جدول وزن گیری مادر در دوران بارداری، نحوه وزن گیری نرمال مادر
نحوه وزن گیری مادر در دوران بارداری تاثیر زیادی روی سلامت او و جنین در حال رشدش دارد. در حالی که برخی از مادران ممکن است به علت اضافه نکردن وزن در بارداری، به دنبال راههای افزایش اشتها در دوران بارداری باشند، برخی از مادران نیز ممکن است با افزایش وزن ناگهانی در بارداری مواجه شوند. هم عدم افزایش وزن و هم افزایش وزن بیش از حد مادر در طول بارداری می‌تواند خطرناک باشد و باید مورد بررسی و کنترل قرار بگیرد. در این مقاله قصد داریم در مورد دلایل تغییرات وزنی در بارداری و روش محاسبه وزن ایده‌آل بیشتر توضیح دهیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.
وزن گیری در بارداری چه اهمیتی دارد؟
نحوه وزن گیری در بارداری یک مکانیسم کاملا هوشمندانه است که با ذخیره مایعات و منابع انرژی، علاوه بر تامین نیازهای رشدی و وزن گیری جنین، بدنتان را برای دوران بارداری، زایمان و شیردهی آماده می‌کند. پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل در دوران بارداری، علاوه بر حفظ سلامت شما، به کودکتان کمک می‌کند تا مواد مورد نیاز برای رشد خود را دریافت کنند.
قاعدتا شما در دوران بارداری مقداری وزن اضافه خواهید کرد. اگر میزان وزن گیری در بارداری در محدوده نرمال و توصیه شده باشد، به معنای چاق شدن شما نیست!
جدول وزن گیری مادر در دوران بارداری تک قلویی
| bmi در بارداری | دسته بندی | وزن اضافه شده مجاز کیلوگرم |
| <18.5 | کم وزن | 12-18 |
| 18.5-24.9 | نرمال | 11-15 |
| 25.0-29.9 | اضافه وزن | 7-11 |
| >30.0 | چاق | 5-9 |
اما وزنی که در بارداری اضافه می‌کنید به کجا می‌رود؟!
- کودک: 3.625 کیلوگرم
- جفت: 900 گرم تا 1.360 کیلوگرم
- مایع آمنیوتیک: 900 گرم تا 1.360 کیلوگرم
- بافت سینه: 900 گرم تا 1.360 کیلوگرم
- خون رسانی: 1.800 کیلوگرم
- چربی ذخیره شده برای زایمان و شیردهی: 2.250 تا 4.100 کیلوگرم
- رحم بزرگتر: 1.360 تا 2.250 کیلوگرم
- کل: حدود 11.400-16 کیلوگرم
چه می‌شود اگر وزن گیری در بارداری در محدوده نرمال نباشد؟
میزان وزن گیری در بارداری شما باید در محدوده نرمال (براساس جدول وزن گیری مادر در دوران بارداری) حفظ شود تا سلامت شما و جنین به خطر نیفتد. درست است که مادران باردار در دوران بارداری به کالری اضافی احتیاج دارند، اما واقعاً نیاز نیست که به اندازه دو نفر غذا بخورند. اگر وزن شما در دوران بارداری با میانگین‌های اعلام شده در جدول اضافه وزن بارداری هیچ تطابقی نداشته نباشد، می‌تواند یکسری عوارض بارداری را رقم بزند، از جمله:
عدم افزایش وزن در بارداری
عدم افزایش وزن در بارداری با زایمان نوزادان کم وزن و نارس در ارتباط است. نوزادانی که خیلی کوچک و زود به دنیا می آیند ممکن است در شروع تغذیه با شیر مادر دچار مشکل شوند. همچنین ممکن است بیش از دیگر نوزادان، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار داشته باشند. ممکن است دچار تاخیر در رشد نیز بشوند (اتفاق نیفتادن نقاط عطف رشد). بنابراین لازم است که علت اضافه نکردن وزن در بارداری توسط پزشکتان مشخص شود و تحت درمان قرار بگیرید. (انتخاب پزشک در بارداری)
افزایش وزن زیاد در بارداری
اگر وزن گیری در بارداری بیش از مقدار توصیه شده باشد، ممکن است نوزادانی با وزن زیاد به دنیا بیاورید که می‌تواند منجر به زایمان طولانی مدت، غیر ممکن شدن زایمان طبیعی و افزایش احتمال چاقی در دوران کودکی شود. همچنین، اضافه وزن زیاد می‌تواند منجر به یکسری عوارض بارداری نظیر فشار خون بالا در بارداری و دیابت بارداری در شما شود. همچنین خطر لخته شدن خون در دوره پس از زایمان را در شما افزایش می‌دهد. خطر چاقی بعد از زایمان نیز در این مادران بیشتر است.
افزایش وزن در بارداری دوقلو
در بارداری دوقلو بسیار اهمیت دارد که میزان وزن گیری در بارداری شما چقدر است. زیرا میزان وزن گیری شما روی وزن نوزادان نیز تاثیر می‌گذارد. از آنجا که دوقلو‌ها اغلب قبل از موعد مقرر متولد می‌شوند، وزن بالاتر هنگام تولد برای سلامتی آنها مهم است.
برای محاسبه اضافه وزن در بارداری چه کنیم؟
نحوه وزن گیری در بارداری هر زن باردار متفاوت از دیگری است. ممکن است وزن گیری در بارداری یک زن هیچ تطابقی با جدول وزن مادر در بارداری نداشته باشد، اما پزشک وضعیت او را سالم و نرمال اعلام کند. چیزی که برای پزشک مهم است این است که میزان وزن گیری مادر در دوران بارداری به میانگین‌ها نزدیک باشید و سلامت عمومی شما و جنین خوب باشد.
میزان وزن گیری در بارداری به چند عامل مختلف بستگی دارد. مهمترین فاکتور در تعیین نحوه وزن گیری مادر در دوران بارداری شاخص توده بدنی (BMI) او قبل از بارداری است. BMI معیاری از میزان چربی بدن است که از طریق وزن و قد فرد محاسبه می‌شود. جدول اضافه وزن بارداری در بارداری های معمولی یا بارداری دو قلو عبارت است از:
محاسبه اضافه وزن در بارداری معمولی
- زنانی که قبل از بارداری کم وزن باشند و از حداقل وزن برای بارداری برخوردار باشند (BMI کمتر از 18.5)، حدود 12.700 تا 18 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری دارای وزن نرمال باشند (18.5-24.9 BMI)، حدود 11.5 تا 16 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری دارای اضافه وزن باشند (25.0-29.9 BMI)، معمولا در طول بارداری فقط 6.800 تا 11.400 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری چاق باشند (BMI مساوی یا بیشتر از 30)، در حدود 5 تا 9 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
محاسبه اضافه وزن در بارداری دوقلو
- زنان که قبل از بارداری کم وزن باشند (BMI کمتر از 18.5) حدود 22.700 تا 28.100 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری دارای وزن نرمال باشند (18.5-24.9 BMI) حدود 16.700 تا 24.500 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری دارای اضافه وزن باشند (25.0-29.9 BMI) معمولا در طول بارداری فقط 14 تا 22.700 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
- زنانی که قبل از بارداری چاق باشند (BMI مساوی یا بیشتر از 30) در حدود 11.400 تا 19 کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
افزایش وزن در بارداری از چه ماهی شروع میشه ؟
بعضی از خانمها از همان سه ماهه اول بارداری شروع به وزن گیری در بارداری میکنند؛ که البته وزن گیری مادر در سه ماهه اول بارداری زیاد نیست و در حدود 2 کیلوگرم یا حتی کمتر است.
بعضی دیگر از خانمها ممکن است طی چند ماه اول بارداری حتی کاهش وزن هم داشته باشند، به خصوص اگر دچار برخی از عوارض بارداری نظیر بیماری صبحگاهی باشند. این کاملاً طبیعی است و معمولا هیچ خطری مادر و جنین را تهدید نمی کنند؛ اما در مواردی که تهوع بارداری شدید وجود داشته باشد، ممکن است پزشک دارو تجویز کند. کاهش وزن در سه ماهه سوم بارداری شایع نیست؛ برعکس بیشترین وزن گیری مادر در سه ماهه دوم بارداری و سه ماهه سوم حاملگی می‌شود.
آیا کاهش وزن در بارداری خطرناک است؟
در بیشتر موارد، زنان نباید در دوران بارداری کاهش وزن داشته باشد. اما اگر زنی هنگام بارداری اضافه وزن بالایی داشته باشد، ممکن است پزشک از او بخواهد وزن خود را کاهش دهد. اضافه وزن قبل از بارداری خطر بروز عوارض بارداری نظیر دیابت حاملگی و اختلالات فشار خون بالا در بارداری مانند پره اکلامپسی را افزایش می‌دهد. همچنین این افراد معمولا مجبور می‌شوند سزارین انجام بدهند چون شرایط زایمان طبیعی را ندارند.
در صورت نیاز، شما باید حتما تحت نظر پزشک وزن خود را کم کنید. هیچگاه خودتان سعی نکنید در هنگام بارداری وزن کم کنید یا از رژیم های غذایی خاصی استفاده کنید؛ حتی اگر قبل از بارداری از آن رژیم غذایی پیروی می‌کردید. این کار ممکن است برای شما یا کودکتان خطرناک باشد.
چه کار کنیم تا وزن گیری در بارداری ما نرمال باشد؟
همانقدر که افزایش وزن زیاد در بارداری مجاز نیست، عدم افزایش وزن در بارداری نیز می‌تواند نگران‌کننده باشد. برای اینکه وزن گیری در بارداری شما در محدوده نرمال باشد، اقدامات زیر را دنبال کنید:
حواستان به جدول وزن گیری مادر در دوران بارداری باشد
از همان ابتدا و به طور مرتب با پزشکتان همکاری کنید تا علاوه بر بررسی وضعیت سلامت عمومی شما و جنین در حال رشدتان، میزان افزایش وزن شما را نیز اندازه گیری کند و با استانداردترین جدول وزن گیری مادر در دوران بارداری مقایسه کند. او به شما می‌گوید که میزان وزن گیری در بارداری شما مشکلی دارد یا نه. خودتان هم می‌توانید با کمک جدول اضافه وزن بارداری که در همین مقاله هم به آن اشاره شد، به طور منظم روند وزن گیری در بارداری خود را چک کنید و سعی کنید آن را در محدوده وزن نرمال مادر در دوران بارداری حفظ کنید.
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل برای همه مادران جواب می‌دهد
نیازی به خوردن غذا به اندازه دو نفر نیست! فقط سعی کنید خوب غذا بخورید. یک رژیم غذایی متعادل سرشار از غلات سبوس دار، سبزیجات، میوه ها، لبنیات کم چرب و پروتئین بدون چربی بخورید. حواستان به غذاهای ممنوعه در دوران بارداری باشد؛ به عنوان مثال می‌بایست از مصرف قندها و چربیهای جامد و خوراکی‌های بی‌فایده‌ای چون نوشابه، غذاهای سرخ شده، گوشتهای چرب، غذاهای فراوری شده و فست فودها اجتناب کنید.
مقدار نیاز خود را برای افزایش کالری بدانید
در دوران بارداری، بیشتر از قبل در کالری مصرفی خود دقت کنید. این به شما کمک می‌کند که علاوه بر اینکه از فراهم شدن نیازهای تغذیه‌ای جنین مطمئن شوید، از افزایش وزن ناگهانی در بارداری خود پیشگیری کنید.
یک زن باردار به طور متوسط در سه ماهه اول بارداری خود نیازی به افزایش کالری مصرفی‌اش ندارد. به طور معمول، زنان در طول سه ماهه دوم بارداری به حدود 340 کالری اضافه در روز نیاز دارند که با نوشیدن یک لیوان شیر کم چرب یا یک تکه پنیر و یک عدد میوه تازه، تامین می‌شود. زنان در طول سه ماهه سوم بارداری نیز، به حدود 450 کالری اضافی در روز نیاز دارند. هنگامی‌که دوقلو باردار باشید ممکن است شما به حدود 200 کالری بیشتر از این مقادیر ذکر شده در ماههای مختلف بارداری نیاز داشته باشید. چندان در مورد وزن گیری مادر در هفته های مختلف بارداری حساس نباشید بسته به وضعیت تهوع، جنسیت و تعداد جنینها و شرایط فیزیکی اولیه مادر هر زنی با دیگر زنان فرق دارد. در مورد افزایش وزن ماهانه با پزشک خود مشورت کنید.
فعالیت بدنی را فراموش نکنید
در هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط داشته باشید. 150 دقیقه ممکن است زیاد به نظر برسد، اما می‌توانید با خرد کردن فعالیت بدنی به زمانهای 10 دقیقه‌ای، به هدف روزانه و هفتگی خود برسید. فعالیت بدنی برای اکثر زنان باردار سالم و بی خطر است اما برای کسب اطلاعات دقیق‌تر، به خصوص اگر حاملگی شما از نوع پرخطر است، با پزشکتان مشورت کنید.
یادتان باشد که هدف از فعالیت بدنی در دوران بارداری، تناسب اندام نیست؛ این است که از نظر جسمی فعال باشید. اگر انجام فعالیت های بدنی برایتان دشوار است به خصوص در ماههای آخر، فقط سعی کنید به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده نمانید. سعی کنید تا می‌توانید قدم بزنید و فعال باشید.
راههای افزایش اشتها در دوران بارداری به مادران کم وزن کمک می‌کند
در نحوه وزن گیری مادر در دوران بارداری افرادی که مشکل عدم افزایش وزن دارند، می‌توانند برخی از راههای افزایش اشتها در دوران بارداری را امتحان کنند. این افراد می‌بایست هر روز پنج تا شش وعده غذایی کوچک اما مغذی میل کنند و از میان وعده‌های کم حجم و پرانرژی مانند یک مشت آجیل، کشمش، میوه های خشک شده و بستنی استفاده کنند. همچنین استفاده از کره بادام زمینی، البته اگر به آن حساسیت ندارید، می‌تواند یک گزینه عالی باشد. یک قاشق غذاخوری کره بادام زمینی حدود 100 کالری و 7 گرم پروتئین به شما می‌رساند. می‌توانید آن را همراه با نان تست، سیب، موز یا حتی کرفس میل کنید. استفاده از شیر خشک هم برای کسانی که مشکل عدم افزایش وزن در بارداری دارند، موثر است. پوره سیب زمینی همراه با تخم مرغ‌های خرد شده و غلات نیز، گزینه‌های خوبی هستند.
منبع:
https://www.webmd.com/baby/guide/healthy-weight-gain#1
https://www.cdc.gov/reproductivehealth/maternalinfanthealth/pregnancy-weight-gain.htm
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.