هفته پانزدهم بارداری | اندازه شکم برای جنین ۱۵ هفته و علائم و توصیه‌ها

در هفته پانزدهم جنین با سرعت زیادی در حال رشد و نمو است. در این هفته استخوان‌های گوش شکل می‌گیرند، استخوان‌های ستون فقرات تقویت می‌شوند، مژه‌ها و ابروها ایجاد می‌شوند و رشد بدن از رشد سر پیشی می‌گیرد. مادر نیز ممکن است عوارضی از جمله دردهای شکمی، گرفتگی و خونریزی بینی را تجربه کند. در ادامه در مورد تغییرات جنین در هفته پانزدهم بارداری بیشتر توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله هفته پانزدهم بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

در هفته پانزدهم بارداری جنین چگونه است؟

از تمام وزنی که در طول هفته‌های گذشته اضافه کرده‌اید (که حدود ۲ تا ۴ کیلوگرم است) تنها ۷۰ تا ۷۵ گرمش به کودکتان می‌رسد. طول بدن کودکتان در هفته پانزدهم بارداری حدود ۱۰ تا ۱۲.۵ سانتی‌متر و وزنش حدود ۷۰ تا ۸۵ گرم است.

* مقاله بارداری چند هفته است؟ را مطالعه کنید.

کودکتان در هفته پانزدهم بارداری، وارد مرحله جدیدی از زندگی‌ شده و دوره‌هایی از فعالیت بالا، استراحت و مجدداً فعالیت را تجربه خواهد کرد که البته شما در این زمان متوجه این فعالیت‌ها نمی‌شوید ولی پس از چند هفته، شما هم حرکات کودکتان در رحم را احساس می‌کنید. 

• نقطه عطف هفته پانزدهم بارداری تشکیل سه استخوان گوش داخلی است. حواستان به زبانتان و آنچه می‌گویید باشد! زیرا از هفته آینده هرچه شما می‌گویید جنین خواهد شنید.
• به غیر از استخوان‌های گوش داخلی، یک سری تغییرات استخوانی دیگر نیز در او رخ خواهد داد. ستون فقرات و عضلات پشت کودک به اندازه‌ای قوی می‌شود که اجازه می‌دهد سر و گردنش کاملاً صاف قرار بگیرد. فراموش نکنید که در این دوره، مکمل‌های کلسیم خود را برای حمایت از رشد استخوانی کودک حتماً مصرف کنید.
• مژه‌ها و ابروها در جنین پانزده هفته شکل می‌گیرد.
• کودکتان در هفته پانزدهم بارداری شبیه یک مدل با سایز صفر می‌باشد! زیرا هنوز لایه‌های چربی در زیر پوست او شکل نگرفته‌اند. حتی می‌توانید رگ‌های او را از روی پوست شفافش مشاهده کنید.
• پاهای کودک در این هفته بلندتر از بازوهای او می‌شود. رشد بدنش نیز در هفته پانزدهم بارداری از رشد سر پیشی می‌گیرد.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

در هفته پانزدهم بارداری چه اتفاقی برای مادر می‌افتد؟

در هفته پانزدهم بارداری، تغییرات قابل ملاحظه‌ای در بدن شما رخ نخواهد داد. در این هفته، همه‌چیز به سرعت پیش می‌رود، به طوری که به سختی متوجه تغییرات خواهید شد. ممکن است چند کیلو وزن اضافه کنید و شکمتان در هفته پانزدهم بارداری کمی بزرگتر شود. برخی از علائم مادر در هفته پانزدهم بارداری عبارتند از:

• ممکن است دردهای شکمی شما ادامه داشته باشد؛ زیرا رباط‌هایی که رحم را نگهداری می‌کنند دچار کشش بیشتری می‌شوند.
• توانایی شما برای مبارزه با عفونت‌ها در دوران بارداری کاهش می‌یابد؛ بنابراین ممکن است در هفته پانزدهم بارداری بیشتر دچار مشکلاتی مانند سرفه و سرماخوردگی شوید.
• رینیت حاملگی باعث گرفتگی بینی می‌شود که شبیه سرماخوردگی به نظر می‌رسد. علت این بیماری افزایش جریان خون به غشای مخاطی بینی است.
• افزایش حجم خون در رگ‌های بینی باعث خون دماغ شدن در برخی از مادران باردار می‌شود.
•  تمرینات آرام‌سازی مانند مراقبه و تنفس عمیق به شما در طول بارداری، هنگام زایمان و پس از آن کمک خواهند کرد. همچنین می‌تواند تاثیراتی در پیشگیری از افسردگی دوران بارداری داشته باشند.

یبوست

حدود 16 تا 39 درصد از افراد در دوره‌ای از بارداری، دچار یبوست می‌شوند. در سه ماهه سوم بارداری، زمانی که جنین سنگین‌تر است و بیشترین فشار را به روده وارد می‌کند، ببشتر احتمال یبوست وجود دارد. با این حال یبوست ممکن است در هر دوره بارداری، از جمله هفته پانزدهم بارداری اتفاق بیفتد.

علل شایع یبوست در دوران بارداری، شامل تغییرات هورمونی، مصرف دارو و مکمل‌ها و عدم دریافت فیبر کافی در رژیم غذایی است. شما می‌توانید با افزایش مقدار فیبر و آب در رژیم غذایی خود و حفظ عادات خوب دفع، از یبوست پیشگیری کرده یا آن را مدیریت کنید.

خونریزی لثه

برخی از زنان در دوران بارداری، دچار تورم و درد لثه می‌شوند که ممکن است خونریزی کند. خونریزی لثه، به دلیل تجمع پلاک روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، می‌تواند لثه‌های شما را در برابر پلاک آسیب‌پذیرتر کند و منجر به التهاب و خونریزی شود. به این بیماری، لثه بارداری یا بیماری لثه نیز گفته می‌شود. عکس جنین ۱۵ هفته را می‌توانید در زیر ببینید.

تغذیه در هفته پانزدهم بارداری

وعده‌های غذایی، بار دیگر برایتان لذت‌بخش می‌شوند. سعی کنید غذاهای متنوعی را وارد رژیم غذایی خود کنید. با خوردن غذاهایی با طعم‌های مختلف، به شکل‌گیری هرچه بهتر جوانه‌های چشایی در کودکتان کمک خواهید کرد. هرچقدر تنوع غذاهایی که مصرف می‌کنید بیشتر باشد، کودکتان در آینده، قابلیت پذیرش طعم‌های متنوع‌تری را خواهد داشت.

البته باید نکات  را هم رعایت کنید. مراقب آنچه که در طول هفته پانزدهم بارداری می‌خورید، باشید. مصرف تنباکو، کافئین، بعضی داروها و الکل می‌تواند اثر منفی روی رشد کودکتان داشته باشد. مصرف چای و قهوه در دوران بارداری نیز دارای محدودیت‌هایی است که باید رعایت شود.

درد در مچ دست‌ها

پزشکان دقیقاً نمی‌دانند که چه چیزی باعث درد مچ دستان زنان باردار می‌شود. ظاهراً هورمون‌ها مسبب آن هستند اما ممکن است علت درد مچ دست‌ها در هفته پانزدهم بارداری، افزایش تجمع مایعات در بدن باشد. این تجمع ممکن است باعث فشردگی اعصاب در ناحیه مچ دست شود.

البته همه زنان این درد را تجربه نمی‌کنند اما از کسانی که دچار این عارضه می‌شوند، تعداد کمی نیاز به درمان جراحی خواهند داشت. مراقب باشید تا فعالیتی انجام ندهید که باعث افزایش فشار وارده در ناحیه شود.

تغییر وضعیت خواب

وضعیت خواب شما در دوران بارداری، تا حدودی تغییر خواهد کرد که می‌توانید از راهکارهای متفاوتی پیروی کنید. خوابیدن روش شکم ممنوع است. از طرفی، در خوابیدن به پشت نیز رحم در حال رشدتتان باعث فشردگی رگ‌ها و در نتیجه انسداد جریان خون می‌شود. نتیجه این امر، تهوع، از حال رفتن و در موارد خطرناک‌تر، کاهش جریان خون به رحمتان خواهد بود. نرسیدن خون به رحم نیز رشد کودکتان را به مخاطره می‌اندازد.

حتی اگر خواب سنگینی دارید، باید بدانید روند آن تغییر خواهد کرد. به دلیل تلاش و تقلایی که برای پیدا کردن موقعیت مناسب خوابتان می‌کنید، خواب از سرتان خواهد پرید. ممکن است مجبور شوید برای ایجاد یک حالت مناسب، چند بالش را روی هم قرار دهید.

خوابیدن به پهلو باعث می‌شود که خون کافی به پانکراس برسد و پس از آن بدون هیچ مانعی به قلب بازگردد. بهترین راه حل در هفته پانزدهم بارداری، خوابیدن به پهلوی چپ است. چون به نظر می‌رسد این موقعیت برای کودکتان نیز مناسب باشد. خوابیدن به پهلوی چپ می‌تواند جریان خون و مواد غذایی به جفت را بهبود بخشد. نتیجه این امر تغذیه بهتر کودکتان خواهد بود. این حالت خوابیدن به کلیه‌ها نیز کمک می‌کند تا مواد زائد را بهتر دفع کنند. در نتیجه از ورم بدن مادر در آینده جلوگیری می‌شود.

اندازه شکم در هفته 15 بارداری

اندازه شکم در این هفته کمی تغییر می‌کند و مشخص شدن آن به وزن اولیه شما بستگی دارد. در مادران کم وزن، تغییر سایز شکم مشخص‌تر است.

آزمایشات و غربالگری‌ها در سه ماهه دوم بارداری

اگر بارداری پرخطری ندارید، پزشک معمولاً در این هفته سونوگرافی تجویز نمی‌کند اما ممکن است برای اولین بار در طول سه ماهه دوم بارداریتان، پزشک جهت بررسی اختلالات جنینی، درخواست آزمایشاتی بدهد. یکی از آزمایشات مهم غربالگری در سه ماهه دوم بارداری، آزمایش غربالگری چند ماهگی یا MMS  است. در این آزمایش، وجود برخی از اختلالات ژنتیکی مانند اسپینا بیفیدا (Spina bifida) مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته انجام این آزمایش اختیاری است و در صورت رضایت شما انجام می‌شود.

* مقاله معاینات پزشکی بارداری و نحوه انجام آن را مطالعه کنید.

پزشکتان در هفته ۱۵ تا ۲۹ بارداری، این آزمایش را برایتان انجام خواهد داد. این تست مشخص خواهد کرد که اختلالات کروموزومی یا مشکلات لوله عصبی در جنین وجود دارد یا خیر. همچنین ناهنجاری‌های رایج مانند سندروم داون مورد بررسی قرار می‌گیرد و تمام بیماری‌های ژنتیکی را شامل نمی‌شود. در صورتی که در این آزمایش، برخی اختلالات جدید نشان داده شود، پزشک، سونوگرافی جامعی بر روی جنین انجام می‌دهد و در صورت نیاز، آمینوسنتز را درخواست می‌کند.

اگر آزمایش MMS قبل از هفته پانزدهم بارداری انجام شده باشد، ممکن است ناهنجاری‌هایی را نشان دهد که واقعاً وجود ندارند و شما را مضطرب کند. در این موارد، پزشکتان از شما می‌خواهد که قبل از انجام آمنیوسنتز، کمی بیشتر صبر کنید. شاید لازم باشد صحت نتایج آزمایشات را مجدداً بررسی کنید یا این‌که تاریخ بارداری خود را دوباره چک کنید. پزشکتان احتمالاً یک سونوگرافی برای اندازه‌گیری دقیق سن حاملگی انجام خواهد داد.

در هفته پانزدهم بارداری، پزشکتان درخواست آزمایش بررسی سلول‌های خونی را نیز خواهد داد تا ببیند نیاز به مصرف مکمل آهن دارید یا خیر. همچنین RH خون شما نیز تعیین می‌شود و پزشک بررسی می‌کند که نیازی به دریافت داروی روگام دارید یا خیر.

در هفته پانزدهم بارداری چه باید کرد؟

در هفته پانزدهم بارداری، کار خاصی نیاز نیست برای مراقبت از خود انجام دهید. همین که عادت‌های سالم بارداری که طی دو هفته گذشته انجام می‌دادید و باید و نبایدهای دوران بارداری را رعایت کنید، کافی است. همچنین باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• آب کافی بنوشید. اگر از آب لوله‌کشی استفاده کنید در آن فلوراید وجود دارد که می‌تواند به شکل‌گیری مینای محافظ دندان‌های جنینتان کمک کند.
• از یک رژیم غذایی غنی از پروتئین و کلسیم پیروی کنید؛ زیرا این مواد غذایی برای رشد کودکتان در طول هفته پانزدهم بارداری ضروری است.
• آهن یکی از مواد غذایی مورد نیاز برای تشکیل بافت پیوندی جنین است. اکثر مکمل‌هایی که در این دوره مصرف می‌کنید دارای آهن هستند؛ اما می‌توانید با مصرف غذاهای غنی از آهن مانند خرما، اسفناج و عدس میزان آن را افزایش دهید.
• آب قره‌قاط غنی از ویتامین c است که سیستم ایمنی شما را تقویت می‌کند. همچنین در جذب بیشتر آهن به بدن کمک می‌کند.
• مراقب سلامتی‌تان باشید و دست‌های خود را بشویید. سیستم ایمنی بدن شما در دوران بارداری ضعیف می‌شود. بنابراین ممکن است به سرعت دچار عفونت جدید شوید؛ بنابراین اقدامات لازم برای پیشگیری از عفونت را انجام دهید.
• برای حفظ سلامت دندان در دوران بارداری به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا نکات لازم را به شما بیاموزد.
• قبل و بعد از رابطه جنسی ناحیه تناسلی خود را به خوبی بشوید. نحوه صحیح رابطه جنسی در دوران بارداری را نیز بیاموزید.
• می‌توانید برای تغییر روحیه خود به حمام آب گرم بروید. 
• عطر درمانی هم می‌تواند روحیه شما را تغییر دهد. به سراغ شمع‌های معطر و روغن‌های درمانی بروید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.

در هفته ۱۵ بارداری چه کارهایی انجام ندهیم؟

در هفته پانزدهم بارداری از انجام کارهای زیر خودداری کنید:

• سونا یا حمام داغ نروید.
• از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
• داروهای غیر مجاز بارداری را مصرف نکنید.
• غذاهای غیر مجاز در بارداری را مصرف نکنید.
• از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.

سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص

من هفته ۱۵ بارداری هستم ولی حرکت جنین را حس نمی‌کنم، آیا طبیعی است؟

بله، حرکت جنین معمولاً از هفته ۱۸ تا ۲۲ حس می‌شود، نگران نباشید.

هفته پانزدهم هستم اما هنوز درد کمر و زیر شکم دارم، آیا طبیعی است؟

بله، به دلیل رشد رحم و تغییرات هورمونی طبیعی است، اما در صورت شدت درد، با پزشک مشورت کنید.

در هفته پانزدهم سردرد شدید و بدن‌درد دارم، چکار کنم؟

مایعات کافی بنوشید، استراحت کنید و از استامینوفن با تجویز پزشک استفاده کنید؛ اگر ادامه داشت، پزشک را مطلع کنید.