بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات، علت و درمان آن

در حالی که بسیاری از افراد به دنبال درمان گیاهی پروستات مزمن هستند؛ بعضی جراحی را انجام میدهند. بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات اتفاقی است که نه برای همه مردان، اما برای برخی از آنها رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند یکی از عوارض جانبی و محدود و موقت جراحی پروستات باشد. ممکن است عمل پروستات به عصب‌ها و عضلاتی که زمان ادرار کردن را کنترل می کنند، آسیب برساند. روش‌های درمانی متعددی برای کنترل و حل این عارضه وجود دارد که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.

علت بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات چیست؟

پروستات غده مهمی در سیستم تولید مثل مردان است. پروستات در شکم، جلوی راست روده و بین آلت تناسلی و مثانه قرار دارد. این غده در باروری مردان نقش دارد و مایع پروستات را که بخشی از مایع منی است، می سازد و ترشح می کند.

این عارضه ممکن است در هر کس در نتیجه علت خاصی باشد؛ اما به طور کلی بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات مشکل شایعی برای بیشتر مردان است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کاتتر خارج می‌شود. بهتر است بدانید که این مشکلی به صورت چشمگیری بعد از ماه نخست بهبود پیدا می‌کند.

شایع‌ترین بی‌اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات

• بی اختیاری استرسی

بی اختیاری استرسی حالتی است که نشت غیر ارادی ادرار در هنگام سرفه، عطسه، زور زدن یا انجام هر کاری که روی شکم فشار وارد می‌کند، اتفاق می‌افتد. این شکل از بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات، شیوع بسیار زیادی دارد.

• بی‌اختیاری فوریتی

این نوع بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات زمانی رخ می‌دهد که فرد احساس فوری به دفع ادرار پیدا می‌کند، اما نمی‌تواند در زمان مناسب به توالت برسد. این مشکل به طور کلی به دلیل اسپاسم‌های مثانه است و اغلب به درمان پزشکی پاسخ می‌دهد.

نحوه تشخیص بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات

• معاینه فیزیکی
• آزمون دیجیتالی رکتوم
• آزمایش‌های تشخیصی مانند آنالیز ادرار، کشت ادرار، آزمایش خون
• آزمایشات اورودینامیک

درمان بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات

• آموزش مثانه

منظور از آموزش مثانه تغییر عادت‌های ادراری برای دفعات بی اختیاری است. مثلا فرد در فواصل زمانی منظم به دستشویی برود و تخلیه زمان‌بندی شده انجام دهد. به این ترتیب به مرور زمان می‌تواند زمان بین هر دستشویی رفتن را طولانی‌تر کند تا مثانه به انقباض کامل برسد و بتواند ادرار بیشتری را در خود نگه دارد.

• دارو درمانی

برای آزادسازی عضلات مثانه می‌توان از برخی از داروها با نظر و نظارت پزشک استفاده کرد. این داروها باعث می‌شوند که اسپاسم‌های مثانه کاهش پیدا کند و این مشکل تا حد زیادی کنترل و رفع شود. از جمله این داروها می‌توان به داروهای آنتی موسکارینی، داروهای ضد افسردگی سه چرخه‌ای، مسدود کننده‌های آلفا، مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز، آگونیست‌های بتا-۳ یا داروهای آنتی موسکارینی اشاره کرد.

• محصولات جاذب

منظور استفاده از درزگیر، پد یا دستگاه‌های جمع‌آوری ادرار است. دقیقاً مثل زمانی که خانم‌ها در دوران عادت ماهانه خود ار پد بهداشتی، کاپ قاعدگی یا سایر محصولات جاذب و جمع کننده خون قاعدگی استفاده می‌کنند.

• تحریک الکتریکی عصب

این روش درمان زمانی پیشنهاد می‌شود که روش‌های ساده‌تر درمان کارایی لازم را نداشته باشند. منظور از تحریک الکتریکی عصب تغییر رفلاکس‌های مثانه با استفاده از پالس‌های الکتریکی است. دو نوع رایج تحریک الکتریکی عصب شامل تحریک عصب تیبیال زیر پوستی و تحریک عصب استخوان خاجی برای رفع و کنترل این عارضه استفاده می‌شود.

• ورزش‌های عضله کف لگن

ورزش عضلات کف لگن یا کگل، به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند. بدیهی است که عضلات کف لگن قوی ادرار را به طور موثرتری نسبت به عضلات ضعیف نگهداری می‌کنند. انجام ورزش کگل برای بی اختیاری ادرار به تجهیزات خاصی نیاز ندارد. تمرینات شامل سفت کردن و شل کردن عضلاتی است که جریان ادرار را کنترل می‌کنند.

به یاد داشته باشید که تمرینات کف لگن نباید در هنگام ادرار کردن انجام شوند.

• درمان‌های مداخله‌ای

تزریق کلاژن به دهانه مثانه حجمی اضافه می‌کند و مقاومت آن در برابر جلوگیری از نشت ادرار را افزایش می‌دهد. البته این روش‌ها تنها به تعداد کمی از مردانی که نشت شدیدتری دارند کمک می‌کند.

• ایمپلنت‌های اسلینگ

ایمپلنت‌های اسلینگ راه‌حلی برای مردان دارای بی اختیاری خفیف تا متوسط هستند. روش درمان به این صورت است که در طی یک عمل جراحی، یک اسلینگ نواری مش‌بندی شده مصنوعی در اطراف بخشی از مجرای ادرار قرار می‌گیرد که در هنگام سرفه کردن، عطسه کردن و یا بلند کردن اجسام به آرامی تغییر مکان می‌دهد تا فشار را از روی مثانه بردارد. این دستگاه عضلات را محکم نگه می‌دارد تا زمانی که فرد برای ادرار کردن آماده باشد.

• اسفنکتر ادراری مصنوعی

اسفنکتر ادرار مصنوعی یک راه حل برای مردان دارای بی اختیاری متوسط یا شدید است؛ به این صورت که در طی یک عمل جراحی، یک اسفنکتر ادراری مصنوعی در بدن قرار می‌گیرد.

بهترین میوه بعد از عمل جراحی پروستات

استفاده از میوه‌های رنگارنگ بعد از هر عمل جراحی از جمله عمل جراحی پروستات توصیه می‌شود. بد نیست بدانید که استرس جراحی و داروهای مورد استفاده در طول بهبودی ممکن است منجر به افزایش تولید رادیکال آزاد شود یا بار اکسیداتیو در بدن ایجاد کند. مصرف آنتی‌اکسیدان پس از عمل جراحی با مصرف میوه‌های رنگارنگ از جمله توت‌فرنگی، بلوبری، تمشک، گیلاس و آلبالو، تمشک ایرانی و انار، افزایش می‌یابد. این میوه‌ها شامل ترکیباتی به نام آنتوسیانیدین‌ها هستند که نه تنها باعث افزایش قدرت ویتامین C می‌شوند، بلکه قدرت مویرگ‌ها را هم بهبود می‌بخشند و ماتریس کلاژنی را تثبیت می‌کند. به علاوه چون میوه‌ها دارای مقدار زیادی آب هستند، به هیدراته شدن بدن کمک می‌کنند و با آنتی‌اکسیدان‌هایی که دارند روند بهبودی را تسریع می‌بخشند.

بعد از عمل پروستات چه کارهایی باید انجام داد؟

مراقبت‌های بعد از عمل پروستات باعث می‌شود سریع‌تر بتوانید به روال عادی زندگی برگردید. پس این مراقبت‌ها را جدی بگیرید و حتما اجرا کنید.

• در منزل مرتب راه بروید و تحرک داشته باشید.
• از نشستن به مدت طولانی ( بیش از ۲ساعت) خودداری کنید.
• با خوردن سبزیجات و میوه‌جات یا مصرف ملین مراقب یبوست خود باشید.
• از مصرف غذاها و نوشابه های محرک خودداری کنید.
• مایعات زیاد بنوشید ( ۸ تا ۱۰ لیوان) تا ادرار رقیق شود.
• هنگام دفع زور نزنید.
• بار سنگین بلند نکنید.
• مرتب با ورزش های کگل مثل جمع کردن و شل کردن خود، ایستادن و نشستن، عضلات ناحیه باسن را تقویت کنید.
• هنگام دفع جریان ادرار را قطع و وصل کنید. این کار به تقویت اسفنگترها و کنترل ادرار می‌کند.
• مشکلات ادراری را گزارش کنید.
• ۸ هفته بعد از جراحی پروستات، مجاز به از سرگیری فعالیت جنسی هستید.
• در صورت ناتوانی جنسی از مشاوره کمک بگیرید.
• در صورت داشتن سوند ادرار در منزل حتما باید کیسه ادرار پایین تر از سطح بدن باشد، کشیده نشود و به محض اینکه دو سوم کیسه پر شد تخلیه شود.
• داروها را کامل، به موقع و تا انتها بخورید.
• در صورت پیدایش علایم و نشانه‌هایی مثل بسته شدن راه ادرار، احساس پری در مثانه، احساس نیاز به دفع ادرار، اسپاسم (گرفتگی عضلات) مثانه، نشت ادرار اطراف سوند، کاهش ادرار یا قطع ادرار در کیسه ادرار به مدت ۴ ساعت و علایم عفونت ادرار شامل تب، لرز، گیجی، بی قراری فورا به پزشک خود گزارش دهید.

عوارض بعد از عمل پروستات

• واکنش به بیهوشی
• خونریزی
• عفونت در محل جراحی
• آسیب به اندام ها
• لخته شدن خون
• مشکلات ادراری (ادرار دردناک، مشکل در ادرار کردن و بی اختیاری ادرار یا مشکلات کنترل ادرار)
• اختلال نعوظ (ED) 8 تا 12 هفته پس از جراحی
• اختلال عملکرد جنسی (تغییرات در ارگاسم و از دست دادن باروری)
• سایر عوارض از جمله احتمال تجمع مایع در غدد لنفاوی (ادم لنفاوی) در ناحیه تناسلی یا پاها یا ایجاد فتق کشاله ران و... .

کلام آخر

بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات عارضه‌ای کاملا شایع است که معمولا با گذشت زمان به شکل چشمگیری بهبود پیدا می‌کند. اینکه علت تکرر ادرار بعد از عمل پروستات یا حتی علت نیامدن ادرار بعد از عمل پروستات چیست، می‌تواند پاسخ‌های مختلف و متفاوتی برای هر کس بنا به شرایط اختصاصی که دارد، داشته باشد. به طور کلی حتما لازم است که پزشک در جریان عوارض احتمالی که بیمار بعد از جراحی پروستات تجربه می‌کند، باشد تا بتواند در زمان مناسب بهترین و مناسب‌ترین تصمیم را اتخاذ کند.