درمان خانگی خلط گلو و بینی + 12 راهکار فوق‌العاده موثر

خلط گلو می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد. خارش پی در پی، سرفه و مشکل در قورت دادن آب دهان همگی باعث کلافه شدن فرد می‌شود. خوشبختانه روش‌های زیادی برای درمان خانگی خلط گلو که در این مقاله گهواره قصد داریم به طور ویژه در مورد موثرترین آنها بیشتر توضیح دهیم. 

چرا خلط ایجاد می‌شود؟

خلط درواقع همان موکوس غلیظ و چسبناکی ست که در زمان بروز بعضی بیماری‌ها، از پشت حلق شما آویزان می‌شود. اما چرا خلط ایجاد می‌شود؟ شاید باورش برایتان سخت باشد اما خلط در واقع یک سد دفاعی در برابر میکروب‌ها و باکتری‌هاست. در واقع این موکوس چسبناک برای حفاظت از سیستم‌های تنفسی و توسط غشای مخاطی ساخته می‌شود تا سطوحی مانند دهان، بینی، گلو، سینوس‌ها، ریه و ... را بپوشاند. 

خلط حالتی چسبناک دارد و بنابراین می‌تواند ویروس‌ها، گرد و خاک و آلرژن‌ها را جذب کرده و به دام بیاندازد. در زمانی که سالمید، این موکوس چسبناک نازک‌تر است اما در زمان بیماری غلیظ و ضخیم شده و ایجاد ناراحتی می‌کند. در واقع این ضخیم شدن خلط گلو نشانه این است که چیزی تغییر کرده و مثل همیشه نیست. خوشبختانه به جز انواع روش‌های دارویی مانند استفاده از شربت، آنتی بیوتیک، قرص و ...، روش‌های درمان خانگی خلط گلو نیز می‌توانند به همان اندازه موثر باشند که در ادامه در مورد بعضی از رایج‌ترینشان توضیح خواهیم داد. 

*شربت سودوافدرین برای کودکان برای چیست و چه فوایدی دارد

مرطوب نگه داشتن هوا

اولین راه درمان خانگی خلط گلو این است که با افزایش رطوبت هوا، تنفس را برای خود راحت‌تر کنید. هوای خشک بینی و گلو را بیش از پیش تحریک کرده و در نتیجه در یک دور باطل، تولید مخاط را حتی افزایش می‌دهد که شرایط را بدتر می‌کند. در واقع این ترشح بیشتر مخاط برای این است که خشکی هوا جبران شود اما چون مخاط مانند یک تله عوامل بیرونی را به دام می‌اندازد بزرگتر شده و ایجاد جرم در گلو، سرفه خلط دار و ناراحتی می‌کند. وقتی رطوبت کافی در هوا باشد، تولید مخاط کنترل می‌شود و در نتیجه تنفس راحت‌تری خواهید داشت. 

اگرچه تنها تولید کمی بخار آب کافی ست اما بهترین گزینه برای درمان خلط گلو و بینی در این شرایط این است کمی عصاره اکالیپتوس نیز به آب اضافه کنید که مسیرهای هوایی را بهتر باز می‌کند. شما می‌توانید از یک دستگاه بخور به عنوان رطوبت ساز استفاده کنید و اگر این دستگاه را ندارید می‌توایند آب را در قابلمه ریخته و روی بخاری قرار دهید. 

نوشیدن مایعات بیشتر 

دیگر گزینه برای درمان خانگی خلط و عفونت گلو، نوشیدن مایعات بیشتر است. این مایعات منجر به رقیق شدن مخاط می‌شود و سینوس‌ها را تخلیه می‌کند. همچنین با نوشیدن آب بخشی از چرک و خلط گلو وارد معده شده و در آن جا توسط اسید معده تجزیه می‌شود. این گزینه‌ی درمان خانگی خلط سينه به طور ویژه برای افراد مبتلا به آلرژی بسیار موثر است. مایعاتی که مصرف می‌کنید باید فاقد کافئین باشد زیرا این ماده یک ماده‌ی خلط‌آور است. 

کمپرس پارچه گرم و مرطوب

بسیاری از افراد برای درمان خانگی گلو درد خلط دار از قرار دادن پارچه‌ی گرم و مرطوب روی صورتشان استفاده می‌کنند. این گزینه به طور ویژه برای درمان سردرد‌های سینوسی به ویژه از نوع تپنده موثر است.پارچه را روی مسیر تنفسی خود قرار داده و نفس بکشید. رطوبت وارد مسیر شده و به عنوان یک درمان خانگی برای رفع خلط گلو عمل می‌کند. گرمای پارچه نیز فشار و درد را کاهش می‌دهد. 

جلوی سرفه را نگیرید

به عنوان یک روش درمان خانگی خلط گلو و سرفه، سعی نکنید جلوی سرفه‌های خود را بگیرید. سرفه باعث خروج خلط می‌شود. در این راستا باید مصرف شربت‌های سرفه را محدود کنید. و اگر گلوی شما درد گرفته است، با مصرف انواع مایعات و دمنوش رطوبت منطقه را زیاد کرده و تنفستان را ساده‌تر کنید. اما به یاد داشته باشید همیشه بهتر است خلط را با سرفه از دهان خود خارج کنید تا آن را قورت دهید. 

سرتان را بالا نگه دارید

وقتی خلط در گلو جمع می‌شود، یک درمان سریع خانگی خلط گلو این است که سرتان را بالا نگه دارید و انجام کارهایی که به خم شدن سر نیاز دارد را محدود کنید. بهتر است در این روزها بیشتر استراحت کنید. برای آنکه سرتان صاف قرار بگیرد می‌توانید روی چند بالش مرتفع دراز بکشید. حتماً ارتفاع بالش‌ها زیاد باشد تا سر در راستای بدن قرار نگیرد زیرا این کار منجر به اجتماع خلط در پشت گلو می‌شود. 

از محرک‌ها دوری کنید

شاید این گزینه یک روش درمان خانگی برطرف شدن خلط گلو نباشد اما مطمئناً بسیار کمک کننده است. گلوی شما به حد کافی تحریک شده بنابراین تا می‌توانید از محرک‌ها اجتناب کنید. به طور ویژه از رفتن به محیط‌های آلوده به دود ماشین، سیگار و سایر محرک‌ها خودداری کرده و در هوای تمیز و مرطوب خانه بمانید. 

استفاده از اسپری بینی سالین، تنقیه یا غرغره

استفاده از اسپری سالین که حاوی نمک است، تنقیه (کشیدن آب با بینی) یا غرغره (چرخاندن آب نمک در گلو) از روش‌های بسیار موثر درمان خانگی خلط پشت حلق هستند که حتماً باید به صورت روتین از آنها در این دوران استفاده کنید. نمک یک ماده‌ی گیاهی ضدعفونی کننده و بهترین آنتی بیوتیک برای خلط گلو است که میکروب‌ها را از بین برده و در نتیجه منجر به سبک شدن مخاط می‌شود. آب نمک در درمان خانگی خلط خونی گلو معجزه می‌کند.

جلوی علائم بیماری را نگیرید

آبریزش بینی یا سایر علائم آلرژی می‌توانند آزار دهنده باشند. مثلاً بعضی به عنوان یک درمان خانگی خلط چسبناک گلو سعی می‌کنند با مصرف داروهای ضد احتقان، آبریزششان را کاهش دهند یا داروهای ضد سرفه و عطسه می‌خورند. اما باید در نظر داشته باشید که این واکنش‌ها همگی برای خلاص شدن از شر خلط است و با مصرف این داروها شما به حبس خلط کمک می‌کنید که شرایط را برایتان بدتر می‌کند. به جای بند آوردن آب بینی سعی کنی با استفاده از دستمال، ریزشش را کنترل کنید. 

مصرف میوه‌ها را افزایش دهید

رژیمی که فیبر زیادی داشته باشد با درمان سریع و خانگی خلط گلو رابطه‌ی مستقیم دارد بنابراین تا می‌توانید از میوه‌ها و سبزیجات در رژیم خود استفاده کنید. از پر فیبرترین میوه‌ها می‌توان به سیب با پوست، تمشک، گلابی، موز و ... اشاره کرد.

معده را آرام نگه دارید

رفلاکس اسید معده منجر به تحریک مجاری تنفسی و در نتیجه تولید خلط و مخاط بیشتر می‌شود. بنابراین باید از خوردن غذاهایی که منجر به افزایش اسید معده می‌شوند خودداری کنید. غذاهایی مانند انواع غذای سرخ شده، فست فود، پیتزا، چیپس سیب زمینی و سایر تنقلات فرآوری شده، پودر فلفل چیلی (سفید، سیاه، کاین)، گوشت‌های چرب مانند بیکن و سوسیس، پنیر و ... منجر به افزایش رفلاکس می‌شوند.

در مقابل سوپ مرغ می‌تواند برای خلاص شدن از شر مخاط اضافی مفید باشد. مواد موجود در این سوپ برای سرماخوردگی و گلودرد حرکت نوتروفیل‌ها که مسئول تولید چرک هستند را کند می‌کند. در نتیجه آنها مدت بیشتری در مناطق آلوده مانده و عفونت و میکروب بیشتری را جمع می‌کنند و عفونت را کنترل می‌نمایند. 

حمام آب گرم برای درمان خلط

یکی از روش‌های درمان خانگی خلط گلو در کودکان و بزرگسالان، حمام گرم است. بخار آب و گرمی آن منجر به نرم و شل شدن مجاری تنفسی می‌شود و آنها را از مخاط پاک می‌کند. اجازه دهید آب گرم روی صورت جریان پیدا کند تا فشار سینوسی کاهش پیدا کند.

دمنوش‌های معجزه‌اسا برای خلط گلو

تاثیر بعضی مواد غذایی و درمان گیاهی خانگی خلط گلو نباید نادیده گرفته شود. در ادامه بعضی از موثرترین ترکیبان خوراکی برای این مشکل آمده است.

• ترکیب زنجبیل و عسل: یک قاشق غذاخوری عسل را با یک قاشق چایخوری آب زنجبیل برای تسکین گلودرد و سرفه خشک می‌تواند بسیار موثر باشد. زنجبیل تورم ناشی از گلودرد را کاهش می‌دهد، در حالی که عسل به آرام کردن و کنترل حملات سرفه کمک می‌کند.
• چای نعنایی: نعنا دارای خواص ضد التهابی، خلط‌آور، ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی است. بنابراین مجاری تنفسی را از مخاط یا خلط پاک می‌کند و در عین حال ایمنی بدن شما را در برابر بیماری ها تقویت می‌کند. 
• آب لیمو و عسل: این ترکیب سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان بوده و می‌تواند به کاهش التهاب مجاری تنفسی کمک کرده، خلط را سبک کند و منجر به بهبود بیماری شود. 
• ترکیب زنجبیل با دارچین: این ترکیب برای درمان خانگی خلط گلو بسیار موثر است زیرا منجر به خشک شدن خلط و برگشت سریع‌تر به حالت طبیعی می‌شود. از این ترکیب می‌توان برای مبارزه با سرفه‌های خلط ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده کرد. این شربت نباید توسط افراد دارای سابقه مشکلات لخته شدن خون یا افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنند استفاده شود، زیرا می‌تواند خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهد. ضمناً خانم‌های بارداری که به موعد زایمان نزدیک هستند و یا سابقه سقط جنین دارند نباید از این شربت استفاده کنند.
• دم کرده آویشن و عسل: این ترکیب سرشار از مواد ضد التهاب و ضد عفونی کننده مانند تیمول، کارواکرول، سیمن و لینالول است که به از بین بردن خلط کمک کرده و منجر به روان کردن گلو برای تسکین سرفه، آبریزش بینی و گرفتگی بینی می‌شود. این عصاره طعم خوبی دارد و برای درمان خانگی خلط گلو کودکان بسیار موثر است.
• عصاره پیاز و سیر: این داروی خانگی برای خلط با پیاز و سیر درست می‌شود که دارای خواص خلط‌آور و ضدعفونی کننده است و به شل شدن خلط، تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب ریه برای جلوگیری از تولید بیشتر خلط کمک می‌کند.
• چای شیرین بیان: چای شیرین بیان سرشار از موادی مانند گلیسیریزین، گلابرین، آپیژنین و لیکیریتین بوده و حاوی اثر خلط‌آور قوی و همچنین خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی است که به مبارزه با خلط و سایر مشکلات تنفسی مانند سرماخوردگی یا برونشیت کمک می‌کند.
• چای گواکو و گل خطمی: چای گواکو و گل خطمی اثر تسکین دهنده بر روی برونش‌ها دارد که باعث کاهش تولید خلط و تنگی نفس می‌شود. علاوه بر این، خواص موجود در گواکو می‌تواند خلط را نازک‌تر کند که به از بین بردن آن از گلو و ریه‌ها کمک می‌کند.

درمان خانگی خلط گلو در نوزادان 

درمان سرفه و خلط گلو در کودکان می‌تواند دشوارتر باشد زیرا آنها معمولاً همکاری لازم را نمی‌کنند. برای درمان خلط چسبناک گلو در نوزادان نیز میتوانید از روش‌های خانگی و طب سنتی استفاده کنید. مخاط اضافی را که از بینی خارج می‌شود با یک پارچه نرم یا دستمال پاک کنید. از یک دماغ‌گیرهای استریل برای مکش ملایم مخاط اضافی استفاده کنید. از اسپری سالین برای کمک به شل شدن خلط خشک و پاک کردن آن از سوراخ‌های بینی کمک می‌کند. برای مرطوب نگه داشتن هوا و درمان گرفتگی بینی در کودکان از یک مرطوب کننده خنک کننده در اتاق کودک استفاده کنید.

درمان خانگی خلط گلو در بارداری 

روش‌هایی که برای درمان خانگی خلط سبز گلو در بالا گفته شد برای استفاده در بارداری ایمن هستند. با این حال اگر علائم شما بدتر شد می‌توانید از قطره‌ها و اسپری‌های نمکی بینی برای شل شدن مخاط و تسکین بافت ملتهب بینی استفاده کنید. تنفس هوای گرم و مرطوب برای کمک به کاهش احتقان؛ یک بخارشوی صورت، بخارساز با مه داغ یا حتی یک دوش آب گرم می‌تواند کارساز باشد. سوپ برای سرماخوردگی میتواند برای کمک به تسکین التهاب و تسکین احتقان کمک کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

زمانی که درمان خلط گلو به روش خانگی تاثیر نکرد باید به دنبال روش‌های تهاجمی‌تری بگردید. گه گاه تولید خلط می‌تواند عادی باشد اما اگر به یک روتین همیشگی تبدیل شد باید به دنبال یک درمان فوری خلط پشت حلق باشید. بیماری‌هایی که منجر به بروز خلط دائمی‌ می‌شوند عبارتند از:

• رفلاکس اسید
• آلرژی
• آسم
• فیبروز کیستیک 
• برونشیت مزمن
• و سایر بیماری های ریوی

اگر خلط گلو برای بیش از یک ماه است که شما را آزار می‌دهد یا با علائم دیگری مانند سرفه خون، درد قفسه سینه، تنگی نفس، خس خس سینه و ... همراه است باید برای دریافت درمان‌های دیگری به جز داروهای گیاهی به پزشک مراجعه کنید.