علت وزن نگرفتن مادر در بارداری

علت وزن نگرفتن مادر در بارداری و یا به عبارتی، ثابت ماندن وزن در بارداری باید حتما توسط پزشک متخصص بررسی شود. پزشک با جدول وزن‌ گیری مادر در دوران بارداری، میزان کمبود را تشخیص دهد. چراکه اضافه نشدن وزن در بارداری می‌تواند گاهی برای جنین و بارداری شما خطراتی به همراه داشته باشد. در ادامه بیشتر در مورد دلایل وزن نگرفتن و روشهای رفع آن توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی دوران بارداری از جمله نمودار رشد جنین و مراقبت بارداری دسترسی پیدا کرده و می‌توانید با دیگر مادران  تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که در اختیارتان قرار می‌گیرد.

علت اضافه نکردن وزن در بارداری چیست؟

وزن گیری در بارداری برای اکثر زنان به راحتی اتفاق می افتد؛ اما برخی از زنان نیز ممکن است با مشکل ثابت ماندن وزن در بارداری یا حتی کاهش وزن در بارداری مواجه شوند. علت وزن نگرفتن مادر در بارداری می‌تواند یک یا تعدادی از موارد زیر باشد:

1. رژیم غذایی نامناسب و فاقد مواد مغذی و پرکالری
2. مشکلات متابولیک
3. فعالیت بدنی زیاد
4. استراحت کم
5. بیماری صبحگاهی
6. کاهش اشتها
7. برخی از بیماریها و مشکلات گوارشی
8. مشکلات جذب مواد غذایی به دلیل عفونت و برخی موارد دیگر.
9. مشکلات عاطفی و استرس

در موارد شدیدتر، علت وزن نگرفتن مادر در بارداری ممکن است عارضه ای به نام هیپرامزیس گراویداروم (استفراغ های شدید حاملگی) باشد که به مراتب از بیماری صبحگاهی شدیدتر است. این عارضه به ویژه در زنانی که چندقلو باردارند یا زنانی که سابقه بیماری حرکت (حالت تهوع هنگام حرکت با وسایل نقلیه) دارند، شایعتر است.

* آیا اضافه وزن در بارداری پسر بیشتر است؟

این عارضه می‌تواند علاوه بر از دست رفتن ویتامین ها و مواد مغذی بدن، آب بدن را نیز به شدت کاهش دهد و عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. در اکثر موارد علت کاهش وزن در بارداری نیز همین عارضه است. به همین علت این عارضه حتما باید توسط پزشک و با کمک تجویز داروهای خاصی، تحت درمان قرار بگیرد. 

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

آیا اضافه نکردن وزن در بارداری خطرناک است؟

اضافه نشدن وزن در بارداری در سه ماهه اول

میزان اضافه نشدن وزن در بارداری با توجه به تعیین سن بارداری انجام می‌شود. معمولا در هفته‌های اول یا حتی سه ماهه اول بارداری اکثر زنان اتفاق می‌افتد. حتی بعضی از زنان باردار چند کیلو هم وزن کم میکنند. در این مدت اکثر زنان باردار با شدیدترین علائم و عوارض بارداری خود مواجه می‌شوند که درواقع علت کاهش وزن در بارداری آنها همین است. از بیماری صبحگاهی گرفته تا تهوع‌، خستگی‌، یبوست و سوزش معده در بارداری . همه اینها باعث می‌شود که اشتهای خود را به غذا خوردن از دست بدهند که باعث ثابت ماندن وزن در بارداری می‌شود. اگر همراه این علائم، اسهال و استفراغ هم داشته باشید، ممکن است مقداری وزن هم از دست بدهید. اگر شما در سه ماهه اول حاملگی بین 400 گرم تا 2 کیلوگرم وزن اضافه کنید هم باید خوشحال باشید!

خوشبختانه طبیعت هوای کودک شما را دارد و در این مدت حتی با وجود ثابت ماندن وزن در بارداری باز هم از جنین شما محافظت خواهد کرد. علاوه بر این، در چند هفته اول بارداری نیازهای غذایی جنین بسیار کم است. این بدان معناست که در ماههای اول، با وجود اضافه نشدن وزن در بارداری یا حتی کاهش وزنهای جزئی، خطری برای جنین به وجود نخواهد آمد. 

اضافه نشدن وزن در بارداری در سه ماهه دوم و سوم

اگر ثابت ماندن وزن در بارداری در سه ماهه دوم و سوم نیز ادامه داشته باشد، می‌تواند جای نگرانی داشته باشد. با بزرگتر شدن کودک‌، کالری و مواد مغذی مورد نیاز او بیشتر می‌شود. یکی از عوارض اضافه نکردن وزن در بارداری این است که کودکان مادرانی که در دوران بارداری کمتر از 9 کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند، به احتمال زیاد زودتر از موعد به دنیا می آیند؛ چراکه با یکی از عوارض بارداری یعنی محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR)  مواجه می‌شوند (البته در زنانی که قبل از بارداری، اضافه وزن بسیار بالایی داشته باشند، اضافه شدن 9 کیلوگرم وزن نرمال محسوب می‌شود). 

* IUGR چیست؟ + عوارض و روشهای درمان

به همین دلیل در سه ماهه دوم و سوم، علت ثابت ماندن وزن در بارداری یا علت کاهش وزن باید حتما توسط پزشک بررسی و کنترل گردد. اغلب اوقات ثابت ماندن وزن در ماه هفتم بارداری تا ماه نهم جای نگرانی ندارد ، به خصوص اگر اضافه نکردن وزن در ماه آخر بارداری رخ دهد. اگر پزشک ببیند که جنین به خوبی وزن گیری کرده است و حال عمومی شما خوب است، به شما خواهد گفت که نگران اضافه نشدن وزن در بارداری خود نباشید. اما علت کم شدن وزن مادر در ماه آخر بارداری باید حتما بررسی شود، به خصوص اگر بیش از نیم تا یک کیلو وزن کم کنید. اگر وزن جنین در ماه های آخر افزایش پیدا نکند پزشک استفاده از مکملها را به شما پیشنهاد میکند. در این مقاله در مورد بهترین مکمل برای وزن گیری جنین بیشتر بخوانید. 

برای مقابله با ثابت ماندن وزن در بارداری چه کنیم؟

اگر علت ثابت ماندن وزن در بارداری شما یک بیماری خاص نباشد، می‌توانید با راهنمایی پزشک متخصص تغذیه و به کار بردن راهکارهای زیر، این شرایط را مدیریت کنید:

1. کالری بیشتری مصرف کنید 

شاید این موضوع بدیهی به نظر برسد؛ اما تکرارش لازم است. اگر شما مطمئنید که در طول بارداری به اندازه کافی کالری دریافت می‌کنید اما با مشکل اضافه نشدن وزن در بارداری مواجه هستید، شاید نیاز باشد مقدار کالری دریافتی خود را از قبل بیشتر کنید. ممکن است متابولیسم شما بالا باشد و یا جذب غذا در بدن شما ضعیف باشد. 

اگر اشتهای خود را از دست داده‌اید، بهتر است به جای مقدار، بر روی کیفیت کالری‌های دریافتی خود تمرکز کنید؛ یعنی سعی کنید وعده‌های غذایی کوچک اما مقوی و پر کالری و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی بخورید. اگر نمی‌توانید زیاد غذا بخورید، مصرف چربی را افزایش دهید؛ البته چربی‌های سالم. بهترین گزینه‌ها غذاهای سرشار از چربیهای اشباع نشده هستند؛ مانند تخم کتان‌، و روغن تخم کتان‌، بادام درختی، گردو‌، بادام زمینی و سایر انواع آجیل، کره بادام زمینی، روغن زیتون‌، جوانه گندم‌، غلات و حبوبات‌، آووکادو‌، زیتون‌ و مارگارین. تخم مرغ، لبنیات پرچرب، ماکارونی غلات سبوس دار و ماهی قزل آلا نیز گزینه‌های خوبی هستند. 

* بی اشتهایی در بارداری و جنسیت جنین چه ارتباطی با هم دارند؟

همچنین مادرانی که با مشکل اضافه نشدن وزن در بارداری مواجه هستند، بهتر باشد برای یک مدت از خوردن غذاهای پرحجم و کم کالری نظیر سالاد که جلوی اشتهای شما را می گیرند، خودداری کنید. یادتان باشد که نمی‌توانید به این بهانه که باردارم ولی وزن اضافه نکردم به سراغ خوراکیهای پرکالری و فاقد ارزش غذایی نظیر انواع شیرینی و بستنی و فست فودها بروید. آنها شاید کالری زیادی داشته باشند اما هیچ ماده مغذی به بدن شما و جنین نمی‌رسانند. حتی ممکن است خطر برخی از عوارض بارداری نظیر دیابت بارداری یا سوزش معده در بارداری را افزایش دهند. 

2. میان وعده ها را فراموش نکنید 

ممکن است یک علت وزن نگرفتن مادر در بارداری شما این باشد که روزانه فقط سه وعده غذا می‌خورید. خوردن پنج تا شش وعده غذایی کوچک در روز‌، متابولیسم شما را تنظیم می‌کند و باعث افزایش وزن سالم می‌شود. بیشتر زنان باردار برای اینکه بتوانند تمام مواد مغذی و کالری‌ مورد نیاز خود را دریافت کنند به چند میان وعده اضافی نیاز دارند. اما هرگز به سراغ میان وعده های ناسالمی چون دونات و انواع شیرینی های پر از قند نروید. آجیل، غلات و میوه بهترین میان وعده‌ها برای زنان باردار هستند.

3. قبل از بارداری وزن خود را در محدوده  BMI نرمال حفظ کنید

اگر قبل از بارداری در محدوده وزن سالم باشید، شانس موفقیت خود را برای افزایش وزن مناسب در طول بارداری خود افزایش خواهید داد. افرادی که تناسب اندام دارند معمولا در طول بارداری نیز به مقدار مناسبی وزن اضافه می کنند مشکل افزایش زیاد یا اضافه نشدن وزن در بارداری را ندارند.

4. بیماری تهوع بارداری را کنترل کنید

یک علت اضافه نشدن وزن در بارداری بیماری صبحگاهی است. خوشبختانه با ورود به سه ماهه دوم بارداری برخی از عوارض بارداری نظیر بیماری صبحگاهی به تدریج فروکش می‌کنند و افزایش وزن شما آغاز می‌شود. اما اگر شما یکی از مادران بد شانس باشید (تقریبا نیمی از مادران)، حالت تهوع بارداری ممکن است در ماه های بعد هم ادامه پیدا کند. برای مقابله با حالت تهوع بارداری می‌توانید از ترفندهای زیر استفاده کنید: 

• همیشه یک میان وعده روی میز کنار تخت خود داشته باشید. قبل از خواب و بلافاصله بعد از بیدار شدن، کمی از آن بخورید. این کار از تهوع بارداری پیشگیری می‌کند. 
• از گرسنه ماندن بیش از حد خودداری کنید. گرسنگی بیش از حد می‌تواند منجر به حالت تهوع شود. 
• سعی کنید هر دو تا سه ساعت یه چیزی بخورید. آجیل گزینه خوبی برای میان وعده های شما خواهد بود، سالم و مقوی.
• زنجبیل را امتحان کنید که معمولاً جواب می‌دهد. سعی کنید با زنجبیل تازه، چای درست کنید یا از زنجبیل در زمان پخت و پس از استفاده کنید. 
• بدنتان را آبرسانی کنید. آبرسانی بدن به ویژه زمانی که تهوع و استفراغ داشته باشید، بسیار مهم است. سعی کنید قبل و بعد از غذا آب بنوشید اما هرگز همراه با وعده های غذایی آب ننوشید. 
• اگر هیچ یک از این توصیه‌ها به شما کمک نکرد، ممکن است نیاز باشد که پزشکتان برای شما داروی خاصی را تجویز کند.
• از غذاهایی که حالتان را بد می‌کند اجتناب کنید

شاید این توصیه خیلی بدیهی به نظر برسد، اما گفتن آن برای برخی از مادران ضروری است. برخی از زنان در دوران بارداری نسبت به بو یا طعم خاصی نفرت پیدا می‌کنند و گاهی دچار تهوع و استفراغ می‌شوند. یک علت کاهش وزن در بارداری نیز همین موضوع است. ممکن است این غذاها خیلی هم مفید باشند یا جزو غذاهای محبوب شما در دوران قبل از بارداری بوده باشند؛ اما نیازی به مقاومت نیست. اگر بو یا طعم خاصی حالتان را بد می‌کند، به سادگی آن را حداقل برای مدتی، کنار بگذارید. در اکثر موارد اشتهای شما مجددا در سه ماهه دوم بارداری باز خواهد گشت. اکثرا غذاهایی که بو یا طعم قوی دارند، این حالت را در زنان ایجاد می‌کنند، مانند سیر، پیاز، ادویه‌ها و قهوه. 

* چاقی در بارداری چه عوارضی دارد؟

بیشتر استراحت کنید

از دیگر علت وزن نگرفتن مادر در بارداری نداشتن استراحت کافی است. خیلی خوب است که در تمام دوران بارداری فعال بمانید و فعالیت بدنی از بسیاری از عوارض بارداری پیشگیری می‌کند و از طرفی بدن شما را برای زایمان آماده نگه می‌دارد. با این وجود فعالیت بدنی زیاد حتی اگر از نظر پزشکی برایتان مجاز باشد، می‌تواند کالری زیادی بسوزاند و ممکن است ثابت ماندن وزن در بارداری باشد. اگر شاغل هستید و کار پرجنب و جوشی دارید، شاید بهتر باشد که زودتر مرخصی بگیرید. در برخی از کارهای خانه نیز، از همسر یا خویشاوندانتان کمک بگیرید و سعی کنید زمانهایی را به استراحت و ریلکس شدن اختصاص دهید.  

منبع:

https://www.whattoexpect.com/pregnancy/not-gaining-enough-weight/

https://www.sarahremmer.com/help-im-pregnant-and-not-gaining-enough-weight/