کم کاری تیروئید و آی وی اف چه ارتباطی باهم دارند؟

عوامل بسیار زیادی بر ناباروری افراد تاثیر می‌گذارند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، عواملِ هورمونی است. در شرایطی که بسیاری افراد تصور می‌کنند، تنها هورمون‌های جنسی می‌توانند در حاملگی تاثیرگذار باشند، حال آنکه در واقعیت چنین نیست و مجموعه‌ای از هورمون‌ها می‌توانند بر این روند تاثیر بگذارند. از جمله هورمون‌های تیروئیدی که نقش بسیار پررنگی در این اتفاق دارند. کم کاری و پرکاری تیروئید از بیماری‌های تاثیرگذار بر باروری بوده و هر دو می‌توانند شرایط را برای زن باردار دشوار کنند. در ادامه در مورد مشکلات کمبود ترشح این هورمون برای ناباروری و تاثیر آن بر آی وی اف (ivf) بیشتر توضیح خواهیم داد.

هورمون‌های تیروئید چه نقشی در بارداری دارند

هورمون‌های تیروئید برای رشد طبیعی مغز و سیستم عصبی کودک شما بسیار مهم‌اند. در طول سه ماهه‌ی اول، سلامت کودک به تامین هورمون تیروئید شما بستگی دارد که از طریق جفت به او منتقل می‌شود. در حدود 12 هفتگی، تیروئید کودک شما به خودی خود شروع به کار می‌کند، اما تا هفته 18 تا 20 بارداری به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند و هنوز به شما متکی است. از این رو داشتن سطح طبیعی از این هورمون‌ها قبل و بعد از دوران بارداری ضروری است.

علائم کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟

علائم کم کاری تیروئید اغلب برای زنان باردار مانند سایر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید است. علائم شامل:

• خستگی مفرط
• مشکل در مقابله با سرما
• گرفتگی عضلات
• یبوست شدید
• مشکلات حافظه یا تمرکز

اختلالات عملکرد غده تیروئید در بارداری (در اینجا منظور کم کاری است) می‌تواند منجر به:

• پره اکلامپسی - افزایش خطرناک فشار خون در اواخر بارداری
• کم خونی
• سقط جنین
• وزن کم هنگام تولد
• مرده زایی
• نارسایی احتقانی قلب، به ندرت

این مشکلات اغلب با کم کاری تیروئید شدید رخ می‌دهد. از آنجایی که هورمون‌های تیروئید برای رشد مغز و سیستم عصبی کودک شما بسیار مهم هستند، کم کاری تیروئید درمان نشده - به ویژه در سه ماهه اول بارداری - می تواند باعث ضریب هوشی پایین و مشکلاتی در رشد طبیعی شود.

کم کاری تیروئید و تخمک گذاری 

گاهی اوقات بین کم کاری تیروئید و ناباروری در زنان ارتباط وجود دارد. در اثر کم کاری، غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی برخی از هورمون‌های مهم را تولید نمی‌کند و در نتیجه سطوح پایین هورمون تیروئید می‌تواند در آزاد شدن تخمک از تخمدان شما (تخمک گذاری) تداخل ایجاد کرده و باروری را مختل کند. علاوه بر این، برخی از علل زمینه‌ایِ کم کاری تیروئید - مانند برخی اختلالات خود ایمنی یا هیپوفیز نیز ممکن است منجر به ناباروری شود. از این رو برای زنان، درمان کم کاری تیروئید بخش مهمی از هر تلاشی برای اصلاح ناباروری است. اگر پس از اصلاح کم کاری تیروئید، ناباروری باقی بماند، ممکن است به مداخلات دیگری برای درمان ناباروری از جمله درمان ناباروری با ivf و آی یو آی (iui) نیاز باشد.

کسانی که با کم کاری تیروئید باردار شدند هم باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهند. زیرا نظارت دقیق بر سطح هورمون تیروئید در دوران بارداری می‌تواند رشد طبیعی جنین را تقویت کرده و خطر سقط جنین را کاهش دهد.

کم کاری تیروئید و ناباروری

پرکاری و کم کاری تیروئید اثرات منفی بر احتمال بارداری و نرخ تولد نوزاد زنده دارند. همچنین قبلاً نشان داده شده بود که کم کاری تیروئید و آی وی اف سالم ممکن نیست و این عارضه سلامت جنین را تهدید می‌کند و میزان سقط جنین را در این دوره‌ی درمانی افزایش می‌دهد. اگرچه چگونگی تأثیر بیماری تیروئید بر موفقیت باروری هنوز ناشناخته است، با این حال در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید شانس بارداری پس از IVF به طور قابل توجهی کاهش یافته است. از این رو ضروری است که هم قبل از این دوران و هم در زمان بارداری سطح هورمون‌های تیروئیدی مورد بررسی قرار بگیرد و درمان ادامه داشته باشد.

میزان تیروئید قبل از بارداری و در دوران IVF

انجمن غدد درون ریز توصیه می‌کند که سطح هورمون‌های تیروئید بین 0.2-<2.5mU/L در سه ماهه اول بارداری و بین 0.3-3 mU/L در سه ماهه باقی مانده حفظ شود. هدف از این مطالعه بررسی رابطه‌ی بین سطوح TSH در اوایل بارداری و خطر پیامدهای نامطلوب بارداری بود.

سطح تیروئید برای باردار شدن چقدر باید باشد

بهترین راه برای ارزیابی سطح تیروئید درخواست آزمایش خون است. تحقیقات نشان می‌دهد که 4.2 حد بالایی برای TSH است و این هورمون نباید در هنگام تلاش برای باردار شدن یا قبل از انجام ivf بیشتر از 2.5  و در دوران بارداری بیش از 3.0 باشد. در تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، مشخص شده است بین گروه‌های با سطح هورمون تیروئیدی مختلف، شانس لانه‌گزینی، تولد نوزاد زنده یا سقط جنین متفاوت است.  بررسی کم کاری تیروئید و آی وی اف دو عمل وابسته بهم محسوب می‌شوند.

آیا تیروئید بعد از بارداری به حالت عادی برمی گردد؟

پس از زایمان، سطح آنتی بادی معمولاً افزایش می‌یابد و ممکن است منجر به تغییر موقت عملکرد تیروئید شود. این ممکن است در دوران بارداری نیز رخ دهد. این اختلال تیروئید اغلب منجر به کم کاری تیروئید می‌شود - وضعیتی که ناشی از سطوح پایین هورمون‌های تیروئید در بدن است. شیوع کم کاری تیروئید در دوران بارداری برای کم کاری تیروئید آشکار 0.3-0.5٪ و برای کم کاری تیروئید تحت بالینی 2-3٪ برآورد شده است.

کم کاری تیروئید در تعداد زیادی از بیماران، از جمله بسیاری از مادران باردار، قابل برگشت است! در زنان باردار، اختلالات تیروئید حتی ممکن است پس از تولد نوزاد بدون درمان قابل توجه از بین برود. البته در هر یک زن از 5 زن، برگشت سطح هورمون‌های تیروئیدی بعد از بارداری به درمان‌های دارویی یا عمل نیاز خواهد داشت. 

سطوح مناسب هورمون‌های تیروئید و بارداری موفق

برای آنکه بارداری موفقی داشته باشید؛ چه زمانی که به صورت طبیعی باردار می‌شود و چه زمانی که تخم لقاح یافته توسط روش ivf به رحم شما منتقل می‌شود، سطوح هورمون تیروئید باید در سطح طبیعی قرار داشته باشند. بعلاوه مشخص شده است که بارداری می‌تواند تاثیر سوء بر عملکرد این هورمون داشته باشد و حتی کم کاری تیروئید را بدتر کند. از این رو اگر با انجام یک آزمایش خون قبل از بارداری می‌توانید از سطح هورمون تیروئید خود مطمئن شده و در صورت نیاز برای رفع کم کاری آن تحت‌ درمان قرار بگیرید. درمان قبل از بارداری می‌تواند داشتن یک بارداری سالم را تضمین کرده و خطر سقط جنین را به میزان زیادی کاهش دهد.