نقرس در بارداری| خطرات، علائم و روش‌های درمان

انتشار: اردیبهشت ۱۴۰۲ | بروزرسانی: خرداد ۱۴۰۴
نقرس در بارداری

نقرس در بارداری به دلیل افزایش سطح اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً با علائمی مثل درد ناگهانی، التهاب و قرمزی مفاصل، به‌ویژه در انگشت شست پا یا زانو بروز می‌کند. در برخی موارد، افزایش اسید اوریک می‌تواند نشانه‌ای از شرایط جدی‌تری مانند مسمومیت بارداری (پره‌اکلامپسی) باشد. درمان نقرس در دوران بارداری نیاز به دقت بالایی دارد، زیرا بسیاری از داروهای رایج ممکن است برای جنین مناسب نباشند. به همین دلیل، مدیریت این وضعیت معمولاً با رژیم غذایی مناسب، مصرف مایعات زیاد، کنترل فشار خون و استفاده از داروهای ایمن تحت نظر پزشک انجام می‌شود.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

علت بیماری نقرس در بارداری 

نقرس در دوران بارداری عبارت است از بالا رفتن اسیدواوریک. در برخی زنان باردار، تغییرات متابولیکی و افزایش فشار خون می‌تواند باعث بالا رفتن سطح اسید اوریک شود. همچنین، پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) یکی از شرایطی است که با افزایش اسید اوریک و علائم مشابه نقرس همراه است.

علت نقرس در بارداری

بطور کلی هرچه که بتواند میزان اسید اوریک موجود در خون را افزایش دهد و در مقابل این اسید اوریک بیش از حد در بدن توسط کلیه‌ها دفع نشود، بیماری نقرس بوجود می‌آید. عوامل زیر می‌تواند سطح اسید اوریک را در بدن افزایش دهد:

  • چاقی

اضافه وزن در بارداری باعث تولید اسید اوریک بیشتر شده که کلیه‌ها برای دفع آنها باید بیشتر کار کنند. اما عملکرد کلیه در بارداری دچار اختلالاتی می‌شود و نمی‌تواند این وظیفه را به درستی انجام دهد. در نتیجه امکان ابتلا به نقرس در زنان باردار دارای اضافه وزن بیشتر است.

  • رژیم غذایی

غذاهایی مانند گوشت قرمز، جگر، غذاهای دریایی و نوشیدنی‌هایی با قند میوه، درصد ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

  • سابقه خانوادگی

داشتن سابقه نقرس در خانواده می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را در بارداری افزایش دهد.

  • سن

بارداری در سن بالا با مشکلات زیادی از جمله افزایش احتمال ابتلا به نقرس در زمان بارداری همراه است.

  • بیماری‌ها

برخی از بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، دیابت، سندرم متابولیک، بیماری‌های قلبی و کلیوی می‌تواند درصد ابتلا به بیماری نقرس در بارداری را افزایش دهند.

* مقاله تغذیه در پره اکلامپسی را مطالعه کنید.

خطرات نقرس در بارداری 

عوارض نقرس در بارداری جدی است‌. این بیماری می‌تواند باعث درد و التهاب مفاصل شود و زندگی روزمره مادر را سخت‌تر کند. بالا رفتن سطح اسید اوریک در خون می‌تواند نشانه‌ای از مشکلی جدی‌تر مثل مسمومیت بارداری (پره‌اکلامپسی) باشد. این وضعیت مشکلات جدی از جمله سقط جنین و زایمان زودرس را به همراه دارد.

از دیگر مشکلات نقرس در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سنگ‌های کلیه که در نتیجه تجمع اسید اوریک در مجاری ادراری بوجود می‌آیند.
  • افزایش خطر احتمال به بیماری‌های کلیوی.
  • تنگ شدن شریان‌ها که منجربه افزایش خطر سکته مغزی و حملات قلبی می‌شود.
  • مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی

آیا نقرس برای جنین خطر دارد؟

اگرچه ابتلا به نقرس در بارداری به‌طور مستقیم بر جنین تاثیر نمی‌گذارد، اما افزایش اسید اوریک می‌تواند علائم مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی باشد که می‌تواند منجر به سقط شود.

تصویر نقرس در شست پا

تصاویر نقرس

علائم نقرس در زنان باردار

علائم نقرس در دوران بارداری معمولاً به‌صورت درد ناگهانی و شدید در یک یا چند مفصل، به‌ویژه در انگشت شست پا، مچ پا، زانو یا آرنج ظاهر می‌شود.

این درد اغلب همراه با تورم، قرمزی و احساس گرما در ناحیه درگیر است و ممکن است به‌طور ناگهانی، به‌ویژه در شب یا بعد از یک وعده غذایی سنگین، شروع شود. برخی زنان ممکن است تب خفیف، خستگی یا ناراحتی عمومی را نیز تجربه کنند. تشخیص این علائم در بارداری اهمیت زیادی دارد، زیرا ممکن است با دیگر مشکلات مانند پره‌اکلامپسی اشتباه گرفته شود و نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارد.

* مقاله درمان پره اکلامپسی را مطالعه کنید.

پیشگیری از نقرس در بارداری

پیشگیری از نقرس در دوران بارداری بر کنترل سطح اسید اوریک در بدن تمرکز دارد. برای این منظور، توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:

  1. مادران باردار رژیم غذایی سالم و کم‌پورین داشته باشند؛ یعنی مصرف گوشت قرمز، غذاهای دریایی، جگر، و نوشیدنی‌های شیرین‌شده با فروکتوز را محدود کنند.
  2. آب و مایعات زیاد بنوشید.
  3. فعالیت بدنی سبک متناسب بارداری داشته باشید و سعی‌کنید وزن‌مناسب خود را حفظ کنید.
  4. پایش مرتب فشار خون به ویژه اگر قبل بارداری سابقه داشته‌‌اید.
  5. از استرس پرهیز کنید.

در صورت سابقه نقرس یا مشکلات کلیوی، بهتر است پیش از بارداری با پزشک مشورت شود تا اقدامات پیشگیرانه مناسب انجام گیرد.

درمان نقرس در بارداری

بهترین کار پیشگیری است زیرا درمان نقرس در دوران بارداری با مشکلاتی همراه است زیرا  برخی داروهای رایج درمان نقرس (مانند آلوپورینول یا کلشی‌سین) در این دوران ممنوع یا محدود اند. معمولاً درمان شامل موارد زیر است:

  • رژیم غذایی کم‌پورین
  • مصرف آب زیاد برای کاهش اسید اوریک
  • کنترل وزن و فشار خون
  • استفاده از داروهای ایمن تحت نظر پزشک
  • تغییر در سبک زندگی 
  • افزایش میزان دریافتی ویتامین C
  • داشن یک برنامه منظم ورزشی مطابق وضعیت بارداری

درمان‌نقرس در بارداری ی

برای درمان نقرس در بارداری چه بخوریم؟

همانطور که گفته شد، تغییر در برنامه غذایی و داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند تاثیر زیادی در روند بهبودی و درمان بیماران مبتلا به نقرس داشته باشد. با کاهش مواد غذایی شامل پورین می‌تواند مقدار اسید اوریک بدن را کاهش یافت، زیرا زمانی که بدن شما پورین را هضم می‌کند، مقداری اسید اوریک به عنوان ماده زائد تولید می‌کند. مواد غذایی که حملات حاد نقرس را تحریک می‌کنند شامل گوشت قرمز، غذاهای دریایی، الکل و نوشیدنی‌های شامل قند میوه است که حاوی مقدار متوسط یا زیادی از پورین هستند. بنابراین با کاهش و محدود کردن این مواد عذایی می‌توان تعداد حملات نقرس را کاهش داد.

اضافه کردن مواد غذایی زیر که شامل پورین کم هستند، می‌تواند برای افراد مبتلا به نقرس بی‌خطر باشد:

  • میوه‌ها
  • سبزیجات
  • حبوبات
  • مغزیجات
  • غلات غنی شده
  • محصولات لبنی
  • تخم مرغ
  • ادویه‌ها
  • روغن‌های گیاهی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت درد شدید مفاصل، ورم، تب یا افزایش فشار خون حتماً باید به پزشک مراجعه شود تا تحت مراقبت قرار بگیرید.

سخن پایانی

نقرس در بارداری هرچند نادر است، اما می‌تواند با علائمی مانند درد و تورم مفاصل ظاهر شود و در برخی موارد نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند مسمومیت بارداری باشد. تشخیص به‌موقع و پیگیری پزشکی اهمیت زیادی دارد، زیرا برخی داروهای رایج برای درمان نقرس در دوران بارداری ایمن نیستند. برای پیشگیری، داشتن رژیم غذایی سالم، نوشیدن آب کافی، کنترل فشار خون و پرهیز از غذاهای پرپورین توصیه می‌شود. مدیریت این بیماری در دوران بارداری باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود تا سلامت مادر و جنین حفظ گردد.