عوارض کوتاه مدت سزارین
عوارض کوتاه مدت سزارین بخش دیگری از مشکلات زایمان سزارین هستند. به طور کلی پیدایش عوارض کوتاه مدت، عوارض بلند مدت سزارین و عوارض سزارین برای نوزاد در هر عمل جراحی سزارینی محتمل است. احتمال ابتلا به این عوارض به فاکتورهای بدنی و محیطی زیادی بستگی دارد. اما در هر صورت این عوارض به عنوان عوارض کوتاه مدت سزارین و مشکلات زایمان سزارین شناخته شده‌اند. هر مادر بارداری قبل از انتخاب نوع زایمان خود، باید مزایا و معایب هر روش را بداند و بررسی کند و با اطلاع و آگاهی روش زایمان را انتخاب کند. گرچه پزشک معالج نیز در انتخاب نوع زایمان تاثیر بسیار زیادی دارد.
عوارض کوتاه مدت سزارین کدامند؟
1. خونریزی
خونریزی یکی از عوارض زایمان است. اینکه چرا سزارین زودتر انجام می شود، مربوط به عوارض کوتاه مدت آن نیست. خونریزی هم در زایمان سزارین وجود دارد و هم در زایمان طبیعی. اما شکل و شدت خونریزی در این دو مدل از زایمان متفاوت است. بد نیست بدانید که در مقایسه با زایمان طبیعی مادرانی که سزارین می‌کنند به میزان بیشتر و شدیدتری دچار خونریزی می شوند. گاهی منظور از خونریزی در سزارین، خونریزی در حین عمل است. یعنی به هر دلیل ممکن است در حین عمل سزارین خونریزی پیش بیاید و مادر به دریافت خون نیاز پیدا کند.
خونریزی بعد از زایمان چگونه است؟
به طور کلی خروج خون از واژن بعد از زایمان، طبیعی است. اما زایمان سخت و طولانی یا چندقلو‌زایی می‌تواند منجر به خونریزی بیشتر از حد بعد از زایمان شود. در واقع وقتی خونریزی بعد از زایمان زیاد است به این معنی است که رحم هنوز نتوانسته است پس از دفع جفت و پایان مراحل زایمان، منقبض شود. پس از زایمان، انتهای عروق با انقباض رحم، بسته میشود و خونریزی متوقف میشود. هر چه این انقباض دیرتر صورت بگیرد؛ خونریزی نیز دیرتر قطع میشود.
بد نیست بدانید که عفونت می‌تواند منجر به عدم انقباض رحم شود. با این حال پارگی های رحم و یا پارگی دهانه رحم و واژن ممکن است علت خونریزی بعد از زایمان سزارین باشد. آنچه مهم است این است که بعد از مشاهده خونریزی زیاد و غیر طبیعی حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک علت را بیابد و درمان را آغاز کند.
خونریزی در زایمان سزارین
به طور طبیعی در عمل سزارین عروق باز شده و پس از مدتی خود به خود بسته می‌شوند، اما این امکان نیز وجود دارد که به علت مشکلات در عمل، اختلالات انعقادی مادر یا ابتلای فرد به فشار خون بالا پس از سزارین، مشکلاتی نظیر خونریزی از عروق رحمی، تجمع خون در داخل شکم یا خونریزی لایه‌های زیر پوستی رخ دهد. هر یک از این مشکلات نیاز به مراقبت و کنترل دقیق دارد و حتی ممکن است عمل جراحی هم نیاز باشد. اگر خونریزی خیلی شدید و غیر قابل کنترل باشد، رحم از بدن بیمار خارج میشود.
گاهی ممکن است خونریزی 2 تا 3 هفته پس از زایمان دوباره آغاز شود؛ در این شرایط ممکن است بخش‌هایی از جفت درون رحم باقی مانده و خارج نشده باشد. این وضعیت بسیار خطرناک است.
2. عفونت
عفونت یکی دیگر از عوارض کوتاه مدت سزارین و مشکلات سزارین است. عفونت می‌تواند به اشکال مختلف بعد از زایمان خود را نشان دهد. بعد از زایمان سزارین احتمال ابتلا به عفونت به دلیل برشی که زیر شکم انجام میشود، بیشتر است. قرمزی، تورم پوست و خروج ترشح از محل بخیه نشانه عفونت بخیه و زخم سزارین است.
این در حالی است که ترشحات بد بو از واژن، رحم متورم و حساس در هنگام لمس، تب بالا و تعداد بالای گلبول های سفید در آزمایش خون نشانه عفونت رحمی است که باید خیلی سریع پیگیری شود.
3. بیهوشی
بیهوشی و بی دردی بخش مهمی از زایمان سزارین است. به علت تهاجمی بودن زایمان سزارین، پزشک ناگزیر به استفاده از روش‌های بیهوشی و بی دردی است. در هر دو روش بیهوشی و بی دردی برای زایمان سزارین، باید عوارض وابسته به آن را بپذیرید. در بیهوشی کامل یا جنرال، توسط ماده بیهوشی که در خون شما تزریق میشود و یا ماده بیهوشی که ممکن است تنفس کنید، بی‌هوش می‌شوید و هیچ چیزی از زایمان خود متوجه نخواهید شد. طبیعتا در این روش زمان لازم باید بگذرد تا ریکاوری شوید و اثر داروی بیهوشی از بدن شما خارج شود و کم کم به حالت عادی برگردید.
در روش بی دردی که خود انواع مختلفی دارد، ناحیه شکم و کمر به پایین کاملا بی حس میشود. به این معنی که ارتباط حسگرهای درد با مغز در این ناحیه با مداخلات پزشکی قطع میشود تا عملیات برش سزارین آغاز شود. استفاده از هر یک از روش‌های بیهوشی و بی دردی برای هر کس به تناسب وضعیت سلامتی که دارد، متفاوت است. اما به هر حال هر روش بیهوشی و بی دردی عوارض مخصوص به خود را دارد که مادر ناگزیر از پذیرش آنها است.
4. فشار خون بالا
گرچه بیماری فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی یک بیماری نادر و کمتر شایع بعد از زایمان است، اما به عنوان عوارض کوتاه مدت سزارین و یکی از مشکلات سزارین شناخته میشود. این بیماری با گرفتن فشار خون مادر بعد از زایمان و تشخیص پروتئین اضافی در ادرار شناسایی میشود. پره‌اکلامپسی پس از زایمان نیاز به درمان فوری دارد. این بیماری می‌تواند در صورت درمان نشدن منجر به تشنج و عوارض جدی دیگری برای مادر شود. اما چنانچه مشکل سفت شدن جای بخیه سزارین است، معمولا جایی برای نگرانی نیست.
غالبا موارد پره‌اکلامپسی پس از زایمان ظرف ۴۸ ساعت بعد از زایمان ایجاد میشود، اما گاهی ممکن است تا شش هفته پس از زایمان نیز ایجاد شود که به آن پره‌اکلامپسی تاخیری می‌گویند.
نشانه‌های بیماری پره‌اکلامپسی
- فشار خون بالا
- وجود پروتئین بیشتر از حد معمول در آزمایش ادرار
- سردردهای شدید
- تغییر در بینایی؛ تاری دید، حساسیت به نور یا نابینایی موقت
- ورم صورت یا دست‌‌ها
- درد ناحیه فوقانی شکم، معمولا زیر دنده‌ها و در سمت راست
- تهوع یا استفراغ
- کاهش ادرار
- افزایش ناگهانی وزن؛ به طور معمول بیش از ۹۰۰ گرم در یک هفته
اگر پره‌اکلامپسی پس از زایمان با تشنج همراه باشد، می‌تواند به اندام‌های حیاتی از جمله مغز، کبد و کلیه‌ها آسیب دائمی بزند و در صورت درمان نشدن، می‌تواند منجر به کما و حتی مرگ شود.
نحوه تشخیص بیماری پره‌اکلامپسی بعد از زایمان
به کمک آزمایش خون و ادرار بیماری پره‌اکلامپسی بعد از زایمان تشخیص داده میشود. در هر یک از این آزمایشات کارایی کبد، کلیه‌ها و طبیعی بودن پلاکت‌های خون و میزان پروتیین موجود در ادرار بررسی میشود. این بیماری با دارو درمان میشود و تاثیر منفی در شیردهی ندارد.
5. چسبندگی داخل رحمی
چسبندگی رحم یکی از مشکلات شایع رحمی است که ممکن است بیمار از آن کاملا بی اطلاع باشد. این عارضه می‌تواند منجر به نازایی و ناباروری شود. علل مختلفی برای چسبندگی داخل رحمی وجود دارد که یکی از آنها مربوط به عوارض کوتاه مدت سزارین و مشکلات سزارین است. به طور کلی جای زخم بعد از عمل سزارین یا نوع بخیه‌هایی که برای جلوگیری از خونریزی استفاده می شود، می‌تواند منجر به چسبندگی داخل رحمی شود.
6. صدمه به احشای داخل شکم
در زایمان سزارین بخشی از شکم در چند لایه باز میشود. زایمان سزارین یک عمل جراحی کاملا تهاجمی است که ممکن است به احشای داخلی شکم آسیب وارد کند. البته طبیعتا و قطعا مهارت پزشک برای انتخاب محل برش سزارین، عمق برش و اندازه برش به شدت در بروز این عارضه تاثیر دارد.
7. تشکیل لخته در عروق پاها
ترومبوز ورید عمقی یا به زبان ساده‌تر تشکیل لخته در عروق پاها (پا، ساق پا یا لگن) یکی دیگر از عوارض کوتاه مدت سزارین و مشکلات سزارین است. لخته در خون می‌تواند حرکت کند و به ریه برسد، جریان خون را مسدود کند و نهایتا به مرگ منجر شود. امکان تشکیل لخته در عروق پاها 4 تا 6 هفته بعد از زایمان محتمل است. ریسک تشکیل لخته خون در عروق این نواحی در زایمان سزارین به علت تهاجمی بودن آن زیاد است. در زایمان‌های طولانی، در صورتی که مادر خون زیادی از دست داده باشد و به او خون تزریق شده باشد، احتمال ابتلا به این عارضه بیشتر میشود.
نشانه‌های تشکیل لخته در عروق پاها
- قرمزی یا داغ شدن و متورم شدن پا
- به وجود آمدن تورم در همه نقاط پا یا فقط یک نقطه از آن
- احساس درد و حساسیت در پاها در هنگام ایستادن و راه رفتن (احساس سنگینی پا)
- عدم ارتباط نوزاد و مادر یا کاهش این ارتباط
یکی از مهمترین، تاثیرگذارترین و البته زیباترین اتفاقات بلافاصله بعد از زایمان، ارتباط نوزاد با مادر است. اگر روش بیهوشی سزارین، جنرال و عمومی باشد، این ارتباط عملا قطع میشود. در روش‌های بی دردی این ارتباط وجود دارد، اما معمولا به دلیل تزریق مواد بی حسی و بی دردی در عملیات شیردهی و گرفتن سینه مادر وقفه ایجاد میشود. بد نیست بدانید که تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله بعد از تولد سبب تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس نوزاد میشود.
کلام آخر
شرح عوارض کوتاه مدت سزارین به معنای رد مفید بودن این روش زایمان نیست. اینکه کدام نوع سزارین بهتر است برای شما انجام شود، به نظر پزشک بستگی دارد. طبیعتا هر روش درمانی به تناسب مزایایی که دارد، عوارض و معایبی نیز دارد که بیمار در شرایط خاص ناگزیر از پذیرش این عوارض است. پس اگر قرار است به هر دلیل سزارین کنید، با انتخاب یک پزشک حاذق و مطمئن، ریسک ابتلا به تمام عوارض کوتاه مدت سزارین و مشکلات سزارین را به حداقل برسانید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.