ارتباط آلودگی هوا با آسیب به جنین و کاهش باروری

در حالی که بسیاری از افراد نابارور به دنبال علت مشکل خود در درون بدنشان هستند، بسیاری از عوامل بروز ان اتفاق ریشه‌ی خارجی و بیرونی دارد که متاسفانه از آنها بی‌اطلاع هستیم. یکی از این عوامل خارجی، شرایط محیط زیستی مانند آلودگی هواست. متاسفانه تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که آلودگی هوا نه تنها باروری را به تاخیر می‌اندازد، بر جنین نیز اثرات سوئی می‌گذارد. در این مقاله قصد داریم در مورد ارتباط آلودگی هوا با آسیب به جنین و کاهش باروری بیشتر توضیح دهیم.

تاثیر آلودگی هوا بر باروری 

مطالعات گسترده‌ای که برای بررسی خطرت آلودگی هوا انجام شده است، مشخص شده که این عارضه به طور قابل توجهی خطر ناباروری را افزایش می‌دهد. رابطه‌ی آلودگی هوا و بارداری یک رابطه‌ی غیرمستقیم است، هر چه آلودگی بیشتر، شانس بارداری کمتر. بررسی روی 18000 زوج در چین نشان داد کسانی که با سطوح نسبتاً بالاتر آلودگی ذرات ریز زندگی می‌کنند، 20 درصد بیشتر در معرض خطر ناباروری قرار دارند که به این معناست که طی یک سال اولِ تلاش، باردار نمی‌شوند.

آلودگی هوا چطور بر باروری تاثیر می‌گذارد؟ ذرات آلاینده باعث ایجاد التهابی در بدن می‌شوند که می‌تواند بر کیفیت تولید تخمک و اسپرم اثر سوء بگذارد. مطالعه‌ی دیگری که روی 600 زن که در یک کلینیک ناباروری در ایالات متحده انجام شد، نشان داد که افزایش قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا با تعداد کمتر تخمک‌های بالغ در تخمدان‌ها رابطه‌ی مستقیم دارد.

همچنین یک متاآنالیز سیستماتیک گزارش داد که سطح آلودگی هوا به طور قابل توجهی با کاهش حجم مایع منی، غلظت اسپرم، تحرک پیشرونده و کل اسپرم و نرخ مورفولوژی طبیعی اسپرم مرتبط است. آلاینده‌های زیست محیطی گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) را آزاد می‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث وارد شدن استرس اکسیداتیو به اسپرم شود و در نتیجه قطعه قطعه شدن DNA (تجزیه DNA در سر اسپرم) شود. چندین مطالعه نشان داده‌اند که آسیب سر DNA اسپرم می‌تواند با مشکلات ناباروری مرتبط باشد. به همین ترتیب اسپرم و تخمک ضعیف منجر به لقاح ناموفق و در نتیجه ناباروی می‌شوند.

تاثیر آلودگی هوا بر جنین 

در حالی که بسیاری از محققین در حال تایید مکرر تاثیر آلودگی هوا بر بارداری هستند، حتی در صورت موفقیت آمیز بودم لقاح، عوارض آلودگی هوا در بارداری نیز اثبات شده است.

هوای کثیف با افزایش خطر سایر جنبه‌های تولید مثلی، از جمله زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد نیز مرتبط است. سطوح معمول دی اکسید نیتروژن به اندازه سیگار کشیدن خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد و ذرات آلودگی در سمت جنینی جفت به وجود می‌آید.

اثرات مضر قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران بارداری برای پیامدهای مختلف تولد نشان داده شده است: مرگ و میر بیشتر نوزادان، وزن کمتر هنگام تولد، اختلال در رشد ریه، افزایش عوارض تنفسی دیرتر، و تغییرات اولیه در رشد ایمنی تنها بخشی از پیامدهای ناگوار تاثیر آلودگی هوا بر جنین هستند.

آلودگی هوا می‌تواند با تأثیر بر بیان ژن در جفت به بارداری آسیب برساند. ذرات ریز در آلودگی هوا بر ژن‌های مهم انتقال چربی در جفت تأثیر می‌گذارند و تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که چگونه قرار گرفتن در معرض آن ممکن است باعث ایجاد شرایطی مانند پره اکلامپسی و وزن کم هنگام تولد شود. قرار گرفتن در معرض هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs)، شایع‌ترین آلاینده‌های ذرات، با تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد و در موارد شدید، مرگ و میر نوزادان مرتبط است. همچنین با خطر بیشتر اوتیسم و چاقی در دوران کودکی مرتبط است.

تاثیر آلودگی هوا بر زن باردار

بروز این مشکلات برای جنین می‌تواند با آسیب‌های شدید برای زن باردار نیز همراه باشد. احساس خستگی شدید در بارداری، تهوع بارداری، سردرد و سرگیجه تنها عوارض بسیار سطحی آلودگی هوا بر بارداری ست. سقط جنین شرایط بسیار خطرناکی برای مادر به وجود می‌آورد و می‌تواند با آسیب‌های جدی و ماندگار رحمی و حتی خطر ناباروری همیشگی همراه باشد. به جز این آسیب‌های روحی بعد از آن می‌تواند تاثیر سوء بر روابط زناشویی و تولد فرزندان بعدی نیز بگذارد. 

پره اکلامپسی به معنای فشار خون بالای بارداری که از دیگر عوارض و تاثیرات منفی آلودگی هوا بر بارداری ست، نه تنها منجر به زایمان زودرس یا سقط جنین می‌شود، بلکه برای زن باردار نیز مشکلاتی به همراه دارد. پره اکلامپسی ممکن است منجر به آسیب به کلیه‌ها، کبد، ریه، قلب یا چشم شده و ممکن است باعث سکته مغزی یا سایر آسیب های مغزی شود. میزان آسیب به سایر اندام‌ها بستگی به شدت پره اکلامپسی دارد. بیماری قلب و عروقی نیز از دیگر بیماری‌هایی ست که بعد از پره اکلامپسی ممکن است برای مادر رخ دهد.

کاهش اثرات آلودگی هوا

برای جلوگیری از تاثیر سوء آلودگی هوا بر باروری و بارداری راه‌حل‌های نسبی وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید. درست است که اجتناب از هر ماده مضر موجود در هوایی که تنفس می‌کنید غیرممکن است، اما می‌توانید برای کاهش آلودگی هوا که کودک در معرض آن قرار می‌گیرد، از این نکات پیروی کنید:

• به کیفیت هوای اطراف خود توجه کنید

عادت کنید شاخص کیفیت هوای منطقه خود (AQI) را در سایت‌های هواشناسی بررسی کنید. این وب‌سایت به شما می‌گوید که هوای بیرون چقدر تمیز یا آلوده است و چگونه می‌توانید از سلامت خود و عزیزانتان محافظت کنید.

• زمانی که کیفیت هوا پایین است از بیرون رفتن از خانه خودداری کنید

حتی اگر از ماسک استفاده کنید، هر آنچه در هوا است باز هم می‌تواند از طریق پوست شما جذب شود. اگر مشکلات تنفسی مانند آسم و آلرژی دارید، از ورزش در فضای باز در روزهای پر آلودگی خودداری کنید. برای فیلتر کردن آلاینده های مضر از هوا، خرید یک تصفیه کننده‌ی هوا برای خانه را در نظر بگیرید.

• از سایر منابع دود دوری کنید

سیگار کشیدن در خانه و ماشین را ممنوع کنید و در صورت امکان از مکان هایی که افراد سیگار می‌کشند دوری کنید. 

• اطلاعات بیشتری کسب کنید

درباره تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت عمومی بیشتر بیاموزید و از روش‌های کارآمدی مانند پرورش گیاهان و دستگاه‌های مرطوب کننده برای کم کردن اثرات آن استفاده کنید. در مورد سهم خود در آلودگی هوا فکر کنید و اقداماتی را برای افزایش مصرف انرژی در خانه انجام دهید. در راستای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله تاثیرات آلودگی هوا بر سلامتی انسان مراجعه کنید.  

اگر نگران هستید یا در روزهای با کیفیت هوای نامناسب دچار سردرد، سرگیجه و تهوع شدید و این شرایط ادامه یافته یا عود کرد، به پزشک مراجعه کنید. عوامل زیادی می‌توانند بر سلامت شما و کودکتان تأثیر بگذارند، اما قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا را می‌توان به حداقل رساند. با انجام این چند اقدام ساده برای جلوگیری از هوای کثیف، می‌توانید خود و کودکتان را سالم‌تر نگه دارید.