علت تحرک پایین اسپرم چیست؟ و راه های درمان آن

اگر علت تحرک پایین اسپرم یا کم تحرکی اسپرم مشخص شود، بهتر و سریعتر می‌توان این موضوع را حل  کرد. اساسا تحرک کم یا کندی حرکت اسپرم یکی از مشکلات اسپرم است که می‌تواند در بارداری تاثیر مستقیم داشته باشد. کم تحرکی اسپرم به شرایطی اطلاق می شود که طی بررسی نمونه توسط آزمایشگاه بیش از نیمی از اسپرم‌ها نتوانند با سرعت 25 میکرون در ثانیه، حرکت پیشرونده رو به جلو داشته باشند.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید.

کدام عوامل در تحرک کم اسپرم مردان تاثیر دارند؟

دلیل تحرک پایین اسپرم بسیار متعدد است و بسیاری از آنها هنوز شناخته شده نیستند؛ مثلا استفاده طولانی مدت از استروئیدهای آنابولیک تعداد اسپرم و تحرک اسپرم را کاهش می دهد. داروهای مخدر مانند حشیش و کوکائین و همچنین برخی داروهای گیاهی یا حتی داروهای ترک اعتیاد مانند تاثیر متادون بر اسپرم می‌توانند باعث کاهش کیفیت مایع منی شود؛ یا اینکه اتساع و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه (اسکروتوم) که اصطلاحاً واریکوسل نامیده می شود، با کم تحرکی اسپرم همراه است. (در مورد کسب اطلاعات در مورد عوارض قرص متادون برای مردان به این مقاله مراجعه کنید.) حتی آتروفی بیضه (تحلیل رفتن و کوچک شدن بیضه) نیز می‌تواند باعث کاهش تحرک اسپرم شود. این پزشک است که با انجام بررسی‌های لازم علت اصلی این موضوع را مشخص می‌‌‌کند و اقدامات درمانی موثر را انجام می‌دهد. به طور کلی آسیب به بیضه‌ها که تولید و ذخیره اسپرم را بر عهده دارند، می‌تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد و از جمله دلایل کم‌تحرکی اسپرم در مردان باشد. در ادامه به تعدادی دیگر از علل تحرک پایین اسپرم در مردان اشاره می‌کنیم؛

• عفونت
• سرطان بیضه
• جراحی بیضه
• مشکلات مادرزادی
• بیضه‌های نزول نکرده
• ضربه و هر گونه صدمه

برای درمان کم تحرکی اسپرم چه باید کرد؟

بدیهی است که وقتی مشخص شود اسپرم تحرک پایین دارد، باید مسیر درمان در جهت درمان سریع کم تحرکی اسپرم تنظیم شود تا بارداری اتفاق بیفتد. احتمال بارداری با اسپرم کم تحرک بسیار پایین است و معمولا بارداری، خصوصا به صورت طبیعی، اتفاق نمی‌افتد؛ اینکه می‌گوییم "معمولا" به این دلیل است که در موارد استثنایی حتی با وجود اسپرم کم تحرک بارداری طبیعی رخ داده است، اما بسیار نادر و در طولانی مدت بوده است. از نگاه علمِ باروری تحرک پایین اسپرم در باروری تاثیر مستقیم دارد و می‌تواند کل فرایند بارداری را تحت‌الشعاع قرار دهد و مانع از بارداری شود.

مهمترین و اولین کاری که برای درمان تحرک کم اسپرم باید انجام دهید، تغییر سبک زندگی است. البته اگر می‌پرسید که آیا کم تحرکی اسپرم با دارو درمان می‌شود؟ باید بگوییم که بله حتما؛ اما در کنار آن تغییر سبک زندگی و انتخاب یک سبک زندگی سالم، می‌تواند روند درمان را تسریع کند. امکان درمان کم تحرکی اسپرم با طب سنتی کاملا رد شده نیست؛ اما باید بدانید که به زمان بیشتری نیاز دارد و می‌تواند به عنوان درمان مکمل مورد استفاده قرار بگیرد. پس در پاسخ به این سوال که درمان کم تحرکی اسپرم چقدر طول می‌کشد؟ باید بگوییم بسته به وضعیت اسپرم‌ها، انتخاب مسیر درمان و داروهای مصرفی و همچنین شغل بیمار و البته فاکتورهای ناشناخته، پاسخ به درمان می‌تواند زود یا طولانی باشد. البته باید به این نکته اشاره کنیم که با شروع هر مسیر درمان، تا سه ماه فرصت لازم است تا کیفیت اسپرم‌ها تغییر کنند و تحت تاثیر قرار بگیرند.

برای تغییر سبک زندگی باید کارهای زیر را انجام دهید:

• انجام ورزش منظم
• کنترل وزن و دوری از چاقی
• قرار ندادن گوشی تلفن همراه را در جیب
• اجتناب از مصرف الکل و دخانیات
• عدم استفاده از لباس زیر تنگ
• پرهیز از نشتن‌های طولانی مدت

قطعا استفاده از مکمل‌ها نیز بی تاثیر نیستند؛ اما اجازه دهید که پزشک تشخیص دهد که چه مکملی استفاده کنید. مکمل‌هایی نظیر سلنیوم و ویتامین E می‌توانند در بهبود تحرک اسپرم‌ها موثر باشند. اساسا دارو درمانی در مواردی که دلیل کم تحرکی اسپرم ناشی از واریکوسل یا سطح پایین هورمون باشد توصیه می‌شود.

تاثیر دما و حرارت در کیفیت اسپرم

بد نیست بدانید که بین افزایش دمای بیضه و کاهش کیفیت اسپرم ارتباط مستقیم وجود دارد. دمای ایده‌آل برای تولید اسپرم در حدود ۹۴ درجه فارنهایت (۳۴.۵ درجه سانتی گراد) و پایین‌تر از دمای طبیعی بدن است، بنابراین پوشیدن لباس زیر شل و انجام اقدامات ساده و مفید برای خنک کردن بیضه‌ها می‌تواند در جهت درمان کم تحرکی اسپرم تاثیر گذار باشند؛

تاثیر کم تحرکی اسپرم بر جنسیت جنین

احتمالا این جمله را شنیده‌اید که اگر تحرک اسپرم مرد کم باشد، احتمال اینکه جنین دختر باشد، زیاد می‌شود. اگرچه بسیاری تجربه چنین چیزی را دارند، اما در هیچ منبع علمی، این موضوع تایید شده نیست. اینکه جنین دختر شود یا پسر فقط به این مربوط است که بین دو نوع اسپرم حاوی كروموزوم‌های جنسی X و Y کدام یک وارد تخمکی كه از نظر كروموزومی فقط X است، شوند. X Y منجر به بارداری پسر می‌شود و XX جنین دختر. بدیهی است که انتخاب یک دکتر خوب برای درمان کم تحرکی اسپرم در درمان سریع‌تر این مشکل تاثیر زیادی دارد. به یاد داشته باشید که باید به سراغ متخصصان اورولوژیست بروید و از آنها کمک بخواهید.

تاثیر واریکوسل بر تحرک اسپرم

واریکوسل به معنی گشاد شدن عروق بیضه، یک بیماری شایع در بین مردان است که می‌تواند کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد. واریکوسل به‌ویژه در گریدهای بالا می‌تواند تحرک اسپرم را دچار اختلال کند. بسته به اینکه واریکوسل چه درجه‌ای داشته باشد، درمان دارویی یا عمل جراحی انتخاب می‌شود. در صورت انجام جراحی، حداقل سه تا شش ماه پس از جراحی، آزمایش اسپرم تکرار می‌شود تا تاثیر جراحی بر تعداد، کیفیت و تحرک اسپرم مشخص شود.

امید به بارداری با اسپرم ضعیف

خوشبختانه می‌توان اینطور گفت که اسپرم ضعیف، نمی‌تواند به طور کامل امید به بارداری را منتفی کند. البته به جز موارد آزواسپرمی دائم یا بی‌نطفگی قطعی که موضوع این بحث نیست. توجه داشته باشید که اسپرم ضعیف، کمبود اسپرم و به طور کلی کیفیت پایین اسپرم می‌تواند با پیگیری‌‌های پزشکی بهبود پیدا کند و نهایتا با روش‌های کمک‌باروری، بارداری اتفاق بیفتد. برای تقویت اسپرم راه‌های زیادی وجود دارد که هر کدام تاثیرات منحصر به فرد خود را دارند. به یاد داشته باشید که لقاح و وقوع بارداری فقط در شرایطی اتفاق می‌افتد که همه چیز مهیا و فراهم باشد. تلاش برای مهیا کردن این شرایط تنها کاری است که زوجین می‌توانند انجام دهند.

کلام آخر

تشخیص علت تحرک پایین اسپرم یا كندی حركت اسپرم برای انتخاب مسیر درمان بسیار مهم است. به هر حال سرعت اسپرم مردان باید حداقل‌هایی را داشته باشد تا بتواند در لوله‌های فالوپ شناور شده و با پیدا کردن تخمک و ورود به آن، سلول تخم را بسازد. البته به جز تحرک اسپرم، شكل اسپرم و تعداد آن نیز در باروری موثر است.