علائم بارداری از روی چهره قابل تشخیص است؟ نظر پزشکان در این مورد

در دوران بارداری، زنان بهدلیل تغییر در سطوح هورمونها ممکن است تغییراتی را در صورت و بدن خود مشاهده کنند. اما چالش اصلی اینجاست که تشخیص بارداری از روی چهره روشی علمی و تایید شده نیست و نباید به آن اتکا کنید. بههمیندلیل، پزشکان متخصص زنان و زایمان پیشنهاد میکنند بهجای بررسی علائم بارداری از روی چهره، روشهای علمی مانند آزمایش خون بارداری را انجام دهید. بااینوجود، چون علائم چهره در بارداری برای بسیاری از زنان جای سوال دارد، در این مقاله از مجله سلامت گهواره به بررسی علائمی میپردازیم که تصور میشود ناشی از بارداری است.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار میگیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه میدهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری میکند و هر روز یک پیام مشاورهای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
چه چیزی باعث تغییرات و شکلگیری علائم بارداری از روی چهره میشود؟
تغییرات هورمونی در دوران بارداری، مهمترین عامل در تغییرات صورت هستند. در این دوران، نهتنها سطح هورمونها افزایش یافته، بلکه جریان خون در بدن زن باردار نیز دو برابر خواهد شد. در چنین شرایطی است که علائم بارداری از روی چهره شامل درخشش پوست، آکنه، خارش بارداری، رگهای عنکبوتی، خشکی پوست و ترکهای پوستی و ورم صورت و بدن نمایان میشوند.
هورمونی مانند استروژن و افزایش گردش خون در بدن زن باردار باعث گشاد شدن رگهای خونی و مویرگها میشود؛ بنابراین جریان خون بهتری زیر پوست شکل گرفته و از طرفی هورمونها باعث تحریک چربی پوست میشوند.
علاوهبراین، استروژن با گشاد کردن رگهای خونی و در نتیجه افزایش جریان خون باعث شفافیت پوست و درخشش آن نیز خواهد شد. هورمون پروژسترون منجر به احتباس مایعات در بدن و افزایش جریان خون شده که نتیجه آن پُف صورت و بدن است.
تمامی این موارد در کنار یکدیگر منجر به مشکلات زیر خواهند شد:
- گرفتگی منافذ پوست و آکنه؛
- احتباس مایعات در بدن و پُف صورت و بدن؛
- تغییرات رنگدانههای پوستی و ملاسما و لکهای تیره پوستی؛
- درخشندگی پوست؛
- رشد موهای زائد؛
- تشدید اگزما و پسوریازیس بهدلیل تغییرات هورمونی.
شایعترین علائم بارداری از روی چهره کدامند؟
همانطور که در مقدمه اشاره شد، بارداری را نمیتوان تنها از روی چهره تشخیص داد؛ چون روشی علمی برای تشخیص حاملگی نیست. اما در کنار بررسی بارداری از روی چهره میتوان آزمایش خون بارداری و بیبی چک را انجام داد که روشهای علمی و مطمئنی هستند.
آکنه
آکنه یکی از اصلیترین علائم چهره زن باردار است. حتی اگر پوست صافی داشته باشید، در دوران بارداری با جوشهای پوستی دستوپنجه نرم خواهید کرد. عامل اصلی آکنه در دوران بارداری، تغییرات هورمونی است.
تغییرات هورمونی با تحریک چربی پوست باعث بستهشدن منافذ شده و در نتیجه پوست برای جبران این مشکل، چربی بیشتری تولید میکند. در چنین شرایطی است که آکنه به یکی از علائم بارداری از روی چهره تبدیل خواهد شد.
ملاسما
وقتی باردار میشوید، بدن شما هورمونهای بیشتری تولید میکند که باعث افزایش رنگدانههای پوستی خواهند شد. ملاسما، لکههای قهوهای است که روی گونه، بینی و پیشانی دیده میشوند و به آنها «ماسک بارداری» نیز میگویند. حدود 70% از زنان باردار این لکههای قهوهای را در دوران بارداری روی پوست صورت خود میبینند.
قرار گرفتن در معرض آفتاب، این لکها را بدتر میکند؛ بنابراین نهتنها بیرون از خانه، بلکه داخل خانه نیز باید از ضدآفتاب با SPF مناسب استفاده کنید. گاهی اوقات ملاسمایی که در دوران بارداری ایجاد میشود، دائمی است؛ اما در برخی موارد پس از زایمان محو خواهد شد. باتوجهبه اینکه ملاسما بیشتر در دوران بارداری روی پوست شکل میگیرد؛ بنابراین میتوان از آن برای تشخیص بارداری از روی چهره استفاده کرد.
زائدههای پوستی شامل پاپولها و پلاکهای کهیری خارشدار بارداری
دلیل ایجاد این نوع زائدههای پوستی هنوز مشخص نشده است؛ اما بارداری احتمال ابتلا به این زائدههای کوچک به رنگ گوشت را افزایش میدهد. بنابراین میتوانند یکی از علائم بارداری از روی چهره باشند. البته این پاپولها و پلاکهای کهیری خارشدار بیشتر در اواخر دوران بارداری روی پوست ظاهر میشوند.
پاپولها و پلاکهای کهیری خارشدار میتوانند لکههای بزرگی ایجاد کنند که خارش شدیدی دارد. لازم است بدانید که این زائدههای پوستی اغلب در چینهای پوست مانند اندامهای زیر دیده میشوند:
- زیر بغل؛
- گردن؛
- ناحیه کشاله ران.
این زائدهها معمولا بیخطر بوده و در نتیجه نیاز به درمان پزشکی ندارند. اما اگر وجود آنها شما را آزار داده و ناراحت میکند؛ برای برداشتن اصولی آنها به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. نکته مهم اینکه نباید این زائدهها را دستکاری کرده یا خودتان با ابزار از بین ببرید.
خالهای ملانوسیتیک در دوران بارداری
خالهای ملانوسیتیک در واقع بهدلیل رشد بیشازحد طبیعی سلولهای تولیدکننده رنگدانههای روی پوست ایجاد میشوند. اکثر افراد، خالهای زیادی روی پوست خود دارد که در دوران بارداری میتوانند بزرگتر و تیرهتر شوند.
ملاسونیتها، سلولهایی هستند که رنگدانه تولید کرده و بهصورت خوشهای روی پوست رشد خواهند کرد. جالب اینجاست که نوزادان معمولا با خال ملانوسیتیک متولد نمیشوند و این خالها در دوران کودکی و نوجوانی روی پوست ایجاد خواهند شد.
به نقل از سایت pregnancybirthbaby
هنگامی که باردار میشوید، احتمال تغییر خالهای ملانوسیتیک بهویژه در سهماهه اول بارداری وجود دارد. آنها میتوانند بزرگتر و تیرهتر شوند. در واقع در دوران بارداری تغییرات هورمونی و کشش پوست میتواند باعث تیرهتر یا بزرگتر شدن خالها شود.
When you are pregnant, there is a chance your moles may change, especially in your first trimester. They can grow larger and become darker. During pregnancy, your stretching skin and hormonal changes can make your moles appear darker or larger.
هایپرپیگمانتاسیون
در دوران بارداری، بعضی از لکههای روی بدن مانند ککومک، جای زخم و پوست اطراف نوک سینهها، تیرهتر و گاهی بزرگتر میشوند. همچنین ممکن است خطی در مرکز شکم بهنام خطسیاه نیز ایجاد شود. اگر رنگ پوست شما تیره است، احتمال بروز این مشکل بیشتر خواهد بود. در این شرایط بهتر است کمتر در معرض آفتاب قرار گرفته و اگر لکه جدیدی ظاهر شد یا لکههای قبلی تغییر شکل دادند به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
درخشش بارداری
در دوران بارداری، بدن میزان قابلتوجهی هورمون تولید میکند؛ این هورمونها باعث میشوند غدد چربی بیشازحد کار کرده و در نتیجه صورت براق و درخشان خواهد شد. این وضعیت پوست صورت با نام «درخشندگی بارداری» شناخته میشود. البته میتوانید این میزان تولید چربی پوست را با استفاده پاککنندههای بدونروغن کنترل کنید.
به نقل از سایت americanpregnancy
وقتی باردار هستید، بدن 50% خون بیشتری تولید خواهد کرد که منجر به گردش خون بیشتر در رگها خواهد شد. این افزایش گردش خون باعث روشنتر شدن و درخشش پوست میشود.
When you are pregnant your body produces 50% more blood, resulting in more blood circulation through your body. This increase in blood circulation causes your face to be brighter.
پسوریازیس
بارداری باعث ابتلا به پسوریازیس نمیشود؛ اما اگر قبل از این دوره به پسوریازیس مبتلا بودهاید، ممکن است لکههای قرمز و پوستهپوستههای روی بدن شما بدتر شوند. جالب است بدانید که علائم این بیماری در برخی از زنان در دوران بارداری بهبود پیدا میکند.
اگزما
بسیاری از زنان برای اولینبار در دوران بارداری دچار لکههایی قرمز، پوستهپوسته و خارشدار میشوند که همان اگزما هستند؛ بنابراین اگزما میتواند یکی از علائم چهره زن باردار باشد. نکته مهم اینکه اگر قبل از بارداری این مشکل را داشته باشید، ممکن است در طول 9 ماه بدتر نیز شوند.
سادهترین روش برای جلوگیری از اگزما، اجتناب از محصولات و خوراکیهایی است که باعث تحریک آن میشوند. از جمله این موارد میتوان به صابون، برخی غذاها، استرس و حتی شوره حیوانات خانگی اشاره کرد.
رگهای واریسی و عنکبوتی
بدن زنان باردار میزان خون و استروژن بیشتری نسبت به قبل تولید میکند که روی رگها تاثیر میگذارند. این تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون باعث ایجاد تکههای کوچکی از رگها، بهنام رگهای عنکبوتی میشود که ممکن است روی صورت، گردن یا بازوها ظاهر شوند. رگهای عنکبوتی روی صورت معمولا بیخطر بوده و باید پس از زایمان محو شوند. اما آنچه نگرانکننده است، رگهای واریسی است.
به نقل از سایت acog
تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون در بدن در دوران بارداری میتواند باعث ایجاد رگهای قرمز ریز، معروف به رگهای عنکبوتی روی صورت، گردن و بازوها شود. رگهای عنکبوتی بیشتر در نیمه اول بارداری شایع هستند.
Hormonal changes and the higher amounts of blood in your body during pregnancy can cause tiny red veins, known as spider veins, to appear on your face, neck, and arms. Spider veins are most common during the first half of pregnancy.
وزن جنین و مادر و فشار رحم باعث فشرده شدن رگها میشود که به آن واریس بارداری میگویند. در چنین شرایطی، جریان خون در قسمت پایینی بدن کاهش پیدا کرده و رگهای پاها متورم، آبی و دردناک خواهند شد. واریس بارداری همچنین ممکن است در نواحی دیگری از بدن زن باردار مانند ناحیه تناسلی، واژن و رکتوم نیز دیده شود.
به نقل از سایت webmd
فشار رحم میتواند باعث تورم رگها در نیمه پایینی بدن شود که همان رگهای واریسی هستند و میتوانند دردناک باشند.
Pressure from your uterus can make veins in your lower half swell. These are varicose veins, and they can be painful.
در صورت مشاهده رگهای عنکبوتی روی صورت و گردن و رگهای واریسی روی پاها باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. در چنین شرایطی، پزشک توصیه میکند اقدامات زیر را انجام دهید.
- روزانه پیادهروی کنید.
- در طول روز و برای حداقل 10 دقیقه، پاهای خود را بالا نگهدارید.
- جوراب واریس بپوشید.
خارش پوست
همه ما خارش پوست را بهویژه در فصل زمستان تجربه کردهایم که علت اصلی آن، پوست خشک است. پوست خشک بهراحتی تحریک شده و یکی از نشانههای این تحریکپذیری، خارش است. برخی از زنان باردار دچار بثورات یا برآمدگیهای خارشداری میشوند که ناشی از شرایط مختلفی هستند.
رشد موهای زائد
هورمونهای بارداری میتوانند رشد مو را افزایش دهند. بسیاری از زنان باردار متوجه میشوند که موهای آنها ضخیمتر و سالمتر بهنظر میرسد. البته این هورمونها ممکن است باعث رشد مو در بخشهای دیگر بدن نیز شوند که بیشتر شامل صورت و گردن و سینهها است.
به نقل از سایت acog
تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است باعث رشد یا ضخیمتر شدن موهای سر و بدن شوند. گاهی اوقات موها در نواحی که معمولا زنان مو ندارند مانند صورت، سینه، شکم و بازوها رشد میکنند. موها باید ظرف 6 ماه پس از زایمان به حالت عادی برگردند.
The hormone changes in pregnancy may cause the hair on your head and body to grow or become thicker. Sometimes women grow hair in areas where they do not normally have hair, such as the face, chest, abdomen, and arms. Your hair should return to normal within 6 months after giving birth.
پف کردن صورت
شاید انتظار داشته باشید که در طول دوران بارداری فقط شکم شما بزرگتر شود؛ اما اعضای دیگر بدن مانند صورت نیز پُف خواهند کرد. حجم خون در دوران بارداری دوبرابر میشود تا مادر باردار برای زایمان و از دستدادن مایعات آماده شود؛ بنابراین بدن شروع به احتباس آب میکند.
بخش زیادی از این مایع اضافی در رگها باقی میماند؛ اما مانند اسفنجی که بیشازحد اشباع شده، مقداری از آن به بافتهای بدن از جمله صورت نفوذ خواهد کرد. در نتیجه، صورت، بازوها، دستها، پاها و حتی کفپا پُف میکند.
اگرچه تورم و پُف صورت یکی از علائم بارداری پسر است؛ اما میتواند نشانهای از پرهاکلامپسی (نوعی عارضه بارداری ناشی از فشار خون بالا) نیز باشد. پس در صورت مشاهده تورم ناگهانی یا بیشازحد بهویژه در صورت باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
خارش بارداری
در خارش بارداری، برآمدگیهای ریز و خارشداری شبیه گزش حشرات در هر بخشی از پوست مانند صورت ظاهر میشوند. این وضعیت ممکن است در هر دورهای از بارداری رخ دهد؛ بنابراین خارش بارداری یکی از علائم بارداری از روی چهره در هفته اول و هفتههای بعدی خواهد بود.
به نقل از سایت acog
خارش بارداری معمولا با چند برآمدگی شروع شده که هر روز تعدادشان افزایش پیدا میکند. تصور میشود که این بیماری ناشی از تغییرات سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری باشد.
It usually starts with a few bumps that increase in number each day. It is thought to be caused by changes in the immune system that occur during pregnancy.
خارش بارداری میتواند تا چندین ماه طول بکشد یا حتی مدتی پس از زایمان نیز ادامه پیدا کند. در این موارد، پزشک متخصص پوست، پماد ضدخارش و داروهایی مانند آنتیهیستامینها را تجویز خواهد کرد.
کشیدگی پوست
با رشد جنین، تغییرات زیادی در اندام زنان رخ میدهد که یکی از آنها کشیدگی پوست است. این کشیدگیها باعث ایجاد ترکهای پوستی به رنگ صورتی، قرمز، زرد یا قهوهای خواهد شد. اکثر زنان باردار ترکهای پوستی را روی شکم، باسن، رانها و سینهها دارند؛ اما ممکن است این کشیدگیها در صورت نیز مشاهده شود. همراه با کشیدگی پوست، ممکن است متوجه لکههای قهوهای بهویژه روی صورت خود شوید که همان ملاسما است.
لبهای پُرتر و تیرهتر
بارداری ممکن است باعث پُرتر و تیرهتر شدن لبها شود. درست زیر سطح لبها، رگهای خونی ریزی وجود دارند که همان مویرگها هستند. در واقع همین مویرگها لبهای شما را صورتی یا قرمز نشان میدهند.
همانطور که اشاره شد، در دوران بارداری جریان خون دو برابر شده و در نتیجه تراکم مویرگی افزایش پیدا میکند؛ از طرفی رگهای خونی و مویرگها نیز گشادتر خواهند شد. وقتی مویرگها گشادتر شوند، میزان خون بیشتری زیر پوست لب جریان پیدا میکند که باعث پُرتر و تیرهتر شدن لبها خواهد شد. این تغییر میتواند بهعنوان نوعی تست علائم بارداری از روی چهره درنظر گرفته شود. لازم است بدانید که تغییرات اندازه و رنگ لب جزو علائم بارداری دختر و پسر در چهره مادر باردار بوده و جنسیت جنین ارتباطی با این تغییرات ندارد.
نکته مهم اینکه برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری لبهای خشکتر و ترکخوردهتری داشته باشند. دلیل این اتفاق، کمآبی بدن مادر باردار است؛ بنابراین نوشیدن آب کافی در بارداری امری ضروری است.
تورم بینی
هورمون پروژسترون در طول دوران بارداری افزایش پیدا میکند. این هورمون باعث احتباس آب در سراسر بدن و همچنین افزایش جریان خون خواهد شد. بنابراین بینی نیز مانند لبها و صورت، متورم میشود و ممکن است برخی زنان باردار، آبریزش بینی یا احساس گرفتگی در بینی را تجربه کنند.
تقارن صورت
عدم تقارن نوسانی بهعنوان نوعی انحراف تصادفی از تقارن ایدهآل تعریف شده و در ویژگیهای فیزیکی دو طرفه ایجاد میشود که هیچنوع گرایش جهتداری را نشان نمیدهند. تغییر وضعیت تقارن صورت یکی از علائم بارداری از روی چهره است و دلیل اصلی آن نیز تغییرات هورمونی و افزایش احتباس آب در بدن است که منجر به تغییرات موقتی زیر خواهد شد:
- تورم؛
- پُف صورت.
در بسیاری موارد، چهره زنان باردار در سهماهه دوم کمی متقارنتر شده و کمتر زنانه بهنظر میرسد.
پوست چشم تیرهتر و خشکی چشم
در دوران بارداری، پوست اطراف چشمها بهدلیل ملاسما، تیرهتر میشود. ملاسما، لکههای رنگی و تیرهای هستند که روی پلک و دیگر بخشهای صورت ظاهر شده و مدتی پس از زایمان از بین خواهند رفت. در ادامه تمامی تغییرات پوست چشم در دوران بارداری و علت آنها بررسی میشود:
- تیرگی دور چشم: عامل اصلی تیرگی پوست دور چشم در دوران بارداری، ملاسما است.
- ایجاد رگهای عنکبوتی: تغییراتی مانند افزایش سطح استروژن باعث ایجاد رگهای عنکبوتی دور چشم خواهد شد.
- خشکی موقت چشم: تغییرات هورمونی منجر به خشکی موقت چشمها میشود.
- تغییرات خفیف قرنیه: احتباس آب در بدن عامل اصلی تغییرات خفیف قرنیه در دوران بارداری است که میتواند منجر به تاری دید شود.
درحالیکه تمامی این تغییرات بخشی از علائم بارداری از روی چهره بوده و موقتی هستند؛ اما تورم شدید ناگهانی پلکها، تاری دید یا دیدن لکهها، نشاندهنده شرایطی جدی مانند پرهاکلامپسی است. بنابراین در این شرایط باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
علائم بارداری در شکم و پوست
یکی از مهمترین علائم بارداری در زنان، ترکهای پوستی و تیره شکم است. البته ممکن است این ترکها روی باسن و سینه و رانها نیز مشاهده شوند. در واقع با بزرگ شدن شکم و افزایش وزن جنین، پوست کشیده شده و ترک خورده و در نتیجه رگههای قرمز مایل به بنفش روی شکم و اندامهای زیر دیده میشود:
- شکم؛
- رانها؛
- سینهها؛
- باسن؛
- بازوها.
دلیل دیگر شکلگیری این رگههای پوستی علاوهبر کشیده شدن پوست شکم بهدلیل وزنگیری جنین، تغییرات هورمونی در دوران بارداری است.
به نقل از سایت webmd
تا 90% زنان تا سهماهه سوم بارداری این ترکها را دارند. اما اگر زنان دیگری در خانواده شما این ترکها را داشتهاند احتمال ابتلای شما به آنها افزایش پیدا میکند.
Up to 90% of women have them by their third trimester, but you’re more likely to get them if other women in your family had them.
لازم است بدانید که کرمهای پوستی به کاهش خارش شکم کمک میکنند؛ اما نمیتوانند از آن جلوگیری کنند. بااینحال، جای نگرانی نیست چون این ترکها بهمرور زمان رنگپریده یا حتی محو میشوند.
یکی دیگر از علائم بارداری در شکم، ایجاد خطی سیاه از روی شکم تا محل رویش موهای ناحیه تناسلی است. این خط عمودی تیره بهدلیل تغییرات هورمونی و درست وسط شکم شکل میگیرد.
جدول بررسی علائم و علت تغییر چهره زنان در دوران بارداری
در این بخش، جدولی جامع ارائه میشود تا دیدی کلی به علائم بارداری از روی چهره و علت آنها داشته باشید.
علائم | علتها |
آکنه | بسته شدن منافذ پوست و تحریک تولید چربی بیشتر بهدلیل تغییرات هورمونی |
ملاسما یا ماسک بارداری | تغییرات هورمونی |
پاپول و پلاکهای کهیر خارشدار | مشخص نیست |
خالهای ملانوسیتیک | رشد بیشازحد سلولهای تولیدکننده رنگدانههای پوستی |
هایپرپیگمانتاسیون | تغییرات هورمونی |
درخشش بارداری | تغییرات هورمونی و افزایش ترشح چربی پوست صورت |
رگهای عنکبوتی | افزایش تولید استروژن |
رشد موهای زائد | افزایش تولید تستوتسترون |
لبهای پُرتر و تیرهتر | افزایش دوبرابری جریان خون و تراکم رگها و مویرگها |
عدم تقارن صورت | تغییرات هورمونی و احتباس آب در بدن |
ترکهای پوست شکم و خط سیاه عمودی | کشیدگی پوست، تغییرات هورمونی و وزنگیری جنین |
پوست چشم تیره و خشکی آن | تغییرات هورمونی و احتباس آب در بدن |
پُف صورت | افزایش دوبرابری حجم خون و احتباس آب در بدن |
علائم بارداری در چهره
زنان باردار برای تشخیص علمی و صحیح بارداری باید از روشهایی مانند بیبی چک و آزمایش خون استفاده کنند. اما برخی از زنان بهدنبال علائم بارداری از روی چهره هستند که روشی علمی و اثباتشده نیست. بااینوجود در این مقاله تمامی علائمی که برای تشخیص بارداری از روی چهره استفاده میشوند بررسی شد تا در صورت مشاهده برای آزمایش خون و بیبی چک اقدام کنید.
سوالات متداول
1- علائم بارداری از روی چهره چیست؟
آکنه، ملاسما، پُف صورت، خال ملانوسیتیک، هایپرپیگمانتاسیون، درخشش پوست، اگزما، رگهای عنکبوتی و رشد موهای زائد صورت از جمله علائم بارداری در چهره هستند.
2- آیا تشخیص بارداری از روی چهره روشی علمی است؟
خیر. این روش علمی نیست و پزشک متخصص برای تشخیص بارداری روشهای علمی مانند آزمایش خون و بیبیچک را تجویز میکند.
3- علائم بارداری در شکم چیست؟
مهمترین علائم بارداری در شکم که بهدلیل کشیدگی پوست ایجاد میشود، ترکهای پوستی تیره هستند. البته ممکن است خط عمودی سیاهی روی شکم برخی از زنان ظاهر شود.
4- آیا علائم چهره زن باردار ماندگار هستند؟
خیر. اغلب علائمی که در این مقاله بررسی شد، پس از زایمان و در طولمدت چند ماه از بین میروند.
5- آیا درخشش پوست در بارداری واقعی است؟
بله. بهدلیل تغییرات هورمونی که باعث بستهشدن منافذ پوست و تحریک تولید چربی بیشتر میشود، برخی زنان در دوران بارداری پوست درخشانتری دارند.