**برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران (بر اساس سن)**

**مراقبت‌های قبل از واکسیناسیون:**
1. **سلامت عمومی کودک**: اگر کودک تب بالا یا بیماری حاد دارد، واکسن را به تأخیر بیندازید.
2. **آمادگی روانی**: برای کاهش استرس کودک، اسباب‌بازی یا موسیقی آرام همراه داشته باشید.
3. **مصرف داروها**: در صورت سابقه تشنج یا آلرژی، با پزشک مشورت کنید.

---

### **مراقبت‌های بعد از واکسیناسیون:**
1. **محل تزریق**:
- کمپرس سرد برای کاهش درد و تورم.
- ماساژ ندهید (به‌ویژه برای واکسن ب ث ژ).
2. **پایش عوارض**:
- تب خفیف (زیر ۳۸°C) طبیعی است.
- بی‌قراری یا خواب‌آلودگی شایع است.
3. **تغذیه**: شیردهی مکرر برای نوزادان کمک‌کننده است.

**واکسن‌های بزرگسالان:**
- **واکسن سه‌گانه (Td)**: (کزاز، دیفتری) هر ۱۰ سال یکبار.
- **واکسن هپاتیت B**: در صورت عدم ایمنی قبلی.
- **واکسن آنفلوانزا**: سالانه برای گروه‌های پرخطر.
- **واکسن کرونا**: طبق پروتکل‌های جاری.

**۶. ۱۸ ماهگی:**
- **واکسن سه‌گانه (DTP)**: (دوز یادآور).
- **واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)**.

#### **۷. ۶ سالگی (قبل از مدرسه):**
- **واکسن سه‌گانه (DTaP)**: (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه).
- **واکسن MMR**: (دوز دوم).
- **واکسن فلج اطفال (OPV)**.

**۳. ۴ ماهگی:**
- تکرار واکسن‌های ۲ ماهگی (دوز دوم).

#### **۴. ۶ ماهگی:**
- تکرار واکسن پنج‌گانه و فلج اطفال (دوز سوم).
- **واکسن آنفلوانزا** (در صورت نیاز و فصل شیوع): (تزریقی).

#### **۵. ۱۲ ماهگی:**
- **واکسن MMR**: (تزریقی، زیرجلدی) برای سرخک، سرخجه و اوریون.
- **واکسن پنوموکوک (PCV)**: (دوز یادآور).

**۱. بدو تولد:**
- **واکسن ب ث ژ (BCG)**: (تزریقی، داخل‌جلدی) برای پیشگیری از سل.
- **واکسن هپاتیت B**: (تزریقی، عضلانی) دوز اول.

#### **۲. ۲ ماهگی:**
- **واکسن پنج‌گانه (پنتاوالان)**: (تزریقی، عضلانی) شامل:
- دیفتری، کزاز، سیاه سرفه (DTP)
- هپاتیت B
- هموفیلوس آنفلوانزا نوع b (Hib)
- **واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV)**: (قطره خوراکی)
- **واکسن پنوموکوک (PCV)**: (تزریقی، عضلانی).