آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است؟

ریزش مو بخشی از روند رشد طبیعی موهاست. نمی‌توانید انتظار داشته باشید مدام به تعداد موهایتان اضافه شود بدون آنکه جا برای موهای جدید باز نشود. بنابراین موهای قدیمی می‌ریزند و شما می‌توانید روزانه از 50 تا 100 تار مو را از دست دهید که تعداد آن به جنسیت و شرایط سلامتی‌ و فیزیکی‌تان بستگی دارد. با این حال شرایط از جایی نگران کننده می‌شود که هر روز موهای بیشتری از دست دهید اما رشد کافی نداشته باشید. و اینجاست که کم کم پوست سرتان بیشتر و بیشتر ظاهر می‌شود و می‌فهمید که دچار مشکل ریزش مو یا طاسی شده‌اید.

ریزش مو می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یک روند طبیعی، افزایش سن است که انتظار می‌رود با افزایش سن ریزش موی بیشتری داشته باشید (به ویژه در مردان). گاهی مشکلات ارثی در میان است و گاهی شرایط زندگی مانند تغذیه و رژیم، میزان فعالیت روزانه، استرس و تعادل روحی، ریزش مو در بارداری یا یائسگی، بیماری‌های مختلف و مصرف برخی داروها و ....می‌تواند باعث ریزش مو شوند. اما یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش مو، ریزش موی هورمونی ست که بسیار شایع است. اما اگر دچار این نوع از ریزش شدید، آیا این بدین معناست که دیگر هرگز موهای پرپشت و زیاد نخواهید داشت و باید به فکر کاشت مو باشید یا آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است؟ در ادامه در مورد پاسخ به این سوال بیشتر توضیح خواهیم داد.

دلیل ریزش مو هورمونی چیست؟

برای پاسخ به این سوال که آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است باید اول توضیح دهیم که ریزش موی هورمونی چیست؟ هورمون‌های مختلفی در بدن به صورت بی‌وقفه در حال تولید و تاثیرگذاری هستند. هرگاه تعادل این هورمون‌ها برهم بخورد، اتفاقاتی در بدن رخ می‌دهد و می‌توانید نمود ظاهری ان را روی خود تماشا کنید. یکی از نتایج این بر هم خوردن تعادل هورمونی، ریزش موی شدید تا خفیف (بسته به میزان عدم تعادل و سن و سال) است. البته همه‌ی هورمون‌ها در ریزش مو نقش ندارند. سه هورمون اصلی برای این اتفاق وجود دارد:

• هورمون تستوسترون
• هورمون کورتیزول
• هورمون غده تیروئید

هورمون تستوسترون نقش اصلی را دارد. این هورمون اگرچه یک هورمون مردانه ست، اما به میزان کمتر در زنان نیز وجود دارد و می‌تواند مسئول ریزش مو هورمونی زنان نیز باشد. تغییر در سطح هورمون تستوترون، اثرات زیادی بر موی انسان دارد. در حالی که افزایش این هورمون می‌تواند منجر به زیاد شدن موها (حتی در زنان و نه لزوماً فقط موهای سر) شود، کاهش این هورمون نیز می‌تواند از علل ریزش مو باشد. در اثر بهم خوردن تعادل هورمونی این هورمون به DHT تبدیل می‌شود که فولیکول‌های مو را ضعیف کرده و منجر به ریزششان می‌شود. به همین ترتیب برهم خوردن تعادل هورمون‌های تیروئید (عوارض پرکاری تیروئید در کودکان و بزرگسالان) و کورتیزول نیز منجر به ریزش مو می‌شوند.

یکی دیگر از مشکلات هورمونی که منجر به ریزش مو می‌شود تلوژن افلوويوم است. تلوژن افلوویوم دومین شکل رایج ریزش مو است که توسط متخصصان پوست تشخیص داده شده و زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد فولیکول‌های مو که در حال رشد هستند تغییر کند. اگر این عدد در مرحله استراحت (تلوژن) رشد مو به میزان قابل توجهی کاهش یابد، فولیکول‌های موی خفته‌ی بیشتری ظاهر می‌شوند. این منجر به ریزش موی TE می‌شود. دلایل زیادی برای بروز این حالت وجود دارد. یکی از آنها تغییر ناگهانی در سطح‌ هورمون‌هاست. 

تفاوت ریزش موی ارثی و هورمون

از کجا بفهمیم ریزش مو هورمونی است؟ 2 روش کلی برای اطمینان از نوع ریزش مو وجود دارد: 

• انجام آزمایشات هورمونی که سطح سه هورمون بالا در آن اندازه‌گیری می‌شود و در صورت عدم تعادل تشخیص داده می‌شوند.
• شکل ظاهری ریزش مو که در نوع هورمونی به صورت تدریجی ست. در مردان خط رویش مو به تدریج به عقب می‌رود و در زنان فرق مو به تدریج باز می‌شود. در هر دو حالت تدریجی بودن ریزش مشخص است. در حالی که در ریزش موی ارثی شاهد ریزش موی سکه‌ای یا تکه‌ای هستیم و بعلاوه افراد دیگر خانواده نیز آن را تجربه می‌کنند.

اما یک تفاوت دیگر نیز بین ریزش موی ارثی و هورمونی وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

آیا امکان رویش مجدد ریزش موی هورمونی وجود دارد؟

به سوال اصلی مقاله برمی‌گردیم: آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است؟ بله. خوشبختانه یکی از تفاوت‌های اصلی در تجربه ریزش موی هورمونی و ارثی همین برگشت پذیر بودن ریزش موست. وقتی بتوانید عامل بر هم زننده‌ی تعادل هورمونی را پیدا کنید و برای آن تحت درمان قرار بگیرید، می‌توانید وارد فرایند درمان ریزش مو نیز شوید. در شرایطی که ریزش مو خفیف باشد، همین کار کفایت می‌کند و بعد از مدتی دوباره شاهد رویش موهای خود خواهید بود. اما در مورد ریزش شدید، به درمان‌های جانبی و مراقبت‌های دارویی و غیردارویی بیشتر برای تسریع نتایج نیاز خواهید داشت. 

• درمان‌های دارویی و تجویز قرص برای ریزش مو هورمونی می‌تواند توسط پزشک صورت بگیرد. این داروها می‌توانند شامل ماینوکسیدیل، اسپیرونولاکتون، سائوپالمتو و حتی آمپول پروژسترون برای ریزش مو و ... هستند. 
• روغن‌تراپی درمان دیگری است که می‌تواند پیاز مو را تقویت کرده و رشد موهای بیشتر را باعث شود. بعضی از روغن‌های گیاهی مانند نعنا و رزماری، اسطوخودوس و ... همگی برای این کار موثراند.
• شیوه‌ی سبک زندگی نیز کار دیگری است که باید در کنار درمان علت ریزش مو انجام دهید. این کار شامل داشتن رژیم سالم و کم چرب، افزایش فعالیت بدنی و ورزش و هیدراته نگه داشتن بدن است.
• مزوتراپی روش تقویت دیگری است که در آن ویتامین‌های تقویت کننده‌ی فولیکول‌ها از طریق سرنگ به پوست سر تزریق می‌شوند و رشد مو را افزایش می‌دهند.
• روش‌های مراقبت از مو را نیز باید به درستی انجام دهید. این روش‌ها مانند استفاده نکردن از آب داغ برای شستشو، عدم استفاده‌ی بیش از حد از سشوار و اتوی مو، قرار نگرفتن زیر نور مستقیم خورشید، استفاده از کلاه برای شنا در آب‌های کلر دار، عدم استفاده از مواد شیمیایی بیش از حد مانند ژل و واکس مو، کوتاهی دوره‌ای مو، استفاده از شانه‌ی چوبی و ... است.

کدام ریزش مو خطرناک است

حالا که به این سوال پاسخ دادیم که آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است آیا این بدین معناست که همیشه همه چیز قابل درست شدن است و جای نگرانی نیست؟ ریزش مو اغلب اجتناب ناپذیر است. در بیشتر موارد این ریزش به خاطر افزایش سن یا عدم تعادل هورمونی یا حتی یک دوره‌ی زندگی خاص (تغییرات هورمونی در بارداری، ریزش مو در شیردهی، یائسگی) و .. است و جای نگرانی وجود ندارد. با این حال در بعضی موارد مشکلات بزرگتری در میان است. گاهی این ریزش مو نشان از ابتلا به برخی بیماری‌ها هستند. که در این موارد، ریزش مو با علائم دیگری مانند بثورات، کمبود انرژی یا دردهای ماهیچه‌ای همراه است که از بین نمی‌روند. به علاوه اگر متوجه ریزش مو در سایر قسمت‌های بدن (به جز پوست سر) شُدید، اتفاق دیگری در حال وقوع است که باید مورد بررسی‌های بیشتری قرار بگیرد.

مثلاً اگر موهای ابرو یا مژه‌های شما در حال ریزش است، می‌تواند به این معنی باشد که شما یک نوع جدی از بیماری خودایمنی آلوپسی دارید. بر خلاف آلوپسی آندروژنتیک، انواع دیگر این بیماری مانند آلوپسی آره آتا یا آلوپسی یونیورسالیس می‌توانند باعث ریزش مو در مقادیر بیشتر و در مناطقی از بدن به غیر از پوست سر شوند. سایر شرایط خودایمنی که می‌تواند باعث ریزش موی غیر پوست سر شود شامل بیماری تیروئید و لوپوس است. پزشکان می‌‌توانند از آزمایش خون برای تعیین علت دقیق ریزش مو استفاده کنند. در نهایت بهتر است هوشیار باشید و در صورت بروز ریزش مو ببینید آیا علائم دیگری نیز همراه خود دارد یا خیر و حتماً به یک متخصص پوست و مو برای بررسی بیشتر شرایطتان مراجعه کنید.