قطع شیردهی در دوران بارداری چه مزایا و معایبی دارد؟

برخلاف شایعات زیادی که می‌گوید شما نمی‌توانید در دوران شیردهی باردار شوید، احتمال بارداری به راحتی ممکن است. حتی اگر قاعدگی هنوز برنگشته است، باز هم شانس بارداری در دوران شیردهی وجود دارد. علائم بارداری در دوران شیردهی می‌تواند کاملاً مشابه شرایط عادی باشد. در حالی که هنوز در حال شیردهی به نوزاد قبلی خود هستید، ممکن است متوجه شوید که میزبان نوزاد بعدی شده‌اید. با این حال آیا اطلاع از بارداری به این معنی است که باید شیر دادن به کودک قبلی را متوقف کنید؟ اگر چنین است، فرایند قطع شیردهی در دوران بارداری باید چگونه انجام شود تا به هر دو کودک آسیبی نرسد؟ در ادامه قصد داریم در این مورد بیشتر توضیح دهیم.

آیا قطع شیردهی در دوران بارداری ضرروی است؟

اگر در دوران شیردهی باردار شویم چه کنیم؟ بسیاری از مادران تصمیم می‌گیرند که شیردهی را در طول بارداری ادامه دهند، در حالی که برخی دیگر تصمیم به شیر گرفتن می‌گیرند. اگر در طول بارداری به شیردهی ادامه دهید، باید بدانید که شما در واقع هم دارید به نوزاد فعلی خود غذا می‌دهید و هم جنین درون شکمتان را تغذیه می‌کنید. از این رو ممکن است دشواری‌هایی در طول مسیر پیش بیاید که شما را به از شیر گرفتن فوری کودک برساند.

سوال مهم این است که آیا شیر دادن به نوزاد در دوران بارداری بی خطر است؟ آیا ادامه دادن به شیردهی یک عمل انتخابی ست؟ چکار باید کرد؟

به طور کلی، ادامه‌ی شیردهی در دوران بارداری بی‌خطر و لزوماً نیازی به از شیر گرفتن کودک نیست. اگرچه مقادیر کمی از هورمون‌های بارداری ممکن است در شیر شما وجود داشته باشد، اما این هورمون‌ها برای کودک شیرخوار مضر نیستند. شما ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم به ادامه‌ی شیردهی را در بارداری بگیرید. مخصوصاً زمانی که بارداری ناخواسته در دوران شیردهی رخ دهد و کودک قبلی هنوز بسیار کوچک باشد و به شیر مادر خود نیاز داشته باشد.

به هر دلیلی، شیردهی در دوران بارداری کاملاً بی‌خطر است. بدن شما به تولید شیر کافی برای تغذیه فرزند بزرگتر ادامه می‌دهد، در حالی که با یک رژیم درست، نوزاد متولد نشده تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از بدن شما دریافت می‌کند. با این حال در بعضی شرایط خاص قطع شیردهی در دوران بارداری ضروری می‌شود که در ادامه بیشتر در موردش توضیح می‌دهیم.

مزایای شیردهی در دوران بارداری چیست؟

قبل از اینکه در مورد بارداری و قطع شیردهی تصمیم بگیرید باید بدانید این کار مزایایی نیز دارد. برخی از این موارد عبارتند از:

• شیردهی به نوزاد بزرگتر می‌تواند مزایای تغذیه‌ای زیادی از جمله تقویت ایمنی برایش داشته باشد.
• فرصت‌های بیشتری برای پیوند عاطفی بین شما و فرزندتان ایجاد می‌شود، به خصوص زمانی که احساس خستگی می‌کنید، زیرا شیردهی می‌تواند راهی آرامش بخش برای گذراندن وقت با هم باشد.
• ترویج احساس امنیت در کودکان بزرگتر 
• به کاهش علائم ‌گرفتگی پس از تولد نوزاد بعدی کمک می‌کند.که از جمله مزایای شیردهی به نوزاد برای مادران است.

عوارض شیردهی در دوران بارداری

اگر شیردهی بی خطر است، ممکن است تعجب کنید که چرا برخی از زنان تصمیم به قطع شیردهی در دوران بارداری می‌گیرند. اگر بخواهیم به زبانی ساده توضیح دهیم، باردار بودن به خودی خود می‌تواند خسته کننده و ناراحت کننده باشد و ادامه شیردهی در دوران بارداری می‌تواند چالش‌های جسمی و روحی را تشدید کند. اگر باردار و در دوران شیردهی هستید، ممکن است متوجه‌ی مشکلات زیر شوید:

• درد نوک سینه
• حالت تهوع 
• خستگی
• احساس اذیت شدن
• کاهش تولید شیر: در بارداری بسیار رایج است که میزان شیرتان کاهش پیدا کند. این اتفاق معمولا در حدود ماه چهارم یا پنجم بارداری رخ می‌دهد. ترکیب شیر نیز معمولاً کمی تغییر می‌کند.‌ از آنجایی که این تغییرات در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شوند، پمپاژ و تغذیه بیشتر معمولاً مثل گذشته باعث افزایش شیرتان نخواهد شد. تغییر در کیفیت شیر شامل رنگ، قوام و طعم که ممکن است تغییر کند. به این معنا که حتی اگر بخواهید در دوران بارداری به شیردهی ادامه دهید شاید کودکتان خودش تصمیم بگیرد که دیگر شیر نخورد. 
• انقباضات نگران کننده در رحم. تغذیه با شیر مادر شامل افزایش ترشح در هورمون اکسی توسین است که مسئول انقباضات رحم نیز می‌باشد و می‌تواند خطر بروز زایمان زودرس را افزایش دهد. در حالی که خطر زایمان زودرس ناشی از این انقباضات اندک است، اگر نگران هستید یا تجربه سقط جنین یا زایمان زودهنگام دارید بهتر است در مورد ادامه یا قطع شیردهی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از متخصصین معتقدند اکسی توسین در طول یک جلسه شیردهی به مقدار کم ترشح می‌شود، بنابراین برای القای زایمان زودرس کافی نیست. به هر حال این موضوع ممکن است در مورد بارداری شما متفاوت باشد.

بروز خطرات سلامتی برای جنین: شیردهی بیش از بارداری شما انرژی می‌گیرد. نیاز بدنی و تغذیه‌ای بالای شیردهی مکرر در دوران بارداری می‌تواند خطراتی برای سلامتی جنین شما ایجاد کند که بعضی از آنها عبارتند از:

• کاهش جریان خون به جفت
• رشد آهسته نوزاد متولد نشده 
• وزن کم هنگام تولد نوزاد 
• سقط جنین
• مرده زایی

اگر خطرات زیر را دارید، پزشک از شما می‌خواهد که در دوران بارداری از شیردهی خودداری کنید و فرزند بزرگتر خود را از شیر بگیرید:

• علائم دردناک در سه ماهه اول
• سابقه سقط جنین
• خونریزی در بارداری قبلی
• زایمان زودرس قبلی
• تهدید زایمان زودرس در بارداری فعلی 

شیردهی به هر دو نوزاد

اگر تصمیم به عدم قطع شیردهی در دوران شیردهی گرفتید بعد از زایمان دو مسیر پیش رو دارید: یا کودک بزرگتر به سنی رسیده که دیگر نیازی به شیر مادر ندارد یا هنوز باید به هر دو کودک شیر دهید. در این شرایط برای تولید بهترین شیر ممکن، حفظ سلامت خود و تامین مواد مغذی مورد نیاز کودکان باید غذای بیشتری استفاده کنید مانند زمانی که به دو قلوها شیر می‌دهید. در زمان شیردهی همیشه نوزاد کوچکتر باید زودتر شیر بخورد. زیرا بچه‌های بزرگتر نیاز به شیر کمتری دارند و می‌توانند نیازهای تغذیه ای خود را از راه‌های دیگر تامین کنند.

با توجه به اهمیت شیر آغوز برای نوزادان این سوال به وجود می‌آید که، آیا آغوز کافی برای نوزاد جدید شما وجود خواهد داشت یا خیر؟ مهم نیست فرزند بزرگتر شما چقدر شیر بخورد، آغوز همچنان برای نوزاد بعدی وجود خواهد داشت. با این حال، برای کاهش نگرانی‌های خود، در هر شیردهی ابتدا به کودک کوچکتر شیر دهید.

شرایط قطع شیردهی در دوران بارداری

اگر تصمیم به قطع شیردهی در دوران بارداری گرفتید، باید این کار را به تدریج انجام دهید. اصولاً بهتر است هر 3 تا 5 روز یک نوبت از شیردهی را کم کنید تا به تدریج شیردهی کاهش پیدا کند. قطع شیر را با از شیر گرفتن کودک در شب شروع کنید و بعد به سراغ شیردهی روز بروید. اگر به هر دلیلی مجبور شدید کودک را سریع از شیر بگیرید یا متوجه شدید که شیر شما به همان سرعتی که انتظار داشتید خشک نمی‌شود، ممکن است لازم باشد با پزشک خود در مورد استفاده از داروهای بدون نسخه، کنترل بارداری، گیاهان دارویی یا داروهای دیگر صحبت کنید. و اگر دیگران از شیر گرفتن با صبر زرد را به شما توصیه کردند میتوانید مقاله آن را بخوانید.

اگر احساس درد و ناراحتی دارید، شاید بتوانید با تجویز پزشک از بعضی داروهای مسکن بدون نسخه برای کمک به رفع آن استفاده کنید. همچنین ممکن است لازم باشد مقدار کمی شیر را خودتان تخلیه کنید تا فشار کمی کاهش یابد. از شیر گرفتن می‌تواند احساسات زیادی را به همراه داشته باشد، و بارداری شرایطی ست که هورمون‌های بارداری می‌تواند شما را بیش از گذشته احساساتی‌ کند. و حتی ممکن است به دلیل قطع شیردهی در دوران بارداری احساس عذاب وجدان داشته باشید. در این شرایط بهتر است برای بهبود حال خود به یک روانشناس مراجعه کنید. در صورت تغییر رفتار کودک بعد از شیر گرفتن به سمت عصبانیت و خشم و حتی افسردگی، بهتر با نوازش‌های بیشتر محبت خود را به شیوه‌ی دیگری به او نشان دهید. همچنین مطمئن شوید که تمام نیازهای تغذیه‌ای کودک بزرگتر برآورده می‌شود. ممکن است کودک شما کاملاً از شیر گرفته شده باشد اما وقتی خواهر یا برادر جدید خود را در حال شیر دادن می‌بیند، دوباره به شیر خوردن علاقه نشان می‌دهد. در این زمان شما شرایط به مراتب بهتری دارید و شاید بتوانید کمی هم به او شیر بدهید. کمک گرفتن از دعای از شیر گرفتن کودک به آرامش روحی مادر و کودک در این دوران کمک می‌کند.