درمان خارش واژن در بارداری (درمان خانگی و درمان دارویی برای مادر)

خارش واژن یکی از مشکلات رایج دوران بارداری است و بسیاری از زنان در ماه‌های مختلف بارداری آن را تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی، افزایش جریان خون در ناحیه تناسلی و بالا رفتن میزان ترشحات واژن شرایطی ایجاد می‌کند که می‌تواند زمینه‌ساز رشدانواع  قارچ‌ها و باکتری‌ها شود. به همین دلیل، عفونت‌های قارچی، عفونت‌های باکتریایی و حتی حساسیت‌های پوستی از شایع‌ترین دلایل بروز این مشکل هستند. گاهی اوقات خشکی پوست، تعریق زیاد یا استفاده از محصولات بهداشتی معطر نیز باعث تحریک و خارش واژن می‌شود.

درمان خارش واژن در بارداری بسته به علت آن متفاوت است و می‌تواند شامل اصلاح سبک زندگی، رعایت بهداشت، استفاده از لباس زیر نخی، پرهیز از شوینده‌های عطری و در صورت وجود عفونت، مصرف داروهای ضدقارچ یا آنتی‌بیوتیک‌های ایمن و مجاز در بارداری باشد. در ادامه این مقاله از مجله سلامت گهواره، به‌طور کامل‌تر درباره دلایل خارش واژن و مؤثرترین روش‌های درمان و پیشگیری آن در دوران بارداری صحبت خواهیم کرد.

پادکست خلاصه مقاله خارش واژن در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

درمان خارش واژن در بارداری

خارش واژن در بارداری یکی از مشکلات عمده تازه مادران است. علت خارش واژن در بارداری معمولاً به تغییرات هورمونی، افزایش ترشحات، رشد قارچ‌ها یا عفونت‌های باکتریایی برمی‌گردد. روش‌های مختلفی برای درمان سریع خارش واژن در بارداری وجود دارد که مهمترین آن‌ها شامل دو روش زیر است:

• درمان خانگی خارش واژن در بارداری
• درمان دارویی خارش واژن در بارداری

درمان خانگی خارش واژن در بارداری

در درمان خانگی خارش واژن در بارداری معمولاً از روش‌هایی مانند رعایت بهداشت فردی، استفاده از لباس زیر نخی، خشک نگه‌داشتن ناحیه تناسلی و پرهیز از صابون‌ها و شوینده‌های عطری استفاده می‌شود. این اقدامات برای کاهش تحریک و پیشگیری از بدتر شدن خارش مؤثرند اما جایگزین درمان پزشکی نیستند. برخی از درمان های خانگی خارش واژن در بارداری شامل موارد زیر است: 

• پوشیدن لباس زیر نخی و آزاد
• شست‌وشو با آب ولرم و شوینده ملایم
• خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی
• استفاده از کمپرس سرد
• مصرف ماست پروبیوتیک
• حمام جوش شیرین
• پرهیز از صابون‌ها و مواد معطر
• کاهش مصرف قند و شیرینی
• استفاده از روغن نارگیل خالص (با مشورت پزشک)

درمان خارش واژن در بارداری با جوش شیرین

استفاده از جوش شیرین یک درمان خانگی خارش واژن در بارداری است که بسیاری از زنان در درجه اول و بعد از ظهور علائم عفونت می‌توانند از آن استفاده کنند. کافی است هنگام حمام کردن، جوش شیرین را به آب اضافه کنید. کمی در وان بنشینید و اجازه دهید آب به درونتان نفوذ کند. درمان خارش واژن در بارداری با این روش می‌تواند بسیار مؤثر باشد. با این حال، استفاده بیش از حد از این ماده می‌تواند منجر به خشکی پوست شود تشدید خارش را در پی داشته باشد.

در حالت کلی استفاده از جوش شیرین برای رفع خارش یا ترشحات واژن جایگزین درمان نیست. زیرا ممکن است با تغییر pH واژن منجر به افزایش خطر عفونت باشد. اما اگر دچار خارش قسمت بیرونی واژن در بارداری شدید، می‌توانید مقداری جوش شیرین و آب را ترکیب کنید تا به شکل خمیر درآید، سپس آن را روی نواحی خارشی بمالید. 

درمان خارش واژن در بارداری با سرکه

درمان خارش واژن در بارداری به صورت خانگی با سرکه نیز ممکن است. با توجه به این که سرکه به عنوان یک ماده‌ی ضدعفونی کننده قوی در نظر گرفته می‌شود. دو فنجان سرکه را به آب گرم - نه داغ - اضافه کنید و به مدت 15 دقیقه در آن بنشینید. حتماً قبل از پوشیدن لباس، خود را کاملا خشک کنید. هر بدنی متفاوت است اما بیشتر زنان پس از دو یا سه خیساندن، مقداری بهبود خواهند یافت. اما توجه داشته باشید که سرکه ممکن است باعث تحریک یا تغییر pH واژن شود. بنابراین بهتر است تنها در موارد خاص و به تشخیص پزشک استفاده شود. استفاده از ماست ساده در ناحیه نیز ممکن است به بازگرداندن تعادل و کاهش تحریک کمک کند. 

درمان دارویی خارش واژن در بارداری

درمان دارویی زمانی توصیه می‌شود که علت خارش، عفونت قارچی یا باکتریایی باشد و نیاز به مداخله پزشکی وجود داشته باشد. در این روش، پزشک ممکن است داروهای ضدقارچ، آنتی‌بیوتیک‌های مجاز در بارداری یا کرم‌های موضعی را تجویز کند که یکی از رایج‌ترین آن‌ها پماد کلوتریمازول است. این پماد به‌عنوان یک درمان موثر برای خارش واژن در بارداری ناشی از عفونت قارچی شناخته می‌شود، اما مصرف آن باید حتماً تحت نظر پزشک انجام گیرد.

انواع پماد واژینال و پماد خارش واژن در بارداری، برای درمان این مشکل وجود دارد. استفاده خودسرانه از هر نوع داروی شیمیایی برای خارش بدن در بارداری یا خارش واژن در دوران بارداری می‌تواند خطرناک باشد؛ به همین دلیل، انتخاب نوع دارو، دوز مناسب و مدت مصرف باید زیر نظر پزشک زنان انجام گیرد.

• پماد تریامسینولون اِن اِن:
  پماد تریامسینولون ان ان یکی از بهترین داروها برای درمان سوزش و خارش واژن در بارداری است. این پماد برای درمان انواع عفونت‌های بارداری مفید است و به‌طور ویژه عفونت‌های قارچی و التهاب ناحیه را نیز کم می‌کند. همچنین از آن‌جایی که این پماد حاوی سه ترکیب دارویی ضد التهاب، ضد قارچ و ضد باکتری است، می‌تواند برای درمان عفونت واژینوباکتری هم استفاده شود.
• پماد کلوتریمازول:
  این پماد برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود. کلوتریمازول به غشای سلول‌های قارچی حمله کرده و نابودشان می‌کند. پماد کلوتریمازول به‌طور کلی برای استفاده‌ درون واژن ساخته شده است و بدون نسخه در دسترس است اما در دوران بارداری نباید بدون تجویز پزشک استفاده شود.
• پماد هیدروکورتیزون:
  این پماد برای از بین بردن خارش‌ لبه‌‌های بیرونی واژن در بارداری استفاده می‌شود. بعد از آن‌که در حمام جوش شیرین نشستید و خودتان را خشک کردید، کمی روغن بچه روی واژن بمالید و سپس از این پماد برای از بین بردن خارش استفاده کنید. 

به نقل از Healthline

درمان خارش واژن بستگی به علت دارد. اگر عفونت ادراری، عفونت مقاربتی یا واژینوز باکتریال دارید، به داروی تجویزی نیاز خواهید داشت.

Treatments for vaginal itching will vary based on the cause. you’ll need prescription medication if you have a UTI, STI, or bacterial vaginosis.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

آیا خارش واژن در بارداری و جنسیت جنین با هم ارتباط دارد؟

بسیاری معتقدند که خارش واژن در بارداری از علائم بارداری دختر است، اما این باور پایه علمی ندارد. خارش واژن در اوایل بارداری بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی و تغییر PH محیط واژن رخ می‌دهد و هیچ ارتباطی با دختر یا پسر بودن جنین ندارد.

در واقع، علائم ظاهری بارداری، از جمله خارش، تهوع، تغییرات پوستی یا نوع ویار هیچ‌کدام نشانه‌های قابل اعتمادی برای تشخیص جنسیت نیستند. تنها راه مطمئن برای اطلاع از جنسیت جنین، سونوگرافی تعیین جنسیت در زمان مناسب بارداری است.

 آیا خارش واژن در بارداری طبیعی است؟ خطرات احتمالی آن برای مادر و جنین

خارش واژن یا حتی خارش کلیتورال در دوران بارداری شایع است و بسیاری از زنان آن را تجربه می‌کنند. این خارش معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش جریان و حجم خون در ناحیه تناسلی و بالا رفتن ترشحات واژن ایجاد می‌شود. همین تغییرات محیطی می‌توانند ریسک ابتلا به عفونت‌های واژینال مانند عفونت قارچی یا BV (عفونت باکتریال واژینوزیس) را نیز افزایش دهند.

در اغلب موارد، خارش واژن در بارداری خطر جدی برای مادر یا جنین ایجاد نمی‌کند و با درمان مناسب قابل کنترل است. با این حال، اگر خارش ناشی از عفونت درمان‌نشده باشد، ممکن است باعث تشدید التهاب، ناراحتی شدید، و در برخی موارد افزایش خطر زایمان زودرس شود. بنابراین بهتر است مادر باردار برای بررسی علت، به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز از پمادها یا داروهای مجاز در بارداری استفاده کند.

به طور کلی، خارش واژن در بارداری معمولاً طبیعی و قابل مدیریت است و با درمان صحیح، خطری متوجه مادر و جنین نخواهد بود.

علت خارش واژن در بارداری

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است زنان خارش شدید واژن در بارداری را تجربه کنند از جمله:

• عفونت قارچی یا برفک واژن :
  عفونت قارچی اولین علت خارش دهانه واژن در بارداری است. این عفونت در بارداری توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. زیرا در بارداری جریان خون به سمت ناحیه‌ی لگن افزایش می‌یابد و این باعث بستگی در این ناحیه می‌شود که شرایط را برای ایجاد عفونت واژن آماده می‌کند. در حالت عادی قارچ و مخمر به مقدار کمی در واژن وجود دارند و احتقان، تنها منجر به افزایش تعدادشان می‌شود. خارش واژن به این دلیل بیشتر در سه ماهه دوم بارداری رخ می‌دهد. این عفونت به جز خارش واژن علائم دیگری مانند ترشحات بدبو، پنیری و درد نیز دارد. 
• عفونت واژینوباکتریال :
  عفونت دیگری که عامل خارش واژن هنگام بارداری است، عفونت واژینوزباکتریال در دوران بارداری است و همان‌طور که از نامش پیداست عامل باکتریایی دارد. به جز خارش، از مشکلات دیگر این عفونت می‌توان به زایمان زودرس و وزن کم نوزاد به هنگام تولد اشاره کرد. علائم واژینوز باکتریایی شامل خارش، درد، سوزش درد هنگام ادرار، ترشحات بدبو و التهاب است.
• افزایش ترشحات :
  افزایش ترشحات واژن نیز می‌تواند منجر به سوزش و خارش واژن در بارداری شود. تغییرات هورمونی، تغییر در سطح pH و ضخیم شدن دیواره‌های واژن در دوران بارداری می‌تواند عامل افزایش ترشحات واژن باشند.

*مقاله عکس ترشحات در بارداری را مطالعه کنید.

• تغییرات هورمونی :
  تغییرات هورمونی نیز دلیل دیگری برای خارش واژن در حاملگی است. به‌طور کلی انتظار می‌رود  تغییرات هورمونی، منجر به افزایش حساسیت پوست و خشکی آن و در نتیجه خارش شود. به جز این می‌تواند تعریق را افزایش دهد، که می‌تواند خارش را تشدید کند. همچنین تغییر PH بدن در این ناحیه، شرایط را برای ایجاد عفونت قارچی فراهم می‌کند که خود یک دلیل اصلی خارش واژن و بارداری محسوب می‌شود. تغییرات هورمونی و افزایش حجم و جریان خون می‌تواند یکی از دلایل ایجاد خارش واژن در ماه اول بارداری باشد.
• • بیماری‌های مقاربتی (STD) :
  بیماری مقاربتی STD نیز می‌توانند باعث خارش و سوزش واژن شوند. نمونه‌هایی از بیماری‌های مقاربتی عبارتند از: سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا، تریکومونیازیس و تبخال. این بیماری‌ها علاوه بر خارش باعث ترشحات سفید، ترشحات زرد و بدبو و درد نیز می‌شوند.
• در اواخر بارداری سوزش واژن در بارداری نشانه چیست؟
  عفونت مجاری ادراری در بارداری یک بیماری شایع در دوران بارداری است. این به دلیل تغییراتی در بدن است که باعث رشد بیش از حد فلور طبیعی واژن می‌شود. درد واژن، خارش، احساس سوزش هنگام ادرار کردن و کدر شدن آن، از علائم شایع عفونت ادراری است.  بیشتر خارش واژن در ماه آخر بارداری به این موضوع مربوط می‌شود.
• عوارض دارویی :
  مصرف بعضی از داروها مانند داروهای آلرژی، سرماخوردگی یا داروهای ضدافسردگی از دیگر دلایل خارش داخل واژن در بارداری است که می‌تواند خشکی واژن در بارداری را تشدید کرده و منجر به خارش شود.

* مقاله خارش لبه های بیرونی واژن نشانه چیست را مطالعه کنید.

طبق آنچه در بالا گفته شد دلایل و روش درمان خارش واژن در بارداری را می‌توان به شکل زیر جمع‌بندی کرد:

* مقاله قویترین قرص سوزش ادرار را مطالعه کنید. 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر خارش واژن در بارداری همراه با التهاب شدید، ترشحات غیرطبیعی، تغییر رنگ و بوی غیرطبیعی واژن یا تغییرات در ادرار مانند سوزش و تکرر باشد، لازم است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

بروز خارش مکرر، سوزش شدید، عدم پاسخ به درمان‌های خانگی و وجود علائم همراه با خارش مثل درد لگن یا تب نیز نشانه‌هایی هستند که نیاز به بررسی پزشکی دارند. مشاهده خونریزی غیرعادی، وجود زگیل تناسلی یا شک به بیماری‌هایی مانند کلستاز بارداری (که معمولاً با خارش شدید کف دست و پا همراه است) نیز باید سریعاً توسط پزشک زنان ارزیابی شود. در دوران بارداری انجام چکاپ منظم پزشکی بهترین راه برای تشخیص زودهنگام مشکلات و جلوگیری از عوارض احتمالی است.

نکات مهم و پایانی

خارش واژن در بارداری معمولاً به دلیل تغییرات طبیعی بدن رخ می‌دهد، اما توجه به علائم همراه اهمیت زیادی دارد. رعایت بهداشت، استفاده از لباس زیر نخی، پرهیز از مواد شوینده معطر و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی می‌تواند تا حد زیادی از بروز خارش جلوگیری کند.

در صورت مشاهده ترشحات غیرطبیعی، سوزش شدید یا خارش مداوم، بهتر است از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کرده و حتماً با پزشک مشورت کنید. درمان به‌موقع عفونت‌ها نه‌تنها به کاهش خارش کمک می‌کند بلکه از بروز عوارض احتمالی برای مادر و جنین جلوگیری خواهد کرد. در نهایت، انجام چکاپ‌های دوره‌ای در دوران بارداری بهترین راه برای حفظ سلامت و پیشگیری از مشکلات واژینال است.