علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان، تشخیص و درمان آن

کودکان می‌توانند رفتارهای تکراری خاصی از خود نشان دهند که باعث نگرانی والدینشان می‌شود. یکی از رفتارهای بسیار شایع، پلک زدن بیش از حد است که این سوال را برای والدین ایجاد می‌کند که آیا مشکلی در مورد سلامت او وجود دارد یا خیر. در این مقاله گهواره قصد داریم به علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان پرداخته و در مورد روش‌های درمانی آن بیشتر توضیح دهیم. 

علت پلک زدن زیاد کودک چیست؟

اولین سوالی که باید پاسخ دهیم این است: دلیل پلک زدن زیاد چشم در کودکان چیست؟ در حالی که این مشکل می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد اما در این میان چند دلیل از سایرین رایج‌تراند:

مشکلات مربوط به قرنیه

اولین دلیلی که در مورد علت پلک زدن زیاد چشم در نوزاد به ذهن می‌رسد، مشکلات مربوط به قرنیه چشم است. قرنیه چشم در واقع پوششی بی‌رنگ و شفاف در جلوی ساختار چشم است که نور برای رسیدن به چشم از آن عبور می‌کند و شفافیت آن تاثیر زیادی بر تصویری که می‌بینید می‌گذارد. مشکلاتی نظیر خشکی قرنیه، مژه‌های زیر و رو درآمده‌ای که جلوی قرنیه را می‌گیرند، آسیب یا خراش در بافت قرنیه (ساییدگی قرنیه)، آلرژی چشم یا ورم ملتحمه  یا التهاب ملتحمه چشم از جمله مشکلات مربوط به این بخش هستند که می‌توانند منجر به سوزش و خارش و درد در چشم شده که خود باعث پلک زدن زیاد چشم در کودک می‌شوند.

تیک‌های عصبی 

تیک عصبی شامل حرکات غیرارادی بدن است. اما علت تیک زدن چشم در کودکان چیست؟ سندرم تورت (TS) یک وضعیت سیستم عصبی است که باعث ایجاد تیک عصبی در افراد می‌شود. تیک‌ها تکان‌ها، حرکات یا صداهای ناگهانی هستند که افراد به طور مکرر از خود بروز می‌دهند. متاسفانه افراد مبتلا به تیک اختیاری در انجام این حرکت ندارند و در بسیاری از مواقع حتی متوجه آن نمی‌شوند. تیک فقط به معنای پلک زدن نیست بلکه می‌تواند در بخش‌های مختلف بدن مانند گردن، دست و پا و ... ظهور کند. تیک‌ها بیشتر بر اثر اضطراب و استرس ایجاد می‌شوند. داروهای اعصاب که آنتی سایکوتیک‌ها نیز نامیده می‌شوند، داروهای اصلی تیک به عنوان یکی از اصلی‌ترین علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان هستند.

استرابیسم

استرابیسم - که به عنوان هایپرتروپی و چشم های ضربدری (انحراف چشم در کودکان) نیز شناخته می‌شود عبارت است از ناهماهنگی چشم‌ها که باعث انحراف یک چشم به سمت داخل (ازوتروپی) به سمت بینی یا بیرون (اگزوتروپی) می‌شود، در حالی که چشم دیگر متمرکز و در جای خود باقی می‌ماند. این عارضه می‌تواند یک علت پلک زدن زیاد چشم در کودک باشد.

آلرژی

یکی دیگر از دلایل پلک زدن زیاد چشم در کودکان ابتلا به آلرژی ست که با نشانه‌های دیگری مانند مالش مکرر چشم، قرمزی، خارش چشم، آبریزش چشم نوزاد، تورم یا پف چشم و ... همراه است. گاهی این آلرژی می‌تواند با احتقان یا آبریزش بینی نوزاد نیز همراه باشد. این آلرژی می‌تواند در اثر محرک‌های مختلفی مانند گرد و خاک، موی حیوانات، گرده گیاهان و ... رخ دهد.

عیوب انکساری چشم

منظور از عیوب انکساری؛ اختلالاتی درون ساختار چشم است که منجر به اختلال در دید می‌شوند. مانند نزدیک بینی، دور بینی، آستیگماتیسم و ... وقتی کودک نتواند دید خوبی از محیط داشته باشد، به ناچار برای اصلاح پلک می‌زند تا شاید بتواند دید بهتری پیدا کند. این می‌تواند منجر به بروز یک عادت تکراری شود. 

اپیبلفارون

اپیبلفارون یا مژه‌های رشد کرده (تریشیازیس) اپیبلفارون وضعیتی است که در آن عضله پرتارسال پلک و پوست بالای لبه پلک سوار می‌شوند به طوری که یک چین افقی از بافت تشکیل می‌دهند که باعث عمودی شدن مژک‌ها به داخل چشم می‌شود. این عارضه می‌تواند پلک بالا یا پایین را درگیر کند، اما بیشتر در پلک پایین دیده می‌شود.

سایر دلایل و علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان

• ابتلا به انواع عفونت چشمی مانند چشم صورتی (کانژنکتیویت)
• اسپاسم پلک (بلفارواسپاسم)
• پلک‌هایی که به درستی شکل نگرفته‌اند
• مشکلات بینایی درمان نشده
• اضطراب
• و ....

تشخیص علت پلک زدن بیش از حد در کودکان

اگر کودک شما بیش از حد پلک می‌زند برای تشخیص علت آن باید به پزشک مراجعه کنید. آنها نیز به کمک روش‌های زیر وضعیت چشم کودک را بررسی می‌کنند. 

• مشاهده چشم زیر میکروسکوپ برای بررسی مشکلات مربوط به قرنیه
• بررسی تراز چشمی برای تشخیص بیماری استرابیسم (البته در بیشتر موارد ظاهر چشم نشان دهنده این بیماری هست اما در بعضی موارد خفیف نیاز به بررسی با ابزار پزشکی وجود دارد.)
• سنجش دقت بینایی که شامل مطالعه‌ی تخته نمودار چشم به منظور برسی عیوب انکساری و تجویز عینک است.

در نهایت بعد از بررسی‌های انجام شده مشخص می‌شود علت پلک زدن زیاد چشم چیست و روش درمانی موثر پیشنهاد می‌شود.

درمان پلک زدن زیاد چشم در کودکان

در حالی که به طور کلی در مورد عللی که در بالا گفته شود یک روش قطعی برای جلوگیری از پلک زدن زیاد وجود ندارد اما هر کدام از آنها بسته به شرایطی که ایجاد می‌کنند قابل درمان هستند. برای مثال:

• عیوب انکساری می‌تواند به کمک عینک یا لیرز درمانی برطرف شود.
• مشکلات مربوط به قرنیه بسته به نوع آسیب و شدت آن با دارو یا جراحی قابل درمان هستند.
• تیک‌های عصبی توسط آنتی سایکوتیک‌ها درمان می‌شوند. ( در مورد تیک‌های عصبی روانشناسی پلک زدن زیاد کودک نیز می‌تواند موثر باشد.)
• استرابیسم با جراحی و تغییر جهت چشم درمان می‌شود.
• درمان عفونت می‌تواند مشکلات مربوط به آن را درمان کند. 
• انواع آلرژی با کمک داروهای آنتی هیستامین درمان می‌شوند.
• اپیبلفارون در موارد خفیف ‌می‌تواند با قطره‌های چشمی روان کننده یا پماد درمان کرد. در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی باشد. جراحی شامل برداشتن ناحیه کوچکی از پوست و عضله اضافی درست زیر لبه پلک است تا به چرخش مژه‌ها به سمت بیرون کمک کند.

 و ...

به همین ترتیب علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان هر چیز که باشد باید ابتدا تشخیص داده شده و سپس توسط روش مناسب درمان شود.

درمان خانگی پلک زدن زیاد چشم در کودکان

همیشه جای نگرانی وجود ندارد. در بسیاری از موارد هیچ علت پلک زدن زیاد چشم در کودکان موضوع پیچیده‌ای نیست و به خاطر خستگی بیش از حد است. متاسفانه بسیاری از کودکان این روزها زمان زیادی را پای تلویزیون یا گوشی موبایل سر می‌کنند که منجر به خستگی و اختلال دید یا پلک زدن زیاد می‌شود. برای مثال بیشتر شما پلک زدن زیاد کودک هنگام تماشای تلویزیون را دیده‌اید. بنابراین بهتر است قبل از هر گونه اقدام برای درمان  پلک زدن زیاد کودک 2 ساله یا بیشتر روش‌های ساده‌تری مانند تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون یا سایر صفحات نمایش را امتحان کنید و در صورتی که مشکل همچنان باقی ماند، روش‌های درمانی جدی‌تر را دنبال کنید.