سکسکه نوزاد
علت سکسکه در شیرخواران انقباض دیافراگم و بسته شدن تارهای صوتی است؛ یعنی هنگامیکه تارهای صوتی با سرعت زیاد بسته میشود، یکسری صداها به وجود میآید. این عمل مانند عطسه یک فرآیند انعکاسی است، به این معنی که نمیتوان از تکرار آن جلوگیری کرد.
سکسکه نوزاد از جمله رفلکسهای طبیعی است که لازم است والدین در مورد آن اطلاعاتی را کسب نمایند. البته این مسئله جای نگرانی ندارد؛ چون با رشد ارگانهای داخلی شدت آن نیز به مرور کاهش مییابد. در ادامه همراه ما باشید تا به علت سکسکه و روشهای برطرف آن بپردازیم.
دلایل بروز سکسکه در نوزاد
معمولا جنین انسان فرآیند سکسکه زدن را از سه ماهه دوم بارداری آغاز میکند که این پروسه تا پس از تولد نیز ادامه مییابد. به طور کلی هر چیزی که باعث انقباض ناگهانی دیافراگم شود، سکسکه نوزاد را به دنبال دارد. در ادامه به اصلیترین علت سکسکه اشاره میشود.
خوردن شیر بیش از حد
خوردن مقدار زیادی شیر موجب افزایش حجم معده میشود که این امر به عضلات دیافراگم فشار میآورد. در اثر تحریک دیافراگم نوزاد شروع به سکسکه میکند.
کاهش دمای محیط
دیگر علت سکسکه کاهش دمای پیرامون نوزاد است که منجر به منقبض شدن عضلات بدن او از جمله دیافراگم میشود.
ریفلاکس معده
ریفلاکس معده به دلیل ضعف دریچه کاردیا رخ میدهد که در نتیجه آن محتویات معده نوزاد به مری برمیگردد. این محتوا که ترکیبی از شیر و اسید معده است، باعث تحریک سلولهای درون مری میشود. سپس تحریک دیافراگم و انقباض آن اتفاق میافتد؛ به این ترتیب شیرخوار شروع به سکسکه زدن میکند.
بیماری آسم
آسم دیگر علت سکسکه است، زیرا در این حالت ورود هوا به داخل ریه با حجم کمتری انجام میگیرد. بنابراین عضلات تنفسی برای این که بتوانند هوا را به ریه بکشند، فعالانه وارد عمل میشوند. این امر موجب خستگی این عضلات و سپس منقبض شدن دیافراگم شده که نهایتا سکسکه به وجود میآید.
بلعیدن هوا هنگام خوردن شیر
نوزاد موقع خوردن شیر همراه با آن مقداری هوا هم میبلعد تا بتواند از بینی خود نفس بکشد. هوای تجمع یافته در معده شیرخوار به دیافراگم که در قسمت زیرین این عضو قرار دارد، فشار وارد کرده و آن را منقبض میکند. در نتیجه مانند تمام موارد قبلی شیرخوار دچار سکسکه میشود.
هوای آلوده
هوای کثیف سرشار از ذرات گرد و غبار است که این آلودگیها مجاری تنفسی حساس شیرخوار را تحت تاثیر قرار میدهند. در چنین شرایطی فرد شروع به سرفه میکند که این سرفههای مداوم انقباض دیافراگم و سکسکه نوزاد را به دنبال دارد.
آلرژی نسبت به مواد غذایی
حساسیتهای غذایی دیگر علت سکسکه است که باعث ایجاد التهاباتی در مری میشود. اعصاب واگ پس از عبور از مری از این التهابات متاثر شده و با عبور از دیافراگم این عضو را نیز تحت تاثیر قرار میدهند. پس از تحریک دیافراگم انقباض آن آغاز شده که نهایتا منجر به سکسکه نوزاد میشود.
روشهای رفع سکسکه نوزاد
هرچند که سکسکه برای کودک هیچ خطری را به دنبال ندارد، اما راهکارهایی برای تسکین آن وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از پستانک
هنگامیکه سکسکه شیرخوار ربطی به غذا خوردن نداشته باشد، مثلا در مواردی که در خواب دچار این حالت میشود، میتوانید به او پستانک بدهید. پستانک موجب عملکرد بهتر دیافراگم شده و از طریق کاهش اسپاسم به رفع سکسکه نوزاد کمک شایانی میکند.
ماساژ پشت
ماساژ دادن نواحی پشت کمر نیز در توقف سکسکه نوزاد تاثیر بسزایی دارد. به این منظور فرزند خود را در آغوش بگیرید و به مدت چند دقیقه پشت او را ماساژ دهید تا از این مشکل رها شود.
استفاده از داروی گریپ میکچر
این دارو که به شکل شربت برای شیرخواران مورد استفاده قرار میگیرد، ترکیبی از آب و گیاهانی مثل زنجبیل، بابونه و... است. گریپ میکچر در برطرف کردن مشکلات معده تاثیر زیادی دارد، حال اگر علت سکسکه از ناحیه معده باشد، این دارو سبب رفع سکسه نوزاد میشود.
آروغ زدن
اگر سکسکه نوزاد هنگام غذا دادن به او اتفاق بیفتد، بهتر است که غذا دادن را متوقف کنید و بکوشید که آروغ او را بگیرید. زیرا آروغ زدن گازهای تجمع یافته در بدن فرد را دفع نموده، درنتیجه مشکل برطرف میشود. فرقی نمیکند که تغذیه شیرخوار با شیر مادر انجام میگیرد یا شیر خشک، در هر صورت آروغ زدن در رفع سکسکه نوزاد موثر است. برای این کار فرزندتان را در حالت ایستاده قرار دهید و آروغ او را بگیرید.
تغذیه با شیر مادر
امروزه علم ثابت کرده مادرانی که از شیر خود برای تغذیه فرزندشان استفاده میکنند، در رفع سکسکه نوزاد موفقتر هستند. چون این کار عضلات دیافراگم کودک را آرام نموده، پس در تسکین سکسکه نقش دارد.
تغییر موقعیت نوزاد
تغییر موقعیت نوزاد در برطرف شدن مشکل نقش بسزایی دارد؛ مثلا اگر فرزند شما به حالت دراز کش دچار سکسکه شده، بهتر است او را بلند کنید.
برای رفع سکسکه نوزاد چه زمانی مراجعه به پزشک توصیه میشود؟
در مواقعی که فرزند شما سکسکه میزند، قبل از هر چیزی باید آرامش خود را حفظ نمایید. سپس بکوشید که علت سکسکه را پیدا کنید تا بتوانید آن را تسکین دهید. وقوع این مسئله برای شیرخواران زیر ۱۲ ماه طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما در سنین بالاتر از یک سال بهتر است وضعیت کودک توسط یک پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین در صورتیکه سکسکه نوزاد هر روز و به طور مداوم اتفاق میافتد، مراجعه به پزشک توصیه میشود. به طور کلی در موارد زیر مشاوره با پزشک ضروری است:
- سرفه همراه با سکسکه
- تف کردن زیاد
- تداوم سکسکه بیش از ۴۸ ساعت
- در مواقعی که علت سکسکه ریفلاکس معده باشد.
- اختلال در خواب کودک به دلیل سکسکه
- وجود هرگونه مشکلات تنفسی در شیرخوار
- وجود علائم ظاهری مانند لبهای آبی رنگ کودک که بیانگر پایین بودن سطح اکسیژن خون است.
کارهایی که هنگام سکسکه نوزاد نباید انجام دهید
برای رفع سکسکه نوزاد یکسری اقدامات و درمانهای خانگی وجود دارد که به هیچ وجه توصیه نمیشود. ممکن است اطرافیان از شما بخواهند که برای توقف سکسکه کودک خود را سر و ته نگه دارید یا اینکه به او آب بخورانید. گاهی نیز درمانهایی مثل ترساندن فرد یا کشیدن زبان او پیشنهاد میشود. انجام این اقدامات نه تنها در رفع سکسکه نوزاد هیچ تاثیری ندارد، بلکه میتواند خطر آفرین هم باشد.
پیشگیری از سکسکه در شیرخواران
هرچند که پیشگیری از سکسکه نوزاد کاری دشوار است، اما با رعایت نکات زیر میتوانید تا حد زیادی از وقوع این مشکل جلوگیری کنید:
- آرامش شیرخوار به هنگام شیر دادن به او تا حد زیادی مانع وقوع سکسکه میشود. بنابراین بهتر است که کودک را آنقدر گرسنه نگه ندارید که شروع به گریه و بیتابی کند.
- نکته دیگر این است که فرزند خود را پس از خوردن هر وعده غذایی به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در حالت عمودی نگه دارید.
- پس از نوشیدن شیر از انجام بازیهای سنگین با نوزاد مانند پرتاب آن به سمت بالا یا به طور کلی هر فعالیت دیگری که نیازمند انرژی زیاد است، پرهیز نمایید.
- هنگام شیر دادن به کودک شیشه شیر را در وضعیتی بگیرید که هیچگونه هوایی در سر پستانک وجود نداشته باشد.
- اطمینان حاصل کنید که دهان شیرخوار کل ناحیه نوک سینه را گرفته و همراه با مکیدن سینه مادر هیچ هوایی وارد معده او نمیشود.
چنانچه در زمینه علت سکسکه و روشهای برطرف کردن آن نیازمند دریافت راهنمایی بیشتر هستید، میتوانید از طریق این لینک با کارشناسان پینو بیبی ارتباط برقرار کنید.