تغییر خلق و خو در بارداری | علت و روش های درمان تغییرات خلقی

تغییرات خلق و خو یکی از علائم شایع بارداری است که در اثر تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. تغییر خلق و خو در اوایل بارداری بیشتر اتفاق می‌افتد. خوشبختانه روش‌های زیادی برای تسکین این حالات وجود دارد از جمله استراحت کافی، فعالیت بدنی منظم، بهبود تغذیه، پیاده‌روی و... با این حال ممکن است در صورت تشدید این حالات و در مواقعی که در زندگی شما اختلال ایجاد کرده‌اند نیاز به مراجعه به مشاور داشته باشید. در ادامه بیشتر در مورد دلایل و روش‌های کنترل تغییرات خلق و خوی در بارداری توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله تغییرات خلق و خو در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

علت تغییر خلق و خو در بارداری

تغییرات خلق و خوی در بارداری می‌تواند ناشی از استرس های جسمی، احساس خستگی شدید در بارداری، تغییر در متابولیسم شما یا ناشی از هورمون‌های بارداری مثل استروژن و پروژسترون باشد. نوسانات خلقی بیشتر در سه ماهه اول بین 6 تا 10 هفته و سپس دوباره در سه ماهه سوم با آماده شدن بدن برای تولد پیدا می‌شود. یک دلیل مهم تغییر خلق و خو در اوایل بارداری ممکن است سیل هورمون‌های بارداری باشد. برخی از خانم‌ها به تغییرات استروژن حساس هستند؛ درحالی که برخی دیگر، از افزایش سطح پروژسترون یا هورمون‌های استرس رنج می‌برند.

به نقل از who

در سراسر جهان، حدود ۱۰٪ از زنان باردار و ۱۳٪ از زنانی که به تازگی زایمان کرده‌اند دچار یک اختلال روانی می‌شوند که عمدتاً افسردگی است. در کشورهای در حال توسعه، این آمار حتی بالاتر است؛ یعنی ۱۵.۶٪ در طول بارداری و ۱۹.۸٪ پس از زایمان. در موارد شدید، رنج مادران ممکن است آنقدر شدید باشد که حتی ممکن است دست به خودکشی بزنند.

Worldwide about 10% of pregnant women and 13% of women who have just given birth experience a mental disorder, primarily depression. In developing countries this is even higher, i.e. 15.6% during pregnancy and 19.8% after child birth. In severe cases mothers’ suffering might be so severe that they may even commit suicide.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

تغییرات خلقی تا کی ادامه دارد؟

تغییرات خلقی در دوران بارداری معمولاً از اوایل سه‌ماههٔ اول آغاز می‌شود و به‌دلیل نوسان شدید هورمون‌ها، تغییرات جسمی و اضطراب‌های طبیعی این دوره به‌وجود می‌آید. در بیشتر افراد، شدت این نوسانات در سه‌ماههٔ دوم کاهش پیدا می‌کند، اما برای برخی زنان ممکن است تا پایان بارداری ادامه یابد. پس از زایمان نیز به دلیل تغییرات هورمونی و خستگی، امکان بروز نوسانات خلقی یا «بیبی بلوز» وجود دارد که معمولاً ظرف دو هفته فروکش می‌کند. با این حال، اگر احساس غم یا اضطراب طولانی شود یا شدت بگیرد، بهتر است با پزشک یا مشاور سلامت روان مشورت شود تا از بروز افسردگی پس از زایمان پیشگیری یا درمان شود.

برای درمان تغییرات خلقی چه باید بکنید؟

این مسئله مهم است که بدانید در تغییرات خلق و خوی در بارداری شما تنها نیستید؛ نوسانات‌ خلقی فقط جنبه دیگری از تجربه بارداری است و آنچه شما تجربه می‌کنید، عادی است. لیست زیر شامل راه‌هایی برای مدیریت سطح استرس و بهبود نوسانات خلقی است:

• به اندازه کافی بخوابید.
• در طول روز استراحت کنید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• تعذیه‌تان را بهبود بخشید.
• با شریک زندگی خود وقت بگذرانید.
• چرت بزنید.
• قدم زدن.
• کلاس مدیتیشن بارداری را امتحان کنید.
• ماساژ بگیرید.

* برای ثبت نام در دوره مدیتیشن بارداری زیرنظر مربی حرفه‌ای کلیک نمایید:👈 دوره آموزشی مدیتیشن بارداری 

 زمانی که باید به مشاور مراجعه کنید 

 اگر نوسانات ‌خلقی شما بیش از دو هفته به طول انجامید و نشانه‌هایی از بهیود را مشاهده نکردید، به مشاور مراجعه کنید. افسردگی در خانم‌ها، در سال‌های باروری بیشتر دیده‌‌ می‌شود اما در هر سنی ممکن است رخ‌ دهد. نشانه‌های افسردگی در بارداری عبارتند از:

• اضطراب مکرر و افزایش تحریک پذیری
• اختلالات خواب
• تغییر درعادات غذا خوردن
• عدم توانایی تمرکز روی هرچیزی برای مدت طولانی
• از دست دادن حافظه کوتاه مدت

اگر نوسانات ‌خلقی شما بیشتر و شدیدتر شد، بسیار مهم است که در مورد گزینه‌های مقابله با نوسانات شدید خلقی، اضطراب و افسردگی با پزشک خود صحبت کنید. علاوه بر سلامت جسمی، سلامت عاطفی یک زن و دیدگاه‌ ذهنی او نیز می‌تواند نقش مهمی در بارداری داشته باشد. تغییرات جسمی بدن زن در دوران بارداری توجه زیادی را به خود جلب می‌کند، اما کمتر به تغییرات عاطفی‌ای که زن ممکن است تجربه کند، توجه می‌شود.

طی نه ماه بارداری، روحیه و احساسات زن می‌تواند از اوج احساس خوشحالی و هیجان بچه‌دارشدن، به احساس ترس از زایمان و مادری برسد. یک زن و شریک زندگیش تقریباً یک سال فرصت دارند تا با واقعیت‌های والدین شدن سازگار شوند. بعضی از احساسات خانم‌ها آن‌قدر تغییر نمی‌کند، اما تغییرات خلق وخوی خانم‌ها به ویژه در مراحل اولیه و اواخر بارداری غیرمعمول نیست.

* مقاله هورمون‌های بارداری را مطالعه کنید.

چه عواملی باعث نوسانات خلقی در حاملگی می‌شود؟

احساس ترس و اضطراب در دوران بارداری 

احساس ترس یکی از علائم تغییرات هورمونی در بارداری است که در سه‌ماهه اول، زن ممکن است از سقط جنین یا انجام کاری که بر سلامت جنین تاثیر می‌گذارد، بترسد. در سه ماهه دوم، شروع به مطرح کردن این پرسش‌ها می‌کند که آیا او یک مادر خوب خواهد‌ بود یا از مسئولیت‌های عظیم مراقبت از یک نوزاد وحشت زده می‌شود. در پایان دوران بارداری، ممکن است مادر از درد زایمان بترسد یا نگران این باشد که در هنگام زایمان اتفاقی رخ‌ دهد.

 چه عواملی باعث گریه در دوران بارداری می شود؟

در ارتباط با تغییرات خلق و خوی در بارداری، اگر شما یک فرد احساساتی یا عاطفی هستید، ممکن است در دوران بارداری خود بیشتر گریه کنید و اگر شما به طور معمول کسی هستید که به ندرت اشک میریزد، گریه‌های ناگهانی ممکن است شما را غافلگیر کند. خلق و خوی هر زن متفاوت است، بنابراین برخی از زنان ممکن است در تمام دوران بارداری خود طلسم گریه داشته باشند، در حالی که برخی دیگر فقط در سه ماهه اول گریه می‌کنند.

گریه در سه ماهه اول امری غیرعادی نیست؛ با توجه به این که تغییر در ترشح هورمون‌های بارداری از جمله تستوسترون در بارداری اتفاق می‌افتد. گریه در طول سه ماهه اول، ممکن است ناشی از خوشبختی شدید، اضطراب یا ترس از این‌که اتفاقی برای جنین خواهد افتاد، باشد. تغییرات هورمونی، می‌تواند به سه ماهه دوم و سوم ادامه یابد، بنابراین  گریه‌های بی دلیل نیز ممکن است در این مدت اتفاق بیفتد.

چه موقع گریه در دوران بارداری یک مشکل جدی‌تر است؟

در حالی که تغییرات خلق و خوی در بارداری و تغییر در احساسات و گریه، بخشی طبیعی از بارداری است، گریه کردن نیز می‌تواند نشانه نگرانی جدی‌تر از سلامت روان مانند افسردگی باشد. بیان کردن تفاوت بین نوسانات خلقی حاملگی طبیعی و افسردگی می‌تواند مشکل باشد. به عنوان یک قانون کلی، افسردگی علاوه بر گریه کردن، علائم دیگری نیز دارد که عبارتند از: 

• تمرکز مشکل دارد
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌های مورد علاقه
• احساس بی ارزشی
• احساس گناه
• خواب خیلی زیاد یا خیلی کم
• افکار آسیب رساندن به خود یا دیگران

 گاهی افسردگی در دوران بارداری زودگذراست و به خودی خود برطرف می‌شود؛ اما اگر علائم 2 هفته یا بیشتر طول کشید، با پزشک خود مشورت کنید.

احساس عصبانیت در دوران بارداری 

برخی از خانم‌ها، در دوران بارداری تحریک پذیری و حتی عصبانیت بیشتری را تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی یکی از دلایل این نوسانات خلقی است. بعضی از خانم‌ها، درست قبل از پریود شدن، هر ماه تحریک‌پذیری و تغییراتی در خلق و خوی خود تجربه می‌کنند؛ همین زنان ممکن است در دوران بارداری، احساس سرخوردگی وعصبانیت را تجربه کنند.

گاهی احساس ناامیدی طبیعی است اما در صورت تکرار یا مختل شدن توانایی شما در کنار آمدن با زندگی روزمره، عصبانیت را نادیده نگیرید. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عصبانیت در دوران بارداری، ممکن است کودک متولد نشده را تحت تاثیر قرار دهد. اگرعصبانیت شما ناشی از عدم تمایل به بارداری باشد، درمان و مشاوره قبل از تولد نوزاد ضروری است. در غیر این صورت، روی پیوند عاطفی بین شما و شیرخوار ممکن است تاثیر منفی بگذارد. پیوند بین مادر و فرزند، فقط به سلامت عاطفی مربوط نمی‌شود بلکه بر سلامت جسمی کودک نیز اثر می‌گذارد.

سوالات متداول درباره تغییرات خلقی در بارداری و پاسخ متخصص

علت اصلی تغییر خلق و خو در بارداری چیست؟

افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون همراه با استرس جسمی و خستگی شدید.

این نوسانات معمولاً تا چه زمانی ادامه دارد؟

اغلب پس از سه‌ماهه دوم کاهش می‌یابد اما می‌تواند تا پایان بارداری یا حتی دو هفته بعد از زایمان باقی بماند.

برای کنترل تغییرات خلقی چه کاری می‌توان انجام داد؟

خواب کافی، استراحت، فعالیت بدنی سبک، تغذیه سالم و تمرین‌های آرام‌سازی مثل مدیتیشن کمک‌کننده است.