اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان

متخصصین اطفال همواره با والدین زیادی برخورد می‌کنند که فرزندانشان در خواب شبانه مشکل دارند. بخشی از این مشکلات قسمتی از فرایند رشد هر کودکی است اما گاهی اوقات اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان است که منجر به بروز مشکل می‌شود. خبر خوب این است که، این اشتباهات، به محض آگاهی از این که مرتکب آنها شده‌اید، قابل‌تغییر است و می‌توانید عادت‌های خواب طولانی مدت برای کودکتان ایجاد کنید. در ادامه به برخی از رایج‌ترین اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان و راه‌حل‌های آنها اشاره می‌کنیم.

باورهای اشتباه والدین در مورد خواب کودک

متاسفانه در بسیاری از مواقع گوش دادن به افراد غیرمتخصص و بزرگترها منجر به ایجاد باورهای اشتباهی می‌شود. باورهایی که شرایط خواب را هم برای والدین و هم برای فرزندان دشوارتر می‌کند و بیشتر باعث اختلال در روند خواب نوزاد می‌شود. در زیر به برخی از این باورهای غلط اشاره می‌کنیم:

• تصور کنید نوزاد باید کل شب را بخوابد: این یک فرض رایج است که بسیاری از والدین بدان معتقدند، و سپس هنگامی که کودکشان از آن پیروی نمی‌کند، فکر می‌کنند مشکلی وجود دارد. میانگین زمان خواب نوزاد مشخص است و در ماه‌های اول آنها برای مدت زمانی که به عنوان چرخه‌ی خواب شناخته می‌شود می‌خوابند. چرخه‌ی خواب به طور معمول تقریباً 45 دقیقه طول می‌کشد. پس از چرخه‌ی خواب، کودک شما به طور طبیعی بیدار می‌شود و معمولاً در چرخه‌ی خواب بعدی دوباره به خواب می‌رود. در حدود شش ماهگی، کودک شما کم‌کم این چرخه‌های خواب را به یکدیگر وصل می‌کنند.

• اتاق خواب کودک بیش از حد تحریک کننده باشد: نوزادان و کودکان نوپا بسیار مستعد تحریک بیش از حد سریع هستند. این تحریک بیش از حد، خوابیدن کودک را دشوارتر می‌کند. از قرار دادن وسایل برقی یا باطری‌دارِ آویزان در تختخواب با چراغ‌ها و صداهای روشن خودداری کنید. اینها در واقع می‌توانند بیشتر از اینکه به خواب او کمک کنند، حواس او را پرت کنند. فضای خواب کودک باید فاقد هرگونه اسباب‌بازی باشد، زیرا وقتی کودک شما از خواب بیدار می‌شود، یا می‌خواهد بخوابد، حدس بزنید چه اتفاقی می‌افتد؟ آنها می‌خواهند با آن اسباب بازی‌ها بازی کنند!
• فکر کنید اگر کودک شما دیرتر به رختخواب برود، مدت طولانی‌تری می‌خوابد: این تصور غلطی است. دیر خوابیدن به معنای خواب طولانی‌تر نیست و به طور معمول منجر به بیدار شدن مکرر در طول شب می‌شود. کودک شما ممکن است خسته به نظر نرسد، ممکن است اواخر شب بیش از حد فعال باشد، اما این در واقع این یک نشانه‌ی واقعی از خستگی بیش از حد و از علائم آمادگی برای خوابیدن نوزاد است. وقتی کوچولوی شما به این مرحله می‌رسد، خواباندن آنها بسیار دشوارتر می‌شود.
• ایجاد نکردن یک روتین برای خواب: یک برنامه‌ی روتین قبل از خواب به کودک شما کمک می‌کند بدن خود را برای خستگی و خواب نهایی آماده کند. داشتن یک روتین ثابت برای زمان خواب، که ممکن است شامل فعالیتی مانند ماساژ یا داستان باشد، به کودک کوچک شما کمک می‌کند تا بفهمد به زودی زمان خواب می‌رسد. همچنین روتین به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت داشته باشد، و بین شما یک ارتباط زیبای مادر و فرزندی ایجاد شود. یک برنامه‌ی معمول برای خواب نباید طولانی باشد. در حقیقت، اگر کودک شما از قبل خسته شده باشد، یک برنامه طولانی مدت قبل از خواب می‌تواند باعث خستگی بیش از حد شود. سعی کنید مدت زمان روتین خواب را کوتاه نگه دارید، این امر پایبندی شما به انجام هر شب آن را نیز آسان‌تر می‌کند.
• این تصور که چرت روزانه مانع از خواب شبانه می‌شود: کودک شما تا چهار سالگی باید چرت‌های روزانه داشته باشد. این زمان چرت برای جلوگیری از خستگی مغز کودک شما ضروری است. مغز کودک می‌تواند فقط مدت زمان محدودی فعالیت را تحمل کند و بعد از آن به استراحت نیاز دارد. اگر کودک کوچک شما در خواب شبانه مشکل دارد، برایش در طول روز باید ساعات چرت منظم تعریف کنید.

اشتباهات رایج والدین برای خواب کودک

گاهی بسیاری از ما به دلیل بی‌تجربگی فکر می‌کنیم داریم کار درست را انجام می‌دهیم اما در واقع چنین نیست و بیشتر داریم شرایط را بدتر می‌کنیم. برخی از رایجترین اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودک در ادامه آمده است:

• استفاده‌ی بیش از حد و بی‌مورد از دستاویزها: گاهی والدین خسته‌اند و به هر وسیله‌ و کاری دستاویز می‌شوند تا نوزادشان زودتر بخوابد از استفاده از اسباب‌بازی‌ها گرفته تا خواندن لالایی و شعر و حتی تکان دادن در پتو. اگر این کار را مرتباً انجام دهید، این چیزهای کوچک به عادت کودک یا دستاویز خواب تبدیل می‌شوند. ممکن است در ابتدا مشکلی نداشته باشد، اما با گذشت زمان بسیار خسته کننده می‌شود و کودک شما بدون آنها نخوابد.
• استفاده از تشک ناراحت کننده: قدرت یک تشک راحت برای کودک بسیار نادیده گرفته می‌شود. والدین باید هنگامی که مکان خواب کودک را از گهواره به تختخواب تغییر مکان می‌دهند، از کیفیت تشک اطمینان حاصل کنند. تشک راحت برای خواب خوب کودک بسیار مهم است. یک تختخواب ناراحت کننده ممکن است خواب کودک شما را مختل کند.
• خواباندن نوزاد در جاهای مختلف:  این یکی از رایج‌ترین اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان این است که او را هر جایی که گیر می‌آورند می خوابانند. واقعیت این است که کودک هم مثل شما دوست دارد در سر جای مخصوص به خودش بخوابد و تغییر مکان او را ناراحت می‌کند و باعث خواب سبک نوزاد می‌شود. متخصصین می‌گویند خواب در حال حرکت مانند خوابیدن در ماشین، باعث حرکت مغزی کودک و خواب سبک او می‌شود. کودک باید در یک منطقه‌ی آشنا، یا اتاقی که هر روز در همان زمان در آنجا چرت می‌زند بخوابد. برای ایجاد عادت خوب خوابیدن در کودک، والدین باید ثابت قدم بمانند و سعی کنند کودک را در همان فضایی که معمولاً هر روز می خوابد بخوابانند.
• حواس‌پرتی هنگام خواب: بسیاری از افراد فکر می‌کنند چون فرزندشان کوچک است خواب او با خواب بزرگسالان فرق دارد. پس خیلی از مواقع برق را روشن می‌کنند یا تلویویزیون را روشن می‌کنند یا از موبایل استفاده می‌کنند. حال آنکه چنین نیست و سر و صدا و روشنایی یا هر گونه مورد تحریک‌کننده می‌تواند روند خواب آنها را مختل نماید. 
• رسیدگی سریع به کودک: یکی از اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان که بسیاری از آن بی‌اطلاع هستند این است که اگر کودکشان از خواب بیدار شود و شروع به گریه کنند بلافاصله به سراغش می‌روند و او را در آغوش می‌گیرند و آرام می‌کنند. طبیعی است که بچه‌ها در خواب گریه کنند. وقتی خیلی عجولانه به آنها برسید، این موضوع به یک عادت تبدیل می‌شود و آنها انتظار دارند که همیشه کسی بیاید و آنها را آرام کند. وقتی او گریه کرد چند دقیقه منتظر بمانید و بررسی کنید که آیا او بی‌دلیل گریه می‌کند یا واقعاً گرسنه است. گاهی اوقات اگر به او واکنشی نشان ندهید، دوباره به خواب می‌رود. 

• استفاده از تکنیک‌های مختلف برای خواباندن: بسیاری از والدین برای اینکه نوزادشان زودتر به خواب برود از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کنند. اما این کار کودک را گیج کرده و باعث گریه‌ی او موقع خواب می‌شود. همچنین دادن غذای بیش از حد و کمبود غذا نیز می‌تواند خواب‌ او را مختل نماید. 
• تفاوت بین تکنیک‌های خواب پدر و مادر: اگر بین تکنیک‌های خواباندن پدر و مادر اختلاف وجود داشته باشد، کودک گیج می‌شود و نمی‌‌تواند به یک روال همیشگی عادت کند در نتیجه موقع خوابیدن بی‌تابی می‌کند. تصمیمات مهم باید با هم و قبل از وقوع مشکل گرفته شود. 

کلام آخر

همانطور که در بالا گفته شد اشتباهات والدین در رابطه با خواب کودکان قابل جبران و حتی قابل پیشگیری است. هرچه سریع‌تر نسبت به رفع آنها اقدام نمایید، راحت‌تر اصلاح شده و کودکتان کمتر اذیت می‌شود. پیشنهاد ما این است که همیشه در مورد تربیت و پرورش کودکتان از متخصصین مشورت بخواهید و به هیچ عنوان به نصایح افراد غیرمتخصص گوش ندهید تا از بروز مشکلات در هر زمینه‌ای از زندگی کودک خودداری نمایید.