غذاهای پایین آورنده قند خون در بارداری | رژیم غذایی دیابت بارداری

رعایت رژیم غذایی دیابت بارداری نقش اصلی را در کنترل این بیماری ایفا می‌کند. دیابت بارداری نوعی دیابت است که فقط در زنان باردار بروز می‌کند. کربوهیدرات‌های پیچیده، غذاهای پرفیبر، غذاهای پر پروتئین، نوشیدن آب کافی و... از جمله گزینه‌های غذایی مفید در این راستا هستند. در ادامه بیشتر در مورد رژیم غذایی دیابت بارداری توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

لیست غذاهای مناسب دیابت بارداری

رژیم غذایی دیابت بارداری می‌تواند شما را از مصرف دارو بی‌نیاز کند. اگر به لیست غذاهای مناسب دیابت بارداری که در ادامه آمده است، نگاه کنید می‌بینید که آنقدرها هم عجیب و و دور از دسترس نیستند. در رژیم مخصوص دیابت بارداری مانند سایر رژیم‌های غذایی، اصل بر سالم‌خوری است و همه گروه های غذایی از جمله پروتئین، کربوهیدرات و چربی وجود دارد؛ اما نسبت آنها با رژیم عادی تفاوت‌هایی دارد. در ادامه نکات تغذیه‌ای مهمی درمورد دیابت بارداری آمده است:

حجم غذای خود را تقسیم کنید: اصللح روش تغذیه اهمیت زیادی دارد. غذاهای متنوع و در حد اعتدال بخورید و کالری‌ها و کربوهیدرات‌ها را به شکل یکنواختی در طول روز پخش کنید. متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که روزانه سه وعده اصلی با حجم مناسب و سه میان‌وعده داشته باشید.

مصرف کربوهیدرات را مدیریت کنید: بهتر است برنامهٔ وعده‌های غذایی شما حاوی کربوهیدرات کمتر از معمول باشد. بهتر است از کربوهیدرات‌های پیچیده به ویژه آنهایی که شامل فیبر هم هستند در وعده‌های غذایی خود استفاده کنید و مصرفشان را در طول روز پخش کنید. در تمام وعده‌ها و میان‌وعده‌ها، از پروتئین کم‌چرب در کنار کربوهیدرات‌ها استفاده کنید. پروتئین کمک می‌کند که احساس سیری بیشتری داشته باشید، ‌انرژی‌تان را حفظ کنید و کنترل بهتری روی قند خون خود داشته باشید.

*همچنین در این مقاله بخوانید میزان قند خون نرمال در سن 40 سالگی چقدر است

هیچ کربوهیدراتی برای دیابتی‌ها مضر نیست اما مهم است که بتوانید کربوهیدرات‌های درست را در برنامه غذایی خود بگنجانید. ما برای تامین انرژی به کربوهیدرات نیاز داریم. بنابراین حتماً نیاز است که آنها را در رژیم روزانه بگنجانیم. کربوهیدرات‌ها دو گروه ساده و پیچیده هستند.

کربوهیدرات‌های پیچیده نسبت به کربوهیدرات‌های ساده دارای زنجیره‌های مولکول قند طولانی‌تری هستند بنابراین دیرتر هضم می‌شوند. بدن این مولکول‌های قند را به گلوکز تبدیل و از آنها برای تامین انرژی استفاده می‌کند. کربوهیدرات‌های پیچیده عبارتند از: برنج قهوه‌ای، جو، جو دوسر، نان کامل، نان سبوس‌دار، ماکارونی سبوس‌دار، کینوا، سبزیجات غیر نشاسته‌ای، ذرت، حبوبات، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، ذرت.

وعده‌های غذایی را حذف نکنید: زمان و مقدار غذایی را که در هر وعده می‌خورید ثابت نگه دارید. اگر چیزهایی که می‌خورید همیشه به شکل یکنواختی در طول روز تقسیم شود، قند خونتان ثبات بیشتری خواهد داشت.

از‌صبحانه غافل نشوید: احتمال عدم تعادل سطح قند خون در صبح‌ها بیشتر از هر زمان دیگری است. در هر وعده مقدار مشخصی کربوهیدرات بخورید و با سبزیجات و پروتئین مانند تخم مرغ، کره بادام زمینی و پنیر همراهش کنید.

مصرف فیبر را مد نظر قرار دهید: فیبرها قوی‌ترین پایین آورنده قند خون در بارداری هستند. مواد غذایی پر‌فیبر مانند میوه‌ها و‌ سبزیجات تازه، نان‌های تهیه شده از غلهٔ کامل، نخود، لوبیا و دیگر حبوبات خشک‌شده را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. این غذاها آهسته‌تر از کربوهیدرات‌های ساده جذب می‌شوند و همین ممکن است به جلوگیری از افزایش بیش از حد قند خون شما بعد از وعده‌های غذایی کمک کند. بعضی از گزینه‌های فیبردار عبارتند از:

• کلم بروکلی
• خیار
• لوبیا سبز
• پیاز
• فلفل در بارداری
• سبزی‌های سالادی

مصرف قند‌های ساده را کنترل کنید: مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی قندهای ساده هستند، مثل عسل و شیره، نوشابه، آب‌میوه، چای طعم‌دار و آب‌های طعم‌دار و بیشتر دسرها را محدود کنید یا به طور کامل از آنها پرهیز کنید. این مواد می‌توانند قند خون را به سرعت افزایش دهند.

پروتئین را به‌صورت روزانه مصرف کنید: با هر وعده غذایی پروتئین مصرف کنید. پروتئین‌ها از بهترین غذاهای حجم دهنده هستند. در واقع پروتئین بخش اصلی رژیم مخصوص دیابت بارداری است و در کنار آن از سایر گروه‌های غذایی هم استفاده خواهید کرد. انجمن دیابت آمریکا (ADA) یک راهنمای مفید برای رژیم غذایی دیابت بارداری دارد. طبق دستورالعمل اعلامی این انجمن، هر وعده غذایی باید حاوی 25 درصد پروتئین‌، 25 درصد نشاسته و 50 درصد غذاهای بدون نشاسته مانند سبزیجات یا سالاد باشد. البته این دستورالعمل خیلی کلی است و ممکن است با تشخیص متخصص تغذیه، رژیم دیابت بارداری شما تفاوت‌هایی داشته باشد. از جمله غذاهای بدون قند برای زنان باردار در این گروه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مرغ
• تخم مرغ
• ماهی
• لبنیات کم چرب
• بوقلمون

آب کافی بنوشید: روزانه به مقدار فراوان آب بنوشید. حداقل 6 لیوان آب برای افراد مبتلا به دیابت حاملگی توصیه می‌شود. چای، شربت و غذاهای آبکی را نمی‌توانید جایگزین آب کنید.

چربی‌های سالم مصرف کنید : به عنوان یک باور غلط وقتی صحبت از رژیم غذایی می‌شود، فکر می‌کنیم باید چربی‌ها را به طور کامل از رژیم کنار بگذاریم حال آنکه چنین نیست. چربی‌های سالم به شما کمک می‌کنند احساس سیری کرده و برای سلامت قلب هم مفید هستند. مشخص شده است که وجود این چربی‌ها می‌تواند به کنترل قند کمک کند در نتیجه از نمونه غذاهای رژیمی قند بارداری هستند. این چربی‌های سالم عبارتند از:

• آووکادو
• آجیل
• روغن زیتون
• دانه‌ها
• کره‌های آجیلی (بادام، بادام زمینی، بادام هندی و غیره).

* حتما بخوانید: خوردن هندوانه در بارداری چه فواید و عوارضی دارد؟ 

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

در دیابت بارداری چه میوه‌ای بخوریم و چه میوه‌ای نخوریم؟

همانطور که در بخش قبل گفته شد، در رژیم غذایی دیابت بارداری میوه هم وجود دارد و مجاز است. شما تقریباً می‌توانید از تمام انواع میوه‌ها استفاده کنید و چیزی تحت عنوان میوه‌های ممنوعه در دیابت بارداری وجود ندارد. با این وجود، حتماً می‌دانید که برخی از میوه‌ها مانند موز قند بیشتری دارند و قند برخی از میوه‌ها مانند توت فرنگی کمتر است. بنابراین خیلی مهم است که به مقدار مصرف هر میوه و اینکه هنگام مصرف، قند خون شما در چه سطحی قرار دارد، دقت کنید. 

* آیا خوردن گیلاس در بارداری و زیبایی جنین بهم مرتبط اند؟

میوه های ممنوعه در دیابت بارداری

به طور کلی توصیه می‌شود که آناناس، انگور، موز، انجیر، خربزه، هندوانه و خرمای مضافتی را در رژیم دیابتی در بارداری به مقدار کم مصرف کنید؛ زیرا قند بالایی دارند.

میوه های مناسب برای دیابت بارداری

در مقابل میوه‌های با قند کمتر برای زنان باردار مانند سیب، کیوی، توت فرنگی، آلبالو، پرتقال و گیلاس را بیشتر مصرف کنید.

برای ثبت نام در جامع‌ترین دوره دیابت بارداری و مراقبت‌های لازم کلیک نمایید:👈 دوره زایمان ایمن در کنار دیابت بارداری 

آیا کربوهیدرات‌ها جزو ممنوعات دیابت بارداری هستند؟

حتی اگر دیابت حاملگی هم داشته باشید، باز هم می‌توانید کربوهیدرات مصرف کنید. باید در هر وعده مقدار مشخصی کربوهیدرات مصرف کنید که تشخیص آن بر عهده رژیم درمانگر شما است. کربوهیدرات در غلات، قندهای ساده، لبنیات و میوه وجود دارد. کربوهیدرات‌های پرفیبر و غلات کامل گزینه‌های خوبی برای رژیم قند بارداری هستند. به این نوع کربوهیدرات‌ها، کربوهیدرات‌های پیچیده گفته می‌شود.  مثا‌‌ل‌هایی از کربوهیدرات‌های پیچیده را در بالا نام بردیم.

سعی کنید از خوردن کربوهیدرات‌های ساده مانند برنج سفید‌، آب نبات و سایر شیرینی‌ها تا حد امکان خودداری کنید. به این علت که این خوراکی‌ها قند خون را به سرعت افزایش می‌دهند. مصرف برنج را به ۱ الی ۴ بار در هفته کاهش دهید. به جای برنج سفید توصیه می‌شود از برنج قهوه‌ای یا برنج مخلوط با سبزیجات و حبوبات مانند لوبیا پلو، سبزی پلو و... استفاده کنید.

کربوهیدرات سالم برای دیابت بارداری

از جمله کربوهیدرات‌های سالم برای بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کزد:

• نان سبوس دار
• برنج قهوه‌ای
• سیب زمینی شیرین
• جودوسر
• سبزیجات
• حبوباتی نظیر نخود، لوبیا و عدس

مادران باردار دیابتی چه غذاهایی نخورند

غذاهای فرآوری شده مانند نان سفید و به طور کلی هر چیزی که قند زیادی داشته باشد جزو غذاهای ممنوعه بارداری در زمان دیابت است و در رژیم  دیابت بارداری خوراکی‌های زیر جایی ندارد:

1. فست فود در بارداری
2. نوشیدنی‌های الکلی
3. قند و شکر و شیرینی‌های تهیه شده از قند ساده مانند کلوچه‌، بیسکویت، دونات یا کیک، عسل و انواع شیره 
4. غذاهای چرب (مانند مایونز و لبنیات پرچرب) و غذاهای سرخ شده
5. نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه‌، آب میوه و سایر انواع نوشیدنی
6. آب نبات
7. آرد سفید و برنج سفید
8. آیا پفک برای دیابت بارداری ضرر دارد؟ بله. غذاهایی که سدیم بالا دارند مانند غذاهای کنسروی، چیپس، پفک، سوسیس و کالباس در بارداری ممنوع است.
9. انواع گوشت قرمز پرچرب یا کله پاچه
10. پوست مرغ
11. عسل و مربا
12. انواع بستنی

عوارض عدم رعایت رژیم غذایی در دیابت بارداری

دیابت حاملگی می‌تواند برای شما و جنینتان خطرناک باشد و بعضی عوارض بارداری به همراه داشته باشد. گلوکز یا قند اضافی در بدن شما می‌تواند باعث افزایش وزن کودک شود.

کودک بزرگتر زایمان را دشوارتر می‌کند و خطرات زیر را به همراه دارد:

• شانه های کودک ممکن است در کانال زایمان گیر کند.
• ممکن است خونریزی شما بیشتر شود.
• ممکن است تنظیم قند خون برای جنین دشوار باشد و در خطر مرگ قرار داشته باشد. 
• باعث افزایش فشار خون در دوران بارداری می‌شود.

در بیشتر موارد‌، اگر به رژیم غذایی دیابت بارداری پایبند باشید، این مشکل پس از به دنیا آمدن کودک از بین می‌رود. اما اگر قبل از بارداری مبتلا به دیابت بودید‌، پس از زایمان نیز هنوز دچار آن خواهید بود و باید به رژیم غذایی مناسب برای دیابت همچنان ادامه دهید. البته ابتلا به دیابت حاملگی‌، شما را تا حدود 60% در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در سالهای بعد از زایمان قرار می‌دهد. برای همین هم شما و هم کودکتان بعد از تولد، از نظر دیابت بررسی خواهید شد.

اگر رژیم دیابت بارداری قند خونمان را کنترل نکند چه کار باید کرد؟

درمان دیابت بارداری به میزان قند خون بستگی دارد. در بسیاری از موارد‌، دیابت حاملگی با رژیم مخصوص دیابت بارداری و ورزش قابل درمان است. در برخی موارد‌، ممکن است پزشکتان برای کاهش قند خون، داروهای خوراکی مانند متفورمین یا انسولین تزریقی تجویز کند.

چه کارهای دیگری برای درمان دیابت بارداری می‌توان کرد؟

علاوه بر پیروی از رژیم دیابت بارداری ، موارد دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید برای داشتن یک بارداری سالم انجام دهید:

فعالیت بدنی منظم داشته باشید

ورزش منظم علاوه بر فعال نگه داشتنتان و پیشگیری از برخی عوارض بارداری، به ثابت نگه داشتن قند خون ناشتا و قند خون بعد از غذا کمک می‌کند. حداقل سه روز در هفته، 30 دقیقه ورزش انجام دهید. از فعالیت کردن در دوران بارداری نترسید، خیلی از فعالیت‌های بدنی در دوران بارداری مجاز و بی‌خطر هستند. با این وجود، قبل از شروع هرگونه تمرین جدید، بهتر است با پزشکتان مشورت کنید.

هر دو ساعت یکبار تغذیه شوید 

برای تنظیم میزان قند خون خود‌، نیابد هرگز از وعده‌های غذایی غافل شوید. در رژیم غذایی دیابت بارداری فاصله بین وعده‌های غذایی اهمیت دارد. به طور میانگین سعی کنید هر دو ساعت یکبار یک میان وعده سالم یا یکی از وعده‌های غذایی اصلی را میل کنید. حذف وعده‌های غذایی باعث نوساناتی در سطح قند خون می‌شود و کنترل دوباره‌اش کار سختی است. توصیه می‌شود که یک میان وعده بعد از شام هم داشته باشید تا قند خونتان در طول شب افت نکند.

بررسی غذاهای رژیمیِ قند بارداری 

بهتر است یک برنامه غذایی هفتگی برای دیابت بارداری داشته باشید و غذاهای مصرفی روزانه خود را یادداشت کنید. این کار به اثربخشی رژیم دیابت بارداری کمک می‌کند و باعث می‌شود طبق برنامه پیش بروید. همچنین به طور منظم کتون ادرار خود را اندازه‌گیری کرده تا از عارضه کتواسیدوز جلوگیری کنید. همچنین هر چند وقت یکبار به پزشک خود مراجعه کنید تا وضعیت سلامت شما و جنین را چک کند.

پیشگیری از‌ دیابت بارداری

رژیم غذایی دیابت بارداری، اهمیت زیادی دارد زیرا دیابت بارداری معمولاً نشانه‌ای ندارد، اما ممکن است احساس خستگی، تشنگی شدید، نیاز به دفع ادرار بیش از حد یا تاری دید داشته باشید. اگر چاق هستید (داشتن ضریب توده بدنی BMI، 30 یا بیشتر)، داشتن والدین یا فرزندی مبتلا به دیابت، زایمان نوزادی سنگین وزن (چهار و نیم کیلوگرم یا بیشتر) احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می‌دهد.

برای پیشگیری از دیابت بارداری می‌توان از رژیمی متناسب و سالم پیروی کرد، که این رژیم شامل مصرف کربوهیدرات های تصفیه نشده (آرد غلات کامل)، پروتئین بدون چربی و چربی سالم است. ورزش‌های ایمن برای بارداری مثل یوگای بارداری، پیلاتس، پیاده‌روی وشنا را اجرا کنید. در واقع کلید حل معما تحت کنترل نگه داشتن وزنتان است.