نشانه های واژن سالم چیست؟ تشخیص سلامت اندام تناسلی زنان

داشتن دستگاه تناسلی سالم چه برای زنان و چه برای مردان اهمیت بسیار زیادی دارد. جدا از تاثیراتی که می‌تواند بر زندگی جنسی و زناشویی آنها داشته باشد، می‌تواند تاثیرات روحی و روانی زیادی بر اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی افراد نیز داشته باشد. به عنوان یک زن، داشتن واژن سالم اهمیت زیادی دارد. چه یک زن قصد ازدواج و بچه دار شدن داشته باشد یا نه، اهمیت دادن به سلامت واژن یک ضرورت است و باید توجه ویژه‌ای به آن داشت. در این مقاله از گهواره قصد داریم در مورد نشانه های واژن سالم بیشتر توضیح دهیم و بگوییم چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.

تفاوت واژن سالم و ناسالم چیست؟

نشانه های سالم بودن واژن بعضی بصری و بعضی غیربصری هستند. در صورتی که نشانه‌های بصری مشاهده نشدند باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی سه نشانه اصلی وجود دارد:

سلامت واژن و ترشحات واژنی

ترشحات بخشی طبیعی و از نشانه های واژن سالم هستند. در درجه اول واژن سالم ترشح می‌کند و نبود ترشح خود یک نشانه خطر است. اما حتی اگر ترشح دارید نشانه سلامت نیست. شکل و ظاهر ترشح یکی از اصلی‌ترین نشانه‌هایی است که به کمک آن می‌توان از سلامت و بیماری دستگاه تناسلی را تشخیص داد. با وجود آنکه نوع ترشح در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی  ترشح واژن سالم شفاف، بیرنگ یا سفید است. شدت آن نیز بسته به فرد متفاوت است بعضی شدید و بعضی کم است. در بعضی از زمانها در یک دوره‌ی ماهانه با تغییرات سطح هورمونی شدت و غلظت این ترشح باید تغییر کند. به طور مثال شدت و غلظت آن در دوره‌ی تخمک گذاری زیاد میشود. به طور کلی علت ترشح واژن، تغییر در سطح هورمون استروژن است و از این رو طبیعی است که در طول چرخه ماهانه تغییر کند. ترشح واژن به دلایل زیر افزایش می‌یابد:

• بارداری
• تحریک جنسی
• تخمک گذاری
• مصرف برخی داروها مانند قرص ضدبارداری
• برخی بیماری ها مانند ابتلا به عفون واژینوز باکتریال، عفونت قارچی واژن، تریکومونیازیس، کلامیدیا، سرطان دهانه رحم و ...

بوی ترشحات نیز در افراد مختلف فرق دارد. ترشح به ندرت بی بو است و حداقل یک بوی ضعیف و طبیعی دارد اما در صورت ابتلا به بیماریهایی مانند عفونت رحم یا سایر عفونت زنان ممکن است تغییر بو داده و تند و بدبو شود. همچنین بوی آن ممکن است در دوران تخمک گذاری شدیدتر شود.

ترشح واژن ناسالم چگونه است؟

ترشحات واژینال که غلیظ، کف آلود یا همراه با خارش بیرونی واژن و تغییر رنگ هستند ممکن است به معنای عفونت باشد. ترشحات زرد تیره، قهوه‌ای، سبز یا خاکستری ممکن است نشان‌دهنده عفونت یا مشکل دیگری باشد. همچنین بوی بد نیز می‌دهند. اگر ترشح بد بو، زرد یا قهوه‌ای تیره یا حاوی خون، غلیظ و لخته‌ای دارید بهتر است برای انجام بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.

شکل واژن سالم چگونه است؟

حقیقت این است که هیچ شکل ثابتی برای واژن تعریف نشده است و در زنان مختلف می‌تواند متفاوت باشد. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله انواع واژن را مطالعه کنید تا با بخشهای مختلف یک واژن بیشتر آشنا شوید. با این حال به طورکلی واژن سالم از سه بخش اصلی خروسک، لابیلا و فرج تشکیل شده است. لابیلا‌ها زائده‌هایی نرم و منعطفی هستند که اطراف فرج را پوشانده‌اند و کاملاً شبیه هم نیستند و تفاوت‌هایی دارند. رنگ لابیلای سالم از قهوه‌ای روشن تا صورتی متغیر است. 

درون فرج نباید خشک باشد و همانطور که در بالا اشاره شد باید ترشحات طبیعی داشته باشد. اگر بافت واژن شما خشک است و در زمان رابطه‌ زناشویی احساس درد شدید یا خشکی می‌کنید باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

گاهاً عدم رعایت بهداشت فردی به شیوه مناسب یا لباس زیر نامرغوب، می‌تواند منجر به بروز مشکلات جزئی نظیر جوش در اطراف واژن یا نواحی اطراف شود. این جوش‌ها می‌توانند چرکی، بزرگ و دردناک باشند. جوش زدن در ناحیه تناسلی زنان معمولاً بی ضرر هستند و خود به خود از بین می‌روند و نمیتوان نداشتن آنها را به طور قطع یکی از نشانه های واژن سالم در نظر گرفت. آنها ممکن است در اثر عوامل مختلفی از جمله پوشیدن لباس‌های تنگ، عفونت فولیکول‌های مو یا واکنش به پارچه یا صابون ایجاد شوند. تعداد کمی از مناطق بدن به اندازه ناحیه تناسلی زنانه حساس هستند. 

واژن ناسالم چه شکلی است؟

ممکن است افراد به صورت مادرزادی مشکلاتی در شکل ظاهری واژن داشته باشند که بسیاری از آنها به کمک جراحی‌های ساده قابل رفع است. بسیاری ممکن است از ظاهر لابیلای خود ناراضی باشند که به کمک عمل لابیلاپلاستی قابل برداشتن است. 

اما یکی دیگر از نشانه‌‌های واژن ناسالم، ابتلا به برخی عفونتهای جنسی مانند زگیل تناسلی یا تبخال تناسلی زنان است که نمود ظاهر دارند و به شکل برجستگی‌های دردناک و گسترده در اطراف واژن مشاهده می‌شوند. این بیماری‌ها هر دو به راحتی از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است. عامل ابتلا به آنها ویروسی بوده و به ندرت درمان کامل پیدا می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نشانه‌های ظاهری این بیماری به مقالات مربوطه مراجعه کنید.

رابطه جنسی با واژن سالم

یکی دیگر از نشانه ‌های واژن سالم، این است که شما هیچگونه علائم و نشانه‌هایی از درد و بیماری و مشکل در آن نداشته باشید. یعنی یک واژن سالم نباید خارش داشته باشد. خارش واژن اغلب به دلیل ابتلا به بعضی عفونت‌ها، یائسگی، قرارگیری در معرض برخی مواد تحریک‌کننده و... رخ می‌دهد یا می‌تواند نتیجه ابتلا به بعضی از اختلالات پوستی یا بیماری‌های مقاربتی (STDs) باشد. خارش واژن می‌تواند منجر به احساس سوزش همراه با قرمزی و تورم در ناحیه واژن و اطراف آن شود. این وضعیت نشانه سالم بودن واژن نیست بنابراین اگر با چنین احساسی مواجه هستید باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

همچنین شما نباید در هنگام رابطه جنسی احساس درد شدیدی کنید. داشتن کمی درد خفیف ناشی از کشیده شدن دیواره طبیعی است و به مرور برایتان طبیعی می‌شود. اگرچه انجام رابطه جنسی در بعضی پوزیشن‌های نامناسب، عدم داشتن معاشقه کافی، ناآمادگی زن و ... می‌تواند منجر به عدم ترشح کافی و درنتیجه دردناکی رابطه شود. اما اگر در هر بار رابطه احساس درد شدید و غیرقابل تحملی می‌کنید احتمالاً مشکلی درمیان است.

بعضی در این شرایط از روان‌کننده‌های بهداشتی استفاده می‌کنند اما ممکن است علیرغم استفاده یک زن باز هم در حین رابطه جنسی درد داشته باشد. این درد می‌تواند دلایل مهمی داشته باشد. زنان ممکن است در حین رابطه جنسی به دلیل شرایطی مانند واژینیسموس، عفونت (مانند عفونت رحمی یا حتی عفونت مجاری ادراری) یا مشکلات دهانه رحم دچار درد شدید شوند. تشخیص این مسائل تنها توسط متخصص ممکن است.

یکی از نشانه های واژن سالم نداشتن درد عمومی است. همچنین شما نباید در وضعیت طبیعی و خارج از رابطه نیز در واژن خود دردی حس کنید. طیف وسیعی از عفونت‌ها می‌توانند بر فرج یا واژن تأثیر بگذارند و باعث درد و گاهی احساس گرما در آن شوند. به یاد داشته باشید درد در واژن نشان دهنده مشکل است. برای پی بردن به علت درد واژن، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

علائم خطر برای مشکلات واژنی

در بالا با اصلی‌ترین نشانه های واژن سالم آشنا شدید. در بیشتر موارد واژن شما مشکلی ندارد و احتمالاً متوجه شده‌اید که وضعیت سالم و طبیعی دارد با این حال باید مراقب علائم خطر و زنگ هشدارها باشید. این نشانه‌ها و علائم ممکن است در هر زمانی رخ دهد. داشتن شریک جنسی می‌تواند افراد را در معرض برخی مشکلات قرار دهد و بنابراین زنان نسبت به دختران باید بیشتر نسبت به این مسائل هوشیار باشند. برخی از مسائلی که ممکن است برای واژن ایجاد شود که می‌توانند به عنوان نشانه‌های خطر در نظر گرفته شوند عبارتند از:

عفونت قارچی: ابتلا به این عفون با علائمی از جمله ترشحیات پنیری سفید غلیظ، خارش و سوزش همراه است. این عفونت می‌تواند در اثر عدم رعایت بهداشت فردی یا شریک جنسی آلوده ایجاد شود.

عفونت مجاری ادراری یا UTI:  عفونت‌های مجاری ادراری عفونت‌های رایجی هستند و زمانی اتفاق می‌افتند که باکتری‌ها، اغلب از پوست یا رکتوم، وارد مجرای ادرار شده و مجاری ادراری را آلوده می‌کنند. عفونت‌ها می ‌وانند چندین قسمت از دستگاه ادراری را درگیر کنند، اما شایع‌ترین نوع عفونت مثانه (سیستیت) است. در صورت ابتلا به این عفونت می‌توانید برخی نشانه‌های را در واژن خود نیز احساس کنید. علائم شامل ادرار مکرر و دردناک و درد هنگام رابطه جنسی است.

رابطه جنسی دردناک: همانطور که در بالا ذکر کردیم یکی از نشانه های واژن سالم رابطه جنسی بی درد است. وجود درد می‌تواند نشانه بعضی از بیماری‌ها مانند عفونت ادراری، عفونت قارچی، STI، اندومتریوز یا فیبروم باشد.

عفونت مقاربتی (STI): علائم STI بر اساس نوع و شدت عفونت متفاوت است، اما ممکن است ترشحات سبز، خاکستری یا خونی (بی‌ارتباط با قاعدگی) را تجربه کنید. همچنین ممکن است بوی ماهی یا تعفن، خارش، ناراحتی در حین رابطه جنسی یا خونریزی بعد از رابطه جنسی داشته باشید.

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، ضروری است که در اسرع وقت برای انجام بررسی‌های بیشتر به متخصص زنان مراجعه کنید تا مشخص شود چه چیزی بروز مشکلات شده است و درمان مناسب برایتان انجام شود.