لجبازی کودک | علت، علائم و راه های کنترل آن در سنین 2 تا 5 سال
والدین، اغلب درک دلیل لجبازی کودکشان را چالش‌برانگیز می‌دانند. اگر شما نیز چنین تصوری دارید، باید بدانید که لجبازی بخشی طبیعی از مسیر رشد کودک است. بهترین کاری که به‌عنوان والد می‌توانید انجام دهید، سعی در درک چرایی لجبازی کودک است تا بتوانید مشکل را به‌صورت ریشه‌ای برطرف کنید. به‌طورکلی دلایل زیادی ممکن است باعث لجبازی کودکان شوند، اگر سوال شما این است که چطور لجبازی کودک را کنترل کنیم؛ ابتدا باید با علت آشنا شده و سپس با کمک مشاور کودکان، روشی علمی را دنبال کنید. باتوجه‌به اهمیت نحوه رفتار و تربیت والدین، در این مقاله از مجله سلامت گهواره به بررسی علت لجبازی کودکان، سن لجبازی کودک و راهکارهای کنترل و مدیریت آن می‌پردازیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیام‌های مشاوره تخصصی دریافت کنید و با توصیه‌های تغذیه‌ای و دستور پخت‌های مناسب، تغذیه سالم‌تری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازی‌های مناسب و آزمون‌های دوره‌ای به تقویت هوش و مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.
- دلایل اصلی لجبازی در کودکان
- نشانه‌های لجبازی در سنین مختلف یا ویژگی های کودکان لجباز
- تفاوت لجبازی طبیعی با رفتارهای نگران‌کننده
- تاثیر سبک تربیتی والدین بر لجبازی کودک
- رفتار درست والدین هنگام لجبازی کودک
- اشتباهات رایج والدین در برخورد با کودک لجباز
- روش‌های موثر برای کاهش لجبازی کودک
- نقش تشویق و تنبیه در کنترل لجبازی کودک
- چه زمانی باید به مشاور کودک مراجعه کرد؟
- کنترل اصولی و مدیریت لجبازی کودکان
- سوالات متداول
- منابع
دلایل اصلی لجبازی در کودکان
والدین باید این نکته را درک کنند که لجبازی بخشی از شخصیت برخی کودکان است؛ در حالی که در برخی دیگر از بچه‌ها، لجبازی راهی برای زیر پا گذاشتن مرزها و ابراز اراده خواهد بود. بنابراین والدین باید به فرزندان خود روش‌های مختلفی را آموزش دهند تا بتوانند با استرس کنار آمده و احساسات را به شکل سالم‌تری بروز دهند.
اگر کودک شما اغلب رفتاری لجبازانه نشان می‌دهد، ممکن است از خود بپرسید که چه چیزی باعث بروز چنین رفتارهایی شده است؟ آیا این تنها به‌دلیل شخصیت کودک است یا دلایل دیگری وجود دارد؟
باتوجه‌به اهمیت این موضوع که با بچه لجباز چگونه رفتار کنیم، در ادامه به بررسی دلایل و علت لجبازی کودک می‌پردازیم.
عدم بلوغ درکی و احساسی
برخی از کودکان ممکن به‌خوبی درک نکنند که چرا چیزی برای آن‌ها مجاز نیست. لازم است بدانید که بلوغ با افزایش سن ایجاد می‌شود و اگر کودکی، دوستانش را در حال انجام کاری ببیند که معمولا توسط والدینش مجاز تعیین نشده، ممکن است لجبازی کند. در چنین شرایطی، هیچ منطقی به کودک کمک نخواهد کرد. بنابراین شاید یکی از دلایل اصلی علت لجبازی کودک 2 ساله این باشد که هنوز به بلوغ لازم نرسیده است.
به نقل از سایت parents
گاهی اوقات «لجاجت» واقعا لجبازی نیست. بهعنوانمثال، شاید از کودک خواسته شده تا کاری انجام دهد، یا می‌خواهد کاری انجام دهد که هنوز مهارت‌های لازم آن را ندارد؛ یا شاید محیط او را تحت‌فشار قرار داده یا هنوز یاد نگرفته که چطور با احساسات کنار بیاید.
Sometimes "stubbornness" isn't really stubbornness. For example, maybe your child is being asked to do something—or wants to do something—they don't have the skills to do yet. Or perhaps they're overwhelmed by the environment and haven't yet learned how to cope with those emotions.
فریاد زدن والدین
والدین گاهی احساس سردرگمی دارند که ممکن است به شکل خشم به کودک منتقل شود. اگر پدر و مادر دائم سر فرزند فریاد بزنند یا سعی کنند او را تنبیه کنند، کودک به لجبازی و فرار از آسیب‌دیدن عادت خواهد کرد. بنابراین مشاوران کودک همیشه توصیه می‌کنند به‌جای فریاد زدن سر بچه‌ها، با آن‌ها صحبت کنید.
مقایسه مداوم کودک
بعضی از بچه‌ها دائم با دوستان یا حتی خواهر و برادر خود مقایسه می‌شوند؛ این شرایط به‌مرور زمان آزاردهنده خواهد بود. چون کودک احساس ناامیدی زیادی را تجربه می‌کند. در چنین شرایطی و هنگام مقایسه، برخی از کودکان رفتار لجبازانه را به‌عنوان راهی برای مقابله با ناامیدی انتخاب می‌کنند.
نیاز به توجه و تایید والدین
یکی از دلایل لجبازی کودک 4 تا 5 ساله یا حتی کوچک‌تر، نیاز به توجه و تایید والدین است. کودکان معمولا برای جلب‌توجه از روش‌های خاصی استفاده می‌کنند؛ به‌ویژه اگر در موقعیتی نادیده گرفته شوند. اگر کودک احساس نادیده گرفته شدن یا بی‌اهمیت بودن داشته باشد؛ برای جلب توجه اطرافیان، شروع به لجبازی خواهد کرد. در چنین شرایطی قطعا از خودتان می‌پرسید با لجبازی کودک 2 ساله چه کنم؛ کودکی که دنبال جلب توجه است؟
لازم است بدانید که نیاز به توجه، اتفاقی رایج در خانه‌هایی است که چندین فرزند دارند؛ در این شرایط، کودک تنها راه جلب توجه والدین خود را در لجبازی می‌بیند. بنابراین اگر می‌خواهید بدانید در چنین شرایطی با لجبازی کودک چه کنم؛ باید بدانید که بهترین راهکار و راه مبارزه سالم با آن؛ دادن توجه کافی، لازم و مثبت به کودک است.
احساس کنترل‌گری یا محدود شدن و نیاز به آزادی
با بزرگ‌تر شدن کودک، نیاز او به استقلال نیز افزایش پیدا خواهد کرد. اگر کودکی اغلب احساس کنترل‌شدن توسط والدین را داشته باشد، ممکن است لجبازی را به‌عنوان راهی برای اثبات استقلال خود انتخاب کند.
کودکان نیاز به آزادی عمل دارند تا خودشان بتوانند چیزهای زیادی را کشف کنند. زمانی‌که والدین کنترل‌گری شدیدی داشته یا فرزندشان را بیش‌ازحد محدود می‌کنند؛ کودک تصور می‌کند استقلال و آزادی او در معرض خطر است. بنابراین برای مقابله با چنین چالشی، لجبازی را انتخاب خواهد کرد.
والدین باید به فرزندشان اجازه تجربه و کشف چیزهای مختلف را بدهند؛ البته تا زمانی که خطری برای آن‌ها نداشته باشد. نکته مهم اینکه، کنترل کودک و محدود کردن او در برخی موارد روشی اصولی برای کمک به رشد و جلوگیری از آسیب روحی یا جسمی است؛ بنابراین نباید به بهانه جلوگیری از لجبازی، کودک را به‌حال خودش رها کنید.
تقلید از رفتار والدین
کودکان رفتار والدین و اطرافیان خود را مشاهده کرده و از آن الگوبرداری می‌کنند. اگر یکی از والدین یا هر یک از اعضای خانواده کودک، اغلب رفتار لجبازانه‌ای از خود نشان دهد، کودک نیز از همین رفتار تقلید خواهد کرد. از طرفی، اگر کودک در جمع دوستانش ببیند که آن‌ها لجباز هستند و از مجازات نیز فرار می‌کنند، ممکن است تصور کند که خودش نیز می‌تواند چنین رفتاری داشته باشد.
رفتار والدین با کودک تاثیر بسیار زیادی روی تربیت و شکل‌گیری شخصیت او دارد؛ اگر والدین در زندگی مشترک لجبازی کنند، کودک آینه رفتار آن‌ها خواهد بود. در چنین شرایطی، لجبازی کودک سه ساله، چهارساله یا پنج‌ساله کاملا ریشه در خانواده او دارد.
خستگی، گرسنگی یا بی‌نظمی در برنامه روزانه
خستگی، گرسنگی یا تغییر در روتین و برنامه روزانه می‌تواند باعث لجبازی کودک شود. آن‌ها هنوز دایره لغات کاملی نداشته یا نمی‌دانند چطور احساسات خود را بروز دهند؛ بنابراین وقتی گرسنه و خسته می‌شوند یا از وقت خواب آن‌ها می‌گذرد، معمولا لجبازی را به‌عنوان روشی برای اعتراض انتخاب می‌کنند.
تغییرات محیطی مانند تولد خواهر یا برادر جدید (ترس از تغییر)
تغییر برای کودکان ترسناک است؛ بنابراین آن‌ها اغلب از لجبازی به‌عنوان اولین خط دفاعی استفاده می‌کنند. برخی از کودکان وقتی وارد محیط جدیدی شده یا در مدرسه جدیدی ثبت‌نام می‌کنند، ممکن است به‌دلیل تغییرات محیطی، لجبازی کنند.
تولد خواهر و برادر جدید یکی دیگر از ترس‌های کودکان از تغییر است. ورود آن‌ها به زندگی کودک، می‌تواند او را بترساند؛ چون تصور می‌کند والدینش توجه و عشق خود را بیشتر به فرزند جدید نشان خواهند داد. چنین موقعیتی باعث احساس استرس و غرق شدن به کودک داده و عامل اصلی لجبازی کودک چهارساله و کوچک‌تر یا حتی لجبازی کودک یک سال و نیمه خواهد بود.
والدین تنها با برقراری ارتباط سالم، واضح و مثبت با فرزندشان می‌توانند از چنین موقعیت حساسی عبور کنند. چون وقتی به‌عنوان والد با کودکتان صحبت کرده و سعی می‌کنید تا وضعیف فعلی را برایش توضیح دهید؛ این کار کمک بزرگی به کاهش ترس آن‌ها از تغییر می‌کند. بنابراین با رفتار مناسب با کودک در جمع و خلوت، می‌توانید میزان لجبازی او را کاهش دهید.
نداشتن کنترل روی زندگی
یکی از دلایل رایج لجبازی کودک پنج ساله یا بزرگ‌تر، احساس عدم کنترل روی زندگی خودشان است. وقتی کودکان احساس کنند که هیچ کنترلی روی زندگی خود ندارند، شروع به لجبازی خواهند کرد.
وقتی از کودکان می‌خواهید تکالیف مدرسه را انجام داده، به تخت‌خواب رفته یا هر کار دیگری را انجام دهند، نمی‌توانند حرف زیادی بزنند؛ بنابراین کودک در این شرایط احساس می‌کند که کنترل کمی روی زندگی خود داشته یا اصلا نمی‌تواند زندگی خودش را کنترل کند. این موضوع کودک را به سمت لجبازی و اثبات قاطعیت خود سوق خواهد داد تا از تجربه این احساس که کنترل اوضاع را در دست گرفته، لذت ببرد.
به نقل از سایت parents
کودکانی که ذاتا لجباز هستند، دوست دارند خودشان مسئول باشند. به آن‌ها فرصت‌های زیادی بدهید تا به زندگی خود مسلط شوند. اجازه دهید خودشان انتخاب کنند که چه بپوشند، از چه رنگ لیوانی استفاده کنند یا از کدام تاب در پارک استفاده کنند.
Kids with a stubborn nature like to be in charge of themselves. Give them plenty of opportunities to have authority over their own lives. Let them make choices like what to wear, which color of cup to use, or which swing to use at the park.
برای اطمینان از اینکه کودکتان چنین احساسی نداشته باشد و برای کنار آمدن با شرایط فعلی به لجبازی متوسل نشود؛ به آن‌ها آزادی برای تصمیم‌گیری‌های کوچک بدهید. از جمله بهترین راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تصمیم‌گیری برای نوع لباس پوشیدن
- تصمیم‌گیری درباره غذا خوردن
- تصمیم‌گیری درباره زمان رفتن به پارک
- تصمیم‌گیری برای انتخاب میان بازی‌ها
- تصمیم‌گیری درباره انتخاب برنامه‌های تلویزیونی تایید شده توسط والدین
اگر دنبال جواب این سوال هستید که با لجبازی کودک 4 ساله چه کنم تا برای مقابله با احساس نداشتن کنترل روی زندگی خودش لجبازی نکند؛ توصیه می‌شود علاوه‌بر راهکارهای بالا از مشاور کودکان نیز کمک بگیرید. مشاور تلاش می‌کند تا راهکارهایی به والدین ارائه دهد که با اجرای آن‌ها کودک می‌تواند کنترل حساب‌شده‌ای روی زندگی خود داشته و احساسی که بررسی شد را کمتر تجربه کند.
نشانه‌های لجبازی در سنین مختلف یا ویژگی های کودکان لجباز
والدین نباید تنها به این دلیل که کودکشان در اِعمال اراده خودش دقیق است او را لجباز بدانند؛ چون مرز باریکی میان مصمم بودن و لجبازی کودک وجود دارد. شاید به‌دنبال پاسخ این سوال باشید که سن لجبازی کودک چه سنی است؟ اما نکته اصلی اینجاست که آیا رفتار کودک شما نشانه‌ای از لجبازی است یا تنها می‌خواهد اراده و مصمم بودن خود را به نمایش بگذارد؟
در ادامه برخی از ویژگی‌های رفتار لجبازانه در کودکان آمده که باید به آن‌ها دقت کنید. تا زمانی‌که تفاوت میان لجبازی و نشان‌دادن اراده و کنترل روی زندگی را در کودکتان درک نکنید؛ نمی‌توانید به آن‌ها کمک کرده و روش روبه‌رو شدن اصولی با این رفتارها را در پیش بگیرید.
مخالفت مکرر با خواسته‌ها
بچه‌های لجباز معمولا تمایل دارند که همه‌چیز را زیر سوال ببرند. این شرایط حتی ممکن است با سرکشی کودک اشتباه گرفته شود. بنابراین مخالفت مکرر با خواسته‌های والدین و اطرافیان می‌تواند نشانه‌ای از لجبازی کودک باشد.
انجام ندادن کارهای روتین روزمره
یکی از ویژگی‌های رایج لجبازی کودکان این است که نمی‌توانند به روتین و برنامه منظم روزانه پایبند باشند؛ چون دوست دارند کارها را به روش دلخواه خودشان انجام دهند. بنابراین می‌توان گوش‌ندادن به حرف والدین در انجام کارهای روزانه را یکی از نشانه‌های شاخص لجبازی کودک دانست.
بهعنوانمثال، یکی از چالش‌های بزرگ والدین با کودکان در حدود سن 3 سالگی، آموزش آن‌ها برای رفتن به دستشویی است. کودک لجباز در چنین موقعیتی و برای به‌چالش کشیدن والدینش، تلاش می‌کند تا ادرار یا مدفوع خود را نگه دارد.
به نقل از سایت parents
ساده‌ترین راه برای اجرای قوانین، داشتن یک روال مشخص است. انجام تکالیف درست بعد از مدرسه و هر شب خوابیدن در ساعتی مشخص. کودکان یاد می‌گیرند که خودشان کارها را انجام داده و شما را مجبور به نظارت بر کارها نکنند، بنابراین احساس استقلال بیشتری خواهند کرد.
The easiest way to enforce rules is by having a set routine—do homework right after school, bedtime at the same time every night," says Anderson. "They'll learn to go through the motions on their own and won't have you hovering over them, so they'll feel more independent.
«نه گفتن» به همه‌چیز
کودکان لجباز برای نشان دادن حس قاطعیت و کنترل روی زندگی خود، معمولا به همه‌چیز جواب «نه» می‌دهند. این اتفاق حتی درباره ساده‌ترین موضوعات نیز رخ می‌دهد.
نداشتن صبر و حوصله
کودکان لجباز می‌خواهند کارها را همین الان انجام دهند؛ آن‌ها دوست ندارند منتظر بمانند. بخشی از چنین رفتاری به این دلیل است که آن‌ها وقتی حس می‌کنند ایده خوبی به سرشان زده، باید آن را فوری عملی کنند.
رئیس‌مأب بودن
کودکان لجباز می‌دانند که چه می‌خواهند و کارها باید چطور انجام شود؛ بنابراین گاهی هیچ راهی برای متقاعد کردن آن‌ها برخلاف میلشان وجود ندارد. به‌همین‌دلیل، چنین کودک‌هایی تمایل زیادی به رئیس‌مأب بودن خواهند داشت. اگر فرزندتان به دوستانش دستور داده و همیشه می‌خواد طبق قوانین او بازی کنند، کودک لجبازی است.
کنترل‌گر بودن
بچه‌های لجباز دوست دارند به بقیه بگویند که چطور درباره مسائل مختلف فکر می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند جزو کسانی باشد که قوانین را تعیین کرده و اگر کسی همین قوانین را زیرپا بگذارد، به او تذکر می‌دهند. جالب است بدانید که وقتی کسی قوانین را زیرپا بگذارد، کودک لجباز ناراحت می‌شود.
پافشاری برای انجام کارها به روش خودش
یکی از ویژگی‌های کودک لجباز این است که همیشه می‌خواهد همه کارها را به‌تنهایی انجام دهد. احتمالا چنین واکنشی بیشتر به‌دلیل کمال‌گرا بودن کودک است و اینکه می‌خواهند همه‌چیز به روش خاصی انجام شود.
کودکان لجباز به‌شدت مستقل بوده و شاید نتوانید به آن‌ها بگویید که فلان‌کار را نمی‌توانند انجام دهند. جالب اینجاست که با بزرگ‌تر شدن کودک، چنین ویژگی‌ای به‌عنوان نوعی مزیت بروز می‌کند.
قشقرق یا گریه‌های عصبی هنگام مخالفت
تمامی بچه‌ها گاهی عصبانی می‌شوند؛ اما بعضی از آن‌ها در مقابل موضوعاتی ساده و نه‌چندان مهم نیز چنین واکنشی دارند. در این موارد حتی ممکن است عصبانیت آن‌ها برای مدتی طولانی ادامه داشته باشد.
واکنش‌هایی مانند گریه‌های عصبی، جیغ‌زدن و فریاد زدن در چنین شرایطی، طبیعی نیستند؛ چون کودک لجباز تحمل بلاتکلیفی و ناامیدی را ندارد، در این شرایط ممکن است ترس و نگرانی خود را به شکل خشم نشان دهد.
تفاوت لجبازی طبیعی با رفتارهای نگران‌کننده
همان‌طور که اشاره شد، لجبازی بخشی طبیعی از مسیر رشد کودک است؛ اما این رفتار زمانی نگران‌کننده خواهد بود که همیشه تکرار شده و منجر به رفتارهای بدتری در کودکان شود. برای درک بهتر تفاوت لجبازی طبیعی با رفتارهای نگران‌کننده در کودکان، جدول زیر را با دقت بیشتری بخوانید.
| لجبازی طبیعی کودک | لجبازی و رفتار نگران‌کننده کودک | |
| هدف کودک |
|
|
| رفتارهای کودک |
|
|
تاثیر سبک تربیتی والدین بر لجبازی کودک
سبک تربیتی والدین تاثیر مستقیمی بر لجبازی کودک دارد. در ادامه سبک‌های تربیتی بررسی می‌شوند که می‌توانند کودکی لجباز را رشد داده یا به کاهش لجبازی طبیعی کودک کمک کنند.
سبک تربیتی افزایش لجبازی کودک
- مستبدانه
- کنترل‌گرانه
- به‌شدت محدودکننده
- مقایسه‌ای
- تهدیدی
- تحقیر‌آمیز
- توهین‌آمیز
- همیشه نصیحتی
- بی‌توجهی
- تنبیهی
سبک تربیتی کنترل و کاهش لجبازی کودک
- گوش دادن فعالانه
- گفتگوی مثبت
- تشویق رفتار مثبت
- صبوری
- دادن آزادی کافی
- مودب بودن با کودک
- آموزش مسئولیت‌پذیری
- توجه کردن اصولی
رفتار درست والدین هنگام لجبازی کودک
علاوه‌بر سبک تربیتی والدین، نوع رفتار آن‌ها هنگام لجبازی کودک نیز می‌تواند در ادامه پیدا کردن این رفتار یا کاهش و کنترل آن تاثیر داشته باشد. در ادامه برخی راهکارهای ساده اما موثر در داشتن رفتار درست با کودک هنگام لجبازی بررسی خواهد شد.
راهکارهای آرام و موثر برای کنترل موقعیت
راهکارهای آرام و موثر برای کنترل لجبازی کودک در هر موقعیتی به شرح زیر هستند:
- حفظ آرامش
- گوش شنوا داشتن
- همدلی کردن
- حق انتخاب دادن
- مذاکره کرده و سازش
- تشویق رفتارهای مثبت و درست
- تعیین قوانین ثابت
- آموزش دادن مهارت‌های حل‌مسئله
- تبدیل شدن به الگو
- تسلیم نشدن
به نقل از سایت parents
احساسات کودک را تصدیق کنید، مطمئن شوید که می‌داند احساساتشان مهم است، به آن‌ها کمک کنید تا راه‌حل‌هایی پیدا کرده و تکنیک‌های آرام‌سازی را برای زمانی‌که اوضاع بر وفق مرادشان نیست، تمرین کنید.
Acknowledge their feelings, make sure they know their feelings are important and valid, help them find solutions, and practice calming techniques for when things don't go their way.
پرهیز از فریاد و تنبیه
فریاد زدن و تنبیه در هیچ شرایطی نمی‌تواند روشی مناسب برای آموزش کودک و کنترل او باشد. همان‌طور که در بخش قبلی بررسی شد؛ یکی از سبک‌های تربیتی که کودکی لجباز بار می‌آورد، سبک تربیت تنبیهی است. بنابراین نه‌تنها باید از تنبیه کردن کودک هنگام لجبازی خودداری کنید، بلکه نباید در این شرایط فریاد بزنید چون وضعیت را بدتر خواهد کرد. دلیل بدتر شدن وضعیت لجبازی کودک نیز عدم توانایی او برای بروز کامل احساسات و در نتیجه ناامیدی است که خود علت اصلی لجبازی در کودکان است.
استفاده از گزینه‌های محدود برای تصمیم‌گیری کودک
اگر کودک شما در زمان لباس پوشیدن، انتخاب ساعت و روز برای رفتن به پارک و همین‌طور زمان مناسب رفتن به تخت‌خواب لجبازی می‌کند؛ بهترین راهکار محدود کردن گزینه‌های موجود برای تصمیم‌گیری او است. در این شرایط نه‌تنها موفق شدید کودک را به انجام وظایف خود ترغیب کنید، بلکه از لجبازی جلوگیری کرده‌اید.
تشویق رفتارهای مثبت به‌جای تمرکز بر رفتار منفی
تشویق رفتارهای مثبت یکی از سبک‌های تربیتی مناسب و تاییدشده برای کنترل و مدیریت لجبازی کودکان است. بنابراین به‌جای تمرکز روی رفتارهای منفی یا بد، اگر کودک شما در طول روز کارهای روتین را به‌خوبی انجام داده یا رفتار شایسته و مثبتی داشته، تشویقش کنید تا بداند چنین رفتارهایی با پاداش همراه هستند. در چنین شرایطی، کودک برای انجام رفتارهای مثبت، بیشتر ترغیب خواهد شد.
به نقل از سایت psychologytoday
شما باید رویکرد خود را تغییر دهید و با کودک همراه شوید، حتی اگر سخت، چالش‌برانگیز و آخرین کاری باشد که می‌خواهید انجام دهید.
You need to change your approach and partner with them even if it’s hard, challenging, the last thing you want to do.
اشتباهات رایج والدین در برخورد با کودک لجباز
والدین ممکن است ناخواسته رفتارهای اشتباهی در برخورد با کودک لجباز داشته باشند که متداول‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- درگیر شدن در مجادله اثبات قدرت
- دستور دادن، بایدها و نبایدهای زیاد و حتی غیرمنصفانه
- بیش‌ازحد انتظار داشتن از کودک
- نشان‌دادن واکنش‌های تند مانند عصبانیت و پرخاشگری
- نادیده‌گرفتن نظر کودک در مورد مسائلی ساده مانند انتخاب لباس و اسباب‌بازی
- اختصاص ندادن وقت باکیفیت برای ارتباط و حتی بازی با کودک
- گذاشتن محدودیت‌های زیاد
- نداشتن صبر و حوصله در برخورد با کودک
روش‌های موثر برای کاهش لجبازی کودک
اگر هنوز به‌دنبال پاسخ این سوال هستید که با لجبازی کودک 3 ساله چه کنم، بهتر است روش‌های موثری که در ادامه بررسی می‌شوند را دنبال کنید.
- به کودک حق انتخاب بدهید. از جمله این موارد می‌توان به انتخاب رنگ لباس، اسباب‌بازی یا حتی انتخاب نوع بازی در پارک اشاره کرد.
- به کودک فرصت تسلط روی زندگی خود را بدهید. آن‌ها نیاز دارند بخشی از کارهای روزانه را به سبک خودشان انجام دهند.
- به‌جای دستور دادن، به کودک هشدار دهید.
- هنگام لجبازی کودک، آرامش خود را حفظ کرده و از فریاد زدن یا تنبیه او خودداری کنید.
- انتظارتان از کودک را واضح بیان کرده و قوانینی ساده اما منطقی تعیین کنید. این قوانین باید قابل‌درک باشند.
- قوانین و روال مشخص و ساده‌ای برای انجام کارهای روزانه تعیین کنید.
- به‌گونه‌ای رفتار کنید که می‌خواهید کودکتان رفتار کند؛ پس دست از لجبازی با همسر یا کودک بردارید تا از شما الگوبرداری نکند.
- احساسات کودک را نادیده نگیرید و همیشه برای گوش دادن به حرف‌های او زمان بگذارید.
- درباره احساسات کودک سوال بپرسید؛ اینکه الان ناراحت، عصبانی، خسته و غمگین است یا حسودی می‌کند.
- از «نه» گفتن مکرر خودداری کنید؛ چون کودک به‌مرور به آن بی‌توجهی کرده و حتی لجبازتر می‌شود.
نقش تشویق و تنبیه در کنترل لجبازی کودک
تشویق نقشی کلیدی و بسیار موثر در کنترل لجبازی کودک دارد؛ چون انجام رفتارهای مناسب را در او تقویت کرده و به کودک حس اعتمادبه‌نفس و ارزشمند بودن را القا می‌کند. اما در مقابل، تنبیه اثرات مخرب کوتاه‌مدت و بلندمدتی دارد که باعث افزایش اضطراب، کاهش اعتمادبه‌نفس، ناامیدی و تکرار لجبازی خواهد شد.
چه زمانی باید به مشاور کودک مراجعه کرد؟
لجبازی بخشی از مسیر بزرگ شدن کودک است؛ اما اگر فرزندتان تنها لجبازی طبیعی نداشته و در کنار آن رفتارهای نگران‌کننده و پُرخطر دارد باید به مشاور کودک مراجعه کنید.
کنترل اصولی و مدیریت لجبازی کودکان
لجبازی کودک شایع‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. علت دقیق لجبازی، کلید کمک به کودکان برای کاهش تکرار چنین رفتاری است. رفتار همراه با همدلی، عشق، توجه و مراقبت در کنار دادن استقلال و آزادی به کودک می‌تواند بهترین ابزار برای کنترل رفتارهای لجبازانه در کودکان باشد. اگر مدتی است که کودکان لجباز شده، سعی کنید توجه، تحسین و آزادی بیشتری را نثار او کنید؛ البته باید مدیریت درستی روی میزان و کیفیت این اقدامات داشته باشید. بنابراین توصیه می‌شود برای آموزش نوع رفتار اصولی با لجبازی کودک از مشاور کودکان کمک بگیرید.
سوالات متداول
علت لجبازی کودک چیست؟
جلب توجه، نیاز به آزادی و استقلال، ناتوانی در ابراز احساسات، رفتار والدین، مقایسه مداوم کودک و انتظارات بیش‌ازحد از جمله علل لجبازی کودک هستند.
سن لجبازی کودک چه سنی است؟
مشاوران کودک معتقدند که سن لجبازی کودک از 2 سالگی شروع شده و تا 7 سالگی ادامه دارد.
چه سبک تربیتی والدین باعث پرورش کودک لجباز می‌شود؟
سبک‌های تربیتی تنبیهی، مقایسه‌ای، بی‌توجهی، کنترل‌گرانه و مستبدانه باعث پرورش کودکی لجباز خواهند شد.
بهترین روش‌های رفتار با کودک لجباز کدامند؟
گوش شنوا داشتن، حق انتخاب دادن، همدلی کردن و تشویق رفتارهای مثبت از جمله بهترین روش‌ها برای رفتار با کودک هنگام لجبازی هستند.
منابع
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.