کولین در رژیم غذایی بارداری و نقش آن در رشد مغز جنین

شهریور ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
کولین در رژیم غذایی بارداری

کولین در رژیم غذایی بارداری حتما باید گنجانده شود. کولین یک ماده مغذی است که از عملکردهای مختلف بدن از جمله رشد سلولی و متابولیسم پشتیبانی می‌کند. این ماده برای رشد و تکامل صحیح کودکان و پیشگیری از برخی نقایص عملکردی مادام العمر در مغز و دیگر اندام‌های او، ضروری است. بدن شما می‌تواند مقدار کمی‌ کولین تولید کند، اما بخش زیادی از آن را باید از طریق مواد غذایی مناسب در دوران بارداری و شیردهی دریافت کنید و به کودکتان هم منتقل کنید. اکثر مواقع پزشکتان یک مکمل در دوران بارداری و شیردهی که حاوی کولین باشد، برایتان تجویز خواهد کرد. در ادامه اطلاعات بیشتری درباره ضرورت اضافه کردن کولین به برنامه تغذیه دوران بارداری کسب خواهید کرد. 

کولین چیست؟

کولین یک ماده مغذی اساسی است که در عملکردهای حیاتی بدن و حفظ سلامت عمومی بدن نقش دارد، به رشد طبیعی مغز و طناب نخاعی جنین کمک می‌کند. برخی پژوهش‌ها می‌گویند این ماده ممکن است جنین را از نقص‌های لولهٔ عصبی هم محافظت کند. به عبارت دیگر، کولین تا حد زیادی به همان شکلی که اسید فولیک این کار را می‌کند عمل خواهد کرد. این‌ترکیب از جهاتی شبیه به ویتامین‌های گروه B است، اما ویتامین نیست؛ بنابراین ویتامین کولین اصطلاح غلطی است. گرچه کبد شما می‌تواند مقادیر کمی از آن را تولید کند‌، اما شما باید بخش عمده آن را از طریق رژیم غذایی بدست آورید. 

کولین به دو شکل محلول در آب و محلول در چربی وجود دارد. بدن بسته به نوع کولین، آن را به شکل متفاوتی جذب می‌کند. مولکول‌های کولین محلول در آب به کبد می‌روند و در آنجا به نوعی چربی بنام لسیتین تبدیل می‌شوند. کولین محلول در چربی معمولاً از منابع غذایی به دست می‌آید‌، بنابراین بدن آن را در دستگاه گوارش جذب می‌کند.

اهمیت کولین در رژیم غذایی بارداری چیست؟

همه ما درباره تاثیر تغذیه بر جنین در دوران بارداری می‌دانیم. کولین نیز به دلیل نقشی که در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی و فیزیولوژیکی بدن مادر و جنین دارد، باید حتما در تغذیه دوران بارداری وجود داشته باشد. اهمیت کولین در رژیم غذایی بارداری نقشی است که در فرایندهای زیر ایفا می‌کند:

  1. ساختار سلولی
    مصرف کولین در رژیم دوران بارداری به ساخت چربی‌هایی که غشای سلولی را می سازند، کمک می‌کند. در نتیجه تقسیم سریع سلول‌ها در دوران جنینی و توسعه بافت‌های جنین با موفقیت انجام خواهد شد. 
  2. پیام رسانی سلولی
    کولین در تولید ترکیباتی که به عنوان پیام رسان سلولی عمل می‌کنند، دخیل است. بنابراین پیام‌های مربوط به رشد و تکامل سلول‌های بدن، با موفقیت منتقل خواهد شد.
  3. انتقال چربی‌ها و متابولیسم
    مصرف کولین در رژیم غذایی بارداری به متابولیسم چربی‌ها کمک می‌کند. این ترکیب برای ساخت ماده‌ای که برای خارج کردن کلسترول از کبد شما لازم است، ضروری است. کمبود کولین ممکن است منجر به تجمع چربی و کلسترول در کبد شما شود و بر عملکرد کبد اثر منفی بگذارد. کولین همچنین در عملکرد طبیعی سلول‌های کبدی نقش دارد.
  4. ساخت DNA
    کولین همراه با ویتامین هایی چون B12 و فولات‌، به فرایندهایی که برای سنتز DNA در سلول‌ها ضروری است‌، کمک می‌کنند.
  5. سلامت سیستم عصبی
    اضافه کردن کولین در تغذیه دوران بارداری برای رشد و تکامل مغز جنین نیز اهمیت دارد. کولین یکی از مواد مصرفی مغز محسوب می‌شود و برای ساخت میلین در اطراف سلول‌های عصبی، لازم است. علاوه بر این، کولین برای ساخت استیل کولین نیز مورد نیاز است که یک انتقال دهنده عصبی مهم است. نقش استیل کولین در بدن این که پیام‌های عصبی مربوط تقویت حافظه، یادگیری، توجه، حرکت ماهیچه‌ها‌، تنظیم ضربان قلب و یکسری کارکردهای اساسی دیگر را به مغز منتقل می‌کند. مطالعات حیوانی نیز نشان می‌دهد که مصرف کولین در تغذیه دوران بارداری و سال اول زندگی کودک، از مغز کودک در برابر بروز اختلالات عصبی و شناختی نظیر آلزایمر‌، اوتیسم‌، سندرم داون‌، سندرم جنین الکلی و کمبود آهن در اوایل زندگی، محافظت می‌کند. مصرف کولین در رژیم دوران بارداری همچنین از بروز ناهنجاری های مادرزادی سیستم عصبی مرکزی‌، معروف به نقایص لوله عصبی پیشگیری می‌کند.
  6. کاهش واکنشهای استرسی
    مصرف کولین در رژیم دوران بارداری در واکنش کودکان به استرس نیز تأثیر دارد. مشخص شده است که پاسخ شدید به استرس می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی‌، فشار خون بالا‌، دیابت نوع 2 و اختلالات ایمونولوژیکی را در بزرگسالی افزایش دهد. دریافت مقادیر کافی کولین می‌تواند باعث کاهش واکنش پذیری نسبت به استرس شود و از بروز تعداد زیادی از اختلالات روانی و جسمانی پیشگیری کند.
  7. تنظیم عملکرد جفت
    تعدادی از مطالعات نشان می دهد که دریافت کولین بر روی عملکرد جفت نقش دارد، از جمله عملکرد جفت در فرایند رگ‌زایی‌، التهاب و انتقال درشت مغذی‌ها به جنین.
  8. تنظیم رشد جنین
    برخی از مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از کولین در مکمل دوران بارداری از رشد بیش از حد جنین در دوران بارداری جلوگیری می‌کند. رشد بیش از حد جنین یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از دیابت حاملگی است که می‌تواند با مشکلاتی در زایمان همراه باشد و خطر برخی از بیماری‌ها را در کودک شما افزایش دهد.
  9. کاهش عوارض بارداری
    مصرف کولین در رژیم دوران بارداری علاوه بر اینکه بر رشد و تکامل جنین تأثیر می گذارد، می‌تواند از یکسری عوارض بارداری در مادران نیز پیشگیری کند. در یک مطالعه که در سال 2013 انجام شد، مشخص شد زنانی که در سه ماهه سوم بارداری 930 میلی گرم کولین را به صورت مکمل دوران بارداری مصرف می‌کردند، کمتر از دیگران علائم پره اکلامپسی را بارز ساختند. علائم پره اکلامپسی شامل فشار خون بالا‌، تورم و سردردهای شدید می‌شود.

مقدار مورد نیاز کولین در دوران بارداری چقدر است؟

بنا بر اعلام انجمن تخصصی اطفال آمریکا، مصرف کولین در طی 1000 روز اول بعد از لقاح، یعنی تقریبا تا دو سالگی کودکتان، حیاتی است. به همین دلیل کولین یکی از مکمل‌های ضروری دوران بارداری است. مقدار مورد نیاز کولین به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله جنسیت، سن، ژنتیک، باردار بودن یا قرار داشتن در دوران شیردهی. 

به طور میانگین حداقل نیاز روزانه افراد به کولین به ترتیب زیر است:

  • 0-6 ماهگی: 125 میلی گرم در روز
  • 7-12 ماهگی: 150 میلی گرم در روز
  • 1-3 سالگی: 200 میلی گرم در روز
  • 4-8 سالگی: 250 میلی گرم در روز
  • 9-13 سالگی: 375 میلی گرم در روز
  • 14 تا 19 سالگی: 400 میلی گرم در روز برای خانم ها و 550 میلی گرم در روز برای آقایان
  • زنان بالغ: 425 میلی گرم در روز
  • مردان بالغ: 550 میلی گرم در روز
  • زنان شیرده: 550 میلی گرم در روز
  • زنان باردار: 450 میلی گرم در روز

توجه به این نکته ضروری است که مقدار نیاز به کولین کاملا به شرایط فرد بستگی دارد. برخی از افراد با سطح پایین کولین نیز سلامت هستند‌، در حالی که برخی دیگر به مقدار بیشتری نیاز دارند و پزشک دوز بالاتری را برای آنها تجویز خواهد کرد.. 

همچنین برخی از  مطالعات نشان داده که حتی وجود 450 میلی گرم کولین در تغذیه مادر ممکن است برای تامین نیاز جنین کافی نباشد. چراکه در دوران بارداری‌، میزان گردش متابولیت‌هایی چون کولین در خون، حدود 40 تا 60 درصد کاهش می‌یابد. به همین علت اکثر پزشکان، مقداری بین 450 تا 1000 میلی گرم کولین را به صورت روزانه و در قالب مکمل بارداری پریناتال تجویز می‌کنند تا حمایت کافی از رشد جنین اتفاق بیفتد.

عوارض مصرف بیش از حد کولین چیست؟

اگرچه کمبود کولین برای سلامتی مضر است، اما دریافت بیش از حد آن نیز سبب بروز مشکلات زیر می شود:

• افت فشارخون
• تعریق
• استفراغ
• افزایش بزاق
• مسمومیت کبدی

منابع غذایی حاوی کولین کدام اند؟

مقدار دقیق کولین در غذاهای مختلف ناشناخته است؛ بنابراین در دوران بارداری که دوران حساسی رشد و تکامل کودک است، حتما باید به صورت مکمل دوران بارداری از کولین استفاده کنید. در طی چند ماه اول زندگی نیز نوزادان به کولین زیادی نیاز دارند که باید آن را از طریق شیر مادر یا شیرخشک‌های غنی شده دریافت کنند. 

بعد از شیرخوارگی، می‌توانید از طریق مصرف مواد غذایی زیر نیز کولین کافی را به بدن کودکتان برسانید؛ همچنین حضور این غذاها در برنامه غذایی روزانه برای بارداری نیز، توصیه می‌شود:

  • پروتئین‌هایی مانند گوشت گاو‌، سویا‌، ماهی‌، مرغ و تخم مرغ
  • سبزیجات از جمله کلم بروکلی‌، سیب زمینی و قارچ
  • غلات کامل، برنج و نان گندم کامل
  • آجیل و دانه‌ها
  • جوانه گندم
  • جگر
  • نخودفرنگی
  • برخی از غذاهای غنی شده نیز ممکن است حاوی کولین به شکل لسیتین باشند.

آیا باید در‌بارداری مکمل کولین بخورید؟

شما ممکن است بتوانید مقدار مورد نیازتان را با داشتن یک رژیم غذایی متنوع تأمین کنید، اما برخی زنان کولین کافی را از رژیم غذایی‌شان دریافت نمی‌کنند. شما احتمالاً متوجه وجود هیچ گونه علائم و نشانه‌هایی از کمبود کولین در بدنتان نخواهید شد اما اگر نگرانید که کمبود این مادهٔ مغذی را داشته باشید، لازم است با پزشکتان صحبت کنید تا یک مکمل کولین یا یک مکمل بارداری حاوی کولین برای شما تجویز کند، چون تمام مکمل‌های دوران بارداری حاوی کولین نیستند.

منبع:

https://www.nutritional-insight.co.uk/choline-its-role-and-requirements-during-pregnancy/

https://www.medicalnewstoday.com/articles/327117#sources