تستوسترون در بارداری و سطح نرمال آن

انتشار: تیر ۱۳۹۹ | بروزرسانی: فروردین ۱۴۰۴
تستوسترون در بارداری

تستوسترون یک آندروژن است و به هورمون مردانه معروف است، اما مقادیر کمتر آن در بدن زنان توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود. تستوسترون بر توده استخوان و ماهیچه‌ها، نحوه ذخیره چربی در بدن و حتی تولید گلبول‌های قرمز تاثیر می‌گذارد. در دوران بارداری فعالیت آندروژنی و میزان تستوسترون افزایش پیدا می‌کند که با بروز علائمی همراه است. در ادامه بیشتر در مورد تاثیر و مقدار هورمون تستوسترون در بارداری توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله تستوسترون در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

سطح نامنظم تستوسترون و عملکرد تستوسترون

استروژن و تستوسترون نقش تعیین کننده‌ای در تعیین خصوصیات جنسی، رفتارها وعملکردها دارند. در دوران بلوغ، تستوسترون باعث آزادسازی استروژن می‌شود که باعث تقویت موهای بدن، سینه و باعث قاعدگی می‌شود. تستوسترون همچنین در رشد عضلات و فعالیت جنسی نقش دارد.

در صورت مشکوک بودن به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، ممکن است زنان از نظر تستوسترون تست شوند. سطح تستوسترون نامنظم می‌تواند در مردان و زنان باعث ناباروری شود. در صورتی که سطح تستوسترون نامنظم باشد، ممکن است مردان در دستیابی و حفظ نعوظ یا باروری مشکل داشته باشند؛ همچنین زنان ممکن است دچار نازایی، از بین رفتن قاعدگی یا دارای خصوصیات مردانه مانند رشد موهای صورت شوند. سطح تستوسترون در بارداری، افزایش می‌یابد اما پس از تولد به حالت عادی باز می‌گردد.

* مقاله هورمون‌های بارداری را مطالعه کنید.

سطح استاندارد تستوسترون برای زنان

 سطح تستوسترون و سایر آندروژن‌ها با آزمایش خون قابل اندازه‌گیری است. در خانم‌ها، میزان تستوسترون طبیعی از 15 تا 70 نانوگرم در هر دسی لیتر (ng / dL) خون است.

سطح تستوسترون کمتر از 15 نانوگرم در دسی لیتر ممکن است موارد زیر را باعث شود:

سطح تستوسترون بالاتر از 70 نانوگرم در دسی لیتر ممکن است موارد زیر را باعث شود:

  • آکنه
  • مشکلات قند خون
  • رشد بیش از حد مو، معمولاً روی صورت
  • ناباروری
  • عدم قاعدگی
  • چاقی
  • سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

مقدار طبیعی تستوسترون در بارداری

میزان تستوسترون برای زنان مختلف متفاوت است، معمولاً تستوسترون در بارداری در مقادیر کم تولید می‌شود. مصرف آندروژن‌هایی مثل تستوسترون به ویژه در سه‌ماهه اول بارداری، می‌تواند باعث مردانه شدن دستگاه تناسلی خارجی جنین ماده شود، بنابراین افزایش سطح این هورمون از علائم بارداری پسر است. در دوران بارداری نباید از تستوسترون استفاده شود.

  • شرايط هيپراندروژنيك (افزایش آندروژن‌ها) در زنان با افزايش ميزان سقط جنين همراه است.  
  • افزایش تستوسترون باعث کاهش وزن جفت و وزن هنگام تولد نوزاد می‌شود.
  • غلظت تستوسترون با جنسیت جنین ارتباط دارد و در مادرانی که جنسیت جنین پسر باشد، میزان تستوسترون نسبت به جنین دختر بیشتر است.
  • سطح تستوسترون در طول بارداری، افزایش می‌یابد اما پس از تولد به حالت عادی بازمی‌گردد.

مقدار طبیعی تستوسترون در بارداری

 مقدار تستوسترون توتال سرم در بارداری

  • در زنان غیرباردار: 6 تا 86 نانوگرم در دسی لیتر یا 0.21 تا 2.98 میلی مول در لیتر
  • سه ماهه اول بارداری: 26 تا 211 میلی گرم در دسی لیتر یا 0.9 تا 7.32 میلی مول در لیتر
  • سه ماهه دوم بارداری: 34 تا 243 میلی گرم در دسی لیتر یا 1.2 تا 8.4 میلی مول در لیتر
  • سه ماهه سوم بارداری: 63 تا 309 میلی گرم در دسی لیتر یا 2.2 تا 10.7 میلی مول در لیتر

افزایش سطح تستوسترون در مادران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

مقادیر تستوسترون در زنان باردار مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک در سه ماهه سوم، بالاتر از زنان فاقد PCOS است. به گفته محققان، سطح تستوسترون کامل (توتال) و آزاد با وضعیت PCOS و شاخص توده بدنی ارتباط مثبت و مستقیم دارد اما با سن و تعداد زایمان، رابطه معکوس دارد.  

آیا تستوسترون افزایش یافته مادر باعث تغییر در سازگاری عروق رحمی در دوران بارداری می‌شود یا خیر؟

افزایش سطح تستوسترون در بارداری، باعث فشار خون بالا در بارداری و کاهش جریان خون رحم در بارداری می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش تستوسترون مادر، باعث اختلال در عملکرد عروق رحم می‌شود که ممکن است منجر به افزایش مقاومت عروقی و کاهش جریان خون در رحم شود. سطح تستوسترون افزایش یافته مادر همراه با پیامدهای بارداری نامطلوب برای مادر، بیماری‌های جنین و نوزاد متولد شده است.  

تاثیر سندرم تخمدان پلی کیستیک مادر روی جنین

بیش از ده درصد زنان در سنین باروری، تحت تاثیر سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند، pcos باعث بالا رفتن مقادیر آندروژن‌ها و اختلالات تخمک‌گذاری می‌شود. این سندروم با خطر زیاد دیابت نوع 2 و چاقی همراه است و این علائم را تشدید می‌کند.

محققان مؤسسه کارولینسکا برای بررسی نح  ه و میزان انتقال سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) به نسل‌های آینده، پژوهش‌هایی روی انسان و موش انجام دادند. نتایج این مطالعات نشان داد که دختران زنانی که به PCOS مبتلا هستند، پنج برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سندروم در بزرگسالی قرار دارند. این افراد معمولاً سطح آندروژن بالاتری دارند و با چرخه‌های قاعدگی نامنظم، چاقی، شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر و فشار خون بالا مواجه می‌شوند.

ترکیبی از سطوح بالای آندروژن در دوران بارداری و رژیم غذایی پرچرب که برخی از مادران مصرف می‌کنند، تاثیر منفی بر رشد جنین نسل دوم داشته و می‌تواند باعث محدودیت رشد داخل رحمی و افزایش احتمال سقط جنین شود. یافته‌ها نشان می‌دهند که آندروژن‌ها نقش اصلی را در انتقال علائم سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) به نسل‌های بعدی ایفا می‌کنند.

تاثیر افزایش تستوسترون در ایجاد صفات مردانه

تستوسترون و آندروژن‌های دیگر نیز نقش‌های مهم در سلامت استخوان، پستان، باروری، فعالیت جنسی، سلامت قاعدگی و واژن در بدن زنان دارند. بدن زنان به راحتی تستوسترون و سایر آندروژن‌های تولید شده را به هورمون‌های جنسی زنانه تبدیل می‌کند. هورمون‌های جنسی به پیشرفت خصوصیات جنسی ثانویه کمک می‌کند. این موارد شامل رشد موهای صورت، صداهای‌ بم‌تر و رشد پستان است.

 بیشتر زنان، ویژگی‌های مردانه را ایجاد نمی‌کنند زیرا تستوسترون و سایر آندروژن‌ها در بدنشان به استروژن تبدیل می‌شوند. کاهش تستوسترون ممکن است به کاهش هرگونه صفات مردانه ناشی از سطح بالای تستوسترون شما کمک کند. افزایش تستوسترون، می‌تواند یکی از دلایل افزایش رویش موهای صورت و موهای زائد بدن خانم‌ها و به اصطلاح هیرسوتیسم باشد.

بسیاری از زنان، به دلیل داشتن میل جنسی پایین، گمان می‌کنند که تستوسترون یا سطح آندروژن کمی دارند. با این حال، تستوسترون پایین تنها یکی از دلایل احتمالی میل کم جنسی است.  

خانم‌هایی که میزان بالایی از تستوسترون در بارداری دارند، با ترکیب برخی غذاها و گیاهان خاص در رژیم غذایی، می‌توانند سطح تستوسترون را به‌طور طبیعی کاهش دهند. قبل از افزودن مکمل‌های گیاهی به رژیم غذایی خود، با پزشک خود مشورت کنید.