انواع اختلالات روانی + روش درمان

اختلالات روانی گستره بسیار وسیعی دارند که هر کدام هم علائم و نشانه‌های مختص به خودشان را دارند. در دنیای پزشکی و روانشناختی اختلالات روانی به مجموعه الگوهای رفتاری و روانی اشاره دارد که می‌تواند به راحتی بر روی جنبه‌های مختلف زندگی تاثیر منفی بگذارد. این اختلالات اغلب اوقات باعث ایجاد پرخاشگری، پریشانی، افسردگی و... در فرد می‌شوند. همچنین این اختلالات بر روی خلق و خو، نحوه تفکر و تصمیم گیری، ادراک و رفتار شخص تاثیر مستقیمی می‌گذارند. در این مطلب ما قصد داریم تعدادی از شایع‌ترین اختلالات روانی را معرفی کنیم و همچنین روش درمان آن‌ها را بررسی کنیم

منظور از اختلالات روانی چیست؟

وقتی از اختلالات روانی صحبت می‌کنیم منظورمان مجموعه‌ای از شرایط بوده که بر نحوه تفکر، رفتار و خلق و خوی فرد تاثیر می‌گذارند و عموما علائم این اختلالات بر روی زندگی و فعالیت‌های روزمره اثر مخرب دارند. این اختلالات می‌توانند به دلایل مختلفی در فرد دیده شوند که مهم‌ترین فاکتورهای موثر در بروز آن‌ها ژنتیک، تجربیات شخصی زندگی، عوامل محیطی و بیماری است.

علت بروز بیماری‌های روانی چیست؟

عوامل بسیار متعددی در بروز بیماری‌های روانی نقش دارند. از بین عوالم محیطی، ژنتیک و تجربیات مختلف زندگی مهم‌ترین فاکتور موثر در بروز اختلالات روانی ژنتیک است. در واقع اگر تجربه بیماری‌های روانی در خانواده وجود داشته باشد فرد هیچ راه فراری ندارد و دیر یا زود درگیر علائم بیماری خواهد شد. دقت کنید که تروما در دوران کودکی هم می‌تواند نقش بسیار پر رنگی در بروز بیماری‌های روانی داشته باشد. 

انواع اختلالات روانی

در این قسمت برخی از رایج‌ترین بیماری‌های روانی را معرفی خواهیم کرد:

اسکیزوفرنی یا روان پریشی

اسکیزوفرنی(Schizophrenia) یک بیماری روانی مزمن است. فرد در این اختلال توهمات متعددی را تجربه کند. همین عوامل باعث شده تا فرد درگیر بیماری برداشت متفاوتی از عوامل محیطی داشته باشد. اسکیزوفرنی با نام‌های روان پریشی، شیزوفرنی و روان گسیختگی هم شناخته می‌شود. از رایج‌ترین علائم این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• توهم

• نداشتن انگیزه

• دوری از جامعه

• اختلال در نحوه تفکر

• تحلیل رفتن احساسات

• اختلالات شدید حافظه

• رفتارهای نامناسب در شرایط مختلف

• و...

درمان اسکیزوفرنی

هدف از متدهای درمانی در بیماری روان گسیختگی کاهش علائم است، دقت کنید که این بیماری درمان قطعی و 100% ندارد. همچنین روش‌های درمانی با توجه به شرایط بیمار، شدت بیماری و سابقه بیماری‌های او دنبال می‌شوند.

• دارو درمانی

• درمان روان شناختی

• الکتروشوک درمانی

• و تحریک عمیق مغز

از شیوه‌های درمانی این بیماری هستند. 

اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی یا همان Bipolar disorder اغلب اوقات در پایان دوره نوجوانی یا اوایل بزرگسالی دیده می‌شود. این اختلال باعث شده فرد تغییرات رفتاری و احساسی زیادی را تجربه کند. به عنوان مثال فرد درگیر اختلال دو قطبی لحظه‌ای شاد و سرحال و لحظه‌ای غمگین است. البته که همه ما در زندگی فراز و نشیب‌های احساسی زیادی را تجربه می‌کنیم. اما در اختلال دو قطبی شدت این تغییرات بیشتر هستند، به علاوه اینکه تاثیر بسیار مخربی بر روی زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد می‌گذارد. 

• احساس پریشانی

• افزایش فعالیت‌های فیزیکی

• اعتماد به نفس بالا

• احساس نا امیدی

• میل به خودکشی

• غمگین بودن

• اضطراب و استرس شدید

• اختلال خواب

• کاهش بهره وری

• و کاهش یا افزایش وزن ناگهانی

• از علائم رایج این بیماری روانی هستند.

درمان اختلال دو قطبی

بهترین روش برای درمان اختلال دو قطبی مصرف دارو است. داروهای تجویز شده از سمت پزشک کمک می‌کنند تا فرد به ثبات رفتاری برسد و بتواند احساسات خودش را کنترل کند. توجه داشته باشید که مدت زمان مصرف دارو با توجه به شدت بیماری می‌تواند متفاوت باشد. همچنین دارو درمانی تنها زمانی نتیجه مثبت به همراه خواهد داشت که دوره مصرف کامل شود. در کنار دارو درمانی جلسات تراپی و مشاوره هم می‌توانند نقش مثبتی در روند درمان فرد داشته باشند. 

افسردگی

در دنیای امروزی افسردگی(Depressive Disorder) به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی شناخته شده و طیف وسیعی از مردم دنیا را درگیر خودش کرده است. به طور کلی افسردگی باعث شده که انگیزه فرد برای ادامه زندگی و انجام فعالیت‌ها کمرنگ شود تا جایی که به طور کلی از بین برود. از طرفی افسردگی احساس غم گذرا نیست بلکه یک بیماری طولانی مدت بوده که می‌تواند تا سال‌ها فرد را درگیر کند. خود افسردگی مدل‌های مختلفی دارد که هر کدام هم علائم متفاوتی دارند. علائمی که در ادامه نام می‌بریم از شایع‌ترین نشانه‌های این اختلال روانی هستد:

• احساس گناه

• عدم داشتن اعتماد به نفس

• احساس نا امیدی و پوچی شدید

• از دست دادن کنترل سر کوچک‌ترین مسائل

• خستگی، بی انرژی بودن و بی حالی

• بی خوابی و اختلالات خواب

• تغییر اشتها که منجر به افزایش یا کاهش وزن می‌شود

• میل به مصرف دخانیات و الکل

• عملکرد ضعیف در محیط کار یا آموزش

• میل به آسیب زدن به خود

• دور از دوستان یا خانواده

درمان افسردگی

آیا افسردگی قابل درمان است؟ افسردگی هم درست مانند بسیاری از اختلالات روانی بعد از یک دوره مصرف دارو قابل کنترل است. در واقع می‌توان با دارو علائم بیماری را تا حد زیادی کاهش داد. علاوه بر مصرف دارو جلسات تراپی و روان درمانی، تغییر سبک زندگی، تحریک مغناطیسی مغز و خود مراقبتی همگی در درمان این اختلال نقش دارند.

اختلال اضطراب

منظور از اختلال اضطراب(anxiety disorder) تجربه ترس و اضطراب شدید است. فرد در این اختلال در شرایط گوناگونی این احساس را تجربه می‌کند، حتی برای اتفاقاتی که قرار است در آینده رخ بدهند. متاسفانه اختلال اضطراب بیشتر از هر اختلال روانی دیگری بر روی زندگی روزمره و عملکرد طبیعی فرد تاثیر منفی می‌گذارد. 

• لرزش صدا یا دست‌ها

• احساس وحشت

• احساس عصبانیت

• تنش و بی قراری

• تنفس سریع

• ضربان قلب بالا

• تعریق زیاد

• اختلالات خواب

• دوری از قرار گرفتن در شرایط اضطراب آور

• مشکلات متعدد در تمرکز

• از علائم و نشانه‌های این بیماری هستند. 

درمان اختلال اضطراب

اضطراب هم درست مانند بسیاری از اختلالات روانی با دارو قابل کنترل و درمان است. البته تنها زمانی که متخصص صلاح ببیند به سراغ دارو درمانی می‌رود. در کنار دارو جلسات تراپی، درمان شناختی-رفتاری و همچنین یادگیری تکنیک‌های کنترل اضطراب در درمان این بیماری بسیار موثر هستند. 

اختلال وسواس فکری-عملی

اختلال وسواس فکری-عملی یا همان Obsessive-Compulsive Disorder که به اختصار به آن OCD هم گفته می‌شود که در آن فکرهای استرس زا، ناخواسته و حتی بی ربطی مدام ذهن فرد را درگیر می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود تا فرد یک رفتار را در یک الگوی مشخصی به صورت مداوم تکرار کند. این اختلال هم در کودکان و هم در بزرگسالان رایج است. 

• ترس از آلودگی 

• ترس از تصادف

• ترس از بی نظمی

• شست و شوی زیاد

• شمردن اجسام به صورت مکرر

• انجام کارها به ترتیبی خاص و مشخص

• چک کردن مداوم برخی وسایل مانند گاز یا برق

• از جمله علائم این بیماری هستند. 

درمان اختلال وسواس فکری-عملی

بهترین متد درمانی این اختلال ترکیبی از روش‌های دارو درمانی و روان درمانی است. در واقع این دو متد در کنار هم نتیجه بهتری به همراه دارند تا اینکه هر کدام به تنهایی اجرا شوند. هدف از روش‌های درمانی این بیماری کنترل افکار ناخواسته و همچنین دنبال کردن یک زندگی نرمال است. 

سایر اختلالات روانی

تا اینجا انواع اختلال روانی را با توجه به میزان شیوع آن‌ها بررسی کردیم. اما دقت کنید که اختلالات روانی تنها به همین موارد ختم نمی‌شوند. سایر اختلالات روانی شامل موارد زیر می‌شوند:

• اختلالات خلقی

• اختلال خوردن

• اختلال ترس

• اختلال مصرف مواد

• اختلال خواب

• اختلال سلوک

• اختلال بیش فعالی

• اختلال یادگیری

• اختلالات شخصیتی

• اختلالات جنسیتی

• تروما

• اختلالات رشدی عصبی

• اختلالات پارافیلی

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟

برای درمان اختلالات روانی مهم‌ترین اقدام زمان درست مراجعه به پزشک است. در واقع هر چقدر زودتر اختلالات روانی تشخیص داده شوند روند درمان سرعت بیشتری می‌گیرد. به طور کلی اگر فاکتورهایی که احتمال بروز این اختلالات را تشدید می‌کنند شامل حال‌تان می‌شود بهتر است که با پزشک در این زمینه مشورت کنید. همچنین اگر مدتی است که شاهد تغییرات خلقی و رفتاری شده‌اید و علت دقیقی هم برای آن‌ها پیدا نمی‌کنید باز توصیه می‌کنیم با متخصص در این زمینه صحبت کنید. اگر هم به دنبال بهترین دکتر روانپزشک در تهران هستید می‌توانید از سایت درمانکده بهترین و مورد اعتمادترین پزشکان را جست و جو کنید. 

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم تعدادی از شایع‌ترین اختلالات روانی را معرفی کنیم. همان طور که دیدید ژنتیک، عوامل محیطی، تروما در زمان کودکی و بیماری‌های زمینه‌ای نقش بسیار پر رنگی در پدید آمدن این اختلالات دارند. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید همین حالا سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز شده لیست کاملی از پزشکان متخصص در زمینه‌های مختلف را در اختیار کاربران می‌گذارد. از بهترین متخصص پوست تهران گرفته تا متخصص اعصاب و روان و... همچنین شما می‌توانید در کنار مشاوره آنلاین وقت معاینه حضوری هم در برخی شهرها بگیرید