برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد چه کار کنیم؟

اینکه برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد چه کار کنیم؟ سوال مهمی است؛ زیرا به هر حال تمام کودکان زیر دو سال که پوشک می‌شوند، این عارضه را حداقل یک بار تجربه می‌کنند. ادرار سوختگی نوزاد یا راش نوزاد پدیده نامعمول و غیر عادی نیست. پیدا شدن این عارضه نشانه بی خیالی پدر و مادر هم نیست؛ سوختگی شدید پای نوزاد یا سوختگی خفیف پای نوزاد، می‌تواند ناشی از علل متفاوتی باشد که با هم بررسی خواهیم کرد. 

راه‌های جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد

راش نوزاد یا ادرار سوختگی نوزاد در شرایطی پدیدار می‌شود که محل پوشک گرم و مرطوب باقی مانده باشد. این عارضه عموما با لکه‌های قرمز در پای کودک و حتی ناحیه تناسلی او پدیدار می‌شود. ادرار سوختگی نوزاد دختر با ادرار سوختگی نوزاد پسر فرق چندانی ندارد، زیرا به هر حال هر دو نوزاد از این عارضه رنج می‌برند و اذیت می‌شوند؛ اما در هر صورت به علت حساسیت بیشتر ناحیه تناسلی نوزادان دختر، ادرار سوختگی نوزاد دختر باید سریع‌تر رفع شود. 

برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد باید قبل از وقوع این عارضه تمهیدات لازم را انجام دهید. گرچه گاهی مادرها تمام سعی خود را می‌کنند تا پای کودکشان دچار این عارضه نشود، اما با این حال این عارضه رخ می‌دهد. برای درمان سوختگی پای نوزاد، ابتدا راه‌کارهای زیر را انجام دهید. در صورتی که با ادرار سوختگی شدید نوزاد مواجه هستید که با هیچ یک از این روش‌ها بهتر نمی‌شود و بهبود پیدا نمی‌کند، حتما به پزشک مراجعه کنید. یادآوری می کنیم که درمان سوختگی پای نوزادان در اثر اسهال اندکی متفاوت با این روش ها است. 

1. پای نوزاد را تمیز و خشک کنید

اگر این قانون را قبل از راش نوزاد رعایت کنید، در حقیقت یکی از مهمترین قوانین مهم را اجرا کرده‌اید. با این وجود در زمان ظهور این عارضه نیز باید این قانون را رعایت کنید. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، رطوبت و گرما عوامل اولیه برای ظهور این عارضه هستند. برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد دختر، حتما در هر بار تعویض پوشک، او را بشویید و کاملا با دستمال‌های نرم و بدون پرز خشک کنید. در نوزادان پسر نیز بهتر است این قانون را رعایت کنید. 

اگر به هر علت امکان شست و شو با آب برای شما فراهم نبود، دستمال نرمی را فقط با آب آغشته کنید و بدن نوزاد را کاملا تمیز کنید. هرگز از دستمال‌های مرطوب الکل‌دار برای تمیز کردن پای نوزاد استفاده نکنید. حتما پای نوزاد را در تمامی قسمت‌ها به آرامی و با لطافت خشک کنید.  

2. سایز مناسب پوشک

پوشک تنگ یا پوشکی که کاملا سفت بسته شده است، احتمال ادرار سوختگی نوزاد و راش نوزاد را بالا می‌برد. 

3. باز نگه داشتن نوزاد

همیشه عادت کنید به صورت روزانه کودک خود را باز بگذارید. پوشک کردن نوزاد بلافاصله بعد از هر بار تعویض پوشک، در ادرار سوختگی شدید نوزاد موثر است. می‌توانید از یک شلوار نرم و نخی استفاده کنید و بدون اینکه نوزاد را پوشک کنید، شلوار را تن او کنید یا اینکه نوزاد را روی تشک تعویض آستردار قرار دهید و مدتی، مثلا یک ربع ساعت، او را بدون پوشک رها کنید تا بازی کند و بدنش هوا بخورد. این روش برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد نیز بسیار موثر است.  

4. مواد شست و شوی ملایم

اصلا لازم نیست در هر بار شست و شوی پای نوزاد از مواد شوینده استفاده کنید. در هنگام حمام کردن نوزاد از شامپوهایی نرم و ملایم استفاده کنید و مراقب پوست بسیار حساس نوزاد خود باشید. همچنین موضوع شستن لباس‌های نوزاد قبل از استفاده را جدی بگیرید تا از بروز آلرژی پیشگیری کنید. 

5. تعویض زود به زود

بهتر است عادت کنید قبل از پر شدن پوشک و قبل از اینکه نشانگر تعویض پوشک ظاهر شود، پوشک نوزاد را تعویض کنید. این عادت نه تنها برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد موثر است، بلکه در زمان بروز این عارضه نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.  همچنین انواع شکل مدفوع نوزادان را بشناسید تا در موقع لزوم پیگیری های لازم را انجام دهید. اگر پوست نوزاد در تماس طولانی مدت با ادرار باشد و اگر در این مدت کودک دفع هم داشته باشد، به شدت او را اذیت خواهد کرد و باعث ناراحتی او خواهد شد. 

6. استفاده از برخی پمادها و کرم‌ها

پمادهای سه‌گانه، پماد A+D ، Balmex یا Desitin ، کرم هیدروکورتیزون، کرم ضد قارچ و آنتی بیوتیک موضعی می‌توانند در درمان سوختگی پای نوزاد موثر باشند. البته این کرم‌ها باید با نظر پزشک استفاده شوند. مالیدن یک لایه نازک از این کرم‌ها مانع از تماس ادرار یا مدفوع با پوست نوزاد می‌شود. استفاده از وازلین نیز پیشنهاد می‌شود. باید برای انتخاب هر یک از این کرم‌ها از پزشک متخصص راهنمایی بخواهید. 

گاهی نیز ممکن است پای یک عفونت باکتریایی در میان باشد و به همین جهت پزشک آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز کند. یادآوری می‌کنیم که هرگز هر یک از کرم‌های یاد شده را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید. 

همچنین باید بدانید که استفاده از محصولاتی که حاوی benzocaine ، camphor یا salicylates (بنزوکائین، کافور و سالیسیلات) هستند، به شدت خطرناک و آسیب زننده است. 

7. از پودر بچه استفاده نکنید

گرچه بسیار رایج است، اما بهتر است استفاده از پودر بچه را فراموش کنید. پودر بچه نه تنها برای پیشگیری از ادرار سوختگی نوزاد موثر نیست، بلکه می‌تواند عارضه را بدتر هم بکند و برای ریه‌های نوزاد نیز مضر است.

علل بروز ادرار سوختگی در نوزادن

اگر علل بروز این عارضه را بدانید، بهتر می‌توانید تشخیص دهید که برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد خود چه اقداماتی را انجام دهید. 

• سوزش مدفوع و ادرار
• غذاها یا محصولات جدید؛ یعنی رژیم غذایی نوزاد تغییر کرده باشد
• پوست حساس
• بستن پوشک به شکل خیلی سفت 
• حساسیت پوست نوزاد به مارک پوشک
• خشک نکردن پا و ناحیه تناسلی کودک و پوشک کردن او
• دیر عوض کردن پوشک کودک
• آلرژی به عطر یا رنگ پوشک یا صابون شست و شوی نوزاد
• آلرژی به دستمال مرطوب یا خشک کن کودک 
• مصرف آنتی بیوتیک؛ آنتی‌بیوتیک می تواند باکتری خوب و مضر را از بین ببرد.
• عفونت قارچی
• مرطوب بودن و اسیدی بودن محل عارضه مثلا به علت تحریک پوست یا اسهال کودک

چه زمانی باید به پزشک متخصص کودک مراجعه کنیم؟

اگرچه راش نوزاد و ادرار سوختگی کودک عارضه‌ای دردناک و تحریک کننده است، اما اغلب خطرناک نیست و جایی برای نگرانی و ترس ایجاد نمی‌کند. پیشنهاد می‌کنیم در ابتدای مشاهده این عارضه یک بار به پزشک مراجعه کنید تا پماد یا کرم لازم را برای شما تجویز کند. چنانچه بعد از استفاده از کرم و اجرای روش‌های درمان سوختگی پای نوزاد، محل عارضه بهبود پیدا نکرد، مجددا باید به پزشک مراجعه کنید. خصوصا زمانی که به نظر می‌رسد، محل عارضه و راش نوزاد آلوده است و روز به روز هم بدتر می‌شود. 

علائم راش آلوده نوزاد 

• مشاهده تاول در منطقه پوشک
• تب
• سرخی و خشکی بیش از حد
• تورم منطقه
• چرک یا ترشحی که از ناحیه پوشک تخلیه شود
• بی پاسخ بودن ادرار سوختگی نوزاد به تکنیک‌های درمانی و بدتر شدن آن
• ظهور یک عفونت ثانویه قارچی یا مخمر به نام candidiasis که به شکل قرمز روشن و جراحت‌دار ظاهر می‌شود
• ظهور راش یا ادرار سوختگی در چین‌های پوستی همراه با لکه‌های قرمز راش در خارج از ناحیه پوشک، روی شکم یا ران؛ معروف به ضایعات ماهواره‌ای

کلام آخر

برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد مهمترین کاری که باید انجام دهید، دوری از رطوبت و گرما است. گاهی اجازه دهید کودک در هنگام خواب کاملا آزاد باشد؛ پوشک نداشته باشد و شلواری هم به تن نداشته باشد. به این ترتیب نه تنها از سوختگی شدید پای نوزاد به نحو موثری پیشگیری می‌کنید، بلکه این روش برای درمان سوختگی پای نوزاد نیز بسیار موثر است. گرچه ادرار سوختگی نوزاد دختر حساسیت بیشتری دارد، اما فراموش نکنید که این عارضه برای نوزادان دختر و پسر به یک اندازه آزاردهنده و تحریک کننده است. از این رو راش نوزاد را از ابتدا و قبل از ظهور جدی بگیرید و تکنیک‌های یاد شده برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزاد را به موقع به کار ببندید.