مهم‌ترین ویژگی خمیر دندان استاندارد و مناسب چیست؟

اطلاع از ویژگی خمیر دندان استاندارد کمک می‌کند تا بهترین خمیر دندان را برای خود انتخاب کنید و به این ترتیب بهداشت دهان و دندان خود را به نحو احسن رعایت کنید. دهان و دندان یکی از حساس‌ترین نقاط بدن هستند. نقاطی که رعایت بهداشت آنها به شدت با شخصیت، جذابیت و ظاهر آدمی ارتباط مستقیم دارند. بوی بد دهان برای هر کسی آزار دهنده است؛ همانطور که دندان‌ها زرد و کج و ماوج زننده است و ظاهر آدمی را دچار اختلال و مشکل می‌کند. انتخاب یک خمیر دندان خوب و مناسب اولین و ساده‌ترین راه‌کاری است که کمک می‌کند دهان و دندان تمیز و خوش‌بو داشته باشید. اگرچه برای داشتن دندان‌های زیبا و دهان خوش‌بو فاکتورهای دیگر به جز خمیر دندان هم دخیل هستند، اما خمیر دندان خوب می‌تواند اولین گام برای داشتن دندان‌های تمیز و دهان خوش‌بو باشد.

خمیر دندان مناسب چه نوع خمیر‌ دندانی است؟

خمیر دندانی که بتواند بهترین محافظت و مراقبت را از دندان‌ها و دهان و لثه‌ها به عمل بیاورد، خمیر دندان خوب و مناسبی است. خمیر دندان مناسب به شدت در جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری‌های حوزه دهان و دندان نقش موثر دارد.

با توجه به اینکه در بازار انواع مختلفی از خمیر دندان‌ها موجود است، معمولا انتخاب یک خمیر دندان خوب، مناسب و استاندارد کار ساده و آسانی نیست. از همین جهت است که حتما باید ویژگی خمیر دندان استاندارد را بدانید تا بر اساس آن از میان مدل‌های مختلف موجود در بازار، بهترین را انتخاب و استفاده کنید.

فلوراید

وجود سدیم فلوراید در خمیر دندان یکی از مهمترین ویژگی‌های یک خمیر دندان استاندارد و مناسب است. فلوراید ماده‌ای است که می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. اگرچه به طور طبیعی در بدن همه انسان‌ها مقداری فلوراید کلسیم در استخوان‌ها و دندان‌ها وجود دارد، اما این میزان آنقدرها نیست که به تنهایی بتواند از پس مراقبت و محافظت از دندان‌ها بر آید.

وجود فلوراید در یک خمیر دندان استاندارد از آن جهت اهمیت دارد که این ماده هم در تکامل سلول‌های دندانی و هم در مقاوم‌سازی دندان‌ها نقش مهمی دارد. بد نیست بدانید که سلول‌های دندان در ایجاد شکل نهایی دندان تاثیرگذار هستند و فلوراید کافی در بدن به راحتی می‌تواند از بد شکلی دندان‌ها جلوگیری کند. خوشبختانه موادی همچون آب، برخی از نوشیدنی‌ها و برخی از مواد غذایی مانند غذاهای دریایی حاوی فلوراید هستند که مصرف آنها می‌تواند در تامین فلوراید مورد نیاز بدن موثر باشد.

با توجه به اینکه فلوراید یک نوع ماده معدنی طبیعی است که از مینای دندان محافظت و با پوسیدگی دندان مقابله می‌کند، لذا وارد کردن آن به ترکیبات خمیر دندان می‌تواند در کاهش چشمگیر پوسیدگی‌های دندانی موثر باشد. در واقع استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید، درمانی امن و موثر برای دندان‌ها است.

با رویش دندان‌های اولیه یا همان دندان‌های شیری، قرار گرفتن در معرض مایعات حاوی فلوراید (غذاها و بزاق) موجب جذب فلوراید در سطح مینا می‌شود و از پوسیدگی و بد شکلی دندان‌ها پیشگیری می‌کند.

در واقع وجود فلوراید در خمیر دندان تنها در حفاظت از مینای دندان محدود نمی‌شود، بلکه با کاهش روند حمله باکتری‌ها به دندان در کاهش پوسیدگی دندا‌ن‌ها نیز تاثیر مستقیم دارد.

به عبارت دیگر یک خمیر دندان حاوی فلوراید ضمن کاهش توانایی متابولیسم باکتری‌ها برای تولید اسید و همچنین  کاهش حالت اسیدی بزاق (افزایش میزان PH بزاق) مانع پوسیدگی دندان‌ها می شود.

فلوراید می‌تواند با کاهش توانایی متابولیسم باکتری‌‌ها برای تولید اسید و کاهش حالت اسیدی بزاق (افزایش میزان PH بزاق) فرآیند پوسیدگی را با تاثیر بر روند حمله باکتری‌ها به دندان کاهش دهد.

میزان فلوراید در خمیر دندان چقدر باید باشد؟

اکنون که وجود فلوراید در خمیر دندان اهمیت بسیار زیادی دارد، سوال مهم‌تر و جدی‌تر این است که میزان فلوراید در یک خمیر دندان مناسب و استاندارد چه قدر باید باشد تا حداکثر کارایی و عملکرد را در دهان و دندان داشته باشد.

به طور کلی یک خمیردندان‌ استاندارد باید میزان فلوراید بین  ppm  1300  تا   ppm1500   داشته باشد (ppm   شاخصی است  که با آن میزان غلظت ذرات در محلول‌ها را می سنجند).

البته به یاد داشته باشید که همواره  میزان فلوراید در خمیر دندان‌‌های کودکان کمتر از این حد است، زیرا بلع بیش از حد مجاز فلوراید ممکن است باعث مسمومیت کودک شود و گاهی نیز لکه‌‌های سفید ناخوشایندی (فلوروزیس) را روی دندان‌‌ها ایجاد می‌کند.

به طور کلی برای تهیه یک خمیر دندان مناسب برای کودک زیر شش سال و بالای یک سال خود حتما با توجه به سن کودک بهترین نوع خمیر دندان را انتخاب کنید. ترجیحا برای کودکان زیر سه سال از خمیر دندان‌های بدون فلوراید استفاده کنید؛ زیرا آنها هنوز توانایی شست و شو کامل دهان بعد از مسواک زدن را ندارند. بنابراین بیشترین میزان خمیر دندان را می‌بلعند و همین بلعیدن در طولانی مدت برای سلامتی آنها می‌تواند مضر باشد. لذا انتخاب یک خمیر دندان فاقد فلوراید برای کودکی که هنوز نمی‌داند باید دهان خود را آبکشی کند و نباید خمیر دندان را ببلعد، بهترین انتخاب است.

بهترین خمیر دندان حاوی فلوراید کدام است؟

واقعیت این است که معرفی یک یا چند برند خاص به عنوان بهترین خمیر دندان حاوی فلوراید کار چندان علمی و دقیقی نیست؛ زیرا تقریبا تمام خمیر دندان‌های موجود در بازار حاوی فلوراید هستند و همه آنها میزان دقیق فلوراید در ترکیبات خمیر دندان را رعایت می‌کنند. آنچه در انتخاب شما می‌تواند تاثیر گذار باشد، این است که از میان انواع مختلف خمیر دندان‌های حاوی فلورایدِ موجود در بازار، کدام خمیر دندان را بر اساس ویژگی‌های اختصاصی دهان و دندان خود انتخاب کنید؛ مثلا خمیر دندان برای دندان بسیار حساس، خمیر دندان سفید کننده، خمیر دندان گیاهی، خمیر دندان ضد پلاک و ....

انواع خمیر دندان

• خمیر دندان ضد پوسیدگی

این نوع خمیردندان حاوی ترکیبات فلورایدی مانند سدیم فلوراید (NaF)، فلوراید قلع (SnF2 ) یا مونو فلوئورو فسفات (MFP2) است. اگر غلظت فلوراید 1000 ppm (ذره در میلیون) یا بیشتر باشد، خمیردندان به جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.

• خمیر دندان ضد حساسیت

این خمیردندان‌ها مخصوص افرادی است که دندان‌‌های حساسی دارند و با خوردن بستنی یا آب یخ یا چای و قهوه داغ، ناگهان دندان‌هایشان درد شدیدی را احساس می‌‌کند.

مواد فعال تشکیل‌دهنده خمیر دندان ضد حساسیت علائم ناشی از حساسیت عاج دندان را از طریق متوقف کردن واکنش نورون‌ها به محرک درد و مسدود کردن توبول‌های عاجی دندان کاهش می‌دهند.

این خمیردندان‌ها حاوی موادی نظیر نیترات پتاسیم، استرانتیم استات، کلسیم سدیم فسفوسیلیکات،کربنات کلسیم یا حتی ترکیبات فلوراید هستند که یا به‌طور مستقیم باعث کاهش حساسیت اعصاب حسی دندان می‌شوند یا با تسریع بازسازی ساختار معدنی دندان، شدت تحریکات وارد بر اعصاب دندان را کاهش می‌دهند.

باید بدانید که این خمیردندان‌ها برای استفاده روزمره و دائمی نیستند. به طور معمول باید دو هفته از این خمیر دندان‌ها استفاده کنید و بعد از آن تا چند هفته با خمیر دندان‌ معمولی مسواک بزنید.

حتما قبل از تهیه خمیردندان ضدحساسیت ابتدا با دندانپزشک مشورت کنید.

• خمیر دندان ضد پلاک یا ضد جرم

خمیر دندان ضد پلاک یا ضد جرم از جمع شدن پلاک جلوگیری می‌کند و با کاهش دادن اثرهای سم باکتریایی روی بافت‌های اطراف دندان احتمال بروز بیماری‌های لثه را پایین می‌آورد. این خمیردندان حاوی مواد شیمیایی مانند “پیروفسفات” و “روی سیترات” است و از تجمع بیشتر جرم جلوگیری می‌کند.

بد نیست بدانید که پلاک لایه‌ای از باکتری‌ها است که پیش و پس از مسواک زدن، سطح دندان‌ها را می‌پوشاند. هنگامی که این پلاک سخت شود به جرم روی دندان تبدیل می‌شود. فرمول بعضی از خمیر دندان‌های ضد جرم به شکلی است که پروسه معدنی شدن پلاک و تبدیل آن به جرم را دچار وقفه می‌کنند. این نوع خمیر دندان‌ها زینک سیترات و زینک کلراید را در ترکیب خود دارند.

مکانیسم دیگری که در خمیر دندان های ضد جرم استفاده می‌شود، اضافه کردن مهار کننده‌های رشد کریستال است تا به این ترتیب تشکیل جرم را کاهش داده و به تعویق بیندازند. پیروفسفات‌های محلول نمونه ای از این مهارکننده‌ها هستند که به ترکیب این نوع خمیردندان‌ها افزوده می شوند.

البته باید توجه داشت جرم‌های سخت و چسبنده موجود در سطح دندان‌ها با استفاده از این خمیر دندان‌ها از بین نمی‌روند و حتما باید مداخلات دندان‌پزشکی صورت بگیرد.

با توجه به اینکه قدرت سایندگی خمیر دندان‌های ضد پلاک و ضد جرم بسیار بالا است، لذا هرگز به صورت مدام و پیوسته از این خمیر دندان‌ها استفاده نکنید.

استفاده مداوم از این خمیر دندان‌ها منجر به سایش مینای دندان و بیش از حد حساس شدن دندان‌ها می‌شود؛ به طوری که با خوردن هر خوراکی سرد و گرم، احساس ناخوشایندی ایجاد می‌شود.

• خمیردندان سفید کننده

این نوع خمیر دندان حاوی مواد ساینده‌ای است که دندان‌ها را با زدودن لکه‌ها از روی سطح دندان، سفید و درخشان می‌کند. اثر استفاده دراز مدت از خمیردندان سفید کننده هنوز مشخص نشده است.

آیا خمیر دندان باعث پوسیدگی دندان میشود؟

بله؛ حتی خمیر دندان هم می‌تواند عاملی برای پوسیدگی دندان و از بین رفتن دندان‌ها باشد. البته اگر درست انتخاب نشود. به طور کلی باید بدانید که برخی از مواد موجود در خمیر دندان می‌توانند به دندان‌ها آسیب جدی وارد کنند. مثلا خمیر دندان سایشی با از بین بردن پلاک و جرم دندان می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند و باعث پوسیدگی دندان شود؛

لذا حتما هنگام خرید خمیر دندان به سطح سایش آن که به عنوان RDA شناخته می‌شود، توجه کنید. محصولات دندانی باید   250RDAیا کمتر از آن داشته باشند، زیرا سطوح بالاتر RDA می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند. همچنین خمیر دندان‌های سفید‌کننده ممکن است ساینده‌تر باشند، زیرا حاوی خاصیت فرسایشی هستند که در خمیر دندان‌های معمولی وجود ندارد؛ بنابراین با استفاده طولانی مدت از این خمیر دندان‌ها لایه خارجی دندان برداشته شده و لایه زیری که سفید‌تر است دیده می‌شود؛ به عبارت دیگر استفاده روزانه از این خمیر دندان‌ها، درخشندگی دندان و مینای دندان‌ها را از بین می‌برد و در نتیجه بعد از گذشت مدتی دندان دچار پوسیدگی می‌شود.

مضرات فلوراید خمیر دندان

به یاد داشته باشید که همواره میزان فلوراید موجود در خمیر دندان‌ها در حد استاندارد است و نمی‌تواند برای دندان و بدن ضرر داشته باشد. اما به طور کلی مقدار زیاد فلوراید می‌تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:

• فلوروزیس دندانی

مقدار زیاد فلوراید باعث فلوئوروزیس دندانی (Fluorosis) خواهد شد. این وضعیت باعث تغییر رنگ مینای دندان می‌شود. معمولا این تغییر رنگ به صورت لکه‌های سفید یا گاهی قهوه‌ای خواهد بود.

فلوئوروزیس دندانی معمولا زمانی رخ می‌دهد که کودکان به جای تف کردن خمیردندان آن را ببلعند.

بیشتر موارد فلوئوروزیس دندانی در سطح بسیار خفیف تا خفیف هستند؛ اما در سطوح متوسط تا شدیدِ فلوئوروزیس دندانی، تغییرات مینای دندان بیشتر و چشمگیرتر بوده و لکه‌های تیره و حفره‌هایی در دندان ایجاد خواهند شد.

• فلوروزیس اسکلتی

قرار گرفتن بیش از حد در معرض فلوراید می‌تواند منجر به یک بیماری استخوانی به نام فلوئوروزیس اسکلتی شود. در دراز مدت، این می‌تواند منجر به درد و آسیب به استخوان‌ها و مفاصل شود. استخوان‌ها ممکن است سفت شوند و خاصیت ارتجاعی کمتری داشته باشند و خطر شکستگی در آنها بیشتر باشد. چنانچه استخوان‌ها ضخیم شوند و بافت استخوانی انباشته شود، می‌تواند به اختلال در تحرک مفصل منجر شود.

• مشکلات تیروئید

گفته می‌شود فلوراید زیادی می‌تواند به غده پاراتیروئید آسیب برساند و منجر به هیپرپاراتیروئیدیسم و ترشح کنترل نشده هورمون‌های پاراتیروئید شود.

از طرفی می‌تواند منجر به کاهش کلسیم در ساختار استخوان و غلظت بالاتر از حد طبیعی کلسیم در خون هم شود. غلظت کمتر کلسیم در استخوان‌ها آنها را مستعد شکستگی می‌کند.

• مشکلات و عوارض عصبی

قرار گرفتن در معرض فلوراید قبل از تولد می‌تواند منجر به نتایج شناختی ضعیف‌تر در آینده شود.

• مشکلات بهداشتی

استفاده زیاد از فلوراید ممکن است به مشکلات بهداشتی زیر نیز منتهی شود:

1. آکنه و سایر مشکلات پوستی
2. مشکلات قلبی-عروقی، از جمله تصلب شرایین و کلسیفیکاسیون شریانی، فشار خون بالا، آسیب میوکارد،نارسایی قلبی
3. مشکلات باروری، مانند کاهش باروری و بلوغ زودرس در دختران
4. اختلال عملکرد تیروئید
5. مانند استئوآرتریت، سرطان استخوان، و اختلال مفصل گیجگاهی فکی

• مشکلات عصبی

قرار گرفتن در سطح بالا با فلوراید می تواند منجر به مسمومیت با فلورای و بروز عوارض زیر شود:

1. درد شکم
2. بزاق بیش از حد
3. تهوع و استفراغ
4. تشنج و اسپاسم عضلانی
5. Ph خمیر دندان چقدر است؟
6. ph خمیر دندان حدودا 9 است.

کلام آخر

در این نوشتار سعی کردیم حق مطلب را در مورد ویژگی خمیر دندان استاندارد ادا کنیم. به یاد داشته باشید که برای داشتن لبخندی زیبا، حتما به دندان‌های زیبا و تمیز نیاز دارید. استفاده از یک خمیر دندان مناسب ساده‌ترین کاری است که در این مسیر می‌توانید انجام دهید. در مورد خمیر دندان بدون کف یا خمیر دندان مريدنت یا حتی خمیر دندان سیگنال و ... نمی‌توانیم اظهار نظر کنیم. معمولا بعد از یک بار استفاده از هر یک از این خمیر دندان‌ها می‌توانید در مورد مفید و مناسب بودن آنها برای خودتان تصمیم بگیرید.