فواید و مضرات روغن سویا برای سلامتی بدن و پوست

اطلاع پیدا کردن از فواید و مضرات روغن سویا به شما کمک می‌کند تا از این روغن بهتر و در جای مناسب‌تر خود استفاده کنید. سویا یک دانه گیاهی است که مانند بسیاری از دانه‌های گیاهی دیگر قابل به روغن‌گیری است. روغن سویا را می‌توان یک روغن همه کاره نامید. این روغن کاربردهای زیادی دارد و در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 طریقه مصرف روغن سویا چگونه است؟

بسته به اینکه می‌خواهید از روغن سویا برای چه منظوری استفاده کنید، نحوه مصرف آن متفاوت خواهد بود. 

روغن سویا در طیف وسیعی از غذاهای فرآوری شده استفاده می شود. شما می‌توانید از روغن سویای خوراکی برای پخت و پز انواع غذا، سرخ کردن مواد غذایی و همچنین به عنوان سس سالاد استفاده کنید. بد نیست بدانید روغن سويا برای سرخ كردن از آن جهت مناسب است که نقطه دود بالایی دارد. 

این روغن طعم ملایم و خنثی دارد و اگر با سرکه و نمک و فلفل ترکیب شود یک سس خوشمزه می‌سازد. چون در دمای بالایی می‌سوزد، می‌تواند برای آشپزی با حرارت زیاد مثل سرخ کردن، پختن، بو دادن استفاده شود.

همچنین می‌توان از روغن سویا برای استعمال خارجی استفاده کرد. بسیاری از این روغن برای ماساژ دادن و حتی مرطوب کردن پوست و موی خود استفاده می‌کنند. 

حتی برخی افراد روغن سویا را به عنوان یک روغن حامل برای رقیق کردن روغن‌های ضروری استفاده می‌کنند.

به علاوه نباید از کاربرد روغن سویا در صنعت هم غافل شد. این روغن در صنایع مختلف و برای تهیه انواع سموم دفع آفات، قارچ کش‌ها، رزین، رنگ، پلاستیک، روان کننده‌ها و دیزل‌های زیستی، صابون و لوازم آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

کنجاله روغن سویا نیز به عنوان خوراک دام مصرف می‌شود.

همچنین از روغن سویا در برخی فرمول‌های جوهر چاپ و رنگ روغن استفاده می‌شود.

خواص روغن سویا چیست؟

روغن سویا برای سلامت کلی بدن فواید زیادی دارد. از جمله این فواید را در زیر برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم:

• درمان آلزایمر

روغن سویا به دلیل داشتن ویتامین K منجر به بهبود آلزایمر می‌شود. ویتامین K از آسیب رسیدن به سلول‌های عصبی جلوگیری می‌کند.

• جلوگیری از ریزش مو و تقویت ریشه مو

روغن سویا با افزایش درصد اسیدهای آمینه و مولکول‌های شبیه کراتین در تارهای مو، باعث تقویت ریشه مو می‌شود. بنابراین میتوان از آن در انواع ماسک خانگی برای ریزش مو استفاده کرد.

• محافظت از پوست

روغن سویا به دلیل داشتن اسید لینولئیک، ایزوفلاون، آنتی اکسیدان و ویتامین‌های دیگر برای پوست بسیار مفید است. آنتی اکسیدان‌هایی مانند آنتوسیانین و ایزوفلاون در این روغن، در زنان مانع از پیری زودرس بعد از یائسگی می‌شوند. مصرف روغن سویا، کلاژن و الاستین موجود در پوست را حفاظت می کند و در نهایت پوستی نرم و مرطوب، بدون چین و چروک می‌سازد.

• درمان آکنه و جوش

روغن سویا به خاطر داشتن ویتامین E یک ماده ضد التهاب محسوب می‌شود و در درمان جوش‌ها تاثیر زیادی دارد. از این روغن در انواع ماسک خانگی برای جوش صورت چرب و خشک استفاده میکنند.

• جلوگیری از پوکی استخوان

ویتامین K موجود در سویا در تنظیم متابولیسم استخوان تاثیر زیادی دارد. تحقیقات نشان داده است که روغن سویا علائم ناشی از التهاب را کاهش می‌دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را نیز کم می‌کند.

• مرطوب کننده صورت

روغن سویا بهترین روغن برای پوست خشک است. از آنجا که این روغن حاوی ویتامین B است، لذا از پوست در برابر بروز لکه‌های سیاه محافظت می‌کند. همچنین می‌تواند منجر به بازسازی پوست از طریق از بین بردن سلول‌های مرده شود و به پوست صورت نرمی و لطافت ویژه‌ای ببخشد. 

• کاهش سطح کلسترول بد در اثر مصرف روغن سویا

بر اساس تحقیقات موجود، استفاده از روغن سویا تا 25 درصد به کاهش رسوبات LDL و فشار خون کمک می کند.

خواص روغن سویا برای اسب چیست؟

روغن سویای غنی شده در تغذیه اسب استفاده می‌شود. این روغن زمانی که به صورت خوراکی در تغذیه اسب استفاده می‌شود، با بالا بردن چربی جیره می‌تواند خواص بالایی داشته باشد؛ اما مصرف زیاد روغن سویا به دلیل اینکه نسبت امگا ۶ به امگا ۳ بالایی دارد، باعث ایجاد التهابات در بدن اسب می‌شود.

ترکیبات روغن سویا چیست؟

در هر ۱۰۰ گرم روغن سویا، ۱۶ گرم چربی اشباع‌شده، ۲۳ گرم چربی با یک کربن اشباع‌نشده و ۵۸ گرم چربی با چند کربن غیراشباع وجود دارد. اسیدهای چرب اصلی موجود در روغن سویا عبارت‌اند از: آلفا لینولنیک اسید (۷ تا۱۰ درصد)، لینولئیک اسید (۵۱ درصد) و اولئیک اسید (۲۳ درصد) که اشباع ‌نشده‌اند.

روغن سویا حاوی اسیدهای چرب اشباع‌شده استئاریک (۴ درصد) و پالمیتیک اسید (۱۰ درصد) نیز هست.

البته باید توجه داشت با توجه ‌به روش‌های مختلف فراوری و تصفیه روغن سویا، ممکن است در درصدهای بالا در نمونه‌های مختلف تفاوت وجود داشته باشد.

هر یک قاشق غذاخوری از روغن سویا حدود ۲۵ میکروگرم ویتامین K دارد. ویتامین K نقش مهمی در متابولیسم استخوان و تنظیم انعقاد خون دارد. روغن سویا حاوی مقادیر مناسبی از ویتامین‌های A ،E و C است که در سراسر بدن نقش‌های متابولیکی مهمی را بر عهده ‌دارند.

روغن سویا دارای مقادیر زیادی از اسیدهای چرب امگا ۶ است. هر دو اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ برای سلامت بدن ضروری هستند.

عوارض جانبی روغن سویا

در مورد مضرات روغن سویا یا عوارض جانبی روغن سویا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دیابت

بد نیست بدانید رژیم های غذایی که اسید لینولئیک زیادی دارند مثل روغن سویا با چاقی ارتباط مستقیم دارند. تحقیقات نشان داده است که تغذیه با روغن سویا می‌تواند منجرب به مقاومت در برابر انسولین شود و نهایتا چاقی و قند خون بالا را به دنبال داشته باشد. 

• بیماری های کبدی

به نظر می‌رسد زیاده‌روی در مصرف روغن سویا می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های کبدی از جمله کبد چرب غیر الکلی شود. 

• بیماری قلبی

روغن سویا نقش بسیار زیادی در چاقی دارد و چاقی نیز می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. 

• مشکلات سیستم ایمنی

ممکن است روغن سویا برای سلول‌های ایمنی سمی باشد. مطالعات نشان داده است روغن سویا برای سلول‌های ایمنی که برای مقابله با عفونت‌ها مورد نیاز هستند، مضر است و می‌تواند منجر به بیشتر شدن حساسیت بیماران به عفونت شود.

روغن سویا از کجا تهیه کنیم؟

برای خرید و تهیه روغن سویا می‌توانید به فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا فروشگاه‌های تهیه مواد غذایی کاملا ارگانیک مراجعه کنید. دقیقا مثل روغن کنجد و روغن زیتون که هم نوع فروشگاهی و شرکتی و هم نوع دستی و سنتی آن موجود است، روغن سویا هم اینگونه است. در هر صورت وقتی برای تهیه و خرید روغن سویا مراجعه می‌کنید، حتما به اصل و خالص بودن روغن توجه زیادی داشته باشید و از این بابت کاملا مطمئن باشید. 

کلام آخر

ظاهرا دانه سويا مصارف زیادی در زمینه‌های مختلفی دارد. در عصر حاضر که استفاده از مواد تراریخته برای بسیاری از شرکت‌های صنعتی به امری عادی و طبیعی تبدیل شده است، استفاده از مواد ارگانیک و طبیعی اگر کار سختی نباشد، هزینه‌بر و گران است. در هر صورت سویا و مشتقات حاصل از آن در صنایع مختلفی از جمله پرورش اسب و طیور یا تهیه انواع کرم‌های گیاهی و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

اینکه برای مصرف روزانه از روغن سویا استفاده کنیم یا روغن مایع معمولی و یا روغن سرخ کردنی، به موضوعات بسیار زیادی از جمله توان مالی برای تهیه هر یک از این روغن‌ها بستگی دارد. واقعیت این است که گاهی صرف نظر از قیمت روغن باید به سلامتی خود توجه ویژه‌ای داشته باشیم و برای آن هزینه بیشتری کنیم. لوبیای سویا منبع خوبی برای رساندن بسیاری از ویتامین‌ها و مواد مغذی لازم بدن است، اما بدیهی است که استفاده افراط‌گونه از آن می‌تواند به جای اثرات مثبت، نتیجه منفی به دنبال داشته باشد. 

در مورد بوی بد روغن سویا خیلی حساس نباشید، زیرا فواید این روغن بسیار بیشتر و خاص‌تر از بوی نه چندان مطبوع آن است. با این حال می‌توانید از ترفند‌های آشپزی مانند استفاده از یک تکه سیر در داخل روغن سویا استفاده کنید و در هنگام سرخ کردن مواد غذایی با روغن سویا، یک تکه سیر پوست کنده را در کنار ماهیتابه قرار دهید تا از شدت بوی بد روغن سویا کاسته شود.  اکنون بعد از آشنایی کامل با فواید و مضرات روغن سویا بهتر و دقیق‌تر می‌توانید از این روغن سالم برای سلامت پوست و مو و بدن خود استفاده کنید.