است با مراقبت‌های بعد از آن آشنا باشید. در این مقاله بیشتر در این باره توضیح می‌دهیم.

مراحل انجام آی وی اف

طبق مطالعات انجام شده تقریبا از هر 8 زن یک نفر بطور طبیعی و به راحتی باردار نمی‌شود. یکی از راه‌های پیشنهادی برای این افراد جهت بارداری، استفاده از روش IVF است. در این روش ابتدا داروهایی برای تحریک تخمک گذاری تجویز می‌شود. در مرحله بعد تخمک‌هایی که به اندازه کافی رشد کرده‌اند جمع آوری شده و برای تشکیل لقاح با اسپرم به آزمایشگاه جنین شناسی منتقل می‌شود. پس از تشکیل جنین تقریبا بعد از 5 روز، جنین از طریق یک لوله نازک به داخل رحم منتقل می‎‌شود. انتقال جنین یک حمل ساده و راحت بوده و بر خلاف عمل جمع آوری تخمک، به بیهوشی یا آرامبخش نیازی نیست.

مراقبت‌های بعد از آی وی اف

نکاتی که در این قسمت برای شما آورده‌ایم، کمک می‌کند تا شانس موفقیت شما در بارداری پس از کاشت جنین به طرز چشمگیری افزایش یابد. مراقبت‌های بعد از انتقال جنین چه برای جنین‌های تازه و چه برای جنین‌های فریز شده یکسان است. این اقدامات مراقبتی عبارتند از:

  • حتما آزمایشات مربوط به تیروئید را انجام دهید زیرا مشکلات تیروئید رابطه مستقیمی با سقط جنین دارد. در صورت داشتن بیماری‌های تیروئیدی حتما با پزشک خود مشورت کنید و در صورت نیاز داروهای مربوط به تیروئید را به موقع مصرف کنید.
  • تمامی داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع و طبق دستورالعمل مصرف کنید و هیچ دارویی را خودسرانه قطق یا کم و زیاد نکنید.
  • ممکن است که وسوسه انگیز باشد تا داروهایی که قبل از انتقال جنین مصرف می‌کردید را قطع کنید، اما بهتر است این کار را بدون مشورت پزشک انجام ندهید.
  • ممکن است به دلیل مصرف داروهای حاوی پروژسترون احساس نفخ داشته باشید. اگر این حس برای شما غیر قابل تحمل و آزار دهنده است حتما با پزشک خود مشورت کنید تا به شما راهنمایی کند.
  • معمولا پس از انجام IVF ممکن است لکه بینی و مقدار کمی خونریزی داشته باشید که دلیل آن انتقال تخمک بارور شده به داخل رحم و یا لانه گزینی است. اما اگر خونریزی شما شدید بود و مدت طولانی ادامه داشت فورا به پزشک مراجعه کنید.
  • بهتر است در طول دوره درمان IVF از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید زیرا ممکن است باعث عفونت یا عدم لانه گزینی جنین شود.
  • به نشانه‌ها و علائم عفونت توجه کنید. عفونت باعث سقط جنین می‌شود. بنابراین بهتر است قبل و بعد از عمل آی وی اف نسبت به آنها آگاهی داشته باشید.
  • یک رژیم غذایی سالم برای خود انتخاب کنید زیرا اگر همه چیز به خوبی پیش برود شما باید تا 9 ماه آینده فرد کوچکی را در بدن خود پرورش دهید. خوردن میوه‌ها، سبزیجات، غذاهای غنی از کلسیم، پروتئین، ویتامین B و آهن بسیار برای شما مفید هستند.
  • اسید فولیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. 
  • از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خودداری کنید. زیرا برخی از مواد شیمیایی قابلیت عبور کردن از جفت را دارند و می‌توانند به راحتی وارد جریان خون جنین شده و اختلال ایجاد کنند یا باعث سقط جنین شوند.
  • از تماس با افرادی که دچار سرماخوردگی، آبله مرغان، آنفولانزا و سرخچه هستند، پرهیز کنید.
  • بهتر است تا زمان انجام تست بارداری از انجام فعالیت‌های ورزشی و سنگین خودداری کنید.
  • از مصرف داروهای ضد بارداری جدا خودداری کنید.
  • در هنگام اجابت مزاج از زور زدن پرهیز کنید. استفاده از توالت ایرانی بلامانع است اما بهتر است از سرویس بهداشتی فرنگی استفاده کنید.
  • بسیار طبیعی است که کاشت جنین و عمل IVF باعث استرس و اضطراب شما شود. طبق مطالعات انجام شده در این باره، استرس هیچ تاثیری بر موفقیت یا شکست این عمل ندارد. اما بهتر است برای کاهش استرس از یوگا و مدیتیشن استفاده کنید.
  • ممکن است بعد مدتی علائم بارداری مانند درد سینه، تورم سینه یا گرفتگی شکم یا لگن را احساس کنید.

تصاویر عمل آی وی اف

تصاویر عمل آی وی اف

استراحت بعد از انتقال جنین

معمولا پزشک برای شما بعد از انجام عمل آی وی اف به مدت تقریبا 5 روز استراحت مطلق تجویز می‌کند. اما طبق تحقیقات انجام شده در دستورالعمل‌های جدید آمده است که استراحت مطلق برای جنین توصیه نمی‌شود. زیرا عدم تحرک در صورت وجود استروژن، می‌تواند باعث افزایش لخته شدن خون و عدم خون رسانی به جنین و در نتیجه ایجاد اختلال در رشد جنین و جفت شود. بنابراین اگر احساس خستگی نداشته‌اید لازم نیست که تمام روز را در تخت خواب بگذرانید.

استراحت بعد از انتقال جنین

انجام فعالیت‌های ورزشی بعد از آی وی اف

توصیه می‌شود که در زمان دوره تزریق داروهای تحریک تخمک گذاری و دیگر مراحل IVF از انجام فعالیت‌های هوازی شدید یا فعالیت‌های ورزشی که شامل پریدن، چرخاندن بدن مانند کیک بوکسینگ و غیره می‌شود، خودداری کنید.اکثر زنانی که آی وی اف انجام داده‌اند می‌توانند پس از انتقال جنین به فعالیت‌های عادی و روزمره خود بازگردند. مخصوصا کسانی که از قبل هم ورزش می‌کردند. لانه گزینی معمولا 3 تا 5 روز پس از انتقال جنین اتفاق می‌افتد که می‌توانید پس از تائید بارداری به روال تناسب اندام خود بازگردید. تحقیقات نشان می‌دهد که کسانی که تناسب اندام دارند و ورزش می‌کنند، رحم مناسب‌تری جهت بارداری دارند.

چه چیزهایی بعد از آی وی اف بخوریم؟

بعد از IVF طوری غذا بخورید که انگار باردار هستید. این امر به سلامت شما و جنین بسیار کمک می‌کند و شانس بارداری شما را افزایش می‌دهد. حتما در رژیم غذایی خود موارد زیر را در نظر بگیرید:

  • وعده‌های غذایی کامل
  • چربی‌های طبیعی و سالم
  • مصرف قند طبیعی
  • میوه و سبزیجات تازه مانند: بروکلی، چغندر، توت‌ها و موز
  • پروتئین کم چربی مانند: لوبیا، تخم مرغ، نخود و آجیل
  • برای کربوهیدرات سعی کنید از جو و غلات استفاده کنید زیرا آنها سیر کننده هستند و فیبر بالایی دارند.

همچنین از مواد غذایی و نوشیدنی‌های زیر اجتناب کنید:

  • نوشیدنی‌های الکلی و گازدار
  • نوشیدنی‌های کافئین دار و قند دار
  • مواد غذایی حاوی جیوه مانند ماهی 

چه چیزهایی بعد از آی وی اف بخوریم؟

چه کسانی در عمل آی وی اف موفق بودند؟ علت تشکیل نشدن جنین در آی وی اف

از اصلی‌ترین علل تشکیل نشدن جنین در آی وی اف را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کیفیت جنین: بسیاری از جنین‌ها پس از انتقال به دلیل کیفیت پایینی که دارند لانه گزینی نمی‌کنند. حتی با وجود کیفیت مناسب جنین در آزمایشگاه، ممکن است جنین کیفیت لازم در رحم را نداشته باشد.
  • سن زنان: هرچه سن زنان بیشتر باشد، درصد موفقیت آنها در بارداری در این روش کمتر خواهد بود.
  • کیفیت اسپرم: تعداد اسپرم نرمال، سلامت و تحرکشان بسیار مهم است. در غیر این صورت اسپرم‌ها نمی‌توانند با تخمک تشکیل لقاح دهند.
  • پاسخ تخمدان: گاهی تخمدان‌ها در مقابل داروهای درمان ناباروری پاسخ مثبت نمی‌دهند و این احتمال شکست در IVF را افزایش می‌دهد.
  • اختلالات لانه گزینی: در صورتی که در لانه گزینی اختلالی بوجود آید، جنین به دیواره رحم متصل نشده و امکان تغذیه و اکسیژن رسانی برای او فراهم نمی‌شود.
  • سبک زندگی: افراد سیگاری و کسانی که بیش از حد در معرض دخانیات قرار دارند یا به طور کلی یک سبک زندگی ناسالم دارند، شانس کمتری در این باره دارند.