رنگ چشم نوزاد

بسیاری از والدینی که منتظر تولد فرزند خود هستند، کنجکاوند بدانند که چشم کودک آن‌ها چه رنگی است؟ رنگ چشم نوزاد یک خصوصیت ژنتیکی بوده که از پدر و‌ مادر به ارث می‌رسد؛ یعنی ترکیب ژنتیک والدین در این امر دخیل هستند. از آنجا که ژن‌ها می‌توانند به طرق مختلف باهم ترکیب شوند، پیشبینی رنگ چشم نوزاد کار چندان راحتی نیست.

فاکتورهای تعیین کننده رنگ چشم نوزاد

پارامترهای مختلفی در تعیین رنگ چشم جنین موثرند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

نقش ملانین

ملانوسیت‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده رنگ چشم نوزاد هستند. این سلول‌ها وظیفه ترشح رنگدانه ملانین را برعهده دارند که نوعی پروتئین است. رنگدانه‌ ملانین پس از تولد نوزاد با اولین مرتبه برخورد نور به چشم تشکیل می‌شود. به وجود آمدن رنگدانه در عنبیه چشم نوزاد با سرعت بسیار زیادی اتفاق می‌افتد و تکمیل این فرآیند تا دو ماهگی صورت می‌پذیرد. میزان رنگدانه‌ها و پیگمان‌ها تا دو سالگی همچنان افزایش می‌یابد، بنابراین احتمال تغییر رنگ چشم کودک در این سنین وجود دارد.

حال اگر میزان ترشح ملانین کم باشد، رنگ چشم کودک آبی خواهد شد، در حالی‌که با افزایش ترشح این پروتئین رنگ چشم به سبز تغییر می‌یابد. در نوزادانی که دارای چشم قهوه‌ای هستند، ملانوسیت‌ها به میزان زیادی تولید شده‌اند.

نقش ژنتیک

پیشرفت‌های اخیر علم ژنتیک حاکی از آن است که ۱۵ ژن مختلف در فرآیند تولید ملانین دخیل هستند. در بین آن‌ها دو ژن که به حالت آلل وجود دارند، تاثیر بیشتری در تعیین رنگ چشم جنین دارند.‌ یکی از این دو ژن اصلی شامل نسخه‌های قهوه‌ای و آبی می‌شود و دیگری دربردارنده نسخه‌های رنگ سبز و آبی است.

حال این مسئله که آلل‌ها چگونه با هم ترکیب شوند، رنگ چشم نوزاد را مشخص می‌کند. این آلل‌ها از والدین به ارث می‌رسند، اما به روش‌هایی مختلفی با یکدیگر ترکیب می‌شوند و در نهایت رنگ چشم خاکستری، قهوه‌ای، سبز، آبی و... را به وجود می‌آورند.  

با توجه به این مطلب دستورالعمل خاصی برای پیشبینی رنگ چشم نوزاد وجود دارد. برای مثال به دلیل غالب بودن آلل قهوه‌ای، اگر هر پدرو مادر هر دو چشم تیره داشته باشد، فرزندی با چشم تیره متولد می‌شود. اما اگر در خانواده‌ آن‌ها چشم آبی نیز وجود داشته باشند، داشتن نوزادی با چشم آبی دور از انتظار نیست.

پیشبینی رنگ چشم نوزاد

پیشبینی رنگ چشم نوزاد کار دشواری است، زیرا تاثیر متقابل ژن‌ها این موضوع را مشخص می‌کنند.‌ البته یک‌سری سناریوهای رایج در تعیین رنگ چشم جنین وجود دارد که در ادامه آورده شده است: 

● هر دو والد چشم قهوه‌ای داشته باشند

از والدین دارای چشم‌های قهوه‌ای به احتمال ۷۵ درصد کودکی متولد می‌شود که چشم قهوه‌ای خواهد داشت. البته اگر پدربزرگ و مادربزرگ خانواده از هر دو سمت چشمان آبی داشته باشند، ممکن است که رنگ چشم نوزاد آبی شود. در چنین شرایطی والدین آلل‌های دربردارنده رنگ آبی را به فرزند خود منتقل می‌کنند.

● هر دو والد چشم آبی داشته باشند

طبق اصول علم ژنتیک چنانچه پدر و ‌مادر دارای چشم آبی رنگ باشند، به احتمال ۹۹ درصد رنگ چشم کودک آن‌ها نیز آبی می‌شود. البته لازم به ذکر است که این امر هر مرتبه اتفاق نمی‌افتد.

● یکی از والدین چشم آبی و دیگری چشم قهوه‌ای داشته باشد

در این شرایط به احتمال پنجاه درصد کودکی متولد می‌شود که چشم آبی خواهد داشت.

● هر دو والد چشم سبز داشته باشند

در مواردی که هم چشم پدر و هم مادر سبز باشد، به احتمال ۹۹ درصد فرزند آن‌ها نیز رنگ چشم سبز پیدا می‌کند.

● هر دو والد چشم‌های فندقی داشته باشند

رنگ چشم فندقی یکی از آن مواردی است که همچنان به صورت رمزآلود باقی مانده است، در این حالت پیشبینی رنگ چشم نوزاد به آسانی انجام نمی‌گیرد. خود رنگ فندقی ترکیبی از رنگ‌های دیگری همچون سبز، قهوه‌ای و کهربایی است. با این وجود اگر هردوی والدین دارای چشم‌های فندقی باشند، به احتمال ۹۹ درصد  نوزاد متولد شده نیز چشم فندقی خواهد داشت.

چگونه رنگ چشم نوزاد شکل می‌گیرد؟

معمولاً کودکانی که در کشورهای آسیایی و آفریقایی متولد می‌شوند؛ چشم تیره رنگ دارند. در حالی‌که کودکان اروپایی دارای چشم‌های روشن و اغلب آبی رنگ هستند. برای تعیین رنگ چشم جنین چند ژن مختلف با هم درگیر می‌شوند تا در نهایت یک رنگ خاص را به وجود آورند. به همین دلیل غیر قابل تصور نیست که کودک دارای رنگ چشمی متفاوت از پدر و مادر خود باشد.

ممکن است که نوزاد با یک رنگ ویژه در چشم خود به دنیا بیاید، اما پس از تولد به دلیل برخورد نور به سلول‌های تولید کننده رنگ که در عنبیه قرار گرفته‌اند، رنگ چشمش تغییر نماید. گاهی این روند تغییرات ممکن است که چندین ماه به طول بیانجامد تا سرانجام رنگ چشم ثابت شود. حتی در موارد معدودی دیده شده که رنگ چشم فرد پس از رسیدن به بزرگسالی نیز دچار تغییر می‌شود.

دلیل تغییر رنگ چشم نوزاد

رنگ مو، پوست و چشم نوزاد به میزان رنگدانه ملانین بستگی دارد، به گونه‌ای که افراد دارای ملانین بیشتر چشم‌های تیره‌تری دارند. تولید ملانین در نوزادان به طور کامل انجام نمی‌گیرد، به همین خاطر معمولاً در کسانی که دارای پوست سفید هستند؛ رنگ چشم آبی به نظر می‌رسد.

پس از تولد کودک سطح ملانین در بدن او افزایش می‌یابد، بنابراین احتمال زیادی وجود دارد که رنگ چشم نیز تغییر نماید. متناسب با درصد افزایش ملانین تغییرات رنگ چشم متفاوت خواهد بود؛ برای مثال چنانچه میزان زیادی ملانین ترشح شود چشم کودک تیره خواهد شد. در صورت تولید میزان متوسط ملانین چشم سبز و در سطوح پایین نیز چشم رنگ آبی پیدا می‌کند.

تغییرات رنگ چشم تا چه زمان ادامه می‌یابد؟

به طور کلی پیشبینی رنگ چشم نوزاد تا شش ماهگی به سختی انجام می‌شود؛ چون فرآیند تغییر رنگ چشم تا این بازه زمانی ادامه می‌یابد. در بعضی از موارد دیده شده که تغییر رنگ چشم تا ۹ الی ۱۲ ماهگی و حتی تا سه سالگی نیز طول می‌کشد. 

تغییر رنگ چشم نوزاد به تدریج انجام می‌گیرد و در طی این پروسه ممکن است که تیره‌تر از حالت قبل گردد. برای مثال اگر کودک شما با چشم سبز به دنیا آمده، ممکن است که رنگ چشم بعدا به قهوه تبدیل شود. اما اگر  در ابتدای تولد رنگ چشم نوزاد تیره باشد، احتمال این‌که به رنگ روشنی مثل آبی تغییر کند، بسیار اندک است.

چطور می‌توان به تغییر رنگ چشم کودک پی برد؟

ترفند بسیار آسانی برای پیشبینی رنگ چشم نوزاد وجود دارد، به این صورت که باید ابتدا از سمت کنار به چشم او نگاه کنید. با این کار نورهای منعکس کننده رنگ عنبیه حذف می‌شوند؛ بنابراین می‌توانید به صورت دقیق‌تر رنگ چشم را تشخیص دهید.

چنانچه مشاهده کردید که در چشم آبی رنگ قطرات طلایی وجود دارد، به احتمال زیاد با افزایش سن کودک رنگ آن به سبز یا قهوه‌ای تبدیل می‌شود. در طرف مقابل اگر قطرات طلایی رنگ خیلی کم باشند یا این‌که اصلاً دیده نشوند، در رنگ چشم کودک تغییرات بسیار زیادی به وجود می‌آید.

مروری بر آنچه خواندید

تعیین رنگ چشم جنین به فاکتورهای مختلفی همچون ژنتیک و میزان تولید رنگدانه ملانین بستگی دارد. بنابراین پیشبینی رنگ چشم نوزاد کار ساده‌ای نیست و نیاز به تخصص فراوان دارد. در صورتی‌که در این زمینه نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، می‌توانید با کارشناسان سایت پینو ارتباط برقرار کنید تا مشاوره‌ای حرفه‌ای را به شما ارائه دهند.