آیا دیابت بارداری و جنسیت جنین با هم ارتباط دارند؟

یک بار برای همیشه خیالتان را راحت کنیم؛ هر چیزی که در مورد حالات بارداری و جنسیت جنین می‌شنوید، فقط و فقط نسبی است، قطعی نیست و جنبه علمی ندارد. جنسیت جنین در زمان لقاح شکل می‌گیرد. درست زمانی که کروموزم x  یا y مرد با کروموزوم‌های x زن لقاح پیدا می‌کند. بنابراین هیچ چیز نمی‌تواند پس از لقاح روی تعیین جنسیت تاثیر بگذارد. اقداماتی هم که پیش از نزدیکی برای تعیین جنسیت انجام می‌شود، مانند رژیم غذایی، اسیدیته کردن محیط واژن و ... ، هیچ کدام قطعی و حتمی نیست و فقط فقط احتمال است.

بنابراین بعد از لقاح و وقوع بارداری هیچ عاملی، تاکید می‌کنیم، هیچ عاملی نمی‌تواند روی تعیین جنسیت جنین تاثیر بگذارد، زیرا جنسیت جنین در هنگام لقاح شکل گرفته است و با بالارفتن سن بارداری و شکل‌گیری اعضای جنسی جنین، جنسیت جنین فاش می‌شود.

اما به طور کلی و فارغ از بحث "تعیین جنسیت" باید بدانید تاثیری که جنین دختر و پسر در بدن مادر دارد، متفاوت است. این تفاوت از کجا می‌آید و چگونه است و ... مورد بحث ما نیست؛ فقط می‌خواهیم بگوییم که دیابت بارداری یکی از فاکتورهایی است که گفته می‌شود احتمال ابتلا به آن بسته به جنسیت جنین می‌تواند کم و زیاد شود.

در واقع دیابت بارداری و جنسیت جنین از لحاظ تعیین جنسیت هیچ ارتباطی با هم ندارند، اما جنسیت جنین می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت بارداری را کم و زیاد کند.

دیابت بارداری در کدام مادران بیشتر است؟

توجه داشته باشید دیابت بارداری تعیین جنسیت نمی‌کند، اما معمولا در مادرانی که جنین پسر حمل می‌کنند، بیشتر رخ می‌دهد. البته این جمله هرگز به این معنی نیست که خانم بارداری با جنین دختر به دیابت بارداری مبتلا نمی‌شود، بلکه فقط و فقط شانس ابتلای او کمتر است. بدیهی است که هرچه مادر ریسک‌فاکتورهای ابتلا به دیابت بارداری را داشته باشد، صرف نظر از دختر یا پسر بودن جنین، احتمال اینکه به این عارضه مبتلا شود، بیشتر است.

البته این نکته را به یاد داشته باشید که دیابت بارداری زمانی رخ نشان می‌دهد که مادر باردار حداقل در هفته 28 بارداری است. یعنی زمانی که دیگر کاملا جنسیت جنین مشخص است. بنابراین این عارضه از ابتدای بارداری هیچ ربطی به جنسیت ندارد؛ اما با مشخص شدن جنسیت جنین در هفته 12 تا 18 بارداری، شانس ابتلا به دیابت بارداری با وجود ریسک‌فاکتورهای خاص، می‌تواند بالا برود.

یه عبارت دیگر زنان باردار با جنین پسر، نسبت به زنان باردار با جنین دختر،  4 ٪ خطر نسبی بیشتری برای ابتلا به GDM  یا دیابت ملیتوس بارداری (عدم تحمل کربوهیدرات) دارند. با این حال زنان باردار با جنین دختر حدود 6 ٪ خطر نسبی بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده دارند.

*همه چیز در مورد آزمایش غریالگری دیابت بارداری + چه ماهی انجام میشود

ریسک فاکتورهای ابتلا به دیابت بارداری

• داشتن اضافه وزن
• سابقه ابتلا به دیابت بارداری در گذشته
• سابقه زایمان با نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم
• وابستگی خانوادگی به دیابت نوع دو
• داشتن شرایط پیش دیابتی، به معنای داشتن سطح گلوکز خونی بالا که هنوز به عنوان دیابت شناخته نشده است
• مرتبط بودن با یکی از نژادهای آمریکایی-آفریقایی، آمریکایی-هندی، آمریکایی-آسیایی، اسپانیایی-لاتین یا جزایر آمریکایی اقیانوس آرام.
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا هر نوع اختلال هورمونی مشابه آن

جنین پسر و دیابت بارداری

تحقیقات نشان داده است که بارداری پسر ممکن است اثرات نامعلومی بر متابولیسم بدن مادر و سطح گلوکز خون در دوران بارداری داشته باشد. از همین جهت مادر باردار با جنین پسر، حدود 4 درصد بیشتر احتمال دارد که به دیابت بارداری مبتلا شود. گفته می‌شود تاثیر جنسیت جنین بر دیابت بارداری به این صورت است که چنانچه مادر به دیابت بارداری مبتلا شود و جنین دختر باشد، احتمال اینکه پس از اتمام دوران بارداری، مادر به دیابت نوع 2 مبتلا شود، افزایش می یابد. گرچه دلیل این موضوع هنوز در دست تحقیق و بررسی است، اما نشان می‌دهد جنسیت جنین می تواند بر سوخت و ساز بدن مادر تاثیر بگذارد.

در مورد دیابت بارداری و جنسیت جنین باید این طور بگوییم که جنسیت جنین می‌تواند در ابتلا به دیابت بارداری تاثیرگذار باشد و شانس ابتلا را بالا ببرد، اما دیابت بارداری تعیین کننده جنسیت جنین نیست. پس رابطه دیابت بارداری و جنسیت جنین در مورد تعیین جنسیت نیست، بلکه در مورد شانس ابتلا به این عارضه در مسیر بارداری است. یعنی جنین پسر شانس ابتلا به دیابت بارداری را بالا می‌برد، اما دیابت بارداری قطعا تاییدی برای پسر بودن جنین نیست.

جنسیت جنین با تاثیر بر فیزیولوژی مادر می‌تواند منجر به عوارضی در بارداری شود که یکی از این عوارض دیابت بارداری است. در افراد مختلف میزان حساسیت و پاسخ به تغییرات هورمونی در دوران بارداری یکسان نیست. مادران باردار با جنین دختر دچار افزایش هورمون‌های استروژن می‌شوند که با ریسک بالاتر افسردگی و تغییرات خلق و خو مرتبط است. بر هم خوردن تنظیم هورمون های زنان باردار، سطوح متفاوت و تاثیر آنها بر سایر روند های بدن در بارداری با جنین دختر و پسر ممکن است یکی از دلایل عوارضی همچون دیابت بارداری باشد. توجه داشته باشید صحبت در مورد ریسک ابتلا است و نه ابتلای قطعی و حتمی.

افت قند در بارداری و جنسیت

افت قند خون در بارداری اگر مکرر و مدام باشد، باید بررسی شود؛ اما چنانچه ندرتا رخ می‌دهد، جایی برای نگرانی وجود ندارد. افت مکرر و مداوم قند خون در بارداری با دیابت بارداری ارتباط دارد.  

نکته مهمی که باید بدانید این است که دیابت اوایل بارداری دیابتی است که از پیش از بارداری وجود داشته و ربطی به بارداری ندارد؛ زیرا اساسا دیابت بارداری پس از هفته 24 بارداری با آزمایش مشخص می‌شود. بنابراین واضح است که دیابت بارداری در سه ماهه اول ظاهر نمی‌شود و اگر مادر بارداری در سه ماهه اول بارداری با دیابت درگیر باشد، به این معنی است که پیش از بارداری به دیابت مبتلا بوده است.

در این شرایط ممکن است از ابتدای بارداری با مشکلاتی مواجه باشد که افت قند خون یکی از آنهاست؛ اما ارتباط قطعی و حتمی و مستقیم با جنسیت جنین ندارد. در صورتی که بعد از هفته 24 بارداری و مشخص شدن جنسیت جنین، دختر یا پسر بودن جنین می‌تواند شانس ابتلای مادر بارداری که در سه ماهه دوم بارداری است، به دیابت بارداری را افزایش دهد.

 عوارض دیابت بارداری بر روی جنین

فارغ از این مسئله که چرا به دیابت بارداری مبتلا شده‌اید، مهم این است که این عارضه را کنترل کنید و جلوی عوارض احتمالی آن را بگیرید. شایع‌ترین عوارض دیابت بارداری بر روی جنین از قرار زیر هستند:

• ماکروزومی
• هیپو گلیسمی نوزادی
• هیپو کلسمی
• زردی
• سندرم زجر تنفسی
• پلی سیتمی
• نارس بودن نوزاد
• سقط و نقایص مادر زادی

برای درمان دیابت بارداری چه بخوریم؟

• از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند حبوبات و غلات کامل به جای کربوهیدرات‌های ساده مانند برنج و نان سفید استفاده کنید.
• از پروتئین‌های کم چرب به جای پروتئین‌های پر چرب استفاده کنید.
• مقدار زیادی از میوه و سبزیجات را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• در انتخاب لبنیات از نوع کم چرب یا بدون چربی استفاده کنید.
• در طول روز، بین وعده‌های اصلی، میان وعده‌هایی برای خود در نظر بگیرید تا میزان قند خون شما در حد ثابتی باقی بماند.
• از خوراکی‌های حاوی قند و شکر فرآوری شده خودداری کنید.

کلام آخر

اگر باردار هستید، چالش حدس جنسیت جنین را از روی حالات و عوارضی که دارید، فراموش کنید. جنسیت جنین خیلی زود در هفته 12 بارداری به کمک یک سونوگرافیست ماهر و باتجربه مشخص می‌شود و خیلی دیر هم در هفته 18 بارداری. به جای اینکه انرژی خود را صرف موضوعاتی نظیر شکم روبه پایین و جنسیت جنین کنید، بیشتر مراقبت خود و مروارید ارزشمندی باشید که در شکم دارید. استراحت کنید، خوب و به موقع بخوابید، ریلکس باشید،آرامش داشته باشید، خوراکی‌های خوب و مغذی بخورید، فعالیت داشته باشید، شاد باشید، خرید کنید، مهمانی بروید و خلاصه هر کاری که حال‌تان را خوب می‌کند،  انجام دهید. جنسیت جنین هر چیزی باشد، شما بهترین مادر برای او هستید و قطعا از داشتن او خدا را شاکر خواهید بود.