شیر دادن به نوزاد، آموزش روش صحیح شیر دادن به بچه

تغذیه نوزاد با شیر مادر بهترین شروع برای زندگی او است. شیر مادر می‌تواند تمام مواد غذایی مورد نیاز کودک را تأمین کند. از این رو اصول و روش صحیح شیر دادن به نوزاد دغدغه مهم مادران شیرده است. با رعایت اصول تحقیق و روش شیر دادن به نوزاد می‌توانید مشکلات این دوران را به حداقل کاهش دهید. در مورد شیردهی نه تنها توجه به وضعیت بدن نوزاد مهم است بلکه مسائلی مانند بهداشت میزان و مقدار شیر دادن نیز اهمیت دارد. در این مقاله قصد داریم در مورد پوزیشن درست شیردهی نکات بهداشتی که بدترین زمان رعایت کنید بیشتر توضیح دهیم.

شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن گهواره اطلاعات دقیقی در مورد تغذیه نوزادی به دست آورده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید.

 اصول شیر دادن به نوزاد کدامند؟

رعایت اصول شیر دادن به نوزاد نیاز به توجه فراوان دارد. از مهم‌ترین آن‌ها توجه به نکته است که نوزاد می‌بایست کاملاً گرسنه بوده و جایش کاملاً خشک باشد. به‌علاوه در زمان شیردهی به نوزاد دمای محیط اطراف او باید نه زیاد گرم باشد و نه زیاد سرد. برای شروع شیردهی و تغذیه نوزاد او را در وضعیت نیمه نشسته و راحت قرار دهید تا بتواند بدون اینکه استفراغ کند، به‌آسانی آروغ بزند. مادر هم باید در وضعیت کاملاً راحت قرار گیرد. اگر مادر می‌تواند از رختخواب خارج شود بهتر است بر روى یک صندلى کوتاه دسته‌دار بنشیند و پاى همان سمتی که طفل شیر می‌خورد را روى یک چهارپایه قرار دهد.

لازم است مادر با یک دست طفل را نگه دارد و با دست دیگر پستان را کنترل کند. درعین‌حال باید مواظب بود که راه تنفسی نوزاد مسدود نگردد. لب‌های نوزاد باید کاملاً خارج نوک و روی هاله پستان قرار گیرد. موفقیت در شیر دادن به نوزاد تا حد زیادى به عادت کردن او در چند روز اول عمر بستگى دارد. اگر هر بار که کودک گرسنه شد که معمولاً آن را با گریه نشان می‌دهد، طفل را بلافاصله به پستان نزدیک کنید، معمولاً شروع به تغذیه با شیر مادر می‌کند.

* در این مقاله در مورد فواید شیر مادر برای نوزاد بیشتر بخوانید

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

رعایت نکات شیر دادن به نوزاد

براى یک شیردهى موفقیت‌آمیز و پىشگیرى از کاهش شیر به باید نکات شیر دادن به نوزاد را بدانید:

1. مادر و نوزاد می‌بایست بلافاصله پس از زایمان هم‌اتاق شوند. نوزاد می‌بایست بلافاصله و یا نیم ساعت پس از زایمان بر روى پستان مادر قرار داده شود. چون در این شرایط نوزاد کاملاً هوشىار است و قدرت مکیدن بسیار قوى و خوبى دارد. با مکیدن پستان رابطه عاطفى بین مادر و شیرخوار برقرار می‌شود. همچنین نوزاد می‌تواند آغوز (شیر اول) را با مزایاى فراوانش از پستان مادر دریافت کند.
2. حجم شیر مادر در روزهاى اول (آغوز-ماک) محدود است و در هر نوبت ممکن است یک یا دو قاشق مرباخورى باشد؛ نیاز نوزاد نیز در همین حدود است؛ بنابراین نگران نباشید. مکیدن‌های مکرر شیرخوار، مقدار شیر را مطابق با نیازهای رشدی نوزاد افزایش می‌دهد.
3. در روزهاى اول شیردهى به نوزاد بهتر است گونه نوزاد را که نزدىک سینه مادر قرار دارد به‌آرامی با نوک پستان ماساژ داد؛ بدىن ترتىب شیرخوار اگر گرسنه باشد دهان خود را باز می‌کند (رفلکس روتینگ Reflex Rooting) و با قرار دادن نوک پستان و هاله اطراف آن در دهان، پستان را می‌گیرد و شروع به مکیدن می‌کند.
4. در روزها و هفته اول بهتر است تغذیه با شیر مادر از هر دو پستان انجام شود تا باعث زیاد شدن شیر مادر شود. در هفته‌های بعد می‌توان برحسب نیاز و میل شیرخوار از یک یا هر دو پستان براى شیردهى استفاده کرد. اگر در یک وعده به شیرخوار از پستان چپ شیر داده شده، در وعده بعدى از پستان راست به او شیر دهید.
5. شیردهى به نوزاد باید به‌طور مکرر و شبانه‌روزی و بر اساس تقاضاى شیرخوار، انجام شود. باید توجه داشت که به دلیل هضم آسان شیر مادر، شیرخوار زیاد گرسنه می‌شود. نباید محدودیتی ازنظر مدت شیر خوردن نوزاد و فواصل بین آن وجود داشته باشد، بگذارید نوزاد خودش دراین‌باره تصمیم بگیرد. توجه داشته باشید که شیردهی بیش از زمان ۱۰تا۱۵دقیقه در هر نوبت شیردهی نیاز به آروغ گیری ودرصورت تمایل شیرخوار مجددبعد از آروغ زدن شیردهی را ادامه دهید.
6. تغذیه انحصاری کودک با شیر مادر تا پایان 6 ماهگى باید ادامه یابد و در طی این مدت هیچ‌گونه مواد دیگرى اعم از آب، آب‌قند، شیر، شیر خشک و هر ماده مغذی دیگری نباید به شیرخوار داده شود. دادن هر ماده دیگر سبب پر شدن معده کوچک شیرخوار و امتناع از مکىدن شیر مادر می‌شود. درنتىجه پستان‌ها نیز کمتر تحریک می‌شوند که کاهش تولید شیر را به همراه خواهد داشت. مکیدن بیشتر شیر با افزایش تولید هورمون‌های پرولاکتین و اکسی توسین در بدن مادر با زیاد شدن شیر مادر همراه خواهد بود. در این جا نیز قانون عرضه و تقاضا صادق است و عملى می‌شود.
7. تغذیه در دوران شیردهی مادران بسیار اهمیت دارد. هرچند مادرانى که از تغذیه مناسبى هم برخوردار نیستند، قادر به شیردهى به نوزاد خود می‌باشند ولى براى افزاىش سطح سلامت مادر و مقوی شدن شیر مادر، می‌بایست از یک رژیم غذایی سالم و متنوع استفاده شود. در غیر این صورت از ذخایر بدن مادر برداشت خواهد شد.

*کودک تا چه زمانی باید شیر مادر بخورد؟ |روشهای از شیر گرفتن کودک

رعایت بهداشت در دوران شیردهى بسیار مهم است

مادر شیرده باید قبل از هر بار شیردهى به نوزاد دست‌ها را با آب و صابون شسته، خشک نماید. نیازى به شستن نوک سینه با آب و صابون نیست. براى تمىز کردن آن‌ها می‌بایست فقط از آب استفاده شود. در دوران شیردهى مصرف بعضى مواد و داروها، موجب پیداىش آن‌ها در شیر می‌شود؛ لذا در هنگام بیمارى یا نیاز به مصرف هر دارویی ابتدا با پزشکتان مشورت کنید تا داروهای منع مصرف در شیردهی را به شما معرفی کند. مصرف سرخود بعضى از داروها، گاه سبب بروز عواقب جبران‌ناپذیری براى کودک شیرخوار خواهد شد. همچنىن مادر شیرده به‌عنوان یک وظىفه انسانى براى سلامتی خود و کودکش، باید از استعمال دخانیات به‌شدت اجتناب کند. در ادامه آموزش شیر دادن به نوزاد را خواهیم داشت.

 * آیا شیردهی بعد از پروتز سینه ممکن است؟

* برای ثبت نام در کاملترین دوره مراقبت از نوزاد و کسب اطلاعات بیشتر کلیک نمایید:👈 دوره جامع مراقبت از نوزاد 

نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد

اینکه شیردهی به نوزاد در شب باشد یا در روز تفاوت چندانی نمی‌کند. درهرصورت شما باید نحوه شیر دادن به نوزاد را بدانید و آن‌ها را رعایت کنید:

• برای شیردهی نوزاد آماده شوید
• آرام باشید و سعی کنید دچار حواس‌پرتی نشوید. مقداری آب یا آب‌میوه میل کنید. دو یا سه بالش برای کمک به نگهداری کودک هنگام شیردهی در کنارتان داشته باشید.
• بهترین پوزیشن شیردهی را پیدا کنید. ایستاده شیر دادن به نوزاد یا در حرکت بودن درست نیست.

در زمان شیردادن مادر به بچه هر دو باید احساس راحتى نمایند. مادر می‌تواند بنشیند و یا دراز بکشد. سر کودک نچرخد و کاملاً در امتداد محور بدن و یا کمى به عقب متمایل باشد. صورت و بدن شیرخوار باید کاملاً روبه‌روی پستان و شکم مادر قرار گیرد. نوک پستان و هاله اطراف آن در دهان شیرخوار باشد؛ زیرا گذاشتن نوک پستان به‌تنهایی در دهان شیرخوار، سبب اىجاد درد و ترک در نوک پستان و عدم دریافت شیر کافی از مادر می‌شود. به‌علاوه، به دلیل عدم فشار بر روى سینوس‌های شیر (که در زیر هاله پستان قرار دارد) شیر تخلیه نمی‌شود و شیرخوار از دریافت آن محروم می‌ماند. بهتر است هر بار با یکی از سینه‌ها نوزادتان را تغذیه کنید.

* آیا از روش صحیح شیر خشک دادن به نوزاد اطلاع دارید؟

• کودک را به‌درستی قفل کنید

باید دهان کودک شما مانند یک خمیازه باز باشد، بنابراین ممکن است لازم باشد وسط لب پایین کودک را به‌آرامی لمس کنید. هنگامی‌که دهان کودک شما باز است، کودک را به‌سرعت به سمت نوک پستان و آرئولا (قسمت قهوه‌ای نوک سینه) نزدیک کنید.

• تغذیه کامل ارائه دهید

هنگام شیر دادن به نوزاد بگذارید او خودش تصمیم بگیرد چه موقع و چه مقدار در هر وعده تغذیه کند. به دنبال علائمی باشید که نشان می‌دهد نوزاد شما به‌اندازه کافی شیر دریافت کرده است.

• آروغ نوزاد را بگیرید

در موقع شیردهی به نوزاد مقدارى هوا همراه شیر وارد معده او می‌شود. وجود این هوا در معده نوزاد می‌تواند باعث بروز دل‌درد در نوزاد شود. لازم است پس از هر بار شیردهى، کودک را در آغوش گرفته و چند بار آهسته به پشت او ضربه بزنید و یا پشت او را بمالید تا هواى خورده شده را برگرداند. گاهى همراه آروغ زدن مقدارى شیر نیز برگردانده می‌شود که این امرى طبىعى است و جاى نگرانى ندارد. درصورتیکه دفعات استفراغ کردن بیشتر از یک یا دو نوبت در روز باشد . برای بررسی ریفلاکس معده با پزشک کودک خود مشورت نمایید.

عکس طریقه شیر دادن به نوزاد را در ابتدای این مقاله مشاهده میکنید.

* صحیح ترین اصول و روش شیر دادن به نوزاد با شیشه + بایدها و نبایدهای این کار 

شیر دادن به نوزاد را از چه زمانی شروع کنیم؟

بهتر است در اولین زمان ممکن بعد از تولد نوزاد، شیر دادن به نوزاد خود را آغاز کنید. در اولین روزهای بعد از تولد، سینه‌ها مایع غلیظ و زردرنگی به نام آغوز تولید می‌کنند. آغوز برای کودک شما بسیار مناسب است. این ماده سرشار از پروتئین، مقدار کمی قند و دیگر مواد مغذی و مهم دیگر است و می‌تواند به جلوگیری از عفونت در نوزادان کمک کند. ترکیب آغوز برای تکامل دستگاه گوارش نابالغ نوزادان نیز بسیار مفید است.

به‌طورکلی زمان شیر دادن به نوزاد وقتی است که نشانه‌هایی از گرسنگی نشان دهد. کودک در این مواقع از طریق گریه کردن، نق زدن، دست و پا زدن و دیگر علائم، نیاز خود را اعلام خواهد کرد. کودک خود را نزدیک نگه دارید و با او تماس پوستی برقرار کنید. این امر باعث می‌شود که شیردهی و تغذیه نوزاد احساس و ارتباط بین شما و فرزندتان را تقویت کند. همچنین به رشد کودک نیز کمک خواهد کرد. در بخش بعدی با علائم گرسنگی نوزاد آشنا خواهید شد.

* علت شیر خوردن نوزاد از یک سینه چیست | ایا این موضوع مشکل ساز است؟

علائم گرسنگی نوزاد چیست؟

بسیاری از مادران می‌پرسند از کجا‌ بفهمیم نوزاد گرسنه است؟ برخی از شایع‌ترین علائم گرسنگی نوزاد در ادامه آورده شده است:

• کودک دستان خود را به سمت دهانش می‌آورد.
• کودک حرکت مکیدن یا صدای آن را ایجاد می‌کند.
• کودک سر خود را به سمت کسی که او را نگه داشته، چرخانده و اغلب دهانش باز است.
• کودک شما گریه می‌کند. این معمولاً آخرین نشانه‌ای است که کودک برای اعلام گرسنگی خود بروز می‌دهد. قبل از شروع گریه سعی کنید شیردهی به نوزاد را آغاز کنید.

برخی هم می‌خواهند درباره تعداد دفعات شیر خوردن نوزاد سه ماهه و بیشتر را بدانند. به‌طورکلی در طی چند ماه اول، کودک شما در طی 24 ساعت (1 روز) حدود 8 بار یا بیشتر شیر می‌خورد. کودک شما ممکن است ابتدا هر 1 تا 2 ساعت مقدار زیادی شیر بخورد و سپس برای یک مدت‌زمان طولانی از اعلام گرسنگی نکند. این حالت اصطلاحاً تغذیه خوشه‌ای نوزاد نامیده می‌شود و غالباً غروب به بعد یا در مراحل جهش رشد کودک که در هفته سوم، ششم، 3 ماهگی و 6 ماهگی نوزاد اتفاق می‌افتد.

بگذارید کودک شما خودش تصمیم بگیرد چه زمانی و برای چه مدتی شیر بخورد. نگران فواصل زمانی بین شیر دادن به نوزاد و ساعتی که به او شیر می‌دهید، نباشید. الگوی تغذیه کودک به‌مرورزمان منظم خواهد شد.

اما از کجا بفهمیم نوزاد سیر شده؟ از علائم سیری نوزاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مکیدن و بلع کند یا متوقف شود.
• کودک شما دهان خود را ببندد یا دهانش را بعد از تغذیه از پستان دور می‌کند.
• کودک شما بعد از تغذیه با شیر مادر راضی و آرام است.

چگونه بفهمیم شیردهی و تغذیه کودک به‌اندازه کافی بوده است؟

بیشتر مادران به‌اندازه نیاز کودکشان شیر تولید می‌کنند. بااین‌وجود اگر در مورد رشد کودک خود نگران هستید یا نمی‌دانید که آیا به‌اندازه کافی شیر دریافت می‌کند یا نه می‌توانید با پزشک مشورت کنید. همچنین درصورتی‌که کودک شما شرایط زیر را داشته باشد، می‌توان گفت که به‌اندازه کافی شیر دریافت کرده است:

وزن گیری نوزاد

از هفته دوم پس از تولد، کودک شما در وزن هنگام تولد یا بالاتر از آن قرار دارد و رشد و وزن گیری نوزاد آغاز می‌شود. اگر کودک شما به‌خوبی وزن اضافه می‌کند، پس از تغذیه مناسبی برخوردار بوده است.

تغییرات پستان مادر

سینه‌های شما قبل از تغذیه کاملاً سفت می‌شود و بعد از تغذیه نرم است. نرم شدن سینه معمولاً نشانه‌ای از تخلیه شیر آن است و نشان می‌دهد که نوزاد به مقدار کافی شیر دریافت کرده است.همچنین درصورتی‌که کودک شما شرایط زیر را داشته باشد، می‌توان گفت که به‌اندازه کافی شیر دریافت کرده است:

دفعات خیس کردن پوشک

اگر کودک شما به‌اندازه کافی پوشک خود را خیس کند، پس به مقدار کافی شیر مادر را دریافت کرده است:

• روز اول پس از تولد، کودک شما 1 بار یا بیشتر پوشک مرطوب با ادرار روشن و کم‌رنگ دارد.
• در روزها 2 و 3 بعد از تولد، 2 تا 3 پوشک مرطوب در روز.
• روز 3 تا 5 بعد از تولد، 3 تا 5 پوشک مرطوب در روز.
• روزهای 4 تا 6 بعد از تولد، 5 پوشک یا بیشتر را در روز مرطوب کند.

تعداد دفعات مدفوع نوزاد تازه متولد شده

یکی از نشانه های کافی بودن شیر خوردن نوزاد تازه متولد شده میزان دفع است.

روز 1 تا 2 بعد از تولد حداقل 1 بار دفع (سبز مایل به سیاه، ممکن است ضخیم و چسبنده باشد).

روز 3 بعد از تولد تا 3 تا 4 هفتگی حداقل 2 بار دفع در روز، (زرد، خمیری یا شل).

بعد از 3 تا 4 هفتگی نوزادان اغلب حرکات روده کمتری دارند.

(توجه داشته باشید که دفعات مدفوع در هر شیرخواری متفاوت است و این اعداد در همه شیرخواران صدق نمیکنید، مصرف همزمان شیر کمکی باعث کمتر شدن دفعات مدفوع میشود.)