خواب سبک نوزاد | علت و درمان خواب سبک در کودکان

علت خواب سبک نوزاد دوماهه من چیست؟ برای درمان خواب سبک نوزاد خود چه کنم؟ اگر پدر یا مادر شده باشید حتما این سوال و سوالات مشابه را از دیگران پرسیده‌اید. بسیاری از والدین از خواب نوزادشان گلایه‌مند هستند و معتقدند نوزادشان خواب سبکی دارد. خواب سبک نوزاد باعث خستگی و ناراحتی والدین می‌شود. والدین سوالات زیادی درمورد خواب نوزاد می‌پرسند. در این مقاله درباره کیفیت خواب نوزادان، الگوی خواب کودکان، علت نخوابیدن نوزاد، نوزاد خواب‌سبک و در نهایت درمان خواب سبک نوزاد و کودک صحبت خواهد شد.

الگوی خواب نوزاد

قبل از پرداختن به موضوع خواب سبک نوزاد و توضیح اینکه چرا خواب کودک سبک است لازم است بدانید نوزادان ساعت‌های زیادی در طول یک شبانه‌روز می‌خوابند. این میزان در طول زمان تغییر می‌کند. به‌طور کلی با افزایش سن، کودکان ساعت‌های کمتری از روز را می‌خوابند، در بین چرت‌هایشان بیش‌تر بیدار می-مانند و در طول شب کم‌تر از خواب بیدار می‌شوند. 

خواب سبک نوزاد نشانه چیست؟ در ارتباط با انواع خواب نوزاد لازم به ذکر است که خواب از دو بخش رم و نان‌رم (REM and non-REM) تشکیل می‌شود. این دو فاز مدام در حال جابجایی با یکدیگر هستند. این چرخه جابجایی در بزرگسالان حدود نود دقیقه طول می‌کشد اما در نوزادان حدود پنجاه دقیقه است. این مسئله به این معناست که نوزادان در فواصل کوتاه‌تری تغییر فاز دارند. بنابراین کم‌خوابی بچه می‌تواند به‌دلیل همین تغییرات فاز باشد. خواب سبک و کوتاه چه نام دارد؟ خواب سبک همین خواب رم است. بدن در خواب رم فعال‌تر است. نوزادان تازه متولد شده بیش‌تر خواب خود را در مرحله‌ رم یا مرحله‌ فعال‌تر بدن می‌گذرانند. در این حالت؛

• دست‌ها و پاهای نوزاد مدام در تخت خواب پیچ و تاب می‌خورد.
• چشم‌های نوزاد مدام از پشت پلک حرکات سریع دارد.
• ممکن است تنفس نوزاد نامنظم باشد یا گاهی برای پنج تا ده‌ثانیه قطع شود و مجددا برقرار شود.
• اما در خواب نان‌رم تنفس نوزاد و کودک منظم می‌شود و حرکت ندارد. 

الگوی خواب نوزاد یک‌ ماهه

خواب نوزادان از بدو تولد تا هفته‌ی ششم از الگوی تقریبا یکسانی پیروی می‌کند. در این زمان نوزاد بیش‌تر زمان خود را در خواب می‌گذراند. این مرحله برای والدین سخت‌ترین مرحله است. نوزادان در این مرحله تقریبا فقط برای برطرف‌شدن نیازهایشان بیدار می‌شوند. در این زمان،

• روز شما حدود هفت صبح آغاز می‌شود.
• نوزاد حدود 15 تا 18 ساعت در شبانه روز می‌خوابد. 
• سی دقیقه تا یک‌ساعت بین زمان‌های خوابش بیدار است.
• در شب نهایتا دو تا چهار ساعت بدون بیدار‌شدن می‌خوابد.

الگوی خواب نوزاد سه‌ ماهه

• بین دوماهگی تا سه‌ماهگی نوزادتان خواب عمیق‌تر و طولانی‌تری را تجربه می‌کند. و به طور کلی خواب سبک نوزاد سه ماهه از نوزاداهای کوچکتر کمتر است.
• روز شما حدود شش یا 6:30 صبح آغاز می‌شود. 
• نوزاد حدود 14 الی 16 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد.
• بین خواب‌هایش حدود 45 دقیقه الی دو ساعت بیدار می‌ماند.
• در شب نهایت سه تا شش ساعت بدون بیدار‌شدن می‌خوابد.

الگوی خواب نوزاد پنج‌ ماهه

• خوابیدن نوزاد در فاصله‌ی چهار تا شش‌ماهگی نظم بیش‌تری می‌یابد. 
• روز شما حدود هفت یا هشت صبح آغاز می‌شود.
• نوزاد حدود 12 تا 15 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد.
• بین خواب‌هایش یک ساعت و نیم الی دو ساعت و نیم بیدار می‌ماند.
• در شب نهایت چهار تا هشت ساعت بدون بیدار‌شدن می‌خوابد.

الگو‌ی خواب نوزاد هشت ‌ماهه

• خواب سبک نوزاد شش ماهه تا ده کم شده و نوزاد خواب طولانی‌تری را تجربه می‌کند.
• روز شما حدود هفت صبح آغاز می‌شود.
• نوزاد حدود 11 تا 15 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد.
• بین خواب‌هایش دو الی سه ساعت بیدار می‌ماند.
• در شب نهایت پنج تا 10 ساعت بدون بیدار‌شدن می‌خوابد.

الگوی خواب نوزاد 9ماهه

• الگوی خواب نوزاد شما در فواصل هشت تا 10ماهگی درحال تبدیل‌شدن به یک الگوی خواب بزرگسال است. 
• روز شما حدود شش تا 7:30 صبح آغاز می‌شود.
• نوزاد حدود 11 تا 14 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد.
• بین خواب‌هایش بیش از دو ساعت و سی دقیقه تا سه‌ساعت و سی‌ دقیقه بیدار می‌ماند.
• در شب نهایت هفت تا 12 ساعت بدون بیدار‌شدن می‌خوابد. 

مهم نیست اگر نوزاد شما کمی کم‌تر یا بیش‌تر از ساعت‌های بالا بخوابد. مسئله‌ی مهم این است که نوزاد باید حتما در محیطی امن باشد و نکات مهم در حفظ ایمنی خواب نوزاد رعایت شود. او باید روی کمرش خوابانیده شود. محیط خواب نوزاد باید تمیز و دور از وسایل خطرناک باشد.

الگوی خواب کودکان بزرگ‌تر

معمولا کودکان قبل از سنین مدرسه به هفت تا 12ساعت خواب نیاز دارند. بعضی از کودکان در طول روز یک چرت یک تا دوساعته هم می‌زنند.

خواب نوزاد تا کی سبک است؟

همانطور که در بالا توضیح داده شد، خواب سبک نوزاد در شب با افزایش سن نوزاد کاهش پیدا می‌کند و کودکی که بزرگ شود خواب‌های عمیق‌تر و طولانی‌تری پیدا می‌کند. به طوری که خواب سبک نوزاد یک ماهه به مراتب از خواب سبک نوزاد یک ساله بسیار کمتر است. تغییر خواب سبک به طولانی یک باره نیست و به مرور انجام می‌شود. به جز این روند تغییر خواب نیز در هر کودک با کودک دیگر تفاوت دارد. ممکن است این اتفاق در یک کودک زودتر رخ دهد در حالی که در کودک دیگری ممکن است زمان بیشتری طول بکشد.

علت خواب سبک در نوزادان

درمورد علت بی‌خوابی کودکان زیر یک‌سال می‌توان موارد زیادی را نام برد. همانطور که در بالا خواندید نوزادان بیش‌تر زمان خواب خود را در مرحله‌ رم که مرحله‌ سبک‌تر خواب است می‌گذرانند. هنگامی گفته می‌شود نوزاد خواب سبک دارد که زمان مرحله‌ی رم خواب نوزاد، طولانی‌تر از حالت طبیعی باشد. علت سبک بودن خواب نوزاد یا خواب سبک کودک می‌تواند عادات نادرست خواب باشد. خواب نوزادان از یک‌سالگی شروع به تغییرات مهمی می‌کند و در سن پنج‌سالگی به الگوی خواب یک بزرگسال می‌رسد. عادات بد خواب که موجب خواب بسیار سبک نوزاد می‌شوند عبارتند از؛

• فیزیولوژی بدن نوزاد؛ مغز گروهی از نوزادان در بلوکه‌کردن پیام‌های حسی که از اطراف می‌رسد ضعیف‌تر عمل می‌کند. برای مثال علت خواب سبک نوزاد پنج‌ماهه می‌تواند ناتوانی او در نادیده‌گرفتن محرک‌های حسی اطراف باشد.
• نبود ساعت خواب و بیداری منظم در خانواده یک دلیل خواب سبک نوزاد است.
• ناراحتی جای خواب
• رعایت نکردن درجه حرارت مناسب اتاق برای خوابیدن نوزاد
• ناکافی بودن شیر مادر و گرسنگی نوزاد (که موجب گریه‌ نوزاد در شب می‌شود).

تحقیقات نشان داده‌اند کیفیت خواب نوزاد پسر با نوزاد دختر تفاوتی ندارد و جنسیت در خواب سبک نوزاد تاثیری ندارد.

درمان خواب سبک نوزاد

بسیاری از افراد به دنبال انواع داروی گیاهی برای درمان خواب زیاد نوزاد هستند اما اصلی‌ترین سوالی که بعضی والدین دیگر در این زمان می‌پرسند این است: خواب نوزادم خیلی سبکه چیکار کنم؟ برای درمان خواب سبک و کوتاه کودک و نوزاد اقدامات گوناگونی را در ارتباط با راه‌های تنظیم خواب نوزاد می‌توان انجام داد. خواب سبک نوزاد اغلب ناشی از فیزیولوژی بدن نوزاد است. خیلی سخت است که بتوان حساسیت نوزاد را نسبت به محرک‌های بیرونی کم‌تر کرد. با این وجود راه‌کارهایی برای بهبود کیفیت و اندازه‌ی خواب نوزاد وجود دارد.

• به عنوان یک راه حل خواب سبک نوزاد، بهتر است تا شش‌ماهگی نوزاد در اتاق والدین بخوابد تا از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد و خفگی وی پیشگیری شود.
• بعد از شش ماه هر زمان که نوزادتان توانایی کامل غلت‌زدن را پیدا کرد می‌توانید اتاقش را جدا کنید تا صدای والدین یا خواهر و برادر او را بیدار نکند.
• برای خواباندن نوزاد دمای اتاق را متعادل و فضا را آرام و تاریک نگه دارید. اگر رطوبت منطقه شما کم است، یکی از بهترین وسایلی که می‌توانید در سیسمونی برای این منظور تهیه کنید، دستگاه بخور است که فضا را برای خوابتان بهتر می‌کند.
• یک راهکار خواب سبک نوزاد این است که از صداهای به‌خصوص استفاده کنید؛ از صداهایی مانند صدای پنکه، اسباب‌بازی خاص یا موسیقی آرام دراتاق خواب نوزاد استفاده کنید تا صداهای اطراف را فیلتر کند و توجه نوزاد را به یک صدای به-خصوص جلب کند.
• می‌توانید از یک دوربین در اتاق نوزاد برای بررسی سلامت و کیفیت خواب او استفاده کنید اما مراقب باشید دچار وسواس نشوید.
• در طول روز هنگامی‌که نوزاد بیدار است همراه با نوزاد در زیر نور خورشید قدم بزنید. قرار‌گرفتن در زیر نور خورشید به نوزاد برای تطابق با ریتم شبانه‌روزی کمک می‌کند و باعث بهترشدن خواب سبک نوزاد می‌شود.
• از همان دوران نوزادی فرزندتان را با یک سیستم منظم خواب و بیداری تطبیق دهید.

• برای درمان خواب سبک نوزاد در طب سنتی هم استفاده از اتاق تاریک و آرام برای نوزاد و میوه‌های آرامش‌دهنده مثل سیب در رژیم غذایی مادر توصیه شده است. همچنین قبل از خواب حمام آب گرم یا ولرم به خواب بهتر نوزاد کمک می‌کند.
• صرف نظر از علت سبک بودن خواب کودکان در پاسخ به این سوال که با خواب سبک نوزاد چه کنیم بسیاری از والدین به‌دنبال درمان خانگی بی خوابی کودکان خود هستند. اما لازم به ذکر است در کودکان به‌خصوص کودکان زیر یک‌سال به‌دلیل عدم تکامل آنزیم‌های کبدی مصرف داروهای گیاهی بدون تجویز پزشک می‌تواند سبب ازبین‌رفتن کبد و مرگ نوزاد شود.

علاوه بر خواب سبک نوزاد، اگر کودک شما خواب سبکی دارد می‌توانید اول از وضعیت روحی او مطمئن شوید. با کودک صحبت کنید و درصورت نیاز از روان‌پزشک یا مشاور کمک بگیرید. از اتاق آرام و تاریک یا با نور خیلی ملایم استفاده کنید. فعالیت کودک در طول روز باعث بهبود کیفیت خواب وی در شب می‌شود. کودک باید حتما از یک سیستم منظم خواب و بیداری استفاده کند.  و صرف نظر از دلیل سبک بودن خواب نوزاد هرگز بدون تجویز پزشک از قرص‌های خواب آور برای کودک یا نوزاد استفاده نکنید. اگر کودکتان شب‌ها از خواب بلند می‌شود اجازه دهید خودش تلاش کند تا دوباره به خواب برود. این‌گونه نتیجه‌ی بهتری می‌گیرد و در آینده راحت‌تر  می‌خوابد.