علائم بارداری خارج از رحم، سقط جنین در حاملگی خارج از رحم

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
بارداری خارج از رحم

در بارداری خارج از رحم یا حاملگی خارج رحمی (بارداری اکتوپیک) سلول تخم در خارج از محیط رحم لانه‌گزینی انجام می‌دهد. در واقع حاملگی با لانه‌گزینی سلول تخم (تخمک لقاح یافته با اسپرم) آغاز می‌گردد. در شرایط طبیعی سلول تخم در دیواره داخلی رحم لانه‌گزینی می‌نماید. اما در بارداری خارج از رحم سلول تخم در هر نقطه از فضای داخلی شکم جز درون حفره رحم است. علائم بارداری خارج از رحم خون‌ریزی‌های شدید بوده که خطرناک می‌باشد و نیاز به مداخله پزشکی و درمان سریع دارد. بارداری خارج از رحم از بارداری‌های پرخطر و ناموفق مانند بارداری پوچ محسوب می‌شود و نمی‌تواند تا زمان تولد جنین ادامه یابد. جنین تشکیل شده در این نوع از بارداری محیط مناسب برای رشد و تکامل در اختیار ندارد و نمی‌تواند به درستی نمو پیدا کند.هم‌چنین به دلیل وجود خطر انواع پارگی و خونریزی شدید جان مادر نیز در خطر خواهد بود. به همین خاطر بلافاصله پس از تشخیص دفع محصولات بارداری انجام خواهد شد.

علائم بارداری خارج از رحم کدامند؟

از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟ تفاوت علائم بارداری طبیعی و خارج رحمی چیست ؟ در اکثر موارد بارداری خارج از رحم در همان هفته‌های ابتدایی بارداری رخ می‌دهد. در این زمان ممکن است که شما حتی از بارداری خود به درستی مطلع نباشید و در نتیجه متوجه بروز مشکل نشوید. تشخیص حاملگی خارج از رحم با آزمایش خون ممکن نیست. هیچ روشی برای تشخیص علائم بارداری خارج از رحم با بی‌بی چک یا آزمایش خون بارداری وجود ندارد. 

برخی از بانوان علائم ابتدایی بارداری مانند قطع شدن قاعدگی، سفت و دردناک شدن سینه‌ها و تهوع را تجربه می‌نمایند که قطعا در جهت تشخیص حاملگی خارج رحمی کمک‌کننده نخواهد بود. هم‌چنین در سونوگرافی شکمی انجام شده متوجه خواهیم شد که ضخامت رحم در بارداری خارج رحمی مانند یک بارداری طبیعی افزایش یافته است. بنابراین سونوگرافی شکمی نیز روش مناسبی برای تشخیص علائم نیست.

ایا در بارداری خارج رحمی تست مثبت می شود

آیا بارداری خارج از رحم با بی بی چک مشخص میشود؟ بله بارداری خارج از رحم در بیبی چک مشخص میشود. اگر تست خون حاملگی را انجام دهید، مثبت خواهد شد. اما می‌دانیم که بارداری خارج از رحم به طور طبیعی توان ادامه یافتن ندارد. ضمنا در نظر داشته باشید که میزان بتا در بارداری خارج از رحم، برخلاف تصور عموم، هیچ‌گونه تفاوتی با میزان بتا در بارداری خارج رحمی یا نرمال ندارد. یعنی افزایش یا کاهش بتا در بارداری خارج رحمی نسبت به نرمال رخ نخواهد داد. در نتیجه از طریق میزان بتا نیز نمی‌توان مشکل را تشخیص داد.

* برای اطلاع از انواع تست بارداری خانگی و میزان دقت هریک کلیک نمایید. 

 بارداری خارج از رحم چه زمانی مشخص می‌شود؟!

بهتر است بدانید که هر چه سلول تخم در محل نا‌به‌جا بزرگتر شود، علائم نیز قابل توجه‌تر خواهند شد. علائم بارداری خارج از رحم در هفته ششم تا هشتم بارداری بروز خواهند کرد.

شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم

  1. خونریزی خفیف از واژن، درد لگن و درد زیر شکم در بارداری؛ در این شرایط خیلی از بانوان دچار بارداری خارج از رحم شده و پریود نیز می‌شوند. در واقع خونریزی حاصل از مشکلات بارداری خارج از رحم را با خونریزی پریود اشتباه می‌گیرند. اما باید بدانید که درد حاصل از بارداری خارج از رحم بسیار شدیدتر از درد معمول پریود است.
  2. احساس ناراحتی در ناحیه شکم، تهوع و استفراغ
  3. دردهای شکمی شدید
  4. تمرکز درد بر یک سمت بدن
  5. سرگیجه و ضعف
  6. غش کردن و کاهش سطح هوشیاری
  7. درد یک طرفه در ناحیه شانه، گردن و مقعد

درد بارداری خارج از رحم کی شروع میشه؟ در حدود هفته 4 تا 12 بسته به فرد متفاوت است. بارداری خارج از رحم می‌تواند سبب پارگی لوله‌ی رحمی شود. در صورت بروز علائم اورژانسی که درد بسیار شدید همراه یا بدون خونریزی واژینال است، با پزشک خود تماس بگیرید. ضمنا در صورتی که دچار خونریزی واژینال شدید، درد یک طرفه شانه، درد شدید شکمی و غش کردن شدید به سرعت به بیمارستان مراجعه کرده و هم‌زمان به پزشک خود اطلاع دهید. 

در صورت بی اطلاعی سقط جنین خارج از رحم در خانه رخ میدهد. علائم سقط جنین در حاملگی خارج از رحم عبارتند از:

علائم رایج: - درد شکم یا لگن - آمنوره یا عدم قاعدگی - خونریزی واژینال با یا بدون لخته

سایر علائم گزارش شده: - حساسیت پستان - علائم گوارشی - سرگیجه، غش یا سنکوپ - درد شانه - علائم ادراری-

علائم بارداری خارج از رحم

دلایل بارداری خارج رحمی و عوامل مستعد‌کننده آن

ممکن است هرگز علت بارداری خارج از رحم را متوجه نشوید. یکی از شایع‌ترین مناطق برای بارداری خارج از رحم، لوله‌های رحمی است. یکی از دلایل اصلی بروز حاملگی خارج رحم در لوله‌ها، مشکلات لوله رحمی است. زیرا لوله رحمی که قبلاً دچار آسیب‌دیدگی شده است به سلول تخم اجازه ورود مناسب به رحم را نمی‌دهد و منجر به حاملگی خارج از رحم خواهد شد. ممکن است لوله رحمی بر اثر عفونت یا تصادف دچار مشکل شده باشد.

بر هم خوردن تعادل هورمونی و تکامل ناقص تخمک لقاح یافته نیز از دلایل دیگر بارداری خارج از رحم، خواهد بود.

اگر هر یک از شرایط زیر را داشته باشید، ریسک بروز بارداری خارج از رحم برای شما افزایش خواهد یافت:

  • ابتلا به عفونت لگن
  • التهاب و عفونت ناحیه تناسلی (ابتلا به بیماری‌های مقاربتی)
  • سیگار کشیدن
  • سن بالای ۳۵ سال
  • جای زخم بخیه از جراحی‌های قبلی در ناحیه لگن ( مانند سزارین)
  • انجام عمل جراحی بستن لوله‌های رحمی یا اقدام جهت برگرداندن لوله‌های بسته شده در جراحی‌های گذشته
  • سابقه بارداری خارج از رحم
  • استفاده از داروهای کمک باروری
  • استفاده از روش‌هایی درمانی نازایی و کمک باروری مانند ivf
  • باردار شدن با وجود iud

روش‌های تشخیص بارداری خارج از رحم

پزشک یا ماما آزمایشات تشخیص بارداری و معاینه لگنی را برای شما تجویز خواهد کرد. هم‌چنین انجام سونوگرافی جهت مشاهده رحم و لوله‌های رحمی نیز کمک‌کننده و ضروری خواهد بود. سونوگرافی واژینال در تشخیص بارداری خارج از رحم بسیار کاربردی است. 

ضمنا لازم است که بدانید سطوح هورمون‌های بارداری در حاملگی خارج از رحم کاملا مشابه بارداری نرمال است. در نتیجه امکان تشخیص بارداری خارج از رحم با بی‌بی چک و حتی آزمایش خون بارداری وجود ندارد.

عوارض بعد بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم می‌تواند منجر به پارگی لوله رحمی و از دست رفتن آن شود. ضمنا اگر درمان به درستی صورت نپذیرد پارگی لوله و خونریزی شدید جان مادر را تهدید می‌نماید. پس خواهشاً از درمان‌های خودسرانه مانند استفاده از داروی گیاهی برای دفع حاملگی خارج از رحم استفاده ننمایید.

روش درمان خانگی بارداری خارج از رحم

سلول تخم لانه‌گزینی کرده در خارج از رحم، توانایی رشد و نمو نخواهد داشت. در نتیجه پزشک آن را از بدن شما خارج خواهد کرد. روند خارج کردن آن برای سلامت شما آسیب‌زننده نخواهد بود. بنابراین جایی برای نگرانی نخواهد بود. دو روش اصلی جهت خروج محصولات بارداری خارج از رحم به کار برده می‌شود. روش دارویی و روش جراحی. روشی جهت درمان حاملگی خارج از رحم در طب اسلامی وجود ندارد. بارداری خارج رحمی یک شرایط اورژانسی است و نیاز به مداخله پزشکی جدی و سریع دارد. با دنبال کردن روش‌هایی منسوخ شده سنتی جان خود را به خطر نیندازید. 

  1. روش دارویی؛ اگر لوله رحمی شما طی روند بارداری خارج از رحم دچار پارگی و آسیب نشده باشد و سن بارداری کم باشد، پزشک متوترکسات را برای شما تجویز می‌نماید. این دارو از رشد جنین جلوگیری کرده و سبب سقط آن خواهد شد.
  2. روش جراحی؛ در برخی از موارد انجام عمل جراحی ضروری است. شایع‌ترین شیوه جراحی بارداری خارج از رحم، لاپاراسکوپی است. پزشک بر روی ناحیه زیر شکم شما برش بسیار کوچکی در حد یک سوراخ کوچک، ایجاد می‌کند. از طریق این منافذ لوله منعطف باریکی با نام لاپاراسکوپ را وارد بدن شما می‌نماید. به وسیله لاپاراسکوپ بافت جنینی را به طور کامل خارج می‌نماید. ضمنا در صورت آسیب ‌دیدگی لوله رحمی، بخشی از آن را که دچار مشکل شده را نیز خارج خواهد کرد. باقیمانده بافت نیز به خوبی توسط پزشک ترمیم خواهد شد.

اگر خونریزی شدید داشته باشید یا پزشک براساس شرایط شما تشخیص پارگی وسیع لوله رحمی داده باشد، نیاز به انجام جراحی فوری با باز کردن بخشی از شکم خواهد بود. به این روش از جراحی لاپاراسکوپی می‌گوییم. در زیر عکس بارداری خارج از رحم را مشاهده میکنید.

میزان بتا در بارداری خارج از رحم

پیشگیری از بروز بارداری خارج از رحم

در واقع روش به خصوصی جهت جلوگیری از بروز بارداری خارج از رحم وجود ندارد. اما روش‌هایی وجود دارند که ریسک حاملگی خارج رحمی را کاهش می‌دهند. در ادامه به بررسی این روش‌ها خواهیم پرداخت.

  • از داشتن شرکای جنسی متعدد خودداری نمایید.
  • جهت داشتن رابطه جنسی، کاندوم را فراموش نکنید. کاندوم از ابتلای شما به اکثر بیماری‌های منتقدان از راه جنسی جلوگیری می‌نماید.
  • دخانیات مصرف نکنید. مصرف هرگونه سیگار و قلیان را پیش از اقدام برای بارداری ترک نمایید. 

برای بارداری سالم بعد از حاملگی خارج از رحم چه باید کرد؟!

  • قطعا پس از داشتن تجربه بارداری خارج از رحم در رابطه با بارداری‌های بعدی نگرانی‌هایی خواهید داشت. جهت باردار شدن مجدد به طور اختصاصی تحت نظر متخصص باروری باشید. به‌خصوص اگر لوله رحمی خود را از دست داده‌اید.
  • در ارتباط با فاصله زمانی بین بارداری خارج از رحم تا اقدام برای بارداری مجدد با پزشک خود مشورت نمایید. اکثرا بازه زمانی سه تا شش ماه را به شما پیشنهاد خواهند داد تا بدن شما به خوبی بهبود یافته باشد و آماده بارداری مجدد باشد.
  • در صورت بارداری مجدد، علائم جسمی خود را به خوبی تحت نظر داشته باشید. زیرا تجربه یک بار بارداری خارج از رحم ریسک ابتلا به آن در بارداری‌های بعدی را افزایش خواهد داد. تا زمانی که پزشک حضور جنین در رحم را تأیید نماید و شما آسوده خاطر شوید، علائم بارداری خارج از رحم که پیش‌تر توضیح داده شد را در خود بررسی نمایید.