از کجا بفهمیم ریزش مو هورمونی است؟
برایتان سوال است که چرا موهایتان دچار ریزش شده‌اند؟ ریزش مو برای هر فردی چه زن باشد و چه مرد می‌تواند ناراحت کننده باشد و در نتیجه به دنبال روش‌های موثری برای جلوگیری از آن خواهند بود. ریزش مو دلایل مختلفی دارد می‌تواند ژنتیکی، ناشی از استرس، به خاطر داشتن رژیم غذایی نامناسب، مصرف بعضی داروها، یا برخی از شرایط سلامتی مانند ریزش مو در بارداری باشد. با این حال یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش موی سر، ابرو و حتی بدن در زنان و مردان، ریزش مو هورمونی ست. خبر خوب این است که ریزش مو هورمونی برخلاف ریزش موی ژنتیکی برگشت‌پذیر و دوره‌ای است و بنابراین اگر مشخص شود علت ریزش هورمونی ست، هنوز جای امیدواری وجود دارد. اما سوال مهمی که پیش می‌آید این است که از کجا بفهمیم ریزش مو هورمونی است؟ در ادامه قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.
ریزش موی هورمونی چیست؟
به طور معمول روزانه در هر فرد 50 تا 100 تار مو می‌ریزد. این ریزش مو به طور کلی باعث کم پشت شدن مو نمی‌شود زیرا در همان زمان موهای جدید هم روی سرتان رشد می‌کند. اما ریزش ناگهانی مو چیزی است که باید جدی گرفته شود. ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که چرخه‌ی رشد و ریزش مو مختل شود یا زمانی که فولیکول مو از بین رفته و با بافت اسکار جایگزین می‌شود. همانطور که در بالا گفته شد، دلایل زیادی برای ریزش مو وجود دارد که ریزش مو هورمونی، تنها یکی از آنهاست.
آلوپسی آندروژنتیک، نوعی از ریزش مو ست که معمولاً طاسی با الگوی مردانه یا زنانه نیز نامیده می‌شود و تا چند دهه‌ی گذشته شناخت کمی نسبت به آن وجود داشت. برای سال‌ها، دانشمندان فکر می‌کردند که آلوپسی آندروژنیک ناشی از اختلالات هورمون جنسی مردانه، یعنی هورمون تستوسترون است، که زنان نیز در شرایط عادی دارای مقادیر کمی از آن هستند. اما در حالی که تستوسترون در هسته‌ی فرآیند طاسی قرار دارد، اکنون مشخص شده است که دی هیدروتستوسترون (DHT) مقصر اصلی این سبک از ریزش مو ست.
DHT، مشتق شده از هورمون مردانه تستوسترون، دشمن فولیکول‌های مو سر شما است. تستوسترون با کمک آنزیم 5-آلفا ردوکتاز به DHT تبدیل می‌شود. اکنون دانشمندان بر این باورند که مشکل، میزان تستوسترون در گردش نیست، بلکه میزان اتصالِ DHT به گیرنده‌های فولیکول‌های پوست سر است. DHT فولیکول‌های مو را کوچک کرده و زنده ماندن موهای سالم را غیرممکن می‌سازد.
فرآیند هورمونی تبدیل تستوسترون به DHT، هم در مردان و هم در زنان اتفاق می‌افتد. در شرایط عادی، زنان کمی تستوسترون در خود دارند، اما حتی تاثیر هورمون در سطح پایین نیز می‌تواند باعث ریزش موی زنان شود. به جز این هورمون، هورمون‌های دیگری نیز می‌توانند در ریزش مو سهیم باشند. عدم تعادل هورمون‌های تیروئید یا تغییرات هورمونی در بارداری، بیماری و برخی داروها همگی می‌توانند بر رشد و ریزش مو تأثیر بگذارند. همچنین علت ریزش مو در شیردهی یا یائسگی نیز هورمونی است.
بهم خوردن تعادل هورمونی روندی ست که به صورت طبیعی و دوره‌ای در افراد رخ می‌دهد و اجتناب‌ناپذیر است. برای مثال سطح تستوسترون در برخی از مردان هر دهه پس از 30 سالگی 10 درصد کاهش می‌یابد. سطح هورمون تستوسترون در زنان نیز با نزدیک شدن به یائسگی کاهش می‌یابد و در طول یائسگی و پس از آن به شدت افت می‌کند که منجر به ریزش مو هورمونی زنان می‌شود.
نشانه‌های ریزش موی هورمونی کدام است؟
دو نشانه‌ی اصلی برای ریزش مو هورمونی وجود دارد که به شرح زیراند:
تشخیص سطوح غیرطبیعی هورمون
طبق گفته انجمن ریزش مو آمریکا، هورمون‌های زیر می‌توانند باعث ریزش مو شوند:
- تستوسترون
- کورتیزول
- هورمون‌های تیروئیدی
عدم تعادل هورمون‌های بالا از طریق انجام آزمایش هورمونی برای ریزش مو مشخص می‌شود. پزشک می‌تواند سطح تستوسترون، کورتیزول و تیروئید شما را در خون بررسی کند تا مشخص کند که آیا یکی از این عدم تعادل‌های هورمونی عامل ریزش بوده است یا خیر. قیمت آزمایش خون برای ریزش مو بسته به شرایط فردی می‌تواند متفاوت باشد.
ریزش تدریجی مو
ریزش موی هورمونی تدریجی است زیرا عدم تعادل هورمون‌ها نیز یک شبه رخ نمی‌دهد. ریزش موی هورمونی در مردان منجر به عقب رفتن خط مو می‌شود و اغلب به سمت طاسی پیش می‌رود. در زنان، آلوپسی آندروژنیک با باز شدن تدریجیِ فرق مو و ریزش موها از بالای سر شروع می‌شود. برای مثال بیمار ممکن است متوجه شود که بعد از بستن موهایش، دم آنها نازکتر شده یا نسبت به گذشته بخش بیشتری از پوست سرش را می‌بیند. در حالی که در ریزش موی غیرهورمونی شرایط فرق می‌کند. این ریزش به طور ناگهانی رخ می‌دهد و موها به صورت تکه‌های گرد یا بیضی شکل می‌ریزند، برخلاف ریزش مو هورمونی که تمایل به ریزش تدریجی دارد.
درمان ریزش مو هورمونی
آیا ریزش مو هورمونی برگشت پذیر است؟ بله. درمان‌های موثری برای ریزش موی هورمونی وجود دارد. نگران نباشید نیازی به کاشت مو نمی‌شود و شما می‌توانید از روش‌های ساده‌تر و ارزانتری برای درمان استفاده کنید. چهار درمان دارویی موثر برای ریزش مو هورمونی به شرح زیر است:
سائوپالمتو
سائوپالمتو بهترین قرص برای ریزش مو هورمونی ست. این قرص یک داروی بدون نسخه است که مانع از تبدیل تستوسترون به DHT عمل می‌کند. این عصاره‌ی دارویی به صورت ترکیب اولیه در بعضی از شامپو‌ها نیز استفاده می‌شود. در حالی که هنوز تحقیقات گسترده‌ای انجام نشده است، اما مطالعاتی روی مردان انجام شده نشان می‌دهد وقتی افراد مبتلا به ریزش مو از آن به عنوان مکمل استفاده می‌کنند، رشد موها بهبود می‌یابد.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک داروی موضعی است که با تحریک جریان خون در موها آنها را سریعتر وارد فاز رشد می‌کند. هیچ ارتباط مستقیمی بین ماینوکسیدیل و سطح DHT بدن وجود ندارد، به این معنی که این دارو هورمونی نیست. یعنی ماینوکسیدیل به خودی خود ریزش موی هورمونی را متوقف نمی‌کند. در عوض، با تولید سریعتر موهای جدید در فولیکول‌های مو با ریزیش موی هورمونی مقابله می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که ماینوکسیدیل، به ویژه در طول یک دوره‌ی مصرف سه تا شش ماه، نتیجه می‌دهد. در حال حاضر، این تنها داروی ریزش مو است که برای استفاده در زنان توسط FDA تایید شده است و آن را به یک درمان ایمن و پرکاربرد تبدیل می‌کند.
اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون یکی از داروهایی کاهنده‌ی فشار خون است که به عنوان یک تاثیر جانبی، منجر به ریزش موی هورمونی نیز می‌شود. این دارو یک آنتی آندروژن است که منجر به کاهش سطح تستوسترون تولید شده توسط بدن می‌شود. مهم است که بدانید اسپیرونولاکتون برای همه‌ی زنان یا انواع ریزش مو مناسب نیست و عوارض جانبی فراتر از اثرات مستقیم آن بر روی خط مو یا پوست شما ممکن است رخ دهد.
روغن نعناع و رزماری
بهترین روغن برای ریزش موی هورمونی، روغن نعنا و روغن رزماری ست. در روغن نعنا منتول وجود دارد که بعد از استفاده‌ی موضعی منجر به تحریک فولیکول‌های مو شده و ضمن افزایش خون رسانی به آنها، رشد موهای جدید را تشویق می‌کند. همچنین مشخص شده است که این روغن می‌تواند ریشه‌های مو را تقویت کند که احتمال ریزش مو را کاهش می‌دهد. روغن رزماری نیز گردش خون در سر را بهبود می‌دهد که برای جلوگیری از ریزش مو مفید است. تحقیقات نشان می‌دهد روغن رزماری به طور ویژه در درمان طاسی با الگوی مردانه یا زنانه موثر است.
درمان‌های غیردارویی ریزش مو هورمونی
درمان‌های دارویی زمانی جواب می‌دهند که از درمان‌های غیردارویی نیز به عنوان مکمل در کنارشان استفاده کنید. این درمان‌ها عبارتند از:
تغذیه مناسب
داشتن یک رژیم غذایی متعادل و کم چرب بهترین دفاع شما در برابر ریزش مو است. مطمئن شوید که مقدار کافی غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات را در هر وعده‌ی غذایی خود می‌گنجانید. همچنین مهم است که روغن‌های تک اشباع شده مانند روغن زیتون و روغن کنجد را در رژیم غذایی خود داشته باشید. نوشیدن چای سبز و مصرف مکمل‌های ویتامین B6 و اسید فولیک ممکن است به بازیابی رشد مو نیز کمک کند. ( در این زمینه به مقاله بهترین قرص ویتامین برای ریزش مو مراجعه کنید) اسیدهای چرب ضروری نیز نقش مهمی در حفظ سلامت مو دارند. این اسیدهای چرب را می‌توان در غذاهای زیر یافت:
- ماهی سالمون
- ماهی تن
- روغن بذر کتان
- گردو
- بادام ها
هیدراته نگه داشتن بدن
بدن شما برای اینکه به درستی کار کند نیاز به آبرسانی دارد. در تمام طول روز از آب بنوشید. مقدار آب مورد نیاز از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل مختلفی از جمله سلامت کلی و شدت فعالیت بستگی دارد. با این حال، به عنوان یک قانون کلی، باید هدفتان این باشد که روزانه 8 لیوان آب بنوشید.
کاهش استرس
مهم است که برای جلوگیری از عدم تعادل هورمونی، سطح استرستان را کنترل کنید. انجام یوگا و سایر روش‌های آرامش تنفسی و ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. ورزش جزء کلیدی یک سبک زندگی سالم است. زمانی که ورزش را در برنامه‌ی روزانه خود بگنجانید، قوی‌تر و شادتر خواهید شد. همچنین به پیشگیری از سایر علائم عدم تعادل هورمونی از جمله ریزش مو، نوسانات خلقی، افزایش وزن و بی‌خوابی کمک می‌کند. همه این عوامل برای حفظ تعادل هورمونی مهم هستند که باعث رشد موهای سالم می‌شود
استفاده از روش‌های طبیعی مراقبت از مو
برای جلوگیری از خشک شدن و شکستن موها، بهتر است از ابزارهای حرارتی مانند سشوار و اتوهای صاف کننده دوری کنید. اکستنشن‌ها و سایر روش‌های حالت دهی نیز می‌توانند موهای شما را ضعیف کرده و باعث ریزش زودرس مو شوند. اگر باید موهای خود را رنگ کنید، رنگ موی کاملا طبیعی را انتخاب کنید. مواد شیمیایی مصنوعی موجود در رنگ‌ها و کرم‌ها می‌توانند سلامت پوست سر و مو را به خطر بیندازند. هنگامی که موهای خود را می‌شویید، همیشه از نرم کننده های مغذی استفاده کنید تا پوست سرتان را سالم نگه دارید و رشد موی سالم را تقویت کنید. اگر شنا می‌کنید، حتما از کلاه شنا استفاده کنید، زیرا کلر می‌تواند به شکستن مو کمک کند. هنگامی که برای مدت طولانی در معرض نور خورشید یا باد هستید، مهم است که از کلاه استفاده کنید تا از خشک شدن و شکستن موهای خود محافظت کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.